Ό,τι ν’ ακούω με το δεξιό μου αυτί / με μάτι αριστερό το βλέπω.
Κι ό,τι καταπιάνεται ο νους να στοχαστεί, / οι χτύποι της καρδιάς το λένε πρώτοι. (Κ. Βάρναλης)

Με τις ευχές του Jacques Brel -Avec les voeux de Jacques Brel

Με ξεδιπλωμένη την τραγική εικόνα της «κανονικότητας» του κεφαλαίου και της καπιταλιστικής ανάπτυξης και 43 χρόνια από τότε που η Χαρούλα (σε μουσική Αντώνη Βαρδή) έχτιζε ένα όνειρο τη μέρα | τώρα η στράτα δεν πάει παραπέρα και τραγούδαγε «φεύγω, τώρα φεύγω» …  πάντα επίκαιρος ο Ζακ Μπρελ (Jacques <Romain Georges> Brel. Ο Βέλγος τραγουδιστής και τραγουδοποιός, από τους σημαντικότερους εκπροσώπους του μεταπολεμικού σανσόν γεννήθηκε σαν σήμερα το 1929

Γράφει ο \\ Αστέρης Αλαμπής _Μίδας

Πέτυχα τυχαία κάποιους από τους «όρκους» του si ça vous chante Jacques Brel _ L’aventure commence à l’aurore _ Η περιπέτεια ξεκινά τα ξημερώματα, εκδόσεις εκδόσεις l’Archipel

Για γαλλομαθείς

  • «…
    Je vous souhaite des rêves à n’en plus finir et l’envie furieuse d’en réaliser quelques uns.
  • Je vous souhaite d’aimer ce qu’il faut aimer et d’oublier ce qu’il faut oublier.
  • Je vous souhaite des passions, je vous souhaite des silences,
  • Je vous souhaite des chants d’oiseaux au réveil et des rires d’enfants.
  • Je vous souhaite de respecter les différences des autres, parce que le mérite et la valeur de chacun sont souvent à découvrir.
  • (…)»

  • Σας εύχομαι τα όνειρά σας να μην έχουν τέλος και να ζείτε με διακαή πόθο να τα κάνετε πραγματικότητα
  • (Σας εύχομαι)
  • Να αγαπάτε όποιον το αξίζει και να ξεχνάτε όποιον πρέπει
  • Μεγάλα πάθη μέσα από ήρεμη περισυλλογή
  • Κελάιδισμα πουλιών να σας ξυπνάει, μαζί με το γέλιο των παιδιών
  • Να σεβόσαστε τη διαφορετικότητα των άλλων, ανακαλύπτοντας το δικαίωμα στη σημασία και στην αξία του καθενός
  • Αντισταθείτε σθεναρά στη στασιμότητα, την αδιαφορία και τις αρνητικές “αρετές” της εποχής μας
  • Σας εύχομαι, τέλος να μην το βάλετε ποτέ κάτω από τη αδιάκοπη αναζήτηση, την περιπέτεια, τον έρωτα …γιατί η ζωή είναι μια θαυμάσια, υπέροχη περιπέτεια και για κανένα λόγο δεν μπορείτε να εγκαταλείπετε αμαχητί έναν σκληρό αγώνα.
  • Ιδιαίτερα σας εύχομαι να είστε ο εαυτός σας , να είστε υπερήφανοι και ενθουσιώδεις, γιατί η ευτυχία αποτελεί το τελικό ζητούμενο

@ “vertus négatives” –στο γαλλικό κείμενο θα μπορούσε να εννοεί & κυρίαρχες δυνάμεις και “Destin” ίσως υπονοεί στόχευση (εκτός από πεπρωμένο)

Η ζωή του Jacques Brel, είναι λίγο πολύ γνωστή: Γόνος αστικής βρυξελλιώτικης οικογένειας, την παρατάει καβαλώντας τα είκοσι, για να δοκιμάσει την τύχη του στα καμπαρέ. Είχε αρχίσει να γράφει από τα 15 του, εμπνευσμένος από τα διαβάσματα του Ιουλίου Βερν και του Τζακ Λόντον. Και ήταν παθιασμένος με την κλασική μουσική.

Γεννημένος στις Βρυξέλλες το 1929, πέθανε πολύ νέος -μόλις 49 χρόνων στο Παρίσι, 9-Οκτ-1978 και κατά τη βιβλιογραφία καταγράφεται σαν “Βέλγος τραγουδιστής και τραγουδοποιός, από τους σημαντικότερους εκπροσώπους του μεταπολεμικού σανσόν“.

Η ζωή του όμως, τα εσώψυχα του πολύ λιγότερο (γνωστά). Οι πρώτες συνθέσεις του Μπρελ χρονολογούνται το 1950, ίσως και λίγο πριν αλλά η καριέρα του ουσιαστικά ξεκίνησε το 1953 με τις πρώτες εμφανίσεις του στο θέατρο Les trois baudets (Τα τρία γαϊδούρια) του Παρισιού και το 1957 γίνεται πια διεθνούς φήμης. Ξεκίνησε με ένα λυρικό ύφος, θρησκευτικο_ηθικό κατά τον Μπρασένς που τον ονόμασε Abbé Brel (κάτι σαν «Ηγούμενος»)

Τραγούδια του τα δανείστηκαν ο Ρέι Τσαρλς, ο Φρανκ Σινάτρα, η Νίνα Σιμόν, ο Μπόουι κά

Μετά το 60 βγαίνει στο εξωτερικό (Κάρνεγκι Χολ, ΗΠΑ, ΕΣΣΔ κλπ). Ξετύλιξε παραπέρα το ταλέντο του, στη 10ετία του ’70 στήνοντας και πρωταγωνιστώντας στο μιούζικαλ “Homme de la Mancha” (υποδυόμενος τον Δον Κιχώτη), το ’71 σκηνοθέτησε το (μέτριο κατ’ εμέ) Franz και συμμετείχε ως ηθοποιός ή παραγωγός σε αρκετές ακόμα ταινίες, μέχρι το 73 -όταν πρωταγωνίστησε στο “L’emmerdeur” του Morinaro μαζί με τον Lino Ventura (μ’ αυτήν είχα γελάσει πολύ, είχα δει την ιταλική βερσιόν “il rompiglione” -ο σπασαρχίδης).

Τότε αποσύρθηκε για 4 χρόνια στις Μαρκήσιους νήσους, στη Γαλλική Πολυνησία -όπου “μόνασε”, γύρισε πίσω το ’77, έδωσε κάποιες μουσικές παραστάσεις, έβγαλε τον τελευταίο του δίσκο Les Marquises και ένα χρόνο αργότερα πέθανε (από καρκίνο).

Ημερολόγιο καταστρώματος: Η κηδεία γίνεται στις 14-Οκτ-1978 στις Μαρκίζες, κοντά στον τάφο του Γκογκέν. Χέρι-χέρι με τον Αντουάν ντε Σαιντ-Εξ.

Στο τραγούδι του Adieu l’ Emile, μιλώντας για το θάνατό του, κραύγαζε «Θέλω να γελάνε, θέλω να χορεύουν».

Έζησε με τον τρόπο του το Μάη του 1968, σαν διανοούμενος, μακριά από την αντικειμενική βάση που γέννησε τα γεγονότα και τη δυναμική που απέκτησαν αυτά λόγω της καθοριστικής και συντριπτικής σε αριθμό συμμετοχής της εργατικής τάξης  (σημειώνουμε ότι οι φοιτητές στο Παρίσι εκείνη την περίοδο ανέρχονταν στις 160.000, στις πρώτες φοιτητικές διαδηλώσεις συμμετείχαν ορισμένες εκατοντάδες, ενώ στις επόμενες ημέρες η μεγαλύτερη συμμετοχή δεν ξεπέρασε τις 20 – 30.000 ενώ την ίδια περίοδο η συμμετοχή στις εργατικές διαδηλώσεις _του Παρισιού μόνο ξεπέρασε τα 2-2.500.000 ενώ σ’ όλη τη χώρα απέργησαν περίπου δέκα εκατομμύρια εργάτες, απονεκρώνοντας για μέρες τα πάντα. Αυτό ήταν το καθοριστικό και χαρακτηριστικό στοιχείο του πραγματικού εργατικού Μάη του 1968 στη Γαλλία).

Για την ιστορία, μετά το χτύπημα της αστυνομίας, στις 10 Μάη, το Γαλλικό Κομμουνιστικό Κόμμα και τα συνδικάτα κάλεσαν την εργατική τάξη να αντισταθεί στην πολιτική του Ντε Γκωλ και στις 13 Μάη η CGT και άλλες εργατικές ενώσεις πραγματοποίησαν την πρώτη _24ωρη, απεργία με εκδηλώσεις συμπαράστασης στους φοιτητές και εκδηλώσεις ενάντια στην αστυνομική βία που σε 2-3 μέρες γενικεύτηκε σε όλη τη Γαλλία και αγκάλιασε 10 εκατομμύρια εργαζόμενους, δηλαδή περίπου τα δύο τρίτα του εργατικού δυναμικού της τότε Γαλλίας. Στις 25 Μάη η CGT και άλλα συνδικάτα κάλεσαν την εργατική τάξη του Παρισιού σε διαδήλωση, όπου πήραν μέρος 2-2,5 εκατομμύρια και το Παρίσι παρέλυσε: κυβέρνηση και εργοδότες υποχρεώθηκαν να κάνουν σοβαρές παραχωρήσεις …υπογραφή του λεγόμενου πρακτικού της «Γκρενέλ» (σσ. οι μισθοί αυξάνονταν ~14% κατά ΜΟ, ενώ προβλεπόταν βαθμιαία μείωση του ωραρίου εργασίας σε 40 ώρες την εβδομάδα, παρέχονταν εγγυήσεις ελευθερίας στη συνδικαλιστική δραστηριότητα των εργατικών επιτροπών στις επιχειρήσεις κλπ. βάζοντας και φραγμό στο ενδεχόμενο χρήσης του στρατού, ενάντια στις λαϊκές κινητοποιήσεις). Για το Γαλλικό ΚΚ, ο πολύ χαμηλός πήχης, χωρίς πολιτικούς στόχους, σα να ήταν συνδικάτο και όχι κόμμα, αποτέλεσε σημείο μιας ακόμη οπορτουνιστικής στροφής

Ο Brel, σαν γνήσιος εκπρόσωπος της περιόδου που χαρακτηρίστηκε ως Chanson # (Σανσόν -γαλλική βασικά μουσική τεχνοτροπία) δεν είναι και τόσο «εύπεπτος» -μου ‘ρχεται πχ στο μυαλό η αρχή του “Ne me quitte pas”

Ne me quitte pas | Il faut oublier | Tout peut s’oublier | Qui s’enfuit déjà | Oublier le temps | Des malentendus  Et le temps perdu | A savoir comment | Oublier ces heures | Qui tuaient parfois | A coups de pourquoi…

σε ελεύθερη μετάφραση

Μη μ’ αφήνεις | πρέπει να ξεχάσω | ό,τι μπορεί να ξεχαστεί | και χάνεται πια | να ξεχάσω τον καιρό των παρεξηγήσεων | και το χρόνο που χάθηκε | για να μαθαίνω τα «πώς» | πρέπει να ξεχάσω τις ώρες | που σκότωναν καμιά φορά | με φονικά «γιατί»…

Περισσότερα για το “Chanson” κάποια άλλη στιγμή