Γράφει ο Αλέκος Χατζηκώστας //
Δεν θέλουμε να κατακτήσουμε το σύμπαν, απλώς θέλουμε να επεκτείνουμε τα σύνορα της Γης στα όρια του σύμπαντος. (“Σολάρις”)
Στις 12/9/1921 γεννήθηκε ο Στανισλάβ Λεμ Πολωνός συγγραφέας έργων επιστημονικής φαντασίας, από τους σημαντικότερους παγκοσμίως. Τα βιβλία του έχουν μεταφραστεί σε 41 γλώσσες, με πωλήσεις άνω των 27 εκατομμυρίων αντιτύπων. Έγραψε από μυθιστορήματα έως σύντομα διηγήματα επιστημονικής φαντασίας, παρωδίες, θεατρικά έργα, φιλοσοφικά κείμενα και κριτική λογοτεχνίας.
Ήταν γιος της Σαμπίνα Βόλλερ και του Σαμουήλ Λεμ, ενός εύπορου εβραϊκής καταγωγής λαρυγγολόγου και πρώην γιατρού του Αυστρο-Ουγγρικού Στρατού. Αν και εβραϊκής καταγωγής, θεωρούσε τον εαυτό του άθεο «για λόγους ηθικής». Κατά τη διάρκεια της γερμανικής κατοχής δούλεψε με πλαστά έγγραφα ως μηχανικός αυτοκινήτων και συμμετείχε στην Αντίσταση.
Σπούδασε ιατρική, αλλά δεν εξάσκησε ποτέ το επάγγελμα.
Το πρώτο του βιβλίο με τίτλο «Ο Άνθρωπος από τον πλανήτη Άρη» κυκλοφόρησε το 1946. Το πιο γνωστό του έργο είναι το «Σολάρις» (1961), που αναφέρεται στη ζωή σ’ έναν απόμακρο πλανήτη. Μεταφέρθηκε δύο φορές στη μεγάλη οθόνη, το 1972 από τον ρώσο σκηνοθέτη Αντρέι Ταρκόφσκι και το 2002 από τον αμερικανό Στίβεν Σόντερμπεργκ με πρωταγωνιστή τον Τζορτζ Κλούνεϊ. Ο Λεμ κέρδισε τη διεθνή αναγνώριση με την «Κυβεριάδα» (1967), όπου περιγράφει έναν κόσμο υπό την ηγεσία των ρομπότ. Ήταν μέλος της πολωνικής ένωσης συγγραφέων και του ομίλου ΠΕΝ. Από το 1994 ήταν μέλος της Πολωνικής Ακαδημίας Τεχνών και Επιστημών.
Κύριο μοτίβο στο λογοτεχνικό του έργο ήταν η σχέση των ανθρώπων με εξωγήινους πολιτισμούς και η αδυναμία κατανόησης και επαφής. Η γραφή του διακρίνεται για το έξυπνο χιούμορ, τα λογοπαίγνια και τις οξυδερκείς παρατηρήσεις με έντονο φιλοσοφικό χαρακτήρα. Μετά το 1989, σταμάτησε τη λογοτεχνική του παραγωγή. Ασχολήθηκε με το ηλεκτρονικό έγκλημα και τα τεχνολογικά και ηθικά προβλήματα που θέτει η επέκταση του Διαδικτύου.
Στα ελληνικά κυκλοφορούν τα βιβλία του: «Η αναζήτηση» (εκδόσεις «Καστανιώτη»), «Κυβεριάδα» (εκδόσεις «Κάκτος»), «Σολάρις» (εκδόσεις «Ποταμός») και «Τα ημερολόγια των άστρων» (εκδόσεις «Ποταμός»).
Ο Στάνισλαβ Λεμ πέθανε στις 27/3/2006 σε κλινική της Κρακοβίας στην ηλικία των 84 ετών από καρδιακή ανεπάρκεια. Ο τάφος του βρίσκεται στο νεκροταφείο Salwator στην Κρακοβία.
