Χιλή – Βίκτωρ Χάρα: «Μια εικόνα χίλιες λέξεις»

Κείμενο και φωτογραφίες, Daniela Anomar….↓
(βλ στο τέλος)

         📍 Βίκτωρ Χάρα: Μια «δική μας» εικόνα (και κάποιες λέξεις)

Ο Βίκτωρ Χάρα (Víctor Lidio Jara Martínez) υπήρξε μουσικός, τραγουδιστής – τραγουδοποιός και διευθυντής του χιλιανού θεάτρου. Προερχόμενος από μια αγροτική οικογένεια του Ñuble, έγινε γνωστός για το διεκδικητικό / ανατρεπτικό τραγούδι του και βέβαια για το τραγικό του τέλος

“Κι αν με ρημάξανε χίλια νυστέρια
μ’ ένα φτερό τρελό μοναδικό
στου Βίκτορ Χάρα πετάω τ’ αστέρια
μες τ’ αεράκι το εξωτικό…”

Στίχοι: Δώρα Σιτζάνη,
Μουσική: Μάνος Λοΐζος,

Υπήρξε στέλεχος –εξέχων αγωνιστής του Κομμουνιστικού Κόμματος της Χιλής μέλος της Κεντρικής Επιτροπής, της Κομμουνιστικής Νεολαίας, μέχρι την ύστατη στιγμή.
Για το λόγο αυτό, βασανίστηκε και δολοφονήθηκε στο πρώην «Στάδιο Χιλής» (το οποίο αργότερα ονομάστηκε «Στάδιο Víctor Jara») από τους φασίστες του Augusto Pinochet, λίγες μέρες μετά το στρατιωτικό πραξικόπημα (11-Σεπ-1973 ) που ανέτρεψε την κυβέρνηση του Salvador Allende,

Τα τραγούδια του -που ήταν αποκλειστικά για τα προβλήματα του λαού, πέρασαν τα σύνορα της χώρας.
Στη φυλακή έγραψε το τελευταίο του ποίημα – μαρτυρία: «είμαστε πέντε χιλιάδες» και, σε μία από τις στροφές του λέει (για τους φασίστες) «εκτελούν τα σχέδιά τους με δόλια ακρίβεια χωρίς να τους νοιάζει τίποτα, το αίμα γι ‘αυτούς είναι μετάλλιο τιμής, η δολοφονία είναι μια πράξη ηρωισμού»…
Την ημέρα του πραξικοπήματος πήγε στο Πανεπιστήμιο (δούλευε εκεί) για να μελετήσει πως θα διαμαρτυρηθεί και θα δείξει την αντίθεσή του στους φασίστες του Pinochet: συνελήφθη από τα στρατεύματα μαζί με εκατοντάδες φοιτητές και δασκάλους μετά από λίγες ώρες πολιορκίας και μεταφέρθηκε στο στάδιο μαζί με χιλιάδες λαού.
Σύμφωνα με πολυάριθμες μαρτυρίες, βασανίζεται για ώρες, του σπάνε τα χέρια με υποκόπανο όπλου για να του πάρουν την κιθάρα …αρχίζει να παίζει με τα δόντια και τελικά τον εκτελούν και εξαφανίζουν το πτώμα του. Ήταν 16-Σεπ-1973 -το σώμα βρίσκεται στις 19 του μήνα.

ℹ️  Έρευνες (εκ των υστέρων) για το θάνατό του

Τον Ιούνιο του 2009, η σωρός του Víctor Jara εκταφιάστηκε με δικαστική απόφαση για τον προσδιορισμό των ακριβών αιτιών θανάτου. Στις 27 Νοεμβρίου του ιδίου έτους, το Ίδρυμα Víctor Jara δημοσίευσε το αποτέλεσμα της έρευνας. (πραγματοποιήθηκε από τη Νομική Ιατρική Υπηρεσία της Χιλής και επικυρώθηκε από το Ινστιτούτο Γενετικής του Ίνσμπρουκ)

Ο καλλιτέχνης πέθανε «εξαιτίας πολλαπλών καταγμάτων και τραυματισμών από πυροβολισμούς που προκάλεσαν αιμορραγικό σοκ μετά που ξυλοκοπήθηκε και βασανίστηκε, κατά τη διάρκεια της κράτησης του στο χιλιανό στάδιο, όπου κρατήθηκε»

✔️   Θα πρέπει να σημειωθεί ότι περισσότερες από 30 αλλοιώσεις των οστών βρέθηκαν ως αποτέλεσμα των καταγμάτων που προκαλούνται από τραύματα βλημάτων και άλλα που προκαλούνται από αμβλύ αντικείμενο.

✔️   Μόλις ολοκληρώθηκαν οι εγκληματολογικές έρευνες τον Νοέμβριο του 2009, από τις 3 έως τις 5 Δεκεμβρίου, τα υπολείμματα του καλλιτέχνη εκτέθηκαν σε λαϊκό προσκύνημα στην έδρα του Ιδρύματος Víctor Jara και, στη συνέχεια, θάφτηκαν με ανοιχτή και δημόσια τελετή.

Είμαστε πέντε χιλιάδες

Είμαστε πέντε χιλιάδες εδώ.
Σε αυτό το μικρό μέρος της πόλης.

Είμαστε πέντε χιλιάδες.
Πόσοι είμαστε συνολικά
σε πόλεις και σε ολόκληρη τη χώρα;

Είμαστε εδώ δέκα χιλιάδες χέρια
που σπέρνουν και κάνουν τα εργοστάσια να κινούνται.

Πόσοι άνθρωποι
πεινασμένοι, στο κρύο, τρομαγμένοι, στον απέραντο πόνο,
ψυχολογική βία, τρομοκρατία και τρέλα!

Έξι από μας χάθηκαν
Στο χώρο των αστεριών.
Ένας νεκρός, από ξυλοδαρμό … ποτέ δεν σκέφτηκα πως
θα μπορούσατε να χτυπήσετε έναν άνθρωπο.

Οι άλλοι τέσσερις θέλησαν να πάρουν πάνω τους όλους τους φόβους,
με ένα άλμα στο κενό,
άλλος με χτύπημα του κεφαλιού του στον τοίχο,
όλοι πάντως με την αίσθηση του θανάτου.

Τι φόβο προκαλεί το πρόσωπο του φασισμού!…
Εκτελούν τα σχέδιά τους με δόλια ακρίβεια
χωρίς να τους νοιάζει τίποτα,
το αίμα γι αυτούς είναι μετάλλιο τιμής,
η δολοφονία είναι πράξη ηρωισμού.

Είναι αυτός ο κόσμος που δημιούργησες, Θεέ μου;
Γι ‘αυτό χρειάστηκες επτά ημέρες θαυμάτων και δουλειάς;

Σε αυτούς τους τέσσερις τοίχους υπάρχει μόνο ένας νούμερο ακίνητο.
Που αργά οδηγεί στο θάνατο.

Αλλά ξαφνικά η συνείδησή μου με χτυπάει
και βλέπω αυτή την χωρίς σφυγμό παλίρροια
και βλέπω τον παλμό των μηχανών
και ο στρατός μετατρέπεται σε πρόσωπο μαμής γεμάτο γλυκύτητα.

Μεξικό, Κούβα κόσμε !
Οργή και Κραυγή γι αυτό το κακό!

Είμαστε δέκα χιλιάδες χέρια που δεν παράγουν.
Πόσοι είμαστε σε ολόκληρη τη χώρα;

Το αίμα του συντρόφου Προέδρου
χτυπιέται σκληρότερα από ό, τι με βόμβες και πολυβόλα.
Έτσι θα χτυπήσει ξανά τη γροθιά μας.

Τραγουδώ, με όσο θυμό αρμόζει
Όταν αναγκάζομαι να κάνω ωδή στη φρίκη
Ίδια φρικη αυτός που ζει, όπως κι αυτός που πεθαίνει.

Να δω τον εαυτό μου μέσα σε στιγμές απεραντοσύνης
…όπου σιωπή και κραυγή είναι η ψυχή αυτού του τραγουδιού

Ότι δεν είχα δει ποτέ, δεν ένιωσα και δεν αισθάνθηκα
θα έρθει να με βρει τη στιγμή που θα βλαστήσει η σπορά…

Πηγές

• Víctor Jara – ecured.cu
• Άρθρο για Víctor Jara |> Terrorismo made in U.S.A. en las Américas.
• Víctor Jara, μουσικοσυνθέτης|> laventana.casa.cult.cu.
• Η δολοφονία του |>  cubadebate.cu.

To τραγούδι Zamba del Che του Victor Jara
(η σάμπα του Τσε)
από το άλμπουμ Pongo en Tus Manos Abiertas
(το θέτω στα ανοιχτά σου χέρια)

---

(συνέχεια |> Κείμενο και φωτογραφίες, Daniela Anomar <| pressenza.com/es )

Χθες στην Alameda βλέπαμε φωτιές διάφορων ειδών. Τα ΜΜΕ, που σήμερα βλέπουμε να προστατεύουν τα συμφέροντα πολιτικών και επιχειρηματιών και ασφαλώς τις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων της κυβέρνησης της Χιλής, επικεντρώνονται στην ανάδειξη μόνο πράξεων που κατηγορούν τους πολίτες και δικαιολογούν την καταστολή. Μέσα από τις εικόνες τους, μπορούμε να αναρωτηθούμε και να σκεφτούμε τα εξής:
«Δυσκολευόμαστε ακόμα να καταλάβουμε αν στη ζυγαριά κλίνει στις όποιες υλικές καταστροφές αντί την απώλεια μιας ζωής, τις παραβιάσεις την κακοποίηση… όταν χάνονται τόσα πολλά..»
«Οι διαδηλωτές προσπαθούν εδώ και τρεις ώρες να κάψουν την είσοδο του Baquedano, μας λένε τώρα, ενώ πριν λίγες μέρες μας έλεγαν ότι οι διαδηλωτές έκαψαν 5 σταθμούς του μετρό σε άριστο συντονισμό και συνεννόηση κατά τη διάρκεια της απαγόρευσης της κυκλοφορίας σε μόλις 15 λεπτά »
«Το Guanaco (το αυτοκίνητο που ρίχνει νερό με τοξικά) όρμησε σαν τρελό στους νηπιαγωγούς, ενώ προχθές, μας έλεγαν ότι απουσίαζε από την Alameda όπου ήταν συγκεντρωμένος δεκάδες χιλιάδες κόσμος. Κάτι δεν καταλαβαίνουμε.»
[..] Η εκπρόσωπος της κυβέρνησης μίλησε για την πορεία των «ανταρτών».
Οι παρακάτω εικόνες όμως μιλούν μόνες τους. (στις φωτογραφίες εμφανίζονται συνθήματα όπως):
«Στη Χιλή μας σκοτώνουν», «η εργασία είναι δικαίωμα και όχι ένδειξη αλληλεγγύης», «ποιος θα επιστρέψει την “κανονικότητα” στις οικογένειες των δολοφονημένων»; «σήμερα γεννιέται η νέα δύναμη», «δεν είμαστε σε πόλεμο αλλά μας σκοτώνουν», αυτά συμβαίνουν στη Χιλή – είμαστε χιλιάδες αλλά κάποιοι λείπουν», «στη Χιλή γίνονται παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων» κά.