Γράφει ο Ειρηναίος Μαράκης //
Το “σχολείο δίχως μάσκα” είναι ένα ακροδεξιάς έμπνευσης “κίνημα”. Έτσι, τουλάχιστον θέλει να παρουσιάσει τον εαυτό του. Ως μια κίνηση με δύναμη και επιρροή στα κοινωνικά ζητήματα που αναδεικνύονται με αφορμή τον κορονοϊό. Στην πραγματικότητα είναι μια διαδικτυακή κίνηση βαθιά αντιδραστική που αξιοποιεί το λεξιλόγιο του αντιφασιστικού κινήματος ώστε να δώσει προοδευτική νομιμοποίηση στα στρεβλά και επικίνδυνα “επιχειρήματα” της.
Η αξιοποίηση του συνθήματος «I can’t breathe / Δεν μπορώ να αναπνεύσω» που ακούγεται στις διαδηλώσεις του κινήματος Black Lives Matter και το οποίο αποτελεί την δραματική φράση του 46χρονου Αφροαμερικανού Τζορτζ Φλόιντ που δολοφονήθηκε από αστυνομικούς στις 25 Μαΐου στη Μινεάπολις της Μινεσότα, κινείται σε αυτή ακριβώς την κατεύθυνση. Δεν είναι η πρώτη φορά που η ακροδεξιά χρησιμοποιεί με τον ίδιο τρόπο τα συνθήματα και τα εμβλήματα μας. Το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η καπηλεία του σοσιαλισμού από τους εθνικό-σοσιαλιστές (ναζί) του Χίτλερ που βέβαια καμία σχέση δεν είχαν με την δράση και τις διεκδικήσεις των σοσιαλιστών και του εργατικού κινήματος. Έχει ακόμα μεγάλο ενδιαφέρον να παρατηρήσουμε ότι όλοι αυτοί που χρησιμοποιούν το σύνθημα του “δεν μπορώ να αναπνεύσω”, ζωγραφισμένο πάνω σε μία μάσκα που φοράει μαθητής και με φόντο την ελληνική σημαία δίνοντας έμφαση ότι αγωνίζονται μόνο για τα δικά τους “ιερά και όσια”, δεν έχουν εκφράσει ουδεμία φορά την αλληλεγγύη τους στο κίνημα των Μαύρων. Είναι οι ίδιοι που ερχόμενοι σε αντίθεση με αυτό, υποστηρίζουν ότι και “Οι ζωές των λευκών έχουν αξία”. Στην πραγματικότητα, δεν νοιάζονται ούτε για τον συνάνθρωπο, ούτε για τον κορονοϊό. Είναι οι ίδιοι άλλωστε που ονειρεύονται μαζικά πογκρόμ κατά των προσφύγων και αντιδράσεις αντίστοιχες με αυτές που πραγματοποιήθηκαν σε πολιτείες των ΗΠΑ όπου ένοπλοι ακροδεξιοί, με την στήριξη του Τραμπ, προσπάθησαν να εμποδίσουν την εφαρμογή των υγειονομικών μέσων κοινωνικής αποστασιοποίησης ενώ η χώρα πλήττεται ολοκληρωτικά από τον κορονοϊό και την αναλγησία του αμερικάνικου κράτους. Δεν περιμέναμε βέβαια να σταθούν διαφορετικά.
Στην πραγματικότητα ούτε τόση δύναμη έχει αυτή η κίνηση, ούτε επιρροή, ούτε υπολογίσιμο, κοινωνικό αντίκρισμα. Το αποδεικνύει αυτό η μη υιοθέτηση από την κυβέρνηση του επικίνδυνου υγειονομικά αιτήματος τους για “κανένα παιδί με μάσκα στο σχολείο”. Αντίθετα την Παρασκευή 21/8 ανακοινώθηκε από τα πιο επίσημα κυβερνητικά χείλη τόσο η δωρεάν προμήθεια μάσκας σε μαθητές και εκπαιδευτικούς, όσο και ότι το εμβόλιο θα χορηγηθεί επίσης δωρεάν στους εργαζόμενους όταν και εφόσον υπάρξει βέβαια. Φυσικά, όλα αυτά αποτελούν ένα αίτημα των εκπαιδευτικών και των γονέων που επιτεύχθηκε με δράση από τα κάτω και όχι απλά μέσω του διαδικτύου. Αλλά ακόμα και αυτό έπαιξε τον ρόλο του. Προφανώς, για αυτή τη μικρή νίκη πρέπει να εξασφαλίσουμε ότι θα πραγματοποιηθεί άμεσα και χωρίς καθυστερήσεις τόσο για τους Έλληνες, όσο και τους μετανάστες. Αλλά είναι μια κίνηση που δεν αρκεί εάν δεν υπάρξει μια συνολικότερη οργάνωση για την αντιμετώπιση της πανδημίας. Τα σωματεία των υγειονομικών και των εκπαιδευτικών έχουν προτείνει πολλές λύσεις ήδη από το ξεκίνημα της πανδημίας.
Η ρευστή κατάσταση των κοινωνικών μέσων ενημέρωσης
Η αλήθεια είναι ότι ο χώρος των κοινωνικών μέσων δικτύωσης είναι μια ρευστή κατάσταση που εύκολα μπορεί να οδηγήσει σε λανθασμένα συμπεράσματα. Ισχύει ότι διεθνώς οι ομάδες με υποστηρικτές, για παράδειγμα, του αντιεμβολιαστικού “κινήματος” έχουν εκατομμύρια χρήστες και ακόλουθους. Πόση είναι όμως η πραγματική τους επιρροή; Ελάχιστη. Ακόμα μικρότερη, σχεδόν ανύπαρκτη δηλαδή, είναι η επιρροή των… αντιμασκοφόρων αρνητών του κορονοϊού. Και όταν φαίνεται πως έχουν μια κάποια ουσιαστική παρουσία αυτό οφείλεται αποκλειστικά και μόνο στο ίδιο το αστικό κράτος που με την αγωνία του να τα προσφέρει όλα στο κεφάλαιο και με τις παλινωδίες του στην αντιμετώπιση της πανδημίας δίνει τη δυνατότητα σε αυτές τις ομάδες να βγαίνουν στον αφρό. Με λίγα λόγια, ο ανορθολογισμός του καπιταλιστικού συστήματος οδηγεί στην εμφάνιση ομάδων που αρνούνται τον κορονοϊό και που κάνοντας την τρίχα τριχιά στοχεύουν να εκμεταλλευτούν τον σκεπτικισμό και τον θυμό του κόσμου της δουλειάς για την μέχρι σήμερα εξέλιξη των πραγμάτων. Φυσικά, ούτε λόγος δεν γίνεται από τους αντί-covid “μαχητές” για τα θέματα που έχει αναδείξει το κίνημα στα νοσοκομεία και στην εκπαίδευση. Αυτές οι ομάδες τα αποφεύγουν όπως ο διάβολος το λιβάνι καθώς στην πραγματικότητα δεν βρίσκονται απέναντι στην κυβέρνηση για την υπεράσπιση της υγείας αλλά αποτελούν απολογητές της πολιτικής που ασκεί ενώ παράλληλα δημιουργούν την κατάλληλη βάση για την επιβολή κατασταλτικών αντί υγειονομικών μέτρων.
Για την ώρα, μέχρι τη στιγμή που γράφονταν αυτές οι γραμμές (απόγευμα Παρασκευής 21/8), οι αντί-covid μαχητές στο ελληνικό Facebook δεν έχουν καταφέρει να συσπειρώσουν ούτε τον κύκλο τους. Αντίθετα, και επειδή ο κόσμος του διαδικτύου είναι ρευστός, προσπαθούν με πλαστό τρόπο και εντελώς κουτοπόνηρα να αξιοποιήσουν τα εργαλεία των κοινωνικών δικτύων για να εμφανιστούν πολλοί. Συγκεκριμένα, η περίφημη ομάδα “Κανένα παιδί με μάσκα στο σχολείο” εμφανίζεται – την ώρα που γράφονται αυτές οι γραμμές – να διαθέτει 11.998 μέλη με αύξηση 480 ατόμων την τελευταία εβδομάδα. Με αυτό τον τρόπο η ομάδα εμφανίζει υψηλή απήχηση καθώς παρουσιάζεται ως κάτι το καινούργιο στο χώρο του Facebook. Στην πραγματικότητα, και όπως αποδεικνύει το screenshot που παραθέτω με τα στοιχεία που η ίδια η ομάδα έχει ελεύθερα αναρτημένα στην ταυτότητα της, ιδρύθηκε στις 12 Μαίού 2016, άλλαξε το όνομα της στις 9 Φεβρουαρίου 2020 ως μία χιουμοριστική σελίδα με τον τίτλο “Το Γέλιο, βγήκε απ’ το Παράδεισο” ενώ στις 16 Μαρτίου μετονομάστε σε “Γέλιο μέχρι δακρύων”. Παραδοσιακά, αυτές οι ομάδες γέλιου μαζεύουν αρκετό κόσμο. Εκεί το μόνο που κυριαρχεί είναι “χιούμορ” τύπου Σεφερλή, σεξιστικό και εντελώς προσβλητικό μαζί με φωτογραφίες που απεικονίζουν ελληνικές σημαίες και την Παναγία να σου λέει καλημέρα συνοδεία ενός φλιτζανιού καφέ, με ρητά που ποτέ δεν είπαν ή έγραψαν διάφοροι ποιητές και διανοούμενοι και φυσικά, με fake news. Με λίγα λόγια, έχουμε την πραγματοποίηση μιας λαθροχειρίας που δίνει την ψεύτικη εικόνα μια μαζικότητας, την οποία και πολλοί αριστεροί και προοδευτικοί άνθρωποι έχουν αποδεχτεί άκριτα. Άλλωστε είναι στη φύση του μέσου να κυριαρχεί σε αυτές τις ομάδες το φαίνεσθαι αντί της πραγματικότητας. Την ίδια ώρα που η σελίδα εμφανίζεται να έχει μαζική αποδοχή, οι αντιδράσεις στις διάφορες αναρτήσεις κάποιων μελών δεν φτάνουν ούτε τις 30. Αλλά και αυτή η απάτη έχει ένα όριο βέβαια. Γι’ αυτό οι διαχειριστές της ομάδας έχουν προνοήσει να κατασκευάσουν μία αντίστοιχη η οποία, επίσης για την ώρα, δεν έχει πολλά μέλη αλλά είναι πραγματικά καινούργια. Οι διάφορες σελίδες που συνδέονται μαζί τους και οι αναρτήσεις τους έχουν χαμηλή απήχηση επίσης. Η αλήθεια είναι ότι αυτή η εικόνα μπορεί να αλλάξει.
Η ουσία όμως παραμένει. Η εργατική τάξη χτίζει τη συλλογικότητα και την δράση της στους δρόμους και στους χώρους εργασίας ενώ οι αρνητές του κορονοϊού, αν και θα ήθελαν να έχουν μια αντίστοιχη μαζική εκπροσώπηση, αρκούνται στον κόσμο του διαδικτύου. Δεν παύει όμως το διαδίκτυο να είναι ένα μέσο ατομικής έκφρασης. Αυτό δεν σημαίνει ότι θα χαρίσουμε το διαδίκτυο στους ακροδεξιούς, στους συνωμοσιολόγους, στους αρνητές της πανδημίας και προφανώς, στα παπαγαλάκια της κυβέρνησης.
