Πραγματοποιώντας μια επιθυμία του Μίκη Θεοδωράκη
Γράφει ο Νίκος Μόττας //
Μια από τις επιθυμίες του αξέχαστου Μίκη Θεοδωράκη, την οποία είχε εκφράσει αρκετές φορές δημόσια, ήταν εάν ο τάφος του περιελάμβανε κάποιο επίγραμμα αυτό να ήταν μια και μόνο φράση: «Πολέμησε το Δεκέμβρη». Ακριβώς όπως ο Αισχύλος είχε ζητήσει στο ταφικό του μνημείο να αναγράφεται πως «Πολέμησε στο Μαραθώνα».
Τα γεγονότα του Δεκέμβρη το 1944, η προηγηθείσα Κατοχή και ο Εμφύλιος που ακολούθησε, οι διώξεις και οι εξορίες, σφράγισαν την προσωπικότητα του Μίκη, την πολιτική του σκέψη και αποτέλεσαν την καύσιμη ύλη της μουσικής του δημιουργίας.
Η επικρατούσα αστική δημοσιολογία αρέσκεται συχνά στο να παρουσιάζει έναν Μίκη αποψιλωμένο από τα ιδεολογικά του χαρακτηριστικά, δίνοντας βάση στην – αδιαμφισβήτητη – οικουμενικότητα της αξεπέραστης μουσικής του και στον ενωτικό χαρακτήρα της προσωπικότητάς του.
Ναι! Ο Μίκης υπήρξε οικουμενική προσωπικότητα, μουσική ιδιοφυϊα, ποιητής της μελωδίας, σύμβολο του αντιδικτατορικού αγώνα, πρόεδρος των «Λαμπράκηδων», βουλευτής και πολιτικός, πατέρας και σύζυγος. Ήταν όμως και Κομμουνιστής, ΕΛΑΣίτης, που στις πιο κρίσιμες στιγμές του ταξικού αγώνα, το Δεκέμβρη του 1944, διάλεξε στρατόπεδο. Ήταν με τους απελευθερωτές του ελληνικού λαού και όχι με τους δυνάστες του. Αυτήν του την στάση ο ίδιος την πλήρωσε με εξορίες, βασανιστήρια, φυλακίσεις, απαγορεύσεις και λογοκρισία της μουσικής του, φανερό και κρυφό πόλεμο των αστικών μηχανισμών.
Φωτό: Νίκος Μόττας
Στις 29 Ιούλη, ανήμερα των 98ων γενεθλίων του Μίκη, ο γράφων επισκέφθηκε το κοιμητήριο του Γαλατά, λίγο έξω από τα Χανιά. Το μνημείο του σπουδαιότερου μουσικοσυνθέτη που γέννησε αυτή η χώρα λιτό και απέρριτο, όπως ο ίδιος το είχε ζητήσει, με μοναδική επιγραφή το όνομά του: ΜΙΚΗΣ ΘΕΟΔΩΡΑΚΗΣ.
Εκεί, εκτός από λουλούδια, ως ελάχιστος φόρος τιμής στη μνήμη του αλλά και πραγματοποιώντας συμβολικά την επιθυμία που είχε εκφράσει, εναποτέθηκε ενα ταπεινό σημείωμα: ΠΟΛΕΜΗΣΕ ΤΟ ΔΕΚΕΜΒΡΗ.
Φωτό: Νίκος Μόττας
Φεύγοντας απ’ το κοιμητήριο, καθώς ο ήλιος έδυε βάφοντας τον ορίζοντα στα χρώματα της πορφύρας, μου ήρθαν στο νου τα λόγια του έτερου σπουδαίου, Γιάννη Ρίτσου: «Να λείπεις – δεν είναι τίποτα να λείπεις. Αν έχεις λείψει για ό,τι πρέπει, θα ‘σαι για πάντα μέσα σ’ όλα εκείνα που γι’ αυτά έχεις λείψει, θα ‘σαι για πάντα μέσα σ’ όλο τον κόσμο…».
