Ό,τι ν’ ακούω με το δεξιό μου αυτί / με μάτι αριστερό το βλέπω.
Κι ό,τι καταπιάνεται ο νους να στοχαστεί, / οι χτύποι της καρδιάς το λένε πρώτοι. (Κ. Βάρναλης)

Οι «άνθρωποι του πολιτισμού» και οι εκλογές

Γράφει ο 2310net //

Η συμμετοχή στις εκλογές ανθρώπων προερχόμενων από τις τέχνες και τον πολιτισμό, “ανθρώπων του πολιτισμού” ή “λαμπερών προσώπων” σύμφωνα με την ξύλινη μιντιακή διάλεκτο, μας δίνει την ευκαιρία να αναλογιστούμε πολλά πράγματα: τι πολιτισμό έχουμε, τι πολιτισμό θέλουμε, ποιοί τον υπηρετούν, πως τον υπηρετούν, τι σχέση έχουν οι “άνθρωποι του πολιτισμού” με τον λαό και άλλα πολλά. Ας αρκεστούμε για τώρα σε μια γενική καταγραφή του φαινομένου. Για τα υπόλοιπα έχουμε καιρό.

Έχουμε δει κατά καιρούς να πολιτεύονται πολλά “τέρατα” του πολιτισμού, άνθρωποι των γραμμάτων, των τεχνών, άνθρωποι με ταλέντο, άνθρωποι τσακωμένοι με το ταλέντο, άνθρωποι με υπόληψη και σοβαρότητα, άνθρωποι γραφικοί. Είχαμε πάρα πολλά παραδείγματα ανθρώπων για τους οποίους η ενασχόληση με την πολιτική συνδυάστηκε με την υιοθέτηση και υποστήριξη αντιλαϊκών πολιτικών. Μάλιστα αυτοί έγιναν η προσωποποίηση της αντίληψης του λαού είτε να πείθεται για κάποια αντιλαϊκή εξέλιξη (αφού το λέει ο τάδε καλλιτέχνης τότε δίκιο θα έχει) είτε να απορρίπτει συλλήβδην τον πολιτισμό καθώς στο πρόσωπο του “ανθρώπου του πολιτισμού” βλέπει άλλον έναν κυνηγό καρέκλας σε μια λειψή εξουσία.

Σε κάθε περίπτωση η πολιτικοποίηση των “ανθρώπων του πολιτισμού” αντηχεί και την αισθητική των κομμάτων με τα οποία κατεβαίνουν. Πάρτε για παράδειγμα την ΝΔ. Μετά την καθιέρωση του ηθοποιού Καρρά σε βουλευτή που καταλάμβανε πάντα το παραδίπλα από τον Καραμανλή έδρανο ώστε από την πανοραμική λήψη να φαίνεται με λεπτομέρειες η επιτυχία στην βαφή, έχει αναγάγει σε άτυπο πολιτισμικό της εκπρόσωπο τον Ρένο Χαραλαμπίδη. Ο τελευταίος, ο οποίος για αδιευκρίνιστους λόγους θεωρείται καλός ηθοποιός, βλέπει στο πρόσωπο του Σαμαρά μια σημαντική πολιτική προσωπικότητα και καταλήγει να του πλέκει το εγκώμιο όπου σταθεί κι όπου βρεθεί. Φυσικά απέτυχε να εκλεγεί βουλευτής στις προηγούμενες εκλογές, όμως για τους αποτυχημένους υπάρχει πάντα μια θέση σε κάποιο δημοτικό συμβούλιο ή σε κάποια δημόσια τηλεόραση. Πάντως η πολιτιστική παρέμβαση της ΝΔ θα είχε ενισχυθεί αν είχε υλοποιηθεί η σκέψη να κατέβει υποψήφιος βουλευτής ο τραγουδιστής Βαλάντης. Άλλωστε το κενό που έχει αφήσει ο Αστυνόμος Θεοχάρης είναι δυσαναπλήρωτο.

Στο ΠΑΣΟΚ, αυτό με τον ήλιο, τα πράγματα είναι λίγο πιο τραγικά. Υπεύθυνος για θέματα πολιτισμού είναι ένας τύπος ο οποίος δηλώνει συγγραφέας και όταν δεν είναι καλεσμένος σε πάνελ της Αννίτας Πάνια, συνευρίσκεται ερωτικά με τις μητέρες των διαδικτυακών του φίλων. Στο ίδιο κόμμα κάτι είναι – κανείς δεν ξέρει τι- και η πάλαι ποτέ ηθοποιός Αλ Σάλεχ, η οποία περιφέρει την υστερία της από κανάλι σε κανάλι συζητώντας σαν να παίζει σε διαγωνισμό ανάδειξης αντιπαθέστερου του Αδώνιδος πολιτικού. Καριέρα πολιτικού, και μάλιστα με υπουργικές θέσεις έκαναν στο παρελθόν η Ελένη Κούρκουλα αλλά και η Άντζελα Γκερέκου, η οποία τώρα πήρε μεταγραφή στον θίασο της ΝΔ.

2310cΌμως και στις εξωκυβερνητικές-φιλοκυβερνητικές δυνάμεις του τόπου η παρουσία των “ανθρώπων του πολιτισμού” είναι σημαντική. Είδαμε πριν 2 χρόνια τον Γιάννη Μπέζο να διαφημίζει τον Κουβέλη σαν να ήταν η έξυπνη σίτα. Ακούσαμε προεκλογικό τραγούδι από την Έφη Σαρρή, θαυμάσαμε τον λαϊκορθόδοξο πατριωτισμό της Βάνας Μπάρμπα και του Κώστα Μπίγαλη, εκπλαγήκαμε από τις σεξουαλικές επιδόσεις του Πέτρου Τατσόπουλου και χάσαμε το μέτρημα από τις αλλαγές κομμάτων του Καφετζόπουλου. Επίσης προλάβαμε να αντιπαθήσουμε κάποιον ηθοποιό Ορφανό που σε μια δύσκολη περίοδο κατόρθωσε να πλειοδοτήσει σε σκατοψυχιά και κωλοτούμπα.

Πολιτισμός και πολιτική συμπλέκονται σε κάθε τους βήμα, ωστόσο το ερώτημα αφορά τους “ανθρώπους του πολιτισμού” που εμπλέκονται στα κυβερνητικά κόμματα και ψηφίζουν εξοντώνοντας τον λαό: Ποιός σοβαρός καλλιτέχνης θα άφηνε τη δουλειά του για να πάει να ψηφίζει μνημόνια, περικοπές μισθών, κόψιμο συντάξεων, πλειστηριασμούς κατοικιών και άλλα τέτοια ωραία πράγματα;

Τα κόμματα που ασκούσαν κυβερνητική εξουσία προσέλκυαν πάντα στα ψηφοδέλτιά τους, τους τελειωμένους ή ξεχασμένους “ανθρώπους του πολιτισμού”. Εκείνους που δεν είχαν να χάσουν τίποτα παρά μόνο την αξιοπρέπειά τους. Δεν θα κατέβαινε ποτέ ένας Νταλάρας ή ένας Σαββόπουλος με το ΠΑΣΟΚ. Ούτε καν ο -πιο γραφικός κι από γαλάζια ξύλινη καρέκλα σε παραθαλάσσιο ταβερνάκι τον Αύγουστο- Σπανουδάκης με τη ΝΔ. Αυτοί θα στήριζαν όσο χρειαζόταν για να μην ταυτιστούν και απόλυτα με την μαυρίλα των κυβερνήσεων τους, έχοντας παράλληλα τη δυνατότητα να κρατήσουν και αποστάσεις. Το ίδιο και οι εξ Αριστερών: Ένας Λαζόπουλος που κάνει νούμερα κι έχει δουλειά δεν έχει καμία θέση στο ψηφοδέλτιο του ΣΥΡΙΖΑ. Μπορεί κάλλιστα να τον στηρίζει από την εκπομπή του. Αν ποτέ ξεπέσει εμπορικά και καλλιτεχνικά τότε μπορεί -σαν άλλος… παραλίγο Χάρρυ Κλυν- να εμφανιστεί πολιτευόμενος.

2310bΕίναι εύκολο να κατανοήσει κανείς ότι ο πολιτισμός που επαγγέλονται συγκεκριμένα κόμματα δεν μπορεί να εκφραστεί παρά με ένα λούμπεν πολιτιστικό προσωπικό που θα έκανε τα πάντα για λίγα προνόμια με ημερομηνία λήξης. Η επιλογή όμως των συγκεκριμένων ανθρώπων που στελεχώνουν συγκεκριμένα ψηφοδέλτια είναι ενδεικτική και της αντίληψής αυτών των κομμάτων για τις εκλογές: βάλε δυο-τρεις ηθοποιούς, πιάσε ένα-δυο τραγουδιστές, πρόσθεσε και τρεις παλιούς αθλητές να πλαισιώσουν τους επαγγελματίες πολιτικούς και τα έχουμε όλα καλυμμένα. Είναι δύσκολο να πιστέψει κανείς ότι αυτό τους εξασφαλίζει ψήφους. Πόσοι να ψήφισαν ΠΑΣΟΚ αποκλειστικά για τα μάτια του Γιάννη Βούρου; Πόσοι να στήριξαν ΝΔ μόνο και μόνο επειδή ήθελαν να σταυρώσουν τον Ρένο Χαραλαμπίδη ή τώρα τη Νόνη Δούνια; Τα πρόσωπα αυτά δεν χρησιμοποιούνται τόσο για να τραβήξουν ψήφους όσο για να δημιουργήσουν την ιδέα της ευρείας συστράτευσης με αυτό το κόμμα. Το ότι εκλέγονται μάλλον οφείλεται στο γεγονός ότι κάποιος που έτσι κι αλλιώς θα ψήφιζε το συγκεκριμένο κόμμα μπαίνοντας στο παραβάν και διαβάζοντας τα ονόματα των υποψηφίων δεν γνωρίζει πολλούς άλλους οπότε σταυρώνει όποιον γνωρίζει και όποιον του είναι οικείος.

Συνήθως οι συγκεκριμένοι “άνθρωποι του πολιτισμού” είναι τόσο απαίδευτοι πολιτικά που δεν μπορούν να τοποθετηθούν ούτε για τα πιο απλά ζητήματα. Αποφεύγουν την έκθεση σε πολιτικές συζητήσεις και κάνουν προεκλογικό αγώνα από τα σκαμπό των μεσημεριανών εκπομπών. Η πολιτική τους ανεπάρκεια είναι βούτυρο στο ψωμί των κομμάτων, καθώς άνθρωπος πολιτικά απαίδευτος είναι πιο εύκολα διαχειρίσιμος. Γι’αυτό δεν θα δούμε ποτέ κάποιον από αυτούς να καταψηφίζει κάποιο αντιλαϊκό μέτρο ή να τοποθετείται κόντρα σε κάτι που επιβάλλει το κόμμα του όσο βάρβαρο κι αν είναι. Περνάει και κρίση ο πολιτισμός οπότε ποιός θα ρίσκαρε τα εύκολα 7000 της βουλευτικής αποζημίωσης;

Το ερώτημα που πρέπει να θέσουμε είναι τι ξεχωρίζει τους “ανθρώπους του πολιτισμού” που κατεβαίνουν στις εκλογές από τους ανθρώπους του πολιτισμού που κατεβαίνουν στις εκλογές. Αυτά τα εισαγωγικά είναι όλη η ουσία. Και η ουσία της πολιτικοποίησης των ανθρώπων του πολιτισμού είναι ακριβώς ότι για αυτούς η κάθοδος στην πολιτική δεν είναι κάτι ευκαιριακό και παράταιρο. Υπάρχουν ηθοποιοί, τραγουδιστές, συνθέτες, ποιητές, λογοτέχνες που συμμετέχουν στην πολιτική με κάθε τρόπο. Καλλιτέχνες που το έργο τους είναι πολιτικό και παίρνουν θέση μέσα απο αυτό. Καλλιτέχνες που ξημεροβραδιάζονται αγωνιζόμενοι για τα πιο μικρά και πιο μεγάλα ζητήματα. Αυτοί που αν κάποια στιγμή έρθει η ώρα της εκλογής τους ως βουλευτές δεν θα παίζουν ρόλο κομπάρσου και δεν θα αποτελούν την διακοσμητική γλάστρα ενός κακόγουστου κομματικού θιάσου. Αυτοί που θα δεχτούν ως προσβολή και όχι ως φιλοφρόνηση τον χαρακτηρισμό “λαμπερά πρόσωπα”. Αυτοί για τους οποίους η συμμετοχή στα πολιτικά πράγματα δεν είναι ένα επάγγελμα που τους αποφέρει κάποιο έξτρα εισόδημα, αλλά έκφραση της ανάγκης ότι η πολιτική, όπως και ο πολιτισμός, είναι υπόθεση του λαού.

ΥΓ. Καλή αρχή και καλή δύναμη σε όλους τους συντελεστές του ΑΤΕΧΝΩΣ.