Ό,τι ν’ ακούω με το δεξιό μου αυτί / με μάτι αριστερό το βλέπω.
Κι ό,τι καταπιάνεται ο νους να στοχαστεί, / οι χτύποι της καρδιάς το λένε πρώτοι. (Κ. Βάρναλης)

Τζον Γουέιν: Ο θρυλικός καουμπόι του κινηματογράφου ήταν ρατσιστής

Η ρατσιστική δολοφονία του Τζορτζ Φλοίντ από λευκό αστυνομικό στη Μινεάπολη και όλα όσα ακολούθησαν αυτής, με τις μεγαλειώδεις διαδηλώσεις στις ΗΠΑ, έφεραν στο επίκεντρο της επικαιρότητας το τεράστιο ζήτημα του ρατσισμού και των φυλετικών διακρίσεων στην Αμερική.

Πρόκειται για ενα ζήτημα που αγγίζει βαθιά και το καλλιτεχνικό στερέωμα στις ΗΠΑ, το Χόλυγουντ, την κινηματογραφική και μουσική βιομηχανία. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί ο πρόσφατος ντόρος γύρω από το όνομα του θρυλικού καουμπόι της μεγάλης οθόνης, του Τζον Γουέιν, ο οποίος εκτός από μεγάλος ηθοποιός ήταν και εξίσου μεγάλος ρατσιστής.

Μέλη του Δημοκρατικού Κόμματος της Καλιφόρνια ζήτησαν τη μετονομασία του αεροδρομίου της κομητείας Όραντζ, που φέρει το όνομα του, έπειτα από δημοσίευση ρατσιστικών δηλώσεων που είχε κάνει στον Τύπο ο Γουέιν. Στο φως της δημοσιότητας ήρθε μια παλιά συνέντευξη του αμερικανού ηθοποιού στο περιοδικό Playboy το 1971, στην οποία δήλωνε: «Πιστεύω στην υπεροχή των λευκών» και «δεν αισθάνομαι ένοχος για το γεγονός ότι πριν από πέντε ή δέκα γενιές, αυτοί οι άνθρωποι ήταν σκλάβοι».

Δεν ήταν όμως μόνο αυτές οι δηλώσεις που πιστοποιούν ότι ο Γουέιν ήταν πρώτης τάξης ρατσιστόμουτρο. Σε πρόσφατο άρθρο στην ιστοσελίδα του CNN, γίνεται αναφορά σε μια σειρά ρατσιστικές δηλώσεις του κινηματογραφικού καουμπόι που δεν αφήνουν περιθώρια παρερμηνειών.

Ερωτώμενος για το γεγονός ότι αυτόχθονες αμερικάνοι (ινδιάνικης καταγωγής) έπαιζαν συνήθως δεύτερους και τρίτους ρόλους στις ταινίες του, ο Γουέιν δήλωνε: «Δεν αισθάνομαι ότι κάναμε λάθος όταν τους πήραμε την σπουδαία αυτή χώρα. Η λεγόμενη «κλοπή» της χώρας απ’ αυτούς ήταν απλά ένα ζήτημα επιβίωσης. Υπήρχε μεγάλος αριθμός ανθρώπων που χρειάζονταν νέα εδάφη και οι Ινδιάνοι τα κρατούσαν εγωϊστικά για τους εαυτούς τους». Κάπως έτσι δικαιολογούσε ο Γουέϊν την γενοκτονία των ινδιάνικων πληθυσμών στις ΗΠΑ από τους ευρωπαϊους αποικιοκράτες…

«Το Δημοκρατικό Κόμμα της κομητείας Όραντζ καταδικάζει τις ρατσιστικές και μισαλλόδοξεις δηλώσεις του Τζον Γουέιν και ζητεί να αφαιρεθεί το όνομα του Τζον Γουέιν από το αεροδρόμιο της κομητείας Όραντζ», ανέφερε το ψήφισμα. Το αίτημα έρχεται σε μια περίοδο που πολλά ιστορικά αγάλματα και μνημεία που σχετίζονται με τη δουλεία και τη ρατσιστική καταπίεση απομακρύνονται ή μετονομάζονται.

Προς υποστήριξη του Γουέϊν ο… Τραμπ

john wayne airport

Το αεροδρόμιο “Τζον Γουέιν” στην επαρχία Όραντζ της Καλιφόρνια.

Την αντίθεση του στη μετονομασία του αεροδρομίου εξέφρασε ο αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ, δεδηλωμένος θαυμαστής του Τζον Γουέιν.

«Τώρα οι Δημοκρατικοί που δεν κάνουν τίποτα, θέλουν να αφαιρέσουν το όνομα του Τζον Γουέιν από ένα αεροδρόμιο», είπε σε tweet του ο πρόεδρος, αποκαλώντας την ιδέα «απίστευτη ηλιθιότητα».

Από την πλευρά της, η οικογένεια του Τζον Γουέιν απέρριψε τις κατηγορίες ρατσισμού εναντίον του, παρά το γεγονός ότι έχουν δει το φως της δημοσιότητας δεκάδες δημόσιες δηλώσεις του ηθοποιού.

Σημειώνεται ότι ο Γουέιν, πέραν των ρατσιστικών του απόψεων, είχε δημοσίως στηρίξει την αλλήστου μνήμης μακαρθική «Επιτροπή Μη-Αμερικανικών Δραστηριοτήτων (House Un-American Activities Committee – HUAC)» η οποία είχε εξαπολύσει «κυνήγι μαγισσών» ενάντια σε καλλιτέχνες που θεωρούνταν πως σχετίζονται με την κομμουνιστική ιδεολογία ή ήταν φορείς αριστερών και προοδευτικών ιδεών.

Ο Τζον Γουέιν πέθανε το 1979 και πρωταγωνίστησε σε περισσότερες από 150 ταινίες. Ήταν υποψήφιος για πολλά Όσκαρ και έλαβε Όσκαρ Α’ Ανδρικού Ρόλου για την ταινία του 1969, «Αληθινό θράσος» (True Grit).