Η Τσικνοπέμπτη – που τα τελευταία χρόνια (προ Covid) γιορταζόταν σχεδόν αποκλειστικά στις ταβέρνες 🙃 – άλλοτε αποτελούσε ξεχωριστή γιορτή-μάζωξη της λαϊκής οικογένειας στα σπίτια 🎈😁 που εκτός από τη γαστρονομική παρουσία είχε την έννοια να δώσει κάθε εστία το “παρών” της οντότητάς της, τόσο στη γειτονιά όσο και σ’ όλη τη συνοικία.

Να καούν τα κάρβουνα!

Το λίπος από τα χοιρινά κλπ σφαχτάρια (να μας συγχωρήσουν για την αργκό οι συμπαθείς ΠΟΦΥΖΩ κλπ) αναδύουν έναν πολύ-πολύ μυρωδάτο καπνό (τσίκνα), που διάχυτος παντού (μετά την Τετάρτη και πριν την Παρασκευή -ημέρες παραδοσιακής νηστείας για τους πιστεύοντες) αποπνέει τη δική του ευφορία.
Προαιώνιο έθιμο από τις βακχικές γιορτές των αρχαίων Ελλήνων και Ρωμαίων, «ομοιοπαθητικές προσπάθειες για την ευφορία της γης», μια ανάσα από την Αποκριά και τα Κούλουμα.
Να μας συγχωρήσουν οι γερμανοί της «Schmutziger Donnerstag» και οι αμερικανοί της Mardi Gras από τη Νέα Ορλεάνη, εμείς παραμένουμε πιστοί στα δικά μας: τα «Κορφιάτικα Πετεγολέτσια» (ή αλλιώς Κουτσομπολιά ή Πέτε Γόλια) -από την petegolezza = κουτσομπολιό των ιταλών, την Κουλουρού των πατρινών, τις ακροβασίες και τα «προξενιά», με τις μεγάλες φωτιές στις αλάνες των σερραίων, που (αφού βέβαια πρώτα ψήσουν και φάνε το κρέας), πηδούν από πάνω τους, το καψάλισμα της κότας στην Κομοτηνή (όπου μάλιστα ακόμη κάποιοι σφόδρα ερωτευμένοι ανταλλάσσουν εκλεκτά δώρα καρδιάς αλλά και φαγώσιμα, τον κούρκο ο άντρας, μπακλαβά και κότα γεμιστή το κορίτσι), στη Μεσσηνία τον λεγόμενο καρούτζο ή μπζούνο με το παραδοσιακό λιώσιμο του παστού και τις τσιγαρίδες (καθώς και 10άδες ακόμη)

Τσικνοπέμπτη tsiknopempti

Σύμφωνα με το λαογράφο Δ. Λουκάτο, η «Τσικνοπέμπτη» δεν είχε μόνο γαστρονομικούς σκοπούς, αλλά και βαθύτερους.
Απέβλεπε «σε μια υπαρξιακή παρουσία του κάθε σπιτιού, που θα δώσει ένα “παρών” λειτουργίας και ζωής, τόσο στην όλη κοινότητα ή γειτονιά (οικογενειακό γόητρο στοιχειωδών δυνατοτήτων) όσο και στα υποτιθέμενα “κακά πνεύματα” (πολέμια της υγείας και της παραγωγής) που μπορεί να επιβουλεύονται την οικογένεια ή να τη θεωρήσουν φτωχή και ευάλωτη.
Αυτό δεν είναι ίσως άσχετο με την απαραίτητη κνίσα των αρχαίων κρεατινών θυσιών, που έπρεπε να φτάσει – για ένα αντίδοτο – ως την αίσθηση των θεών»
Το κέφι, τα μασκαρέματα, το καλό φαΐ και οι χοροί, δεν ήταν παρά ένα «μαγικό ξόρκι» για κάθε κακό που θα μπορούσε να βλάψει την αισιοδοξία της επερχόμενης άνοιξης.
Ενα «ξόρκι» ιδιαίτερα ελευθεριακό, όπου κοινωνικοί ρόλοι, φύλα και ισχύουσες κοινωνικές συνθήκες μεταλλάσσονται, αντιστρέφονται και – έστω και προσωρινά – καταργούνται. Πρόγονοι αυτής της ελευθεριότητας θεωρούνται οι «γεφυρισμοί» και τα «εξ αμάξης» των αρχαίων Αθηναίων και τα ρωμαϊκά «Σατουρνάλια» προς τιμή του Κρόνου.

«Εψόφισ’ ο Λοκάνικος,/ ψυχομαχάει ο Τύρος./ Κι η Βρούβα νη παλιόβρουβα/ στέκεται στην καβάλα/ να πέσει στην τσουκάλα», τραγουδούσαν, τρώγοντας και πίνοντας στην Πελοπόννησο.
Στη Φθιώτιδα, στο γιορτάσι της Τυρινής, τραγουδιόταν και το τραγούδι της Καθαρής Δευτέρας:
«Τ’ ακότε τι παράγγειλεν η Καθαρή Δευτέρα;/ Πέθανε ο Κρέος, πέθανε, ψυχομαχάει ο Τύρος,/ σηκώνει ο Πράσος την ουρά κι ο Κρέμμυδος τα γένια./ Μπαλώστε τα σακούλια σας, τροχίστε τα λεπίδια/ και στον τρανό τον πλάτανο να μάσουμε στεκούδια».

Αυτά τα λέγαν τότε, που το καρναβάλι δεν ήταν «πολιτιστική» βιτρίνα δήμων και μπίζνα διαφημιζόμενων εταιριών, εμπόρων μαζικής παραγωγής τυποποιημένων καρναβαλίστικων κοστουμιών, εταιριών μηχανημάτων ήχου, κλπ., κλπ. Τα λέγαν, τότε, που καρναβάλι σήμαινε δημιουργικό, αυθεντικά λαϊκό, γνήσιο ελληνικό γλέντι κι όχι «μαϊμού» που δηλώνεται «εφάμιλλο» του καρναβαλιού του μακρινού Ρίο.

🌄 🌄

😎 Η Τσικνοπέμπτη φέτος Αίθριος καιρός, στους 19 βαθμούς η θερμοκρασία, σύμφωνα με το Ατέχνως_meteo,
Αττική Καιρός: Γενικά καλός -άνεμοι μεταβλητοί 3 με 4 και πρόσκαιρα το πρωί βόρειοι βορειοανατολικοί έως 5 μποφόρ. Θερμοκρασία: Από 05 έως 18 βαθμούς Κελσίου.
Θεσσαλονίκη – Καιρός: Γενικά αίθριος -άνεμοι 2 με 3 και από το μεσημέρι από νότιες διευθύνσεις έως 4 – θερμοκρασία 3-17 βαθμούς Κελσίου.
Η περιορισμένη ορατότητα κατά τόπους κυρίως στα δυτικά και βόρεια τις πρωινές και βραδινές ώρες, με ανέμους 4-6 με βαθμιαία εξασθένηση δεν μας εμποδίζει να τσικνίσουμε.

Τσικνοπέμπτη tsiknopempti

👋 Ευχόμαστε σε όλους «να την βρουν» μαζί με το φιλικό και συντροφικό τους περίγυρο, να φάνε και να πιούνε και νηστικοί να μην κοιμηθούνε …και -φυσικά,