4-ΟΚΤ-1957: ΕΚΤΟΞΕΥΣΗ «ΣΠΟΥΤΝΙΚ» 🚩Οταν η πρώτη σοσιαλιστική χώρα άνοιξε το δρόμο του ανθρώπου προς το Διάστημα

Στις 4 Οκτώβρη 1957 η Σοβιετική Ένωση έσπαγε πρώτη τα δεσμά της βαρύτητας του πλανήτη μας, στέλνοντας σε τροχιά πάνω από την υδρόγειο τον πρώτο τεχνητό δορυφόρο, τον «Σπούτνικ-1».

Επί 10ετίες, η πρώτη χώρα του σοσιαλισμού συνέχισε να αναδεικνύει και μέσα από την εξερεύνηση του Διαστήματος το δυναμισμό, τον πρωτοποριακό και φιλειρηνικό χαρακτήρα του νέου συστήματος, με δεκάδες πρωτιές στις επανδρωμένες και αυτόματες αποστολές που ακολούθησαν.Η εκτόξευση του «Σπούτνικ» συγκλόνισε όλο τον κόσμο, ως ένα εκπληκτικό επιστημονικοτεχνολογικό επίτευγμα που άνοιγε νέους ορίζοντες στην ανθρωπότητα και ταυτόχρονα μια απόδειξη ότι το κράτος των εργατών και των συμμάχων τους μπορεί να νικήσει τον ιμπεριαλισμό, ακόμα και εκεί που φαίνεται αυτός να έχει το απόλυτο πλεονέκτημα, λόγω της συσσώρευσης πλούτου και εγκεφάλων από την καταλήστευση των λαών. Η ΕΣΣΔ έδωσε ένα απτό δείγμα της επιστημονικής και τεχνολογικής ανωτερότητας απέναντι στις ΗΠΑ, αλλά και της ανόδου της οικονομικής της δύναμης στις πρώτες δεκαετίες της σοσιαλιστικής οικοδόμησης. Στην Ιστορία θα είναι γραμμένο για πάντα ότι ο σοσιαλισμός άνοιξε το δρόμο προς το Διάστημα.

Πολλές τεχνολογίες που βρήκαν εφαρμογή στην καθημερινή ζωή και πολύ περισσότερες πρόοδοι σε επιστημονικούς τομείς ξεπήδησαν από την είσοδο στη διαστημική εποχή, με την εκτόξευση του «Σπούτνικ». Εκατομμύρια άνθρωποι σε όλο τον κόσμο, ακόμα και με μόρφωση πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης, μπολιάστηκαν με το ενδιαφέρον και το θαυμασμό για την επιστημονική και τεχνολογική πρόοδο και την ικανότητα του ανθρώπου να αλλάζει τον κόσμο κάνοντας δυνατό εκείνο που μέχρι χτες φαινόταν αδύνατο. Γράφτηκαν εκατοντάδες συγγράμματα εκλαΐκευσης της αστρονομίας, της αστροφυσικής και της αστροναυτικής και ο αντίκτυπος εκείνης της εποχής πέρασε από γενιά σε γενιά και έως ένα βαθμό διαρκεί ακόμα.

Η Λάικα, η σκυλίτσα που άνοιξε το δρόμο της διαστημικής πτήσης για τον άνθρωπο, πετώντας με τον «Σπούτνικ-2»

Η εκτόξευση του πρώτου τεχνητού δορυφόρου της Γης και μετέπειτα του πρώτου ανθρώπου στο Διάστημα ήταν η καλύτερη απόδειξη και η καλύτερη διακήρυξη της υπεροχής του νέου συστήματος. Ταυτόχρονα, με αυτές τις επιτυχίες η ΕΣΣΔ κατάφερε να σπάσει εν μέρει τον πολιτικό και επιστημονικό αποκλεισμό που της είχε επιβάλει ο ιμπεριαλισμός, καθώς οι άνθρωποι σε όλο τον κόσμο γύρισαν το κεφάλι στον ουρανό για να δουν τα επιτεύγματα του πρώτου κράτους των εργατών και των συμμάχων τους και επιστήμονες από πολλές καπιταλιστικές χώρες ανέπτυξαν κάποια συνεργασία με τους Σοβιετικούς, στο πλαίσιο, βέβαια, των περιορισμών που τους έθεταν οι χώρες τους.Ο «Σπούτνικ-1» ήταν μια ασήμαντη – με τα σημερινά δεδομένα – γυαλιστερή μεταλλική σφαίρα διαμέτρου 58 εκατοστών, που διέθετε τέσσερις κεραίες και δύο ραδιοπομπούς.

Οταν τέθηκε σε τροχιά ύψους 946 χιλιομέτρων με ταχύτητα 7,99 χιλιομέτρων το δευτερόλεπτο, άρχισε να μεταδίδει ένα απλό «μπιπ-μπιπ», αλλά αυτός ο ήχος έγινε ο πιο διάσημος στον κόσμο τις 21 μέρες που εκπέμφθηκε. Στους 3 μήνες που ο «Σπούτνικ-1» παρέμεινε σε τροχιά, εκατομμύρια άνθρωποι τον παρακολουθούσαν να περνάει από πάνω τους κάθε μιάμιση ώρα, σαν ένα αστεράκι έκτου μεγέθους, οριακά ορατό διά γυμνού οφθαλμού. Για πρώτη φορά, μια ανθρώπινη κατασκευή είχε υπερνικήσει τη βαρύτητα.

Για πρώτη φορά, η ΕΣΣΔ ξεκάθαρα είχε νικήσει τις ΗΠΑ στον τεχνολογικό τομέα, στον οποίο την παρουσίαζαν καθυστερημένη.

Ο «Σπούτνικ-1», μια μικρή μεταλλική μπάλα με τέσσερις κεραίες, που εξέπεμπε ένα μονότονο «μπιπ – μπιπ». Αν και σήμερα φαίνεται ασήμαντος, ήταν η απαρχή της διαστημικής εποχής

Με την εκτόξευση του «Σπούτνικ» έγινε αδιαμφισβήτητα σαφής η ικανότητα της Σοβιετικής Ένωσης να υπερασπιστεί στρατιωτικά το έδαφός της και τις άλλες σοσιαλιστικές χώρες, παρότι εκείνη την εποχή είχε λιγότερα πυρηνικά από τις ΗΠΑ και τις άλλες ιμπεριαλιστικές χώρες και δεν διέθετε στρατιωτικές βάσεις κοντά στον αντίπαλο, ούτε αεροπλανοφόρα. Η ιμπεριαλιστική μητρόπολη έχασε σε γόητρο, αλλά ταυτόχρονα βάλθηκε να αξιοποιήσει τους τεράστιους πόρους της, για να φτάσει και να ξεπεράσει την ΕΣΣΔ στον τομέα της εξερεύνησης του Διαστήματος, ενώ ταυτόχρονα έσφιγγε τη θηλιά γύρω της στο πλαίσιο του Ψυχρού Πολέμου.Σύγκρυο έπιασε τους ιμπεριαλιστές όταν άκουσαν τα «μπιπ – μπιπ» του «Σπούτνικ-1». Ενα σοβιετικό κατασκεύασμα περνούσε πάνω από τις χώρες τους. Δεν ήταν, αλλά σκέφτονταν ότι θα μπορούσε να είναι μια βόμβα. Ο μεγαλύτερος «Σπούτνικ-2» (450 κιλά) και ο ακόμα μεγαλύτερος «Σπούτνικ-3» (1.300 κιλά) που ακολούθησαν σύντομα, τους προκάλεσαν σχεδόν πανικό. Η προοπτική να είναι η ΕΣΣΔ που θα πατήσει πρώτη πόδι στη Σελήνη δεν μπορούσε να γίνει δεκτή. «Δε θα ήθελα να πάω για ύπνο κάτω από ένα κομμουνιστικό φεγγάρι», είχε δηλώσει χαρακτηριστικά ο αντιπρόεδρος (και μετέπειτα Πρόεδρος) των ΗΠΑ, Λίντον Τζόνσον. Ηταν θέμα γοήτρου γι’ αυτούς να έχουν μια σημαντική επιτυχία, η οποία ήρθε 12 χρόνια αργότερα και αφού είχαν μεσολαβήσει πάμπολλες πρωτιές στο Διάστημα για τους Σοβιετικούς.

Εκτακτη έκδοση των «Τάιμς της Νέας Υόρκης» για την πτήση του «Σπούτνικ-1». «Η συσκευή είναι 8 φορές βαρύτερη απ’ αυτήν που σχεδιάζουν οι ΗΠΑ», αναφέρει  εκφράζοντας την ανατριχίλα που ένιωσε ο ιμπεριαλισμός από το επίτευγμα του σοβιετικού λαού,

Η ανάπτυξη της πυραυλικής τεχνολογίας από τη Σοβιετική Ενωση δεν έγινε μόνο για στρατιωτικούς λόγους. Αυτό αποδεικνύεται από το γεγονός ότι ακόμα και στα πρώτα δύσκολα χρόνια της σοβιετικής εξουσίας, το 1924, η ΕΣΣΔ ήταν το πρώτο κράτος που αγκάλιασε το διατυπωμένο από το 1903 όραμα του Κονσταντίν Τσιολκόφσκι και αφιέρωσε πόρους για έρευνα στην αστροναυτική. Η πρώτη χώρα του σοσιαλισμού άνοιγε παντού νέους δρόμους για την ανθρωπότητα και ήθελε και στον τομέα της διαστημικής να είναι η πρώτη που θα σπάσει τα δεσμά της βαρύτητας για τον άνθρωπο, να είναι η πρώτη που θα ανοίξει τους νέους ορίζοντες του Διαστήματος. Ο σοσιαλισμός είχε μετατρέψει την καθυστερημένη τσαρική Ρωσία σε μια ισχυρή οικονομικά, αλλά και τεχνολογικά χώρα.Ακόμα και στην περίπτωση της επανδρωμένης πτήσης στη Σελήνη (ΗΠΑ 1969), τα πράγματα ίσως να είχαν εξελιχθεί διαφορετικά, αν δεν είχαν υπάρξει δύο εξελίξεις: Ο θάνατος το 1966 του επικεφαλής του σοβιετικού διαστημικού προγράμματος, Σεργκέι Κορολιόφ, σε ηλικία μόλις 59 ετών, και οι αποκλίσεις από τη σοσιαλιστική θεωρία, που από τις αρχές της δεκαετίας του 1960 είχαν αρχίσει να αδυνατίζουν την ΕΣΣΔ, επιβραδύνοντας και αποσυντονίζοντας εν μέρει και την προσπάθεια εξερεύνησης του Διαστήματος.

Το χρονικό της εξερεύνησης του Διαστήματος

4/10/1957 Εκτόξευση του πρώτου τεχνητού δορυφόρου της Γης («Σπούτνικ 1») (ΕΣΣΔ).

3/11/1957 Πρώτος ζωντανός οργανισμός (η Λάικα) στο Διάστημα (ΕΣΣΔ).

1/1958 Οι ΗΠΑ εκτοξεύουν τον «Εξπλόρερ 1».

12/9/1959 Πρώτο σκάφος («Λούνα 2») που φτάνει (και συντρίβεται σκοπίμως) στη Σελήνη (ΕΣΣΔ).

4/10/1959 Πρώτες φωτογραφίες της αθέατης πίσω πλευράς της Σελήνης («Λούνα 3») (ΕΣΣΔ).

19/8/1960 Πρώτοι ζωντανοί οργανισμοί (τα σκυλάκια Μπέλκα και Στρέλκα) που επιστρέφουν στη Γη («Σπούτνικ 5») (ΕΣΣΔ).

12/4/1961 Πρώτος άνθρωπος (Γιούρι Γκαγκάριν) στο Διάστημα (ΕΣΣΔ).

5/5/1961 Οι ΗΠΑ στέλνουν άνθρωπο στο Διάστημα (Αλαν Σέπαρντ).

1961 Πρώτη αποστολή («Βενέρα 1») προς την Αφροδίτη (ΕΣΣΔ).

27/8/1962 Πρώτο ερευνητικό σκάφος («Μάρινερ 2») που περνά κοντά από άλλον πλανήτη (Αφροδίτη) (ΗΠΑ).

6/1962 Πρώτος τηλεπικοινωνιακός δορυφόρος (ΗΠΑ).

16/6/1963 Πρώτη γυναίκα (Βαλεντίνα Τερεσκόβα) στο Διάστημα (ΕΣΣΔ).

18/3/1965 Ο πρώτος περίπατος ανθρώπου (Αλεξέι Λεόνοφ) στο Διάστημα (ΕΣΣΔ).

3/6/1965 Πρώτος Αμερικανός (Εντ Γουάιτ) που περπατά στο Διάστημα.

7/1965 Ο «Μάρινερ 4» φωτογραφίζει τον Αρη (ΗΠΑ).

31/1/1966 Πρώτη επιτυχής προσσελήνωση και λήψη φωτογραφιών της επιφάνειας της Σελήνης («Λούνα 9») (ΕΣΣΔ).

Η Βαλεντίνα Τερεσκόβα, η πρώτη γυναίκα στο Διάστημα

16/3/1966 Πρώτη διασύνδεση διαστημοπλοίων («Τζέμινι 8» – «Εϊτζίνα») στο Διάστημα (ΗΠΑ).

31/3/1966 Πρώτο διαστημικό σκάφος («Λούνα 10») που μπήκε σε τροχιά γύρω από τη Σελήνη (ΕΣΣΔ).

15/9/1968 Πρώτη πτήση σε τροχιά γύρω από τη Σελήνη και επιστροφή στη Γη («Ζοντ 5») (ΕΣΣΔ).

21/12/1968 Πρώτο επανδρωμένο σκάφος («Απόλλων 8») που εγκαταλείπει τη Γη και μπαίνει σε τροχιά γύρω από τη Σελήνη (ΗΠΑ).

20/7/1969 Πρώτος άνθρωπος (Νιλ Αρμστρονγκ) στη Σελήνη («Απόλλων 11») (ΗΠΑ).

17/8/1970 Πρώτο διαστημικό σκάφος («Βενέρα 7») που μεταδίδει δεδομένα από την επιφάνεια άλλου πλανήτη (ΕΣΣΔ).

17/11/1970 Πρώτο όχημα («Λούνοκχοντ») στη Σελήνη (ΕΣΣΔ).

19/4/1971 Εκτόξευση του πρώτου στον κόσμο διαστημικού σταθμού («Σαλιούτ 1») (ΕΣΣΔ).

3/12/1971 Πρώτη προσεδάφιση στον Αρη («Μαρς 3») (ΕΣΣΔ).

14/5/1973 Εκτόξευση του διαστημικού σταθμού «Σκάιλαμπ» (ΗΠΑ).

8/6/1975 Πρώτες φωτογραφίες από την επιφάνεια της Αφροδίτης («Βενέρα 9») (ΕΣΣΔ).

17/7/1975 Κοινή σοβιετοαμερικανική αποστολή σύνδεσης διαστημοπλοίων σε τροχιά.

19/6/1976 Πρώτη προσεδάφιση («Βίκινγκ 1») στον Αρη (ΗΠΑ).

29/9/1977 Εκτόξευση του πρώτου διαστημικού σταθμού που διαθέτει δύο δυνατότητες διασύνδεσης («Σαλιούτ 6») (ΕΣΣΔ).

3/1979 Το «Βόγιατζερ» περνά κοντά από το Δία (ΗΠΑ).

12/1979 Εκτόξευση του πρώτου πυραύλου «Αριάν» (ΕΕ).

12/4/1981 Εκτόξευση του πρώτου διαστημικού λεωφορείου («Κολούμπια») (ΗΠΑ).

7/1983 Το «Πάιονιρ 10» περνά κοντά από τον Πλούτωνα (ΗΠΑ).

1/1986 Το «Βόγιατζερ 2» περνά κοντά από τον Ουρανό (ΗΠΑ).

20/2/1986 Εκτόξευση του διαστημικού σταθμού «Μιρ» (ΕΣΣΔ).

20/11/1988 Εκτόξευση της πρώτης υπομονάδας του Διεθνούς Διαστημικού Σταθμού.

Ο Γιούρι Γκαγκάριν, ο πρώτος άνθρωπος που πέταξε στο Διάστημα

12/1988 Διαστημική πτήση ρεκόρ 366 ημερών, 18 ωρών και 7 λεπτών (Τιτόφ και Μανάροφ) (ΕΣΣΔ).

15/10/2003 Πρώτη κινεζική επανδρωμένη πτήση.