Σαν σήμερα 30 Οκτωβρίου ||
Μια ματιά στην ιστορία του τόπου και του κόσμου
Γεγονότα και πρόσωπα που έμειναν στην ιστορία και δεν πρέπει να ξεχάσουμε
1657 Μάχη του Ότσο Ρίος (Ocho Ríos, Οχτώ Ποτάμια): οι ισπανικές δυνάμεις αποτυγχάνουν να ανακαταλάβουν την Τζαμάικα. Η γνωστή και ως μάχη Las Chorreras (Λας Χορέρας …τα νερά – οι καταρράκτες) αφορά άγημα υπό τον Cristóbal Arnaldo Isasi που ήλπιζε να πάρει πίσω το νησί από την αγγλική δύναμη κατοχής του στρατηγού Edward D’Oyley.
Οι Άγγλοι είχαν καταλάβει την Τζαμάικα το 1655 αλλά αποδεκατίστηκαν από τις αρρώστιες ην ασθένεια στη συνέχεια. Διέσχισαν τους κυβερνήτες με γρήγορο ρυθμό: ο στρατηγός Robert Sedgwick έφτασε και πέθανε το 1655, ο στρατηγός William Brayne τον αντικατέστησε και πέθανε το 1656, αλλά στη συνέχεια ο D’Oyley (γύρισε στην Αγγλία το 1662 και πέθανε στο Λονδίνο το 1675) άντεξε εγκλιματιζόμενος στις σκληρές τροπικές συνθήκες του νησιού.
1793 Εκτελούνται στη γκιλοτίνα οι Γιρονδίνοι της Γαλλικής Επανάστασης, με εντολή των Ιακωβίνων.
1821 Η επανάσταση στη Μακεδονία υπό τον Φιλικό Εμμ. Παπά καταπνίγεται υπό το βάρος των υπέρτερων οθωμανικών δυνάμεων, αλλά και από τη στάση
1831 Στη Βιρτζίνια των ΗΠΑ, συλλαμβάνεται ο Νατ Τέρνερ, δραπέτης σκλάβος, που ηγήθηκε της πιο αιματηρής εξέγερσης σκλάβων στην αμερικανική ιστορία. Έπειτα από λίγες μέρες θα απαγχονιστεί μαζί με 21 συντρόφους του.
1863 Ο Δανός πρίγκιπας Γουλιέλμος φτάνει στην Αθήνα για να αναλάβει τον θρόνο του, ως βασιλιάς των Ελλήνων, Γεώργιος Α’.
1864 Ιδρύεται η Χέλενα (Μοντάνα) -μετέπειτα πολιτεία των ΗΠΑ, μετά την ανακάλυψη χρυσού από τέσσερις χρυσοθήρες στην περιοχή Λαστ Τσανς Γκαλτς.
1871 Γεννήθηκε ο Πολ Βαλερί, Γάλλος ποιητής και φιλόσοφος
1885 Γεννήθηκε ο Έζρα Πάουντ (Ezra Weston Loomis Pound, πέθανε 1η Νοεμβρίου 1972), Αμερικανός ποιητής και δοκιμιογράφος
1888 Γεννήθηκε ο Κωνσταντίνος Τσικλητήρας, Έλληνας αθλητής του στίβου, Ολυμπιονίκης στις Ολυμπιάδες του 1908 και 1912
1896 Γεννήθηκε ο Κώστας Καρυωτάκης, Έλληνας ποιητής
1905 «Οκτωβριανό Μανιφέστο»: Μετά τη στρατιωτική ήττα από τους Ιάπωνες και την εκδήλωση της πρώτης Ρωσικής Επανάστασης, ο τσάρος Νικόλαος Β’ παραχωρεί συνταγματικά δικαιώματα στο λαό και πολιτικές ελευθερίες, ενώ εγκρίνει τη λειτουργία της Βουλής.
1908 Εμφανίζονται στους δρόμους της Αθήνας τα πρώτα ηλεκτρικά τραμ, τα οποία αντικαθιστούν σταδιακώς τα ιππήλατα. Λόγω του ότι δεν έχει εγκριθεί ακόμα ο περί στάσεων κανονισμός, τα τραμ επί του παρόντος θα σταματούν εκεί που το ζητούν οι επιβάτες.
1908 Ο Γάλλος σχεδιαστής αεροπλάνων Ανρί Φαρμάν (Henri Farman, ή Henry Farman γεννήθηκε το 1874 στο Παρίσι και πέθανε το 1958) πραγματοποιεί το πρώτο αεροπορικό ταξίδι. Κάλυψε 26,5 χλμ σε μισή ώρα, από την πόλη Μπουί της Γαλλίας έως τη Ρενς.
1910 Πεθαίνει πάμπτωχος και ξεχασμένος σε ένα γηροκομείο της Ζυρίχης ο Ερρίκος Ντινάν (Jean-Henri Dunant, γεννήθηκε 8 Μαΐου 1828). Είχε ιδρύσει το Διεθνή Ερυθρό Σταυρό και ήταν ο πρώτος που το 1901 είχε τιμηθεί με το Νόμπελ για την ειρήνη. Ο Ε. Ντινάν είχε διαθέσει ολόκληρη την περιουσία του και ολόκληρο το ποσό του βραβείου για τους σκοπούς του Ερυθρού Σταυρού.
1918 Η Γερμανία καταθέτει τα όπλα. Τέλος του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου. Ταυτόχρονα η Οθωμανική Αυτοκρατορία υπογράφει ανακωχή με τους Συμμάχους και έτσι τελειώνει ο Α’ Παγκόσμιος Πόλεμος της Μέσης Ανατολής
1918 Μαζικές ένοπλες εξεγέρσεις των εργαζομένων ξεσπούν στη Βιέννη, όπου συγκροτούνται Σοβιέτ. Ένοπλη εξέγερση πραγματοποιείται και στη Βουδαπέστη.
1920 Το κομμουνιστικό κόμμα της Αυστραλίας ιδρύεται στο Σίδνεϊ.
1922 Ο Μπενίτο Μουσολίνι γίνεται πρωθυπουργός της Ιταλίας
1925 Δημιουργείται ο πρώτος πομπός τηλεόρασης στην Βρετανία από τον Τζον Λόγκι Μπερντ.
1927 Σημειώνεται αποτυχημένη απόπειρα δολοφονίας κατά του Προέδρου της Δημοκρατίας Παύλου Κουντουριώτη.
1930 Απόπειρα πραξικοπήματος παγκαλικών αξιωματικών στη Θεσσαλονίκη εξουδετερώνεται εν τη γενέσει της.
1932 Ισχυρές αστυνομικές δυνάμεις επιτίθενται σε μαζική προεκλογική συγκέντρωση του Ενιαίου Μετώπου Εργατών-Αγροτών (ΚΚΕ) στη Λάρισα. Μεταξύ των συλληφθέντων ήταν και ο βουλευτής του Ενιαίου Μετώπου Α. Κλειδωνάρης.
1937 – Γεννιέται ο Γάλλος σκηνοθέτης, σεναριογράφος, κινηματογραφιστής, ηθοποιός και παραγωγός κινηματογραφικών ταινιών. Κλοντ Λελούς (Claude Lelouch). Έκανε πάνω από 50 ταινίες, γνωστή σ’ εμάς η δραματική “Ένας άντρας και μια γυναίκα”(Un Homme et Une Femme -σενάριο & σκηνοθεσία), που ξεχωρίζει χάρη στην υπέροχη φωτογραφία (ο Λελούς υπήρξε επαγγελματίας φωτογράφος με δουλειά στη διαφήμιση) και την εξαιρετική μουσική του Φράνσις Λάι (το αγαπημένο μουσικό θέμα της ταινίας έχει γίνει συνώνυμο κάθε ρομαντικής σκηνής). Κέρδισε μια πλειάδα βραβείων μεταξύ των οποίων ο Χρυσός Φοίνικας στο Φεστιβάλ των Καννών του 1966, Χρυσή Σφαίρα Καλύτερης Ξενόγλωσσης Ταινίας και τα Όσκαρ Καλύτερου Ξενόγλωσσου Φιλμ + Καλύτερου Σεναρίου – υποψήφιο για Όσκαρ Σκηνοθεσίας και Καλύτερης Γυναικείας Ερμηνείας.
1938 Ο Όρσον Γουέλς διαβάζει στο ραδιόφωνο αποσπάσματα του κλασικού μυθιστορήματος επιστημονικής φαντασίας «Ο Πόλεμος των Κόσμων» του Χ. Τζ. Γουέλς, προκαλώντας υστερία σε χιλιάδες Αμερικανούς που νόμιζαν ότι επρόκειτο για πραγματική είδηση εισβολής εξωγήινων.
1941 1500 Εβραίοι από την Ουκρανία αποστέλλονται από τους Ναζί στο στρατόπεδο εξόντωσης Μπελζέκ.
1941 Ξεκινά η ηρωική άμυνα της Σεβαστούπολης, βάση του σοβιετικού στόλου της Μαύρης Θάλασσας. Παρά τις διπλάσιες δυνάμεις των Ναζί, οι υπερασπιστές της πόλης θα αντέξουν 8 ολόκληρους μήνες σκληρής πολιορκίας και ανελέητων βομβαρδισμών.
1944 Η Θεσσαλονίκη απελευθερώνεται από τη ναζιστική κατοχή. Τμήματα του ΕΛΑΣ, με επικεφαλής τους Μάρκο Βαφειάδη και Ευριπίδη Μπακιρτζή απελευθερώνουν τη Θεσσαλονίκη από τους γερμανούς. Ο λαός της πόλης χειροκροτά με έξαλλο ενθουσιασμό αντάρτες και αντιστασιακές οργανώσεις, που παρελαύνουν στη λεωφόρο Νίκης.
1945 Πάνω από 150.000 λαού της Θεσσαλονίκης γιορτάζουν την απελευθέρωση της πόλης από το ΕΑΜ-ΕΛΑΣ. Παρακρατικοί ανοίγουν πυρ κατά των συγκεντρωμένων, δολοφονούν 1 και τραυματίζουν 8.
1947 Υπογράφεται η εμπορική συμφωνία GATT από 23 κράτη, στη Γενεύη. Η Γενική Συμφωνία Δασμών και Εμπορίου – “General Agreement on Tariffs and Trade”, αποτελεί σήμερα έναν παγκόσμιο αστικό οργανισμό που μέσα από θεσμοθετημένες συνεδρίες επιβάλλει κανόνες αναγκαστικού χαρακτήρα.
1956 Η Αγγλία και η Γαλλία επιδίδουν τελεσίγραφο στο Κάιρο για τον τερματισμό των εχθροπραξιών με το Ισραήλ και την αποχώρηση των στρατευμάτων από την περιοχή της διώρυγας του Σουέζ. Το τελεσίγραφο απορρίφθηκε. Την επομένη αγγλο-γαλλικά αεροσκάφη επιχειρούν βομβαρδισμούς αιγυπτιακών αεροδρομίων. Ταυτόχρονα Βρετανία και Γαλλία προβάλλουν βέτο στην απαίτηση των ΗΠΑ και της Σοβιετικής Ένωσης για κατάπαυση του πυρός στο μέτωπο της κρίσης του Σουέζ.
1957 Οι Βασίλης Μπαρτζιώτας, Δημήτρης Βλαντάς και Γιώργης Βοντίσιος (Γούσιας) διαγράφονται από μέλη του ΚΚΕ, με απόφαση του ΠΓ της ΚΕ του Κόμματος.
1959 Γεννιέται ο τραγουδιστής Γιάννης Αγγελάκας.
1959 Γεννιέται ο ηθοποιός Παύλος Χαϊκάλης.
1960 Γίνεται η πρώτη επιτυχημένη μεταμόσχευση νεφρού στο Ηνωμένο Βασίλειο,
1960 Γεννήθηκε ο Ντιέγκο Μαραντόνα, Αργεντινός ποδοσφαιριστής
1961 Αποφασίζεται η απομάκρυνση της σορού του Ιωσήφ Στάλιν από το Μαυσωλείο Λένιν και ο ενταφιασμός της στο τείχος του Κρεμλίνου.
1966 Πέθανε ο Γιώργος Θεοτοκάς, Έλληνας συγγραφέας
1973 Τελειώνουν οι εργασίες για τη γέφυρα του Βοσπόρου στην Κωνσταντινούπολη, η οποία ενώνει την Ευρώπη με την Ασία.
1974 Διεξάγεται στην Κινσάσα του Ζαΐρ ένας από τους κορυφαίους αγώνες επαγγελματικής πυγμαχίας. Ο Μοχάμεντ Άλι νικά με νοκ-άουτ τον Τζορτζ Φόρμαν και επανακτά τον παγκόσμιο τίτλο βαρέων βαρών.
1975 Ο βασιλιάς Χουάν Κάρλος αναλαμβάνει τη διακυβέρνηση της Ισπανίας, όταν ο δικτάτορας Φράνκο δηλώνει “πολύ άρρωστος για να κυβερνήσει”.
1983 Διεξάγονται οι πρώτες δημοκρατικές εκλογές μετά την πτώση της δικτατορίας στην Αργεντινή.
1988 Πεθαίνει ο ποιητής Τάσος Λειβαδίτης. Μαζί με άλλους της γενιάς του, άφησε τα πρώτα του γραπτά ίχνη, πάνω στους τοίχους της αδούλωτης πολιτείας, γράφοντας συνθήματα, παλεύοντας μέσα από τις γραμμές της ΕΑΜικής Εθνικής Αντίστασης. Την τετραετία 1948-1952, εξορίστηκε για τις πολιτικές του ιδέες στον Μούδρο, στον Αϊ – Στράτη και τη Μακρόνησο.
1995 Σε δημοψήφισμα στο Κεμπέκ, οι γαλλόφωνοι κάτοικοι της περιοχής τάσσονται κατά της απόσχισης της χώρα τους από τον Καναδά (50,6% υπέρ- 49,4% κατά).
2003 Για πρώτη φορά έπειτα από 60 χρόνια η Βουλή των Ελλήνων αποφασίζει άρση της ασυλίας μελών της. Πρόκειται για πέντε βουλευτές που κατηγορούνται για παραβάσεις του κώδικα οδικής κυκλοφορίας, για ψευδορκία και χειροδικία.
2009 Πέθανε ο Κλοντ Λεβί-Στρος, Γάλλος ανθρωπολόγος και εθνολόγος
2000 Ολοκληρώνονται οι Παραολυμπιακοί Αγώνες του Σίδνεϊ που ξεκίνησαν στις 18 του ιδίου μήνα. Η Ελλάδα κατατάσσεται στην 33η θέση κατακτώντας 10 μετάλλια (4 χρυσά, 5 αργυρά και 1 χάλκινο).
2013 Πέθανε ο Νίκος Φώσκολος, Έλληνας σκηνοθέτης
2019 Πέθανε ο συνθέτης Γιάννης Σπανός.
