Ανάμεσα στις πρωτοβουλίες τιμής και μνήμης της Κομματικής Οργάνωσης Αττικής του ΚΚΕ, για την ανάδειξη της 75ης επετείου Απελευθέρωσης της Αθήνας και της ταξικής σύγκρουση του Δεκέμβρη του ’44 και των ιστορικών τους διδαγμάτων  είναι και η έκδοση λευκώματος   με τίτλο «1944. Η Απελευθέρωση της Αθήνας και η ταξική σύγκρουση του Δεκέμβρη. Ντοκουμέντα και διδάγματα» (εκδότης |> ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΕΠΟΧΗ, 222 σελίδες Α4 [30×21])

Σύγχρονη_Εποχή Λεύκωμα ΚΟΑ – Δεκ 44

Για τους αγωνιστές του ΚΚΕ και του λαού μας, προϊόν μιας πολύμηνης, συλλογικής και πολυεπίπεδης προσπάθειας μελών και φίλων του Κόμματος και της ΚΝΕ, με καθοριστική τη συμβολή του Τμήματος Ιστορίας και Αρχείου του ΚΚΕ. Για πρώτη φορά έρχονται στο φως ντοκουμέντα της περιόδου στην οποία αναφέρεται.Περιεχόμενα

ΠΡΟΛΟΓΟΣ
Μέρες Κατοχής στην Αθήνα
Η «Παλιά ΚΕ» και η «ΠΔ». Η ανασυγκρότηση του ΚΚΕ
Παράνομες εφημερίδες της ΚΟΑ και των Οργανώσεών της
Εθνική Αλληλεγγύη. Η μάνα του αγώνα!
Η ίδρυση του Εργατικού ΕΑΜ
Η ίδρυση του Εθνικού Απελευθερωτικού Μετώπου
Αγώνες της εργατικής τάξης της Αθήνας κατά την Κατοχή
Οι κορυφαίες κινητοποιήσεις την περίοδο της Κατοχής
Η οργάνωση του ένοπλου αγώνα
«Μπρος εβάδιζε ο ΕΛΑΣ και πίσω ακολουθούσε η Ελλάδα»
«Να εξοπλιστεί ο ΕΛΑΣ»
Η Οργάνωση Προστασίας Λαϊκών Αγωνιστών (ΟΠΛΑ)
Η ΟΚΝΕ μπροστά στους αγώνες της νεολαίας
ΕΠΟΝ, η υπογραφή της ελληνικής νεολαίας στους αγώνες του λαού
Κρατικοί μηχανισμοί και δωσιλογικές οργανώσεις
Αστικές πολιτικές και στρατιωτικές οργανώσεις
Τα Τάγματα Ασφαλείας και οι άλλοι δωσιλογικοί μηχανισμοί
Ο ρόλος των Βρετανών
Ο ρόλος των καπιταλιστών και η «Οικονομική Επιτροπή»
Οι Συμφωνίες του Λιβάνου και της Καζέρτα
Τα Μπλόκα
Ο ΕΛΑΣ δίνει μάχη για να σώσει τις υποδομές
Μέρες Απελευθέρωσης
Η Αθήνα ελεύθερη
Συνθήκες επαναστατικής κατάστασης
Το κύρος και η επιρροή του ΚΚΕ αυξάνονται σταθερά
Η προετοιμασία των αστικών δυνάμεων
Η ουτοπία της «εθνικής ενότητας»
Το ΚΚΕ γιορτάζει τα 26 χρόνια του
Το Εργατικό ΕΑΜ και η ΓΣΕΕ από τον Οκτώβρη στο Δεκέμβρη
Οι συνθήκες ζωής της εργατικής τάξης σε Αθήνα και Πειραιά
Πριν το ξέσπασμα της ένοπλης σύγκρουσης
Νέα στρατιωτική ενίσχυση των αστικών δυνάμεων
Το αστικό στρατόπεδο κλιμακώνει την επίθεση
Η ταξική σύγκρουση του Δεκέμβρη
Ο στρατιωτικός συσχετισμός δυνάμεων
Τα νοσοκομεία του Δεκέμβρη
Εκτίμηση για το Δεκέμβρη
Οι γυναίκες το Δεκέμβρη του 1944
Η ΕΠΟΝ το Δεκέμβρη του 1944
Η προπαγάνδα και η διαφώτιση
Οι καλλιτέχνες στην πρώτη γραμμή
Η συμβολή των εικαστικών
Οι εικαστικοί στη μάχη του Δεκέμβρη
Η συμβολή των ηθοποιών
Η συμβολή των λογοτεχνών
Ο Δεκέμβρης του 1944 στην υπόλοιπη Ελλάδα
Μέρες ανακωχής
Η Συμφωνία της Βάρκιζας
Μετά από τη Βάρκιζα
Το εργατικό συνδικαλιστικό κίνημα μετά από το Δεκέμβρη
«Το ελληνικό Κατίν»
Νέοι αγώνες για την επιβίωση του λαού. Η ίδρυση του ΕΡΓΑΣ
ΕΠΙΛΟΓΟΣ
ΑΡΧΕΙΑ ΚΑΙ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΕΣ
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Με συγκίνηση και περηφάνια παρουσιάζουμε το Λεύκωμα της Κομματικής Οργά­νωσης Αττικής με θέμα την επέτειο των 75 χρόνων από την Απελευθέρωση της Αθήνας και τη σύγκρουση του Δεκέμβρη του 1944.

Είναι μια έκδοση τιμής και μνήμης στους αγωνιστές του ΚΚΕ και του λαού μας, αλλά και εξαγωγής διδαγμάτων. Αποτελεί προϊόν μιας πολύμηνης, συλλογικής και πολυεπί-πεδης προσπάθειας μελών του ΚΚΕ και της ΚΝΕ, καθώς και φίλων του Κόμματος. Για πρώτη φορά δε, έρχονται στο φως ντοκουμέντα της περιόδου στην οποία αναφέρεται.

Για την έκδοση του, σημαντική ήταν η συμβολή του Αρχείου της ΚΕ του ΚΚΕ.

Με την έκδοση αυτή δίνουμε συνέχεια στην πολύμορφη δραστηριότητα που ανα­πτύχθηκε στην Αττική όλη την προηγούμενη 5ετία και αφορούσε τη συμπλήρωση 100 χρόνων από την ίδρυση του ΚΚΕ. Θέλουμε ταυτόχρονα να δώσουμε ώθηση στη μελέ­τη της ιστορίας που συλλογικά έχει επεξεργαστεί το Κόμμα μας, με τη νέα έκδοση του τετράτομου Δοκιμίου Ιστορίας που αφορά την περίοδο 1918-1949.

Μελετάμε επιστημονικά την ιστορία του Κόμματος και του εργατικού-λαϊκού κινή­ματος, κόντρα στη λαθολογία και το μηδενισμό, όχι με όρους ιστοριολογίας, αλλά για να βγάλουμε χρήσιμα συμπεράσματα, εφόδιο για την ταξική πάλη σήμερα.

Το ΚΚΕ πρωτοστάτησε στον ένοπλο απελευθερωτικό αγώνα ενάντια στην τριπλή κατοχή, αν και βαριά πληγωμένο από τις διώξεις της μεταξικής δικτατορίας, με το ΓΓτης Κεντρικής Επιτροπής Νίκο Ζαχαριάδη κι εκατοντάδες στελέχη του παραδομένα από την αστική τάξη στις δυνάμεις κατοχής.Ήταν ο εμπνευστής και αιμοδότης του ΕΑΜ, του ΕΛΑΣ, της ΕΠΟΝ, του ΕΛΑΝ, της Εθνικής Αλληλεγγύης, της Επιμελητείας του Αντάρτη και της ΟΠΛΑ. Της ίδρυσης του ΕΑΜ είχε προηγηθεί η ίδρυση του Εργατικού ΕΑΜ.

Στο μαζικό λαϊκό ηρωισμό της περιόδου την πρώτη θέση κατείχε η οργανωμένη δύ­ναμη του Κόμματος Νέου Τύπου, του Κομμουνιστικού Κόμματος. Χιλιάδες κομμουνιστές και ΕΑΜίτες έδωσαν τη ζωή τους στις μάχες και στα κολαστήρια των ναζιστών κατακτη­τών.

Η πάλη του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ έσωσε την εργατική τάξη και τα λαϊκά στρώματα από την πείνα, δημιούργησε φύτρα λαϊκής εξουσίας, απελευθέρωσε τη χώρα από τη ναζιστική κατοχή και απέδειξε ότι, όταν ο λαός θέλει, μπορεί.

Στις γειτονιές της Αθήνας και του Πειραιά, στην Αττική, γράφτηκαν σημαντικές στιγ­μές της πάλης του λαού μας. Κάθε συνοικία γεμάτη αποτυπώματα και μνήμες από ηρω­ικές στιγμές και θυσίες. Καισαριανή, Χαϊδάρι, Κοκκινιά, Ν. Ιωνία, Περιστέρι, Ανατολικές Συνοικίες. Κορυφαίες στιγμές, η μεγάλη διαδήλωση το Μάρτη του 1943, που ακύρωσε τα σχέδια των κατακτητών και των ντόπιων συνεργατών τους για επιστράτευση χιλιά­δων Ελλήνων εργατών στα ναζιστικά κάτεργα, καθώς και η διαδήλωση στις 22 Ιούλη 1943, που ματαίωσε το γερμανοβουλγαρικό σχέδιο επέκτασης της βουλγαρικής κα­τοχής στη Μακεδονία.

Αποτυπώνεται και στην Αττική η σημασία της πάλης της εργατικής τάξης.

Κάποιοι σήμερα αναδεικνύουν αποσπασματικά και αποστεωμένα πλευρές από τη συγκρό­τηση και δράση του ΕΑΜ, αποσιωπώντας το γεγονός ότι ψυχή και ραχοκοκαλιά του ήταν το ΚΚΕ, παραγνωρίζοντας ότι πλατιά εργατικά στρώματα στήριξαν την πάλη του, προσπερνώντας επίσης το γεγονός ότι το ΕΑΜ δεν ήταν αποκλειστικά και κυρίως μια συμμαχία κομμάτων. Είχε κορμό του την εργατική τάξη, γεγονός που εκφράστηκε και από την ίδρυση του Εργατικού ΕΑΜ, προκειμένου να γίνει δυνατή και η συμμαχία της με τα φτωχά λαϊκά στρώματα της πόλης και της αγροτιάς.

Κρίσιμο ζήτημα της περιόδου είναι το γεγονός ότι κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκόσμι­ου Πολέμου το Διεθνές Κομμουνιστικό Κίνημα -και το ΚΚΕ ως μέλος του- δεν μπόρεσε να διαμορφώσει επαναστατική στρατηγική για την κατάκτηση της εργατικής εξουσίας, σε συνδυασμό με την παρέκκλιση στην εκτίμηση για το χαρακτήρα του πολέμου ως αντιφασιστικού-πατριωτικού μετά από το 1941, και όχι ως ιμπεριαλιστικού, με το ιδιαί­τερο στοιχείο της επίθεσης στη ΣοβιετικήΈνωση.

Η είσοδος στον πόλεμο μιας σοσιαλιστικής χώρας όπως η Σοβιετική Ένωση δεν μπορούσε ν’ αλλάξει το χαρακτήρα του πολέμου για τα καπιταλιστικά κράτη, που συμ­μάχησαν από ανάγκη με την ΕΣΣΔ.

Το Κόμμα μας, επηρεασμένο από τις επεξεργασίες του Διεθνούς Κομμουνιστικού Κινήματος, δεν αντιμετώπισε τον απελευθερωτικό αγώνα ως κρίκο για την κατάκτηση της εργατικής εξουσίας, αλλά, με βάση τη στρατηγική του 7ου Συνεδρίου της Κομ­μουνιστικής Διεθνούς για επιδίωξη συγκρότησης αντιφασιστικών μετώπων, ως μορ­φή περάσματος στο σοσιαλισμό, αυτονόμησε την πάλη ενάντια στον κατακτητή από την πάλη για την ανατροπή της αστικής εξουσίας. Το Κόμμα κινήθηκε στη γραμμή της αντιφασιστικής πάλης με στόχο το όραμα της «λαοκρατίας», δηλαδή ενός ενδιάμε­σου σταδίου πριν το σοσιαλισμό.

Η προβληματική στρατηγική είχε ως αποτέλεσμα την ένταξη του ΕΛΑΣ στο Στρατηγείο της Μέσης Ανατολής το 1943. Κυρίως όμως εκδηλώ­θηκε την άνοιξη του 1944, όταν αντιπροσωπίες του ΚΚΕ, της Κυβέρνησης του Βουνού (ΠΕΕΑ), του ΕΑΜ και του ΕΛΑΣ πήραν μέρος στη σύσκεψη του Λιβάνου μαζί με όλους τους αστούς πολιτικούς που είχαν εγκαταλείψει το λαό στην Κατοχή και από το Κάιρο και το Λονδίνο σχεδίαζαν την υπονομευτική τους δράση ενάντια στο ΚΚΕ και στο ΕΑΜ μαζί με τους Εγγλέζους. Από τη Συμφωνία του Λιβάνου προέκυψε η λεγόμενη Κυβέρ­νηση Εθνικής Ενότητας με πρωθυπουργό τον Γ. Παπανδρέου, στην οποία συμμετείχε το Κόμμα μας για 3 μήνες. Απότοκο του Λιβάνου ήταν η Συμφωνία της Καζέρτα, με την οποία ο ΕΛΑΣ υπήχθη στη διοίκηση του Βρετανού στρατηγού Σκόμπι. Στο μεταξύ είχε εγκαταλειφθεί το σχέδιο για την κατάληψη της Αθήνας από τον ΕΛΑΣ.

Μετά από την άρνηση των Βρετανών και του Παπανδρέου να διαλυθούν όχι μόνο ο ΕΛΑΣ και η Εθνική Πολιτοφυλακή, αλλά και η Ορεινή Ταξιαρχία και ο Ιερός Λόχος όπως είχε συμφωνηθεί, οι ΕΑΜίτες υπουργοί παραιτήθηκαν και το ΕΑΜ κάλεσε σε παλλαϊκό συλλαλητήριο στο Σύνταγμα, που αιματοκύλισαν οι αστικές δυνάμεις. Άρχισε η κρίσιμη ταξική σύγκρουση του Δεκέμβρη του 1944.

Η λαϊκή πάλη το Δεκέμβρη υπήρξε φαινόμενο μοναδικό σε όλη την καπιταλιστική Ευρώπη μετά από το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Η αντίθεση κεφαλαίου-εργασίας, που εξ αντικειμένου διαπερνούσε την ελληνική κοινωνία και τα προηγούμενα χρόνια, το Δε­κέμβρη πρόβαλε με μεγαλύτερη οξύτητα, καθώς είχε φύγει από τη μέση ο παράγοντας της ξένης κατοχής.

Στις μάχες των 33 ημερών πρωταρχικά αναδείχτηκαν η μαζική λαϊκή οργάνωση και αυτενέργεια, η συλλογικότητα, η αλληλεγγύη και η πολιτική επαγρύπνηση, μαζί με την αυτοθυσία, σ’ έναν αγώνα που δόθηκε με πρωταγωνιστή την εργατική τάξη και το Κόμμα της, το ΚΚΕ.

Ο λαός της Αθήνας και του Πειραιά έδωσε μια άνιση μάχη απέναντι στο βρετανικό ιμπεριαλισμό και την ελληνική αστική τάξη, που δε δίστασε ν’ αξιοποιήσει δωσίλογους και ταγματασφαλίτες προκειμένου να διαφυλάξει την εξουσία της.

Η στάση του ΚΚΕ και του ΕΑΜ να μην υποχωρήσουν και ν’ απορρίψουν το τελεσί­γραφο του Σκόμπι ήταν σωστή. Η υποχώρηση θα σήμαινε απόλυτη πολιτική και ηθική απαξίωση ίου ΚΚΕ και του ΕΑΜ. Μια τέτοια ήττα, χωρίς μάχη, θα τσάκιζε το εργατικό κίνημα.

Παρά την ηρωική στάση του Κόμματος το Δεκέμβρη του ’44, σε συνθήκες επανα­στατικής κατάστασης, το ΚΚΕ βρέθηκε ιδεολογικά-πολιτικά ανέτοιμο να διαμορφώσει εξελίξεις σε όφελος του λαού.

Η βραχύβια συμμετοχή στην κυβέρνηση «εθνικής ενό­τητας», που αντικειμενικά έδωσε πολύτιμο χρόνο στην αστική τάξη ν’ ανασυγκροτήσει τους μηχανισμούς της, κατέδειξε το ανεδαφικό του πολιτικού στόχου του ΚΚΕ για ομαλή αστική δημοκρατική εξέλιξη, ως μεταβατική φάση στην πάλη για το σοσιαλισμό.

Η επαναστατική κατάσταση αποτελεί αντικειμενικό στοιχείο της ταξικής πάλης. Η διαμόρφωση της θέτει το ζήτημα είτε της εφόδου του επαναστατικού κινήματος για την κατάκτηση της εργατικής εξουσίας είτε -εάν την παραγνωρίσεις- οδηγεί στο πισωγύρι­σμα και την αναδίπλωση του κινήματος.

Διάφοροι απολογητές του σάπιου εκμεταλλευτικού καπιταλιστικού συστήματος επι­χειρούν το ξαναγράψιμο της Ιστορίας, συχνά με το μανδύα της επιστημονικής «εγκυ­ρότητας».

Η αγωνία τους φυσικά δεν είναι η αντικειμενική καταγραφή των ιστορικών γεγονότων, αλλά η αποτύπωση τους στα μέτρα τους, με το μάτι στραμμένο στο αύριο. Θέλουν να παρουσιάσουν το καπιταλιστικό σύστημα ως αιώνιο και ανίκητο. Φοβού­νται τον οργανωμένο λαό, γιατί ξέρουν πολύ καλά ότι, όταν η εργατική τάξη πιστέψει στη δύναμη της και δράσει με βάση την επαναστατική στρατηγική για την εργατική εξουσία, μπορεί να τα βάλει με «θεούς και δαίμονες» και να νικήσει σε ισχυρή συμμαχία μετα φτωχά τμήματα των αυτοαπασχολούμενων. Έχουν ειδική στόχευση στη νεολαία θέλοντας να την αποκόψουν από την ιστορική αλήθεια, που «κακοποιείται» σε σχολεία και πανεπιστήμια.

Η Ευρωπαϊκή ‘Ενωση, που στην προμετωπίδα της έχει τον αντικομμουνισμό, εξισώ­νει τους ναζί δολοφόνους με τους μαχητές του αντιφασιστικού αγώνα.

Η προσπάθεια τους θα πέσει στο κενό! Η ιστορία της Απελευθέρωσης της Αθήνας και της σύγκρουσης του Δεκέμβρη του ’44 γράφτηκε με το αίμα του λαού μας με μπρο-στάρη το ΚΚΕ και δεν ξαναγράφεται.

Το Λεύκωμα που κρατάτε στα χέρια σας είναι μια ελάχιστη απόδοση τιμής στους νεκρούς του λαού μας, στους νεκρούς του Κόμματος μας. Τιμάμε τη θυσία τους και δι­δασκόμαστε από αυτήν.

Διδασκόμαστε κι εμπνεόμαστε από τον ηρωικό αγώνα του ΕΑΜ, ΕΛΑΣ, ΕΠΟΝ, της ΟΠΛΑ και την τρίχρονη εποποιία του ΔΣΕ, την κορυφαία στιγμή της ταξικής πάλης στον 20ό αιώνα.

Πιο δυνατοί, εξοπλισμένοι με τη σύγχρονη στρατηγική του Κόμματος μας, το Πρό­γραμμα μας, με ακατάλυτους δεσμούς με την εργατική τάξη και τα λαϊκά στρώματα, που δεν κόπηκαν ούτε στις πιο δύσκολες περιόδους.

Σταθερά στην πρώτη γραμμή όλων των αγώνων του εργαζόμενου λαού. Δίπλα στα βάσανα του και στις αγωνίες του.

Συνεχίζουμε αταλάντευτα την πάλη για έναν κόσμο όπου οι άνθρωποι του μόχθου θα είναι στο προσκήνιο, το σοσιαλισμό-κομμουνισμό.

Μέχρι την τελική νίκη!

 

Οκτώβρης του 2019
Η Επιτροπή Περιοχής της Κομματικής Οργάνωσης Αττικής