Αναζητώντας προοπτικές στη … «Θέα Τύχη»…

Γρά­φει ο Αλέ­κος Χατζη­κώ­στας //

H θεά Τύχη της αρχαιό­τη­τας ήταν η προ­σω­πο­ποι­η­μέ­νη θεά της σύμ­πτω­σης, του μη προ­βλέ­ψι­μου ή επι­διω­χθέ­ντος αλλά και της ευτυ­χούς συγκυ­ρί­ας του απροσ­δό­κη­του συμ­βά­ντος. Η πολιού­χος θεά της ευτυ­χί­ας των αρχαί­ων Ελλη­νι­κών πόλε­ων. Κατά τη «Θεο­γο­νία» του Ησί­ο­δου ήταν θυγα­τέ­ρα του Ωκε­α­νού ή του Νηρέα και της Τηθί­ος, σε εκδή­λω­ση ίσως του ότι η ναυ­τι­λία και το ναυ­τι­κό εμπό­ριο εν γένει υπήρ­ξαν η πρώ­τη και κύρια πηγή ευτυ­χί­ας των ανθρώπων.

Κατά τον Πίν­δα­ρο, ο οποί­ος την ονό­μα­ζε και Φερέ­πο­λιν, ήταν κόρη του Ελευ­θέ­ρου Διός ή του Προ­μη­θέα. Την θεω­ρού­σε ως μια από τις Μοί­ρες, που είχε όμως λιγό­τε­ρη δύνα­μη από τις αδελ­φές της, Θεά του Πεπρω­μέ­νου αλλά και ευμε­νής. Ως ευμε­νής θεά του πεπρω­μέ­νου λατρευό­ταν με την επω­νυ­μία «Αγα­θή Τύχη» στην Αρχαία Ολυ­μπία, όπου είχε δικό της βωμό. Στους ορφι­κούς ύμνους συνα­ντά­ται ως κόρη του Ευβουλέως.

Τα γρά­φου­με όλα αυτά με αφορ­μή το ρεπορ­τάζ της «ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗΣ» (23/8) που είναι απο­κα­λυ­πτι­κό: Με τίτλο «Στον τζό­γο ξοδεύ­ε­ται το 9% του ΑΕΠ» ανα­φέ­ρει ανά­με­σα στ’ άλλα: «Περί τα 16 δις. ευρώ υπο­λο­γί­ζε­ται ότι έφτα­σε το ποσό που παί­χτη­κε σε στοι­χή­μα­τα, επί­γεια και δια­δι­κτυα­κά, νόμι­μα και παρά­νο­μα το 2017. με άλλα λόγια, οι Έλλη­νες παί­ξα­με στον τζό­γο σχε­δόν το 9% του ΑΕΠ της χώρας την ίδια χρο­νιά. Ανα­λυ­τι­κό­τε­ρα, στα επί­γεια τυχε­ρά παι­χνί­δια ο τζί­ρος έφτα­σε στα 6 δις. ευρώ αυξη­μέ­νος κατά 8,7% ένα­ντι του 2016, ενώ για το ιντερ­νε­τι­κό στοί­χη­μα τα στοι­χεία της Επι­τρο­πής Επο­πτεί­ας και Ελέγ­χου Παι­γνί­ων δεί­χνουν ότι τα έσο­δα των εται­ρειών που δρα­στη­ριο­ποιού­νται νομί­μως έφτα­σαν στα 5,3 δις. ευρώ…» 

Είναι γεγο­νός ότι η βιο­μη­χα­νία των τυχε­ρών παι­γνί­ων ανα­πτύσ­σε­ται ραγδαία, σε παγκό­σμιο επί­πε­δο, από το δεύ­τε­ρο μισό του 20ού αιώ­να μέχρι σήμε­ρα. Στη χώρα μας γνω­ρί­ζει εδώ και χρό­νια «μέρες δόξας» με τη συμ­με­το­χή και του κρά­τους, αλλά και μεγα­λό­σχη­μων οικο­νο­μι­κών παρα­γό­ντων. Και πάνω σ’αυτή την πραγ­μα­τι­κό­τη­τα ανα­πτύσ­σε­ται και η αντί­στοι­χη «βιο­μη­χα­νία» (βλέ­πε δια­φή­μι­ση) παρα­γω­γής των αντί­στοι­χων «ονεί­ρων» — εξαρτήσεων..

Είναι επί­σης γεγο­νός ότι σε δύσκο­λους οικο­νο­μι­κά και­ρούς, και ιδί­ως σε περιό­δους κρί­σης, οι άνθρω­ποι συχνά κατα­φεύ­γουν σε πρό­σκαι­ρες «λύσεις» και επι­λο­γές όπως ο πνιγ­μέ­νος προ­σπα­θεί να πια­στεί από τα μαλ­λιά του για να σωθεί. Και αυτό χρη­σι­μο­ποιώ­ντας μάλι­στα ελά­χι­στα χρή­μα­τα και προσ­δο­κώ­ντας τερά­στια κέρ­δη. Η γνω­στή δια­φή­μι­ση άλλω­στε μας προ­τρέ­πει: «Και αν σου κάτσει…»

Η κατά­στα­ση αυτή όμως ταυ­τό­χρο­να δίνει μία όψη (ανη­συ­χη­τι­κή σίγου­ρα) της περί­φη­μης «κοι­νω­νι­κής συνεί­δη­σης» και του επι­πέ­δου ανά­πτυ­ξής της. Το πώς αυτή δια­μορ­φώ­νε­ται σήμε­ρα σε συν­θή­κες κρί­σης του συστή­μα­τος και υπο­χώ­ρη­σης του λαϊ­κού κινή­μα­τος, υπο­χώ­ρη­σης του συλ­λο­γι­κού απέ­να­ντι στο «ατο­μι­κό συμ­φέ­ρον», της ανα­ζή­τη­σης «προ­σω­πι­κών λύσε­ων» στα κοι­νω­νι­κά προβλήματα…

Προ­φα­νώς και ο τζό­γος δεν είναι η λύση και η διέ­ξο­δος στα καθη­με­ρι­νά και διαρ­κώς διο­γκού­με­να λαϊ­κά προ­βλή­μα­τα. Ούτε και μπο­ρεί όμως η κατά­στα­ση να αντι­με­τω­πι­στεί με «ηθι­κι­στι­κού» χαρα­κτή­ρα παραινέσεις!

Την τύχη του την κρα­τά ο καθέ­να στα χέρια του και μπο­ρεί να τη δια­μορ­φώ­σει μέσα από τον αγώ­να, όχι φυσι­κά μόνος αλλά συλ­λο­γι­κά με τους ανθρώ­πους της τάξης του.

 “Οι άνθρω­ποι δημιουρ­γούν την ίδια τους την Ιστο­ρία, τη δημιουρ­γούν όμως, όχι όπως τους αρέ­σει, όχι μέσα σε συν­θή­κες που οι ίδιοι δια­λέ­γουν, μα μέσα σε συν­θή­κες που υπάρ­χουν άμε­σα, που είναι δοσμέ­νες και που κλη­ρο­δο­τή­θη­καν από το παρελ­θόν. Η παρά­δο­ση όλων των νεκρών γενε­ών βαραί­νει σα βρα­χνάς στο μυα­λό των ζωντα­νών”. Αυτή η φρά­ση του Μαρξ, γραμ­μέ­νη στη “18η Μπρυ­μέρ”, θα μπο­ρού­σε να είναι γενι­κός κανό­νας, όσον αφο­ρά την ερμη­νεία και κυρί­ως τον τρό­πο ξεπε­ρά­σμα­τος, μέσω της παρέμ­βα­σης αυτών που θέλουν αλλά­ξουν την κοινωνία!

 Έγρα­ψε ο Μαρξ στο βιβλίο του για τη “Γερ­μα­νι­κή Ιδε­ο­λο­γία”: “Οι άνθρω­ποι πρέ­πει να μάθουν να ζουν, για να μπο­ρούν να κάνουν Ιστο­ρία”. Το μάθη­μα της ζωής όμως δε χαρί­ζε­ται, κατα­κτιέ­ται. Άρα, αυτοί που μπο­ρούν να κάνουν Ιστο­ρία είναι αυτοί που αγω­νί­ζο­νται, για να κατα­κτή­σουν το δικαί­ω­μα της ζωής.

_________________________________________________________________________________________________

Αλέκος Α. Χατζηκώστας  Δημοσιογράφος και εκδότης της εφημερίδας «Η Άλλη Άποψη της Ημαθίας» και του alli-apopsi.gr. Άρθρα του έχουν δημοσιευτεί σε εφημερίδες, περιοδικά και site εδώ και δεκαετίες, ενώ έχει συμμετάσχει με εισηγήσεις σε μια σειρά ιστορικά συνέδρια και ημερίδες. Έχει εκδώσει 7 βιβλία και συμμετέχει σε συλλογικούς τόμους.