Με αφορμή μία έκδοση της ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗΣ για τα 100 χρόνια από το θάνατο του Λένιν (Μέρος 2ο) — Του Αλέκου Χατζηκώστα

Είχα­με ανα­φερ­θεί σε προη­γού­με­νο σημεί­ω­μα μας σε αφιέ­ρω­μα της ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗΣ (βγή­κε μία βδο­μά­δα μετά τη δια­κή­ρυ­ξη της Κ.Ε του ΚΚΕ) με τίτλο : «Βλα­ντι­μίρ Ιλιτς Λένιν. 100 χρό­νια από τον θάνα­τό του». Σίγου­ρα υπήρ­χαν και άρθρα με ενδια­φέ­ρον που στε­κό­ταν με σεβα­σμό και κυρί­ως αντι­κει­με­νι­κά στο ζήτη­μα. Όμως η πλειο­ψη­φία τους κινιό­ταν προς άλλη κατεύ­θυν­ση είτε απο­δό­μη­σης της προ­σφο­ράς του, είτε δια­στρέ­βλω­σης της θεω­ρη­τι­κής πρα­κτι­κή κλη­ρο­νο­μιάς του κ.α.

Ας δού­με ένα από τα άρθρα του αφιε­ρώ­μα­τος με τίτλο «Αντίο (;) Λένιν» (του πανε­πι­στη­μια­κού Τζέιμς Ράιαν). Βασι­κό συμπέ­ρα­σμα του άρθρου είναι ότι «Μια ιστο­ρι­κή κατα­νό­η­ση του λενι­νι­σμού δεν μπο­ρεί παρά να κατα­λή­ξει στο συμπέ­ρα­σμα ότι είναι ανί­κα­νος ακό­μη και με τερά­στιο κόστος να δημιουρ­γή­σει έναν καλύ­τε­ρο κόσμο». 

Πρό­κει­ται για έναν αφο­ρι­σμό που δια­στρε­βλώ­νει ωμά και ανα­πό­δει­κτα την πορεία οικο­δό­μη­σης του σοσια­λι­σμού πρώ­τι­στα στην ΕΣΣΔ και τις τερά­στιες επι­τυ­χί­ες που είχε- παρά τα λάθη, αδυ­να­μί­ες, στρε­βλώ­σεις-σε όλους τους τομείς της κοι­νω­νι­κής ζωής. Έργο τιτά­νιο σε εξαι­ρε­τι­κά δύσκο­λες συν­θή­κες, που από τα πρώ­τα χρό­νια της σοσια­λι­στι­κής οικο­δό­μη­σης απέ­δει­ξε τη ανω­τε­ρό­τη­τα του συστή­μα­τος απέ­να­ντι στον καπι­τα­λι­σμό. Και φυσι­κά αυτός ο αφο­ρι­σμός στό­χο έχει το μέλ­λον και την προ­σπά­θεια απο­τρο­πής κάθε «επα­νά­λη­ψης» της ” εφό­δου προς τον ουρα­νό” και την εμφά­νι­ση της σοσια­λι­στι­κής επα­νά­στα­σης ως κάτι ουτο­πι­κό και κυρί­ως επιζήμιο.

Σε άλλο σημείο του άρθρου γρά­φε­ται: «Η πορεία της Επα­νά­στα­σης καθο­ρί­στη­κε πάνω απ’ όλα από το Λένιν και το κυβερ­νών μπολ­σε­βί­κι­κο κόμ­μα του, συχνά με την κινη­το­ποί­η­ση του «λαού» αλλά συχνά και με τη χρή­ση βίας ενα­ντί­ον του».

Εδώ ο αρθρο­γρά­φος προ­φα­νώς και δεν μπο­ρεί να μην ανα­γνω­ρί­σει το ρόλο του κόμ­μα­τος των μπολ­σε­βί­κων με επι­κε­φα­λής τον Λένιν. Κάτι που δεν ήταν «ιδιο­μορ­φία» της Οκτω­βρια­νής Επα­νά­στα­σης αλλά πατά στην νομο­τέ­λεια όλων των σοσια­λι­στι­κών επα­να­στά­σε­ων του παρελ­θό­ντος αλλά και του μέλ­λο­ντος. Η ανά­γκη ύπαρ­ξης δηλα­δή επα­να­στα­τι­κής πρω­το­πο­ρί­ας (Κ.Κ) με ξεκά­θα­ρη στρα­τη­γι­κή και τακτι­κή που να υπο­τάσ­σε­ται σ’αυτή, που θα μπει επι­κε­φα­λής της εργα­τι­κής τάξης και των συμ­μά­χων της. Η ανα­φο­ρά δε και σε άλλα σημεία του άρθρου περί «βίας» φαί­νε­ται να ξεχνά ότι η «βία» αυτή κατευ­θύ­νε­ται προς τις αντε­πα­να­στα­τι­κές δυνά­μεις (κοι­νω­νι­κές και πολι­τι­κές) μέσα και έξω στη χώρα που θέλουν να εμπο­δί­σουν την επα­νά­στα­ση και να υπε­ρα­σπί­σουν τον καπιταλισμό.

Επί­σης ο αρθρο­γρά­φος αφή­νο­ντας κατά μέρος το δήθεν επι­στη­μο­νι­κό αντι­κει­με­νι­κό προ­σω­πείο του κάνει λόγο για επι­χει­ρή­μα­τα του αντι­κομ­μου­νι­στι­κού συρ­μού γρά­φο­ντας ότι «Για πολ­λούς ο Λένιν βρί­σκε­ται δίπλα στον Χίτλερ και το Στά­λιν ως ένας βάναυ­σος δικτά­το­ρας» απα­ντώ­ντας ουσια­στι­κά σε άλλους αρθρο­γρά­φους του αφιε­ρώ­μα­τος που προ­σπα­θού­σαν να δια­χω­ρί­σουν τον Στά­λιν από τον Λένιν…

Ο αρθρο­γρά­φος στο όνο­μα του Λένιν συκο­φα­ντεί ολό­κλη­ρη την πορεία σοσια­λι­στι­κής οικο­δό­μη­σης, σε αντί­θε­ση με άλλους  στο ίδιο αφιέ­ρω­μα που κάνουν τεχνη­τό της δια­χω­ρι­σμό μετα­ξύ της επο­χής του και αυτής του Στά­λιν που ακο­λού­θη­σε. Γρά­φει συγκε­κρι­μέ­να: «Η Οκτω­βρια­νή Επα­νά­στα­ση αντι­προ­σώ­πευε την πιο φιλό­δο­ξη και διαρ­κή από­πει­ρα μετα­σχη­μα­τι­σμού και απε­λευ­θέ­ρω­σης του ανθρώ­που στη σύγ­χρο­νη ευρω­παϊ­κή ιστο­ρία. Ωστό­σο απο­τυγ­χά­νο­ντας να πραγ­μα­το­ποί­η­σε τις φιλο­δο­ξί­ες του, το σοβιε­τι­κό καθε­στώς έγι­νε το πιο βίαιο κρά­τος στη ευρω­παϊ­κή ιστορία.»

Εδώ ο αρθρο­γρά­φος προ­σπα­θεί υπο­τί­θε­ται ν’ απα­ντή­σει σε μια σει­ρά ζητή­μα­τα. Πρώ­τα απ’ όλα να εμφα­νί­σει το σοσια­λι­σμό ως μία ουτο­πία και την σοσια­λι­στι­κή επα­νά­στα­ση ως κάτι οφει­λό­με­νο σε «φιλό­δο­ξη και διαρ­κή από­πει­ρα» και όχι ως κάτι που στη­ρί­ζε­ται στη αντι­κει­με­νι­κή πραγ­μα­τι­κό­τη­τα και στο ότι η Οκτω­βρια­νή Επα­νά­στα­ση εγκαι­νί­α­σε μία ολό­κλη­ρη ιστο­ρι­κή επο­χή, αυτή του περά­σμα­τος από τον καπι­τα­λι­σμό στον σοσια­λι­σμό. Εμφα­νί­ζει την Επα­νά­στα­ση ως απο­τυ­χη­μέ­νη για τους σκο­πούς που έθε­σε, ενώ «βγά­ζει λάδι» και τον καπι­τα­λι­σμό εμφα­νί­ζο­ντας της ΕΣΣΔ ως το «πιο βίαιο κρά­τος στη Ευρω­παϊ­κή ιστο­ρία» προ­φα­νώς συγκρί­νο­ντας το και με άλλα όπως π.χ φασι­στι­κή Ιτα­λία και Ισπα­νία, χιτλε­ρι­κή Γερ­μα­νία κ.α. Ωμός ανι­στό­ρη­τος αντικομμουνισμός.

Προ­φα­νώς ο αρθρο­γρά­φος και δεν μπο­ρεί να εμφα­νι­στεί ως ακραιφ­νής υπε­ρα­σπι­στής του σάπιου καπι­τα­λι­στι­κού συστή­μα­τος όπως στη ουσία είναι. Ίσως έτσι δεν γίνε­ται και πιστευ­τός όπως επι­θυ­μεί. Γι’αυτό άλλω­στε ανα­γκά­ζε­ται να παρα­δε­χτεί ότι «ο κόσμος σπα­ράσ­σε­ται από προ­βλή­μα­τα τερά­στιας ανισότητας…διαφθοράς και πολέ­μων…». Μόνο που με τις δια­τυ­πώ­σεις του για να τον υπε­ρα­σπί­σει ως κάτι αιώ­νιο και ανά­γκαίο, απλά προ­τεί­νει έναν άλλο τρό­πο δια­χεί­ρι­σής του, πάντα όμως μακριά από τον Λένιν τη θεω­ρία και πρα­κτι­κή του και τη σοσια­λι­στι­κή επα­νά­στα­ση. Κάτι τέτοιο όμως δεν μπο­ρεί να γίνει. Ιστο­ρι­κά έχει απο­δει­χτεί ότι ο καπι­τα­λι­σμός δεν εξαν­θρω­πί­ζε­ται αλλά ανα­τρέ­πε­ται. Κάτι που απο­δεί­χτη­κε και από τις ίδιες τις δρα­μα­τι­κές ανα­τρο­πές που έγι­ναν στις χώρες της σοσια­λι­στι­κής οικοδόμησης.