Ό,τι ν’ ακούω με το δεξιό μου αυτί / με μάτι αριστερό το βλέπω.
Κι ό,τι καταπιάνεται ο νους να στοχαστεί, / οι χτύποι της καρδιάς το λένε πρώτοι. (Κ. Βάρναλης)

Τι σημαίνει η λέξη «παπαριά»; — Πόσο χυδαία είναι;

Ενθυ­μού­με­νοι  την απο­στρο­φή του Λορέν­τζου Μαβί­λη στη Βου­λή το 1911, «Χυδαία γλώσ­σα δεν υπάρ­χει· υπάρ­χου­σι χυδαί­οι άνθρω­ποι»,  ψάξα­με να βρού­με πόσο χυδαία είναι η λέξη «παπα­ριά» όπως πολ­λοί ωρύονται.

Καταρ­χήν ρίξα­με μια ματιά στο λεξι­κό Τριανταφυλλίδη:

παπα­ριά η [paparjá] Ο24 (συνήθ. πληθ.) : (λαϊκ.) λόγια ψεύ­τι­κα, ανοη­σί­ες, ψέμα­τα: Ποιος σου τις είπε αυτές τις παπαριές;

Στρα­φή­κα­με και σε πιο σύγ­χρο­νες και «ειδι­κές» πηγές, το έγκυ­ρο slang.gr σε ό,τι αφο­ρά την αργκό:

Η παπα­ριά είναι δέντρο επί του οποί­ου φυτρώ­νουν παπά­ρες (άλλως: «παπά­ρια»). Ευδο­κι­μεί ιδιαί­τε­ρα στον Μεσο­γεια­κό χώρο, είναι πολύ ανθε­κτι­κή και παρα­γω­γι­κή, οι δε καρ­ποί της έχουν γεύ­ση όξι­νη, στυ­φή και προ­κα­λούν δυσπε­ψία, ενί­ο­τε δε και νευ­ρι­κό γέλωτα.

Το δέντρο, καί­τοι οπω­ρο­φό­ρο, χαρα­κτη­ρί­ζε­ται ως ζιζά­νιο. Παρό­λες όμως τις εκά­στο­τε προ­σπά­θειες για την εξα­φά­νι­σή του, ανα­πτύσ­σε­ται ολο­έ­να και περισ­σό­τε­ρο. Οι παπά­ρες ή τα παπά­ρια ομοιά­ζουν με τους όρχεις του ανδρός, εξ ου και μια από τις πολ­λές ονο­μα­σί­ες των τελευ­ταί­ων (πχ. στην κλα­σι­κή έκφρα­ση «σε γρά­φω στα παπά­ρια μου»).

Η παπα­ριά μπο­ρεί να δια­τη­ρη­θεί σε μέγε­θος μπον­ζάι ή σε μέγε­θος θάμνου, συνή­θως όμως αφή­νε­ται να ανα­πτυ­χθεί τόσο ώστε να μπο­ρεί να παίρ­νει καλ­λω­πι­στι­κά επί των οδών των πόλε­ων σχή­μα­τα (παπα­ριά η καμαρωτή).

Επει­δή η παπα­ριά είναι εξαι­ρε­τι­κά δια­δε­δο­μέ­νο φυτό, η ονο­μα­σία της (κυρί­ως δε, αυτή του καρ­πού της) έχει περά­σει πια στην καθο­μι­λου­μέ­νη και δη στη σλανγκ, σημαί­νο­ντας κάτι το άκρως ευτε­λές, συνη­θι­σμέ­νο, ανού­σιο και γελοίο (βλ. παράδειγμα).

Η λέξεις είναι για να απο­κα­λύ­πτουν την αλή­θεια των πραγ­μά­των. Όποιος φοβά­ται ή θέλει να κρύ­ψει την αλή­θεια, ενο­χο­ποιεί τις λέξεις.

Ναπο­λέ­ων Σου­κα­τζί­δης Το μεγα­λείο ενός αγω­νι­στή της Αντί­στα­σης, του Θέμου Κορνάρου

 

Μοι­ρα­στεί­τε το:

Μετάβαση στο περιεχόμενο