Δεν υπάρχει Θεός και η επιστήμη μπορεί να εξηγήσει καλύτερα το σύμπαν από ό,τι μια θρησκεία, λέει Στ. Χόκινγκ στο τελευταίο βιβλίο του

Δεν υπάρ­χει Θεός και η επι­στή­μη μπο­ρεί να εξη­γή­σει καλύ­τε­ρα το σύμπαν από ό,τι μια θρη­σκεία, λέει ο Βρε­τα­νός φυσι­κο­μα­θη­μα­τι­κός και κοσμο­λό­γος Στί­βεν Χόκινγκ στο τελευ­ταίο βιβλίο του με τίτλο «Σύντο­μες απα­ντή­σεις σε μεγά­λα ερω­τή­μα­τα», το οποίο μόλις εκδό­θη­κε, αρκε­τούς μήνες μετά το θάνα­τό του.

Η θέση του αυτή ασφα­λώς δεν απο­τε­λεί έκπλη­ξη, αφού όσο ζού­σε, ο Χόκινγκ δεν έχα­νε ευκαι­ρία να δηλώ­νει κατη­γο­ρη­μα­τι­κά ότι ήταν άθε­ος και ότι έβλε­πε τη δημιουρ­γία του κόσμου από τη σκο­πιά του επι­στή­μο­να και μόνο, συχνά προ­κα­λώ­ντας την ενό­χλη­ση των πιστών σε κάποια θρησκεία.

Το τελευ­ταίο βιβλίο του, που περι­λαμ­βά­νει δέκα δοκί­μια με ερω­τα­πα­ντή­σεις, αρχί­ζει με το ερώ­τη­μα αν υπάρ­χει θεός και δίνει αρνη­τι­κή απά­ντη­ση. «Νομί­ζω», λέει, «ότι το σύμπαν δημιουρ­γή­θη­κε αυθόρ­μη­τα εκ του μηδε­νός, σύμ­φω­να με τους νόμους της επι­στή­μης. Αν απο­δέ­χε­στε, όπως εγώ, ότι οι νόμοι της φύσης είναι καθο­ρι­σμέ­νοι, τότε δεν χρειά­ζε­ται πολύ για να ρωτή­σε­τε: ποιός ρόλος απο­μέ­νει για το Θεό;».

Για τον Χόκινγκ ‑και πολ­λούς άλλους επι­στή­μο­νες- οι νόμοι της βαρύ­τη­τας, της σχε­τι­κό­τη­τας, της κβα­ντο­μη­χα­νι­κής κ.α. είναι αρκε­τοί για να εξη­γή­σουν τα πάντα στο σύμπαν. «Αν θέλε­τε, μπο­ρεί­τε να πεί­τε ότι οι νόμοι αυτοί είναι έργο του Θεού, αλλά αυτό είναι μάλ­λον ένας ορι­σμός του Θεού, παρά μια από­δει­ξη για την ύπαρ­ξή του», γρά­φει ο Χόκινγκ.

Μήπως όμως ένα θεϊ­κό χέρι δημιούρ­γη­σε τον «αυτό­μα­το πιλό­το» των φυσι­κών νόμων που διέ­πουν το σύμπαν; Αυτή είναι η βασι­κή πεποί­θη­ση των θρη­σκευό­με­νων επι­στη­μό­νων (περί­που ένας στους τρεις επι­στή­μο­νες πιστεύ­ει στο Θεό, σύμ­φω­να με έρευ­νες) και των απλών ανθρώ­πων, όχι όμως του Χόκινγκ. Όπως το θέτει: «Μήπως ο Θεός δημιούρ­γη­σε τους κβα­ντι­κούς νόμους που επέ­τρε­ψαν στην Μεγά­λη Έκρη­ξη (Μπιγκ Μπανγκ) να συμ­βεί; Δεν θέλω να προ­σβά­λω οποιον­δή­πο­τε πιστό, αλλά νομί­ζω ότι η επι­στή­μη έχει πιο πει­στι­κή εξή­γη­ση από έναν θεό δημιουργό».

Για τον Χόκινγκ, αρκεί η κβα­ντο­μη­χα­νι­κή, η οποία εξη­γεί πώς συμπε­ρι­φέ­ρο­νται τα υπο­α­το­μι­κά σωμα­τί­δια, προ­κει­μέ­νου να εμφα­νι­σθεί κάπου κάτι από το τίπο­τε, μετά να εξα­φα­νι­σθεί και να εμφα­νι­σθεί πάλι κάπου αλλού. Επει­δή το ίδιο το σύμπαν κάπο­τε δεν είχε παρά το μέγε­θος ενός μόνου σωμα­τι­δί­ου, κάλ­λι­στα ξεκί­νη­σε κάπως έτσι. «Το ίδιο το σύμπαν, με όλη την εκπλη­κτι­κή απε­ρα­ντο­σύ­νη και πολυ­πλο­κό­τη­τά του, μπο­ρεί απλού­στα­τα να έκα­νε την εμφά­νι­σή του ξαφ­νι­κά, χωρίς να παρα­βιά­σει τους γνω­στούς νόμους της φύσης», πιστεύ­ει ο Χόκινγκ.

Και τότε τι υπήρ­χε πριν το «Μπιγκ Μπανγκ», ρωτά­νε οι πιστοί; «Δεν υπήρ­χε χρό­νος πριν την Μεγά­λη Έκρη­ξη», απα­ντά ο Χόκινγκ. «Τελι­κά έχου­με βρει κάτι που δεν έχει μια αιτία, επει­δή δεν υπήρ­χε χρό­νος για μια αιτία ώστε να υπάρ­ξει. Για μένα αυτό σημαί­νει ότι δεν υπάρ­χει καμία πιθα­νό­τη­τα ενός δημιουρ­γού, επει­δή δεν υπήρ­χε κανέ­νας χρό­νος για να υπάρ­ξει ένας δημιουργός».

«Είμα­στε ο καθέ­νας ελεύ­θε­ρος να πιστέ­ψει ό,τι θέλει. Κατά την άπο­ψή μου, η απλού­στε­ρη εξή­γη­ση είναι ότι δεν υπάρ­χει Θεός. Κανείς δεν δημιούρ­γη­σε το σύμπαν και κανείς δεν κατευ­θύ­νει τη μοί­ρα μας», γρά­φει. Αυτό ακρι­βώς είναι το βασι­κό αθεϊ­στι­κό επι­χεί­ρη­μα του Χόκινγκ: ότι δεν χρειά­ζε­ται μια αιτία (ένας δημιουρ­γός) για να ξεκι­νή­σει κάτι, εν προ­κει­μέ­νω όλος ο κόσμος. Το αν αυτό θα πεί­σει τους πιστούς και τις θρη­σκεί­ες, είναι άλλο θέμα…