Ό,τι ν’ ακούω με το δεξιό μου αυτί / με μάτι αριστερό το βλέπω.
Κι ό,τι καταπιάνεται ο νους να στοχαστεί, / οι χτύποι της καρδιάς το λένε πρώτοι. (Κ. Βάρναλης)

Κωνσταντίνος Μητσοτάκης: Γνήσιος εκπρόσωπος των συμφερόντων της αστικής τάξης

Γρά­φει ο  Νίκος Μότ­τας //

Να ξεκα­θα­ρί­σου­με κάτι: Είναι άλλο πράγ­μα οι μικρό­ψυ­χοι αστεϊ­σμοί για το θάνα­το ενός υπε­ρή­λι­κα και άλλο η πολι­τι­κή κρι­τι­κή. Μακριά από προ­σω­πι­κές συμπά­θειες ή αντι­πά­θειες, το βασι­κό ερώ­τη­μα για να κρί­νου­με- για να κρί­νει ο λαός- μια ιστο­ρι­κή προ­σω­πι­κό­τη­τα που είχε ενερ­γό ρόλο στα δημό­σια πράγ­μα­τα είναι ένα: Στην υπη­ρε­σία τίνος έθε­σε τις δυνά­μεις του και ποια­νού τα συμ­φέ­ρο­ντα υπε­ρα­σπί­στη­κε; Όπως λοι­πόν και στις περι­πτώ­σεις άλλων πολι­τι­κών προ­σω­πι­κο­τή­των που έφυ­γαν απ’ τη ζωή, ο πρώ­ην πρω­θυ­πουρ­γός και επί­τι­μος πρό­ε­δρος της ΝΔ Κων­στα­ντί­νος Μητσο­τά­κης πρέ­πει να κρι­θεί για την ουσία της πολι­τι­κής που υπηρέτησε.

Από την εκλο­γή του ως βου­λευ­τής Χανί­ων το 1946 μέχρι και την πρω­θυ­πουρ­γι­κή του θητεία, ο Κων. Μητσο­τά­κης υπήρ­ξε δια­πρε­πής εκπρό­σω­πος των συμ­φε­ρό­ντων της αστι­κής τάξης. Αυτά τα συμ­φέ­ρο­ντα άλλω­στε έβα­λε σε προ­τε­ραιό­τη­τα, με πεί­σμα και προ­σή­λω­ση, καθ’ όλη τη διάρ­κεια της πολι­τι­κής του δια­δρο­μής. Απο­κο­ρύ­φω­μα της δια­δρο­μής αυτής υπήρ­ξε ασφα­λώς η ανά­δει­ξη του στην προ­ε­δρία της Νέας Δημο­κρα­τί­ας το 1984 και εν συνε­χεία στην πρω­θυ­πουρ­γία της χώρας.

Από­δει­ξη της συνέ­πειας του Κ. Μητσο­τά­κη στην υπο­στή­ρι­ξη των συμ­φε­ρό­ντων του κεφα­λαί­ου ήταν ο αντι­λαϊ­κός οδο­στρω­τή­ρας της περιό­δου 1990–93. Η κυβέρ­νη­ση του Κων/νου Μητσο­τά­κη έδω­σε συνέ­χεια στην αντι­λαϊ­κή πολι­τι­κή προ­σαρ­μο­γής στις απαι­τή­σεις της «ενιαί­ας εσω­τε­ρι­κής αγο­ράς» που είχε ήδη ξεκι­νή­σει η κυβέρ­νη­ση του ΠΑΣΟΚ. Πρό­κει­ται για μια περί­ο­δο κατά την οποία άρχι­σε να γίνε­ται πρά­ξη ο εργα­σια­κός μεσαί­ω­νας της «Λευ­κής Βίβλου», η εφαρ­μο­γή δηλα­δή των κατευ­θυ­ντή­ριων γραμ­μών της ΕΟΚ/ΕΕ για την «ανά­πτυ­ξη» και την «αντα­γω­νι­στι­κό­τη­τα».

Η κυβέρ­νη­ση Μητσο­τά­κη πρω­το­στά­τη­σε στην εφαρ­μο­γή αντι­δρα­στι­κών-αντι­λαϊ­κών μέτρων ενώ, μαζί με το ΠΑΣΟΚ και τον τότε Συνα­σπι­σμό, υπερ­ψή­φι­σε το «μνη­μό­νιο των μνη­μο­νί­ων», την Συν­θή­κη του Μάα­στριχτ το 1992. Στο πλαί­σιο αυτό προ­ω­θή­θη­καν μια σει­ρά βαθιά αντερ­γα­τι­κές πολι­τι­κές, αυξή­θη­κε η ροή των ιδιω­τι­κο­ποι­ή­σε­ων και εντα­τι­κο­ποι­ή­θη­κε η ολο­μέ­τω­πη επί­θε­ση κατά των εργα­τι­κών κατα­κτή­σε­ων (Ασφα­λι­στι­κό, θέσπι­ση μερι­κής απα­σχό­λη­σης κ.ά.) ενώ προ­ω­θή­θη­καν μια σει­ρά μεταρ­ρυθ­μί­σεις υπέρ του μεγά­λου κεφα­λαί­ου. Μεταρ­ρυθ­μί­σεις που συνέ­χι­σαν με τον ίδιο και ακό­μη μεγα­λύ­τε­ρο ζήλο οι κυβερ­νή­σεις του ΠΑΣΟΚ τα επό­με­να χρό­νια στο όνο­μα του «εκσυγ­χρο­νι­σμού».

Φανα­τι­κός θια­σώ­της του «ανή­κο­μεν στη Δύση» αλλά και ρεα­λι­στής σε ό,τι αφο­ρά τα συμ­φέ­ρο­ντα της ελλη­νι­κής αστι­κής τάξης, ο Κων/νος Μητσο­τά­κης φρό­ντι­σε κατά τη διάρ­κεια της πρω­θυ­πουρ­γί­ας του να προσ­δέ­σει τη χώρα κατά το δυνα­τόν περισ­σό­τε­ρο στο άρμα των ιμπε­ρια­λι­στι­κών λυκο­συμ­μα­χιών (ΝΑΤΟ-ΕΟΚ/ΕΕ), ευθυ­γραμ­μι­ζό­με­νος πλή­ρως με την ιμπε­ρια­λι­στι­κή τακτι­κή της απο­στα­θε­ρο­ποί­η­σης των Βαλ­κα­νί­ων. Να θυμί­σου­με ότι τον Ιού­λη του 1990 η κυβέρ­νη­ση Μητσο­τά­κη υπέ­γρα­ψε την συμ­φω­νία για την παρα­μο­νή των αμε­ρι­κα­νι­κών βάσε­ων, ολο­κλη­ρώ­νο­ντας τη δια­δι­κα­σία που είχε ξεκι­νή­σει η προη­γού­με­νη κυβέρ­νη­ση του ΠΑΣΟΚ. Κάπως έτσι το ελλη­νι­κό έδα­φος, κυρί­ως μέσω της βάσης της Σού­δας, έγι­νε ορμη­τή­ριο των ΗΠΑ και των συμ­μά­χων τους στον Πόλε­μο του Κόλπου.

BUSHΧαρα­κτη­ρι­στι­κά τα λόγια του τότε Αμε­ρι­κα­νού προ­έ­δρου Τζωρτζ Μπους προς το προ­σω­πι­κό της βάσης της Σού­δας λίγο διά­στη­μα αργό­τε­ρα, στις 19 Ιού­λη 1991: «Από τις 2 Αυγού­στου του 1990 η Σού­δα συντή­ρη­σε 97 πλοία, φόρ­τω­σε και ξεφόρ­τω­σε 13.000 τόνους (πολε­μι­κού υλι­κού), εξυ­πη­ρέ­τη­σε 31.000 πτή­σεις και τρο­φο­δό­τη­σε αερο­σκά­φη με 4.500 λίβρες υγρών καυ­σί­μων, λει­τούρ­γη­σε 24 ώρες το 24ωρο με εξου­θε­νω­τι­κούς ρυθ­μούς, 300% — 400% πιο γρή­γο­ρα από τους κανο­νι­κούς. Κάθε μέρα η βάση καλού­νταν να δια­τη­ρεί τον ανε­φο­δια­σμό των γραμ­μών μας και κάθε μέρα έπρατ­τε το καθή­κον της κατά τρό­πον άψογο».

Εκτός των διευ­κο­λύν­σε­ων που παρεί­χε στους φονιά­δες ιμπε­ρια­λι­στές, η κυβέρ­νη­ση Μητσο­τά­κη δεν παρέ­λει­ψε να παί­ξει ρόλο «τοπο­τη­ρη­τή» των ΗΠΑ-ΕΟΚ στα Βαλ­κά­νια βοη­θώ­ντας- δήθεν- τους λαούς της Αλβα­νί­ας και της Βουλ­γα­ρί­ας να πραγ­μα­το­ποι­ή­σουν «δημο­κρα­τι­κές» αλλα­γές στο πλαί­σιο της καπι­τα­λι­στι­κής παλι­νόρ­θω­σης. Πρό­κει­ται βέβαια για μια πολι­τι­κή που απο­τέ­λε­σε «βού­τυ­ρο στο ψωμί» για μερί­δα του ελλη­νι­κού κεφα­λαί­ου που βρή­κε την ευκαι­ρία για οικο­νο­μι­κή διείσ­δυ­ση σε νέες αγορές.

Ο ρόλος της κυβέρ­νη­σης του Κων/νου Μητσο­τά­κη στην ιστο­ρία των δρα­μα­τι­κών αλλα­γών που έλα­βαν χώρα στα Βαλ­κά­νια, στις αρχές της δεκα­ε­τί­ας του ’90, είναι απο­τυ­πω­μέ­νος και σε ένα άλλο, μεγά­λης σημα­σί­ας, γεγο­νός: Στη διά­λυ­ση της ενιαί­ας Γιου­γκο­σλα­βί­ας και τη γέν­νη­ση του ζητή­μα­τος της ονο­μα­σί­ας των Σκο­πί­ων, όπου επι­λο­γές και χει­ρι­σμοί, ενδο­α­στι­κές κόντρες και ψευ­το­πα­τριω­τι­σμοί, οδή­γη­σαν τη χώρα σε επι­κίν­δυ­να αδιέξοδα.

Ασφα­λώς, θα μπο­ρού­σαν να γρα­φτούν πολ­λά περισ­σό­τε­ρα για την πολι­τι­κή δια­δρο­μή του πρώ­ην πρω­θυ­πουρ­γού και επί­τι­μου προ­έ­δρου της Νέας Δημο­κρα­τί­ας. Αυτό που είναι σίγου­ρο είναι πως ο Κ. Μητσο­τά­κης παρέ­μει­νε μέχρι τέλους υπέρ­μα­χος της πολι­τι­κής υπέρ του κεφα­λαί­ου. Μάλι­στα, τα τελευ­ταία χρό­νια της οικο­νο­μι­κής κρί­σης, συνή­θι­ζε σε παρεμ­βά­σεις του να ψέγει τους μετέ­πει­τα δια­χει­ρι­στές της αστι­κής εξου­σί­ας επει­δή, όπως ο ίδιος εκτι­μού­σε, δεν συνέ­χι­σαν τις αντι­λαϊ­κές μεταρ­ρυθ­μί­σεις που είχε δρο­μο­λο­γή­σει η κυβέρ­νη­ση του. Προ­σπερ­νώ­ντας τον πραγ­μα­τι­κό χαρα­κτή­ρα της κρί­σης (ως συστη­μι­κής κρί­σης του καπι­τα­λι­στι­κού συστή­μα­τος), ισχυ­ρί­ζο­νταν πως αν η χώρα ακο­λου­θού­σε «δημο­σιο­νο­μι­κό νοι­κο­κύ­ρε­μα»- δηλα­δή έγκαι­ρο πετσό­κομ­μα μισθών, συντά­ξε­ων, κοι­νω­νι­κών δαπα­νών και εφαρ­μο­γή μνη­μο­νια­κών μέτρων αιμα­τη­ρής λιτό­τη­τας- θα είχε απο­φευ­χθεί η κρί­ση. Ουσια­στι­κά, ο Κων/νος Μητσο­τά­κης εξέ­φρα­ζε το «παρά­πο­νο» της αστι­κής τάξης επει­δή δεν προ­χώ­ρη­σαν με την ταχύ­τη­τα που αυτή θα ήθε­λε οι αντι­λαϊ­κές ανα­τρο­πές, όπως ορί­ζο­νταν απ’ την στρα­τη­γι­κή της ΕΕ, εξαι­τί­ας και των αγώ­νων του εργα­τι­κού λαϊ­κού κινήματος.

Έτσι πορεύ­τη­κε στην πολι­τι­κή του δια­δρο­μή ο Κων­στα­ντί­νος Μητσο­τά­κης – με γνώ­μο­να την ικα­νο­ποί­η­ση του συλ­λο­γι­κού συμ­φέ­ρο­ντος της αστι­κής τάξης, της οποί­ας υπήρ­ξε ανυ­πο­χώ­ρη­τος πολι­τι­κός εκφρα­στής. Αυτό, αν μη τι άλλο, η Ιστο­ρία οφεί­λει να του το αναγνωρίσει.

Μοι­ρα­στεί­τε το:

Μετάβαση στο περιεχόμενο