Τα μέτρα για την προστασία της ασφάλειας και της υγείας των εργαζομένων στη διανομή, που δουλεύουν με μοτοποδήλατα ή μοτοσικλέτες, προσδιορίζει Κοινή Υπουργική Απόφαση (ΚΥΑ) των υπουργείων Υποδομών και Μεταφορών, Εργασίας, Προστασίας του Πολίτη. Η πρόσφατη ΚΥΑ (ΦΕΚ 4958/Β/7–8‑2023) καθορίζει το είδος και τις προδιαγραφές του εξοπλισμού προστασίας που πρέπει να χορηγείται στους εργαζόμενους, τις προδιαγραφές χρήσης και συντήρησης των οχημάτων, ενώ αναφέρεται στο ζήτημα της γραπτής εκτίμησης του επαγγελματικού κινδύνου. Επίσης, έχει εφαρμογή και στους διανομείς που εργάζονται στις ψηφιακές πλατφόρμες.
«Η προστασία της υγείας και της ασφάλειας των εργαζομένων αποτελεί κύριο μέλημά μας. Οταν μάλιστα πρόκειται για εργαζόμενους που εκτίθενται σε αυξημένου βαθμού κινδύνους ως προς την υγεία και την ασφάλειά τους, όπως είναι οι διανομείς/μεταφορείς, τότε πρέπει να δρούμε άμεσα», ανέφερε σε δήλωσή του με αφορμή τη δημοσίευση της ΚΥΑ ο υπουργός Εργασίας, Αδ. Γεωργιάδης. Ωστόσο, η έκδοση της συγκεκριμένης απόφασης έρχεται μετά από σειρά κινητοποιήσεων και παρεμβάσεων που οργάνωσαν οι διανομείς και τα σωματεία τους τα τελευταία χρόνια, ενώ υλοποιεί ορισμένα μόνο από τα κρίσιμα αιτήματα που έχουν θέσει.
Είναι χαρακτηριστικό ότι το άρθρο 5 της ΚΥΑ αναφέρεται στον εξοπλισμό προστασίας και τις προδιαγραφές που πρέπει να πληροί (προστατευτικό κράνος με συγκεκριμένες προδιαγραφές, πανωφόρι και παντελόνι κατάλληλα για την προστασία του αναβάτη, αδιάβροχο ολόσωμης προστασίας, γάντια, ανακλαστικό γιλέκο, προστατευτικά αδιάβροχα υποδήματα). Η πρόβλεψη αυτή αφορά αιτήματα που εδώ και χρόνια διεκδικούν οι εργαζόμενοι, το Συνδικάτο Επισιτισμού — Τουρισμού — Ξενοδοχείων Αττικής, το επιχειρησιακό σωματείο στην «e‑food». Ωστόσο, οι εργοδότες δεν τα χορηγούν γιατί δε θέλουν να επωμιστούν το κόστος ενώ η κυβέρνηση παρά τις διαρκείς παρεμβάσεις τους απέφευγε να νομοθετήσει.
Η συμπερίληψη των προδιαγραφών για τον εξοπλισμό στην πρόσφατη ΚΥΑ είναι αποτέλεσμα του αγώνα και της πίεσης που έχουν ασκήσει. Μάλιστα, η νομοθέτηση δεν είναι τόσο …άμεση όσο διατείνεται ο υπουργός: Το πρώτο υπόμνημα είχε κατατεθεί από εργαζόμενους και σωματεία το φθινόπωρο του 2021. Μέχρι σήμερα, δύο σχεδόν χρόνια μετά, οι εργαζόμενοι έχουν μετρήσει πλήθος συναδέλφων τους που τραυματίστηκαν, ή που έχασαν ακόμα και τη ζωή τους, στον δρόμο κατά τη διάρκεια της εργασίας τους. Σε θανατηφόρα, μάλιστα, δυστυχήματα το κράνος που είχε χορηγηθεί στους διανομείς δεν τους προστάτευσε με αποτέλεσμα να χάσουν τη ζωή τους από κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις.
Οσον αφορά τις προδιαγραφές χρήσης και συντήρησης των οχημάτων (άρθρο 4), η ΚΥΑ δεν αλλάζει το σκηνικό: Η συντριπτική πλειοψηφία των διανομέων είναι αναγκασμένοι να δουλεύουν με το δικό τους μηχανάκι, καθώς ελάχιστες είναι οι επιχειρήσεις που παρέχουν εταιρικά οχήματα. Το μόνο που αναφέρει η ΚΥΑ για τις περιπτώσεις αυτές είναι ότι οι εργοδότες «οφείλουν να εξασφαλίζουν ότι οι εργαζόμενοι που χρησιμοποιούν μοτοποδήλατο ή μοτοσικλέτα, ιδιοκτησίας νομής ή κατοχής των ιδίων, συμμορφώνονται με τις ανωτέρω απαιτήσεις χρήσης και συντήρησης των οχημάτων». Ετσι παραμένει ορθάνοιχτο το «παραθυράκι» του νόμου (άρθρο 56 του 4611/2019) που επιτρέπει στους εργοδότες να μην έχουν δικά τους οχήματα αλλά να αξιοποιούν τα δίκυκλα των διανομέων και να μεταφέρουν την ευθύνη συντήρησης στους ίδιους τους εργαζόμενους, παρέχοντας ένα πενιχρό επίδομα ως αντιστάθμισμα (15% του νόμιμου κατώτατου μηνιαίου μισθού ή της αντίστοιχης προκύπτουσας αναλογίας σε περίπτωση μερικής απασχόλησης).
Με δεδομένο ότι δεν προβλέπεται η χρήση εταιρικών οχημάτων, δεν τίθενται κανενός είδους προϋποθέσεις καταλληλότητας των χρησιμοποιούμενων δικύκλων. Ετσι, οποιοδήποτε μηχανάκι μπορεί να χρησιμοποιείται για τη διανομή, ενώ τα σωματεία έχουν κατ’ επανάληψη επισημάνει ότι τα δίκυκλα των διανομέων κουβαλούν κουτιά με συγκεκριμένο όγκο και βάρος, ζητώντας να προσδιοριστούν συγκεκριμένες προδιαγραφές για την καταλληλότητα των εταιρικών δικύκλων.
Πηγή 902