Γράφει ο Πάνος Αλεπλιώτης //
Ο θάνατος των μικρών καταστημάτων επέρχεται σε ταχύτερους ρυθμούς από τις προβλέψεις. 5000 μικρά καταστήματα λιανικής και γραφεία υπηρεσιών έχουν κλείσει τα τελευταία 5 χρόνια μόνο στην Σουηδία. Σε 10.000 υπολογίζονται να κλείνουν κάθε χρόνο στις ΗΠΑ. Παρόμοια εικόνα συναντάται και στον υπόλοιπο κόσμο.
Σύμφωνα με την έκθεση του Εμπορικού Επιμελητηρίου της Σουηδίας έως και 11.000 καταστήματα πρόκειται να κλείσουν μέχρι το 2025. 49.000 θέσεις εργασίας θα εξαφανιστούν.
Μια από τις κύριες αιτίες είναι το Εμπόριο μέσω διαδικτύου.
Το 2025 οι παραγγελίες μέσω διαδικτύου θα αποτελούν το 22 ή το 33% του λιανικού εμπορίου στην Σουηδία σύμφωνα με τα δύο σενάρια πρόβλεψης.
Στο εμπόριο των σπάνιων ειδών που παραγγέλλονται τα ποσοστά θα είναι μεγαλύτερα, από 31 ή μέχρι 46%, από αυτά το 8–17% θα είναι παραγγελίες από το εξωτερικό.
Από 6000 μέχρι 11000 καταστήματα θα κλείσουν και 28.000 μέχρι και 49.000 θέσεις εργασίας θα εξαφανιστούν. Αυτά λέει ο οικονομικός διευθυντής του Επιμελητηρίου Johan Davidsson για τα δύο σενάρια του ήπιου και του σκληρού αφανισμού.
Ο απολογισμός των 4 τελευταίων χρόνων όμως ξεπέρασε αρνητικά όλες τις δυσοίωνες προβλέψεις και διαφοροποιεί τα σενάρια. Το Δικτυακό Εμπόριο αυξήθηκε κατά 45%. Οι παραγγελίες το 2017 ήταν 11 δισεκατομμύρια ευρώ, 1 δισ παραπάνω από το 2016!
Η έκθεση διαπιστώνει:
Στον τομέα των υπηρεσιών η αύξηση ήταν 47%.
Στο σύνολο των παραγγελιών: το 16% αφορούν υπηρεσίες, το 39% εμπορεύματα και το 45% ταξίδια.
Ήδη έχουν κλείσει 5000 καταστήματα τα τελευταία 5 χρόνια.
Αν η αύξηση αυτή συνεχίσει όπως το 2017 τότε θα αλλάξουν οι προβλέψεις και οι χαμένες θέσεις εργασίας μπορεί να φτάσουν ακόμη και τις 133.000 προσθέτει ο Davidsson.
-Πιστεύαμε πως τα ποσοστά θα είναι της τάξης του 15% και τότε θα ήταν διαχειρίσιμα. Όμως ήδη στα ηλεκτρικά, στα ηλεκτρονικά είδη και στα βιβλία το όριο έχει ξεπεραστεί. Στον τομέα της μόδας έχει φτάσει στο 15%. Ήδη άρχισαν ακόμη περισσότερες μεγάλες επιχειρήσεις μόδας να δίνουν την δυνατότητα παραγγελίας με δικαίωμα επιστροφής μέσω δικτύου για να ακολουθήσουν την εξέλιξη. Αυτό χτυπάει ακόμη περισσότερο τα μικρά καταστήματα.
-Αν το ποσοστό παραγγελιών από το εξωτερικό θα αυξάνεται τότε οι συνέπειες θα είναι καταστροφικές, συμπληρώνει η Karin Johansson διευθύντρια του Επιμελητηρίου. Η εισβολή στην ντόπια αγορά τεράστιων επιχειρήσεων όπως η Amazon που αποκλειστικά παίρνει παραγγελίες μέσω δικτύου θα επιδεινώσει την κατάσταση. Κάτι πρέπει να σκεφτούν οι πολιτικοί μας για την προστασία της ντόπιας αγοράς.
Οι μεγάλοι παίκτες, τα μονοπώλια με τις μεγάλες αλυσίδες, μπαίνουν ακόμη πιο γερά στο παιχνίδι και οι μικροί δεν μπορούν να ακολουθήσουν. Ιδιαίτερα στην επαρχία και με τις ισχύουσες κλιματολογικές συνθήκες της Σουηδίας.
Όποιο σενάριο και να επικρατήσει η φθορά και το κλείσιμο των μικρών καταστημάτων και γραφείων δεν μπορεί να σταματήσει. Η κρίση του 2008 δεν έχει ξεπεραστεί και η αδύναμη ανάκαμψη δεν θα σημαίνει καλύτερες μέρες για τους «μικρούς» επιχειρηματίες.
Κανείς δεν μπορεί φυσικά να προστατέψει ούτε την ντόπια παραγωγή ούτε τα μικρά καταστήματα όσο και να το επικαλείται η διευθύντρια. Στο σύστημα της ελεύθερης αγοράς και του ανταγωνισμού το μεγάλο ψάρι κάποια στιγμή θα φάει το μικρό.
Άλλωστε οι “ φονιάδες” των μικρών καταστημάτων είναι εδώ και πολλά χρόνια τα ίδια τα Σουηδικά μονοπώλια όπως το ΙΚΕΑ, η Έρικσον, η ΗΜ και οι άλλες επιχειρήσεις που με τις αλυσίδες τους και το διαδικτυακό εμπόριο μονοπωλούν την αγορά.
Ούτε καν έξοδα μεταφοράς δεν χρεώνουν όταν φέρνουν τις παραγγελίες επίπλων και ηλεκτρικών ειδών στα σπίτια. Ποια μικρή επιχείρηση μπορεί να κάνει το ίδιο;
Ποια μπορεί να αντιπαρατεθεί στην τεράστια διαφήμιση των μονοπωλίων;
Οι αυτοαπασχολούμενοι και τα μικρά καταστήματα έχουν τους φυσικούς τους συμμάχους στους εργαζόμενους και στην εργατική τάξη, στην κοινωνική συμμαχία που μπορεί να βάλει φρένο στην κυριαρχία των μονοπωλίων.
________________________________________________________________________
Πάνος Αλεπλιώτης Δημοτικός σύμβουλος Πυλαίας Θεσσαλονίκης 87/90 και 99/2002. Αντιδήμαρχος Πυλαίας από το 1987 έως και το 1990 και από το 1999 έως και το 2000. Εργάστηκε σαν γεωλόγος, περιβαλλοντολόγος και χωροτάκτης στην Ελλάδα και στην Σουηδία