Ό,τι ν’ ακούω με το δεξιό μου αυτί / με μάτι αριστερό το βλέπω.
Κι ό,τι καταπιάνεται ο νους να στοχαστεί, / οι χτύποι της καρδιάς το λένε πρώτοι. (Κ. Βάρναλης)

1 Αυγούστου 1914: Αρχίζει ο Πρώτος Παγκόσμιος Πόλεμος

Πίσω από την ειδυλ­λια­κή εικό­να μιας ευη­με­ρού­σας Ευρώ­πης των αρχών του 20ού αιώ­να, κρύ­βο­νταν οι μεγά­λες και αξε­πέ­ρα­στες αντι­θέ­σεις μετα­ξύ των μεγά­λων κρα­τών για την επι­κρά­τη­ση στον αδυ­σώ­πη­το καπι­τα­λι­στι­κό αντα­γω­νι­σμό. Ετσι, το ξέσπα­σμα του Πρώ­του Παγκό­σμιου Πολέ­μου δεν ήταν κεραυ­νός εν αιθρία. Σημα­ντι­κό­τε­ρα από τα αίτια που οδή­γη­σαν σε αυτόν ήταν: α) Η ρεβαν­σι­στι­κή πολι­τι­κή της Γαλ­λί­ας να απο­κα­τα­στή­σει το χαμέ­νο της γόη­τρο και να επα­να­κτή­σει τις χαμέ­νες από τον πόλε­μο του 1870 περιο­χές της Αλσα­τί­ας και της Λωραί­νης. β) Οι επε­κτα­τι­κές τάσεις της τσα­ρι­κής Ρωσί­ας σε βάρος της Οθω­μα­νι­κής Αυτο­κρα­το­ρί­ας, που εμπο­δί­ζο­νταν, όμως, από τη Γερ­μα­νία και την Αυστρία. γ) Η προ­σπά­θεια της Σερ­βί­ας να απε­λευ­θε­ρώ­σει τις υπό αυστρια­κή κατο­χή σλα­βι­κές περιο­χές. δ) Η όξυν­ση του οικο­νο­μι­κού αντα­γω­νι­σμού μετα­ξύ της Αγγλί­ας και της Γερ­μα­νί­ας, που προ­έ­κυ­ψε από την ταχύ­τα­τη ανά­πτυ­ξη της γερ­μα­νι­κής βιο­μη­χα­νί­ας και από την κοι­νή επι­θυ­μία των δύο χωρών να μονο­πω­λή­σουν τις διε­θνείς αγορές.
Αφορ­μή για την έκρη­ξη του πολέ­μου υπήρ­ξε το γεγο­νός της δολο­φο­νί­ας του αρχι­δού­κα της Αυστρο­ουγ­γα­ρί­ας Φρα­γκί­σκου — Φερ­δι­νάν­δου και της γυναί­κας του από έναν Σέρ­βο εθνι­κι­στή στις 28 Ιού­νη 1914. Στη Σερ­βία στάλ­θη­κε αυστρια­κό τελε­σί­γρα­φο, σύμ­φω­να με το οποίο η Αυστρία θεω­ρού­σε απο­λύ­τως υπεύ­θυ­νη τη Σερ­βία και έθε­τε εντε­λώς απα­ρά­δε­κτους όρους. Στη συνέ­χεια και χωρίς να λάβει υπό­ψη της την απά­ντη­ση της Σερ­βί­ας, κήρυ­ξε πόλε­μο ενα­ντί­ον της, στις 28 Ιού­λη 1914. Την 1η Αυγού­στου 1914, έχου­με την έναρ­ξη του Πρώ­του Παγκό­σμιου Πολέ­μου, ο οποί­ος σε πολύ λίγο χρό­νο γενι­κεύ­τη­κε. Η Ρωσία επι­στρά­τευ­σε τις δυνά­μεις της και η Γερ­μα­νία προ­χώ­ρη­σε σε πόλε­μο ενα­ντί­ον της Ρωσί­ας και της Γαλ­λί­ας, μετά δε την εισβο­λή της Γερ­μα­νί­ας στο Βέλ­γιο, στη σύρ­ρα­ξη πήρε μέρος και η Αγγλία.

Κατά τη διάρ­κεια του πολέ­μου, σχη­μα­τί­στη­καν οι εξής συνα­σπι­σμοί: Ο συνα­σπι­σμός της «Τρι­πλής Συμ­μα­χί­ας», στον οποίο ανή­καν η Γερ­μα­νία, η Αυστρο­ουγ­γα­ρία, η Βουλ­γα­ρία και η Τουρ­κία και ο συνα­σπι­σμός της «Αντάντ», στον οποί­ον ανή­καν η Γαλ­λία, η Αγγλία, η Ρωσία, η Σερ­βία, το Μαυ­ρο­βού­νιο, η Ιαπω­νία, το Βέλ­γιο, η Ιτα­λία, η Πορ­το­γα­λία, η Ρου­μα­νία, η Ελλά­δα, η Κίνα και οι ΗΠΑ.

Κατά τον πρώ­το χρό­νο του πολέ­μου, στο Δυτι­κό Μέτω­πο μάχο­νταν Γάλ­λοι και Αγγλοι ενα­ντί­ον των Γερ­μα­νών. Οι Γερ­μα­νοί προ­χω­ρού­σαν ακά­θε­κτοι και έφτα­σαν μέχρι το Παρί­σι. Η προ­έ­λα­σή τους, όμως, ανα­κό­πη­κε στις 4 Σεπτέμ­βρη από το γαλ­λι­κό στρα­τό υπό τις δια­τα­γές του στρα­τάρ­χη Ζοφρ στη Μάχη του Μάρ­νη. Στη συνέ­χεια, οι Γερ­μα­νοί ανα­συ­γκρο­τού­νται και επι­χει­ρούν νέα επί­θε­ση. Βρί­σκουν, όμως, συμπα­γές αγγλο­γαλ­λι­κό μέτω­πο και υπο­χρε­ώ­νο­νται σε πόλε­μο χαρα­κω­μά­των. Ταυ­το­χρό­νως, εξε­λίσ­σο­νταν οι πολε­μι­κές επι­χει­ρή­σεις στο Ανα­το­λι­κό Μέτω­πο, στο Βαλ­κα­νι­κό Μέτω­πο και στη θάλασσα.

Μοι­ρα­στεί­τε το:

Μετάβαση στο περιεχόμενο