HΠΑ: Προεδρικές Εκλογές 2016

Γρά­φει ο Βαγ­γέ­λης Γονα­τάς //

Αβά­να, Κούβα

Για ευνό­η­τους λόγους, οι βορειο­α­με­ρι­κά­νι­κες προ­ε­δρι­κές εκλο­γές συγκε­ντρώ­νουν το ενδια­φέ­ρον όλων στην αμε­ρι­κά­νι­κη ήπει­ρο. Πέρα από τον τρό­πο που είναι δομη­μέ­νο σε μαζι­κή βάση το δικομ­μα­τι­κό σύστη­μα στις ΗΠΑ, υπάρ­χουν κάποιες τελευ­ταί­ες εξε­λί­ξεις που προ­σθέ­τουν κάποια ποιο­τι­κά στοι­χεία στο όλο σκηνικό.

Κατ’ αρχήν, δεν είναι ακρι­βές ότι μόνο 2 κόμ­μα­τα κατε­βαί­νουν στις εκλο­γές στις ΗΠΑ. Αυτό πράγ­μα­τι γίνε­ται στην τελι­κή φάση, ύστε­ρα από μια μακρό­χρο­νη μαζι­κή-εσω­τε­ρι­κή δια­δι­κα­σία ανά­με­σα στους υπο­ψη­φί­ους που διεκ­δι­κούν το χρί­σμα των δύο μεγά­λων κομμάτων.

Επι­ση­μαί­νε­ται ότι η προ­ε­κλο­γι­κή δια­δι­κα­σία ξεκι­νά με τη συλ­λο­γή και κατά­θε­ση υπο­χρε­ω­τι­κά, κάποιων χιλιά­δων υπο­γρα­φών υπέρ του υπο­ψη­φί­ου, που επι­πλέ­ον πρέ­πει να προ­έρ­χο­νται από όλες τις Πολι­τεί­ες των ΗΠΑ. Χωρίς χορη­γούς δηλα­δή και πολύ χρή­μα, “ξέχνα το”. Ωστό­σο, σε αυτή ακρι­βώς τη φάση της συλ­λο­γής υπο­γρα­φών, κάνουν την προ­ε­κλο­γι­κή τους καμπά­νια διά­φο­ρα μικρό­τε­ρα πολι­τι­κά και άλλα σχή­μα­τα. Μετά αρχί­ζει η δια­δι­κα­σία των εσω­τε­ρι­κών εκλο­γών για το χρί­σμα και … “τα κεφά­λια μέσα”.

Με όρους κινή­μα­τος, υπήρ­ξε τα τελευ­ταία χρό­νια μια μαζι­κή αντί­δρα­ση και κάποιοι αγώ­νες στις ΗΠΑ.  Αυτό που πήρε μαζι­κό χαρα­κτή­ρα σε όλη σχε­δόν τη χώρα, ήταν η αντί­δρα­ση στις δολο­φο­νί­ες μαύ­ρων από την αστυ­νο­μία, που πέρ­σι ήταν υπερ­δι­πλά­σιες από τις “συνή­θεις” 500 το χρό­νο. Παράλ­λη­λα υπήρ­ξαν και κάποιες εργα­τι­κές κινη­το­ποι­ή­σεις από τις οποί­ες ξεχω­ρί­ζουν οι απερ­γί­ες για αυξή­σεις σε κάποιες πετρε­λαϊ­κές εται­ρεί­ες και στις αλυ­σί­δες γρή­γο­ρου φαγη­τού. Σοβα­ρό κομ­μά­τι του προ­ο­δευ­τι­κού κινή­μα­τος στις ΗΠΑ, απο­τε­λεί και το κίνη­μα αλλη­λεγ­γύ­ης στην Κού­βα και ειδι­κό­τε­ρα,  αυτό για την απε­λευ­θέ­ρω­ση των Πέντε Κου­βα­νών και για την άρση του εμπάρ­γκο σήμε­ρα. Γενι­κό­τε­ρα, ότι προ­ο­δευ­τι­κό στις ΗΠΑ, έχει άμε­ση ανα­φο­ρά στην Κούβα.

Ωστό­σο,  όλα αυτά παρα­μέ­νουν εκτός επί­ση­μης πολι­τι­κής και η κοι­νή γνώ­μη τόσο στις ΗΠΑ όσο και διε­θνώς, αρχί­ζει να ασχο­λεί­ται με τις βορειο­α­με­ρι­κά­νι­κες εκλο­γές όταν αρχί­ζει η κούρ­σα για το χρί­σμα στους Δημο­κρα­τι­κούς και τους Ρεπου­μπλι­κά­νους. Η φετι­νή κούρ­σα, κορυ­φώ­νε­ται σύντο­μα και βρί­σκε­ται σε ένα κρί­σι­μο σημείο, σχε­τι­κά πρω­τό­γνω­ρο για τις ΗΠΑ.

Στους Δημο­κρα­τι­κούς, η Χίλα­ρι Κλί­ντον  στις 11 Πολι­τεί­ες που έκα­ναν το δεύ­τε­ρο γύρο  των εσω­τε­ρι­κών προ­κρι­μα­τι­κών εκλο­γών για το χρί­σμα,  έχει εξα­σφα­λί­σει 507 εκλέ­κτο­ρες ένα­ντι 331 του βασι­κού αντι­πά­λου της Σάντερς. Στις 6 από αυτές κέρ­δι­σε με μεγά­λο ποσο­στό (64–78%) ενώ σε μία, στη Μασα­χου­σέ­τη, κέρ­δι­σε με ποσο­στό 50%. Αντί­θε­τα, ο αντί­πα­λός της Σάντερς, ενώ κέρ­δι­σε με μεγά­λο ποσο­στό (86%) στην βασι­κή του Πολι­τεία (Βέρ­μοντ), εξα­σφα­λί­ζο­ντας το σύνο­λο των εκλε­κτό­ρων, κέρ­δι­σε με μικρό­τε­ρα ποσο­στά στις άλλες τρεις (Κολο­ρά­ντο 59%, Μινε­σό­τα 62% και Οκλα­χό­μα 52%). Το προ­βά­δι­σμα της Κλί­ντον είναι ακό­μα μεγα­λύ­τε­ρο στο σύνο­λο των εκλε­κτό­ρων, με αυτούς δηλα­δή που εξα­σφά­λι­σε και από τον πρώ­το γύρο, φτά­νο­ντας τους 1.055 , κοντά στον αριθ­μό των 1.328 που χρειά­ζε­ται για να εξα­σφα­λί­σει το χρί­σμα του Δημο­κρα­τι­κού κόμ­μα­τος και με μια δια­φο­ρά 637 εκλε­κτό­ρων από τον  Σάντερς, που έχει μόνο 418.

Στους Ρεπου­μπλι­κά­νους η κατά­στα­ση είναι πολύ πιο πολύ­πλο­κη. Ο Ντό­ναλντ Τράμπ (η γνω­στή στα ΜΜΕ φιγού­ρα, κάτι μετα­ξύ Μπερ­λου­σκό­νι και Μπέ­ου) κέρ­δι­σε 7  από τις 11 Πολι­τεί­ες και μόνο δύο από αυτές με ποσο­στό πάνω από 40% (Μασα­χου­σέ­τη 49% και Αλα­μπά­μα 43%), ενώ στις υπό­λοι­πες με ποσο­στά κάτω από 40% (Γεωρ­γία και Τένε­ση 39%, Βιρ­τζί­νια 35%, Αρκάν­σας και Βέρ­μοντ 33%). Ο επό­με­νος υπο­ψή­φιος Τεντ Κρουζ κέρ­δι­σε στην βασι­κή του Πολι­τεία, στο Τέξας με 44%, στην Οκλα­χό­μα με 34% και στην μακρι­νή Αλά­σκα με 36%. Ο τρί­τος υπο­ψή­φιος Μάρ­κο Ρού­βιο (κου­βα­νι­κής κατα­γω­γής)  κέρ­δι­σε την Μινε­σό­τα για “την τιμή των όπλων” με 37%. Το γεγο­νός ότι στις επτά από τις 11 πολι­τεί­ες οι υπο­ψή­φιοι  συγκέ­ντρω­σαν ποσο­στό κάτω από 40% και στις υπό­λοι­πες 4 κανείς δεν ξεπέ­ρα­σε το 49%, δημιουρ­γεί μια σύν­θε­τη κατά­στα­ση και ένα πεδίο δια­πραγ­μα­τεύ­σε­ων που οδη­γεί σε μια κρί­ση στο χώρο του Ρεπου­μπλι­κα­νι­κού κόμ­μα­τος. Ο Τράμπ, εξα­σφά­λι­σε 237 εκλέ­κτο­ρες, ο Κρουζ, 209 και ο Μάρ­κο Ρού­βιο 94, ενώ οι άλλοι δύο υπο­ψή­φιοι, ο Τζον Κασιτς και ο Μπέν­ζα­μιν Κάρ­σον 19 και 3, αντίστοιχα.

Συνο­λι­κά, ο Τράμπ έχει εκλέ­ξει 319, ο Κρούζ 226 (βασι­κά από την νίκη στο Τέξας), ο Μάρ­κο Ρού­βιο 110, ο Κάσιτς 25 και ο Κάρ­σον 8 . Δηλα­δή, 319 ο Τράμπ και 336 όλοι οι υπό­λοι­ποι. Ο δε  Κάρ­σον ανα­κοί­νω­σε ήδη ότι αποσύρεται.

Από τις 15 Μάρ­τη και μετά, στις 6 Πολι­τεί­ες που απο­μέ­νουν, ο υπο­ψή­φιος που θα συγκε­ντρώ­σει σχε­τι­κή πλειο­ψη­φία κερ­δί­ζει όλους τους εκλέ­κτο­ρες. Ο επό­με­νος κρί­σι­μος σταθ­μός της κούρ­σας, είναι αυτή η ημε­ρο­μη­νία, όπου γίνο­νται εκλο­γές στις Πολι­τεί­ες, Φλό­ρι­ντα, Οχάιο, Ιλι­νόις, Μισού­ρι και Βόρεια Καρο­λί­να. Στην Φλό­ρι­ντα, βασι­κή Πολι­τεία του Μάρ­κο Ρού­βιο, αντι­στοι­χούν 99 εκλέ­κτο­ρες και στο Οχάιο, όπου είναι κυβερ­νή­της ο Κάσιτς 66. Αν ο Ρού­βιο και ο Κάσιτς δεν νική­σουν τον Τράμπ σε αυτές τις  δύο πολι­τεί­ες, θα είναι πολύ δύσκο­λο να τον εμπο­δί­σουν  να πάρει το χρί­σμα των Ρεπου­μπλι­κά­νων για τις προ­ε­δρι­κές εκλο­γές των ΗΠΑ.

Ωστό­σο, ο ρεπου­μπλι­κά­νος πρό­ε­δρος της Βου­λής των Αντι­προ­σώ­πων, Πωλ Ράιαν, αλλά και ο επι­κε­φα­λής της  ρεπου­μπλι­κά­νι­κης πλειο­ψη­φί­ας στο Κογκρέ­σο, οι πιο σημα­ντι­κές ηγε­τι­κές προ­σω­πι­κό­τη­τες του κόμ­μα­τος, άσκη­σαν κρι­τι­κή στον Τραμπ ‑χωρίς να τον κατο­νο­μά­σουν –, επει­δή   δεν αρνή­θη­κε την υπο­στή­ρι­ξη που του παρεί­χε ένας πρώ­ην ηγέ­της της Κου Κλουξ Κλαν, όμως την ίδια στιγ­μή δήλω­σαν ότι θα τον υπο­στη­ρί­ξουν αν πάρει το χρί­σμα και είναι υπο­ψή­φιος πρόεδρος.

Επι­πλέ­ον, αρκε­τές ρεπου­μπλι­κά­νι­κες “Eπι­τρο­πές Πολι­τι­κής Δρά­σης” (PAC), έχουν επεν­δύ­σει αρκε­τά εκα­τομ­μύ­ρια δολά­ρια στα ΜΜΕ της Φλό­ρι­ντα, στην προ­πα­γάν­δα κατά του Τράμπ. Το Club of Growth, έχει αγο­ρά­σει τηλε­ο­πτι­κό χρό­νο, αξί­ας 1.500.000 $  και το American Future Fund, 1.750.000 $.  Η μεγα­λύ­τε­ρη PAC, η Conservative Solucions, που υπο­στη­ρί­ζει τον Ρού­βιο, έχει επεν­δύ­σει άλλο 1.750.000 $ και η Our Principles (Oι Αρχές μας), PAC προ­ο­ρι­ζό­με­νη μόνο για να χτυ­πή­σει τον Τραμπ, έχει επί­σης επεν­δύ­σει χρή­μα σε αυτή την Πολιτεία.

Ανά­με­σα στις προ­σω­πι­κό­τη­τες που συμ­με­τέ­χουν σε αυτή την προ­σπά­θεια ενά­ντια στον Τράμπ, ξεχω­ρί­ζουν η  πρό­ε­δρος και διευ­θύ­νων σύμ­βου­λος της εται­ρεί­ας Hewlett Packard, Mέγκ Γουίρ­ναν, ο πρό­ε­δρος της εται­ρεί­ας  της ομά­δας μπά­σκετ Chicago Cubs και ο ιδρυ­τής και διευ­θύ­νων Σύμ­βου­λος της Εlliot Management Corporation, Πολ Σίν­γκερ,  της εται­ρεί­ας που χρη­μα­το­δό­τη­σε και τέθη­κε επι­κε­φα­λής στην διε­θνή δικα­στι­κή δίω­ξη της Αργε­ντι­νής, για την άρνη­ση πλη­ρω­μής του χρέ­ους της.

Αν ο Τραμπ δεν χάσει αυτές τις δύο πολι­τεί­ες της Φλό­ρι­ντα και του Οχάιο, θα χαθεί η τελευ­ταία ευκαι­ρία να του μπλο­κά­ρουν  το χρί­σμα του ρεπου­μπλι­κα­νι­κού κόμ­μα­τος. Σήμε­ρα, κανέ­νας από τους υπό­λοι­πους υπο­ψή­φιους δεν έχει την ικα­νό­τη­τα να καλύ­ψει τη δια­φο­ρά που έχει ήδη ο Τράμπ και αυτό καθι­στά υπο­χρε­ω­τι­κή την “δια­πραγ­μά­τευ­ση αρχών” μετα­ξύ τους, αρχών που καθο­ρί­ζο­νται από τα εκα­τομ­μύ­ρια πού ήδη έχουν επεν­δυ­θεί. Και κανείς δεν πετά­ει λεφτά σήμερα.

Είναι φανε­ρό ότι αυτή η κατά­στα­ση, πρι­μο­δο­τεί τους δημο­κρα­τι­κούς, με ότι αυτό σημα­το­δο­τεί, για το που και πως το πάει, η βασι­κή ιμπε­ρια­λι­στι­κή δύνα­μη. Αν εκλε­γεί Πρό­ε­δρος από το Δημο­κρα­τι­κό Κόμ­μα για τρί­τη συνε­χό­με­νη πεντα­ε­τία, αυτό θα  συμ­βεί για πρώ­τη φορά στην ιστο­ρία των ΗΠΑ. Και δεί­χνει, κατά τη γνώ­μη μας, πόσο επεί­γου­σα είναι η συνέ­χι­ση των ανα­προ­σαρ­μο­γών που υλο­ποιεί η δια­χεί­ρι­ση Ομπά­μα, για να δια­τη­ρή­σει και να δυνα­μώ­σει κι άλλο, την ηγε­μο­νι­κή της θέση η αυτο­κρα­το­ρία. Σε συν­θή­κες, που η παγκό­σμια κρί­ση – αν και ξεκί­νη­σε από τις ΗΠΑ – χτυ­πά­ει περισ­σό­τε­ρο τους αντα­γω­νι­στές – εταί­ρους της, ιδιαί­τε­ρα της Ευρώ­πης. Όπως συμ­βαί­νει πάντα στις ΗΠΑ, δεν πρό­κει­ται για την εφαρ­μο­γή δια­φο­ρε­τι­κής πολι­τι­κής από τα δύο κόμ­μα­τα, αλλά για τον τρό­πο που αυτή θα υλο­ποι­η­θεί και για την ικα­νό­τη­τα του πολι­τι­κού προ­σω­πι­κού των ΗΠΑ, σε σχέ­ση και με τους επι­χει­ρη­μα­τι­κούς κύκλους που εκφρά­ζει το κάθε κομ­μά­τι αυτού του προσωπικού.
Πηγές: Ramon Sánchez – Paroti Montono (Granma), Mesa Redonda (Telesur), Cubavision