«Πλην Λακεδαιμονίων»: Η πλήρης δικαίωση του ΚΚΕ στο Μακεδονικό

Γρά­φει ο Νίκος Μότ­τας //

Αν υπάρ­χει μια πολι­τι­κή δύνα­μη στη χώρα, της οποί­ας η στά­ση στο ζήτη­μα της ονο­μα­σί­ας της ΠΓΔΜ δικαιώ­θη­κε πέρα για πέρα, αυτή είναι το ΚΚΕ. Πρό­κει­ται για μια θέση που- σε αντί­θε­ση με τα αστι­κά κόμ­μα­τα- έχει παρα­μεί­νει στα­θε­ρή εδώ και 27 χρό­νια, χωρίς να εγκλω­βί­ζε­ται στην ονο­μα­το­λο­γία. Εξ’ αρχής, από το 1992, το ΚΚΕ τόνι­σε πως η ουσία του όλου ζητή­μα­τος δεν βρί­σκε­ται στο όνο­μα και πως η όποια εμμο­νή της ελλη­νι­κής εξω­τε­ρι­κής πολι­τι­κής σε αυτό κρύ­βει κιν­δύ­νους και αδιέδοξα. 

Όταν ΠΑΣΟΚ, ΝΔ και Συνα­σπι­σμός συνυ­πέ­γρα­φαν τον Απρί­λη του 1992 την κοι­νή από­φα­ση της σύσκε­ψης των πολι­τι­κών αρχη­γών όπου απέρ­ρι­πταν κάθε ενδε­χό­με­νο να περι­λαμ­βά­νε­ται ο όρος «Μακε­δο­νία» στην ονο­μα­σία της γει­το­νι­κής χώρας, το ΚΚΕ είχε τη γεν­ναιό­τη­τα να στα­θεί απέ­να­ντι. Όπως επί­σης είχε το πολι­τι­κό θάρ­ρος να πάει κόντρα στο ρεύ­μα του εθνι­κι­στι­κού παρο­ξυ­σμού και των σκο­πια­νο­φά­γων συλ­λα­λη­τη­ρί­ων του ’92. Την ίδια ώρα που τα αστι­κά κόμ­μα­τα, συμπε­ρι­λαμ­βα­νο­μέ­νου του τότε Συνα­σπι­σμού, ταυ­τί­ζο­νταν με το περιρ­ρέ­ον εθνι­κι­στι­κό κλί­μα μην τυχόν και χάσουν ψήφους, το ΚΚΕ αρνή­θη­κε να χαϊ­δέ­ψει αυτιά. Υπε­ρα­σπί­στη­κε τις αρχές τις θέσεις του, λέγο­ντας την αλή­θεια στον ελλη­νι­κό λαό. 

Για την στά­ση του αυτή το ΚΚΕ δέχθη­κε ενορ­χη­στρω­μέ­νη επί­θε­ση, λοι­δο­ρή­θη­κε, καθυ­βρί­στη­κε και συκο­φα­ντή­θη­κε. Ποιος δεν θυμά­ται τις αθλιό­τη­τες του Λ. Κύρ­κου που, ενθου­σια­σμέ­νος από τον «παλ­μό» των εθνι­κι­στι­κών συλ­λα­λη­τη­ρί­ων, κατη­γο­ρού­σε τους «πλην Λακε­δαι­μο­νί­ων» κομ­μου­νι­στές που δε συμ­με­τεί­χαν; Έκτο­τε πέρα­σαν 27 χρό­νια και οι ίδιες οι εξε­λί­ξεις ήρθαν να δικαιώ­σουν την στά­ση που κρά­τη­σαν οι κομ­μου­νι­στές. Και εξηγούμαστε:

Εξ’ αρχής, το ΚΚΕ προ­σπά­θη­σε να στρέ­ψει την προ­σο­χή του λαού στην ουσία του ζητή­μα­τος που ήταν και παρα­μέ­νουν οι επι­κίν­δυ­νες μεθο­δεύ­σεις των αμε­ρι­κα­νο­ευ­ρω­παί­ων ιμπε­ρια­λι­στών (ΗΠΑ-ΝΑΤΟ-ΕΕ) στα Βαλ­κά­νια. Μεθο­δεύ­εις και σχε­δια­σμοί που σχε­τί­ζο­νται άμε­σα με ιμπε­ρια­λι­στι­κές επεμ­βά­σεις, προ­σπά­θειες απο­στα­θε­ρο­ποί­η­σης και επα­να­χά­ρα­ξη συνό­ρων, για τα οποία οι λαοί των Βαλ­κα­νί­ων έχουν χύσει μπό­λι­κο αίμα. 

Στις 31/12/1991, στο πρω­το­χρο­νιά­τι­κο μήνυ­μα της Κεντρι­κής Επι­τρο­πής δίνο­νταν έμφα­ση στην ανά­γκη προ­στα­σί­ας του απα­ρα­βί­α­στου των συνό­ρων στα Βαλ­κά­νια. Στις 11/1/1992, η Σύνο­δος της ΚΕ του ΚΚΕ κατήγ­γει­λε τις μεθο­δεύ­σεις δια­με­λι­σμού της Γιου­γκο­σλα­βί­ας ενώ με παρέμ­βα­ση του στις 15/1/1992, το ΠΓ της ΚΕ ζητού­σε να δια­κη­ρυ­χτεί το απα­ρα­βί­α­στο των διε­θνών συνό­ρων στα Βαλκάνια. 

Σε μια περί­ο­δο που οι αστι­κές πολι­τι­κές δυνά­μεις παζά­ρευαν τις θέσεις τους στο «χρη­μα­τι­στή­ριο» του εθνι­κι­σμού, το ΚΚΕ σημεί­ω­νε πως «άσχε­τα από τη χρη­σι­μο­ποί­η­ση ή όχι του ονό­μα­τος “Μακε­δο­νία”, που για το ΚΚΕ έχει μόνο γεω­γρα­φι­κή έννοια, είναι υπαρ­κτός ο κίν­δυ­νος να δημιουρ­γη­θεί πρό­βλη­μα γενι­κής αμφι­σβή­τη­σης των συνό­ρων στα Βαλ­κά­νια» (Σύνο­δος της ΚΕ για τα Βαλ­κά­νια, 26/1/1992). Την ίδια περί­ο­δο που οι αστοί ηγέ­τες, από τον Κ.Μητσοτάκη και τον Α.Παπανδρέου μέχρι το Λ.Κύρκο, πλειο­δο­τού­σαν σε υπερ­πα­τριω­τι­κό βερ­μπα­λι­σμό ευελ­πι­στώ­ντας να κερ­δί­σουν εκλο­γι­κή πελα­τεία, η ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ Αλ. Παπα­ρή­γα έλε­γε στο λαό την ωμή αλή­θεια: «Ο γνή­σιος πατριω­τι­σμός είναι ασυμ­βί­βα­στος με τον εθνι­κι­σμό, το σοβι­νι­σμό και τον μεγα­λοϊ­δε­α­τι­σμό» σημεί­ω­νε σε συνέ­ντευ­ξη τύπου για τις εξε­λί­ξεις στις 29/1/1992, προ­τεί­νο­ντας «το δρό­μο της συσπεί­ρω­σης των λαών της φιλί­ας τους και της κοι­νής δρά­σης και κοι­νής αντί­δρα­σης σε κάθε μορ­φή επε­κτα­τι­σμού».

Από την πρώ­τη στιγ­μή της ωμής επέμ­βα­σης ευρω­παί­ων και αμε­ρι­κα­νών ιμπε­ρια­λι­στών στα Βαλ­κά­νια (Γιου­γκο­σλα­βία), το ΚΚΕ υπο­γράμ­μι­σε πως το ζήτη­μα της ονο­μα­σί­ας της ΠΓΔΜ «είναι παρά­γω­γο της γενι­κό­τε­ρης κρί­σης που αυτή η επέμ­βα­ση δημιούρ­γη­σε». Να τι έλε­γε σχε­τι­κή ανα­κοί­νω­ση του ΠΓ της ΚΕ ανα­φο­ρι­κά με τη διπλω­μα­τι­κή ανα­γνώ­ρι­ση της ΠΓΔΜ το Δεκέμ­βρη του 1993: «Η πολι­τι­κή που ακο­λου­θή­θη­κε από ΝΔ, ΠΑΣΟΚ και ΣΥΝ σχε­τι­κά με την ΠΓΔΜ, από τη στιγ­μή που έγι­νε φανε­ρό πως και αυτή η Δημο­κρα­τία ακο­λου­θεί το δρό­μο της από­σχι­σης και συγκρό­τη­σης ανε­ξάρ­τη­του κρά­τους ήταν αδιέ­ξο­δη από την αρχή. Αντί να ανα­ζη­τη­θεί μια συμ­φω­νία με το νέο αυτό κρά­τος που θα κατο­χύ­ρω­νε με εγγυ­ή­σεις την ασφά­λεια και τα κυριαρ­χι­κά δικαιώ­μα­τα της χώρας μας, η κύρια προ­σο­χή της ΝΔ, του ΠΑΣΟΚ και του ΣΥΝ επι­κε­ντρώ­θη­καν στον όρο “Μακε­δο­νία” και στα παρά­γω­γά του, αρχί­ζο­ντας μια κοι­νή προ­σπά­θεια επη­ρε­α­σμού της κοι­νής γνώ­μης (…). Κορύ­φω­μα αυτής της καμπά­νιας ήταν τα συλ­λα­λη­τή­ρια της Θεσ­σα­λο­νί­κης και της Αθή­νας όπου κυριάρ­χη­σαν τα γνω­στά συν­θή­μα­τα εχθρό­τη­τας και μίσους».

Στα 27 χρό­νια που μεσο­λά­βη­σαν, από τη δημιουρ­γία της ΠΓΔΜ μέχρι σήμε­ρα, το ΚΚΕ δια­τή­ρη­σε κρυ­στάλ­λι­νη τη θέση του πως οποια­δή­πο­τε συμ­φω­νία για την ονο­μα­σία περιέ­χει τον όρο «Μακε­δο­νία», αυτός θα πρέ­πει να έχει αυστη­ρά γεω­γρα­φι­κό – και όχι εθνο­τι­κό- προσ­διο­ρι­σμό. Ενώ, ταυ­τό­χρο­να, η όποια συμ­φω­νία οφεί­λει να είναι ξεκά­θα­ρη σε όλα τα σημεία της, χωρίς σπέρ­μα­τα αλυ­τρω­τι­σμού που θα δίνουν πάτη­μα για δια­φο­ρε­τι­κές ερμη­νεί­ες είτε απ’ τη μια, είτε απ’ την άλλη πλευρά. 

Ουσια­στι­κό­τε­ρο όλων, ωστό­σο, είναι το γεγο­νός πως το ΚΚΕ ήταν η μονα­δι­κή πολι­τι­κή δύνα­μη που επέ­μει­νε στη θέση ότι η ουσία του ζητή­μα­τος δεν βρί­σκε­ται στο όνο­μα καθ’ αυτό, αλλά στο «διαί­ρει και βασί­λευε» των αμε­ρι­κα­νο­ευ­ρω­παί­ων ιμπε­ρια­λι­στών που, για λογα­ρια­σμό των μονο­πω­λια­κών συμ­φε­ρό­ντων, υπο­νο­μεύ­ουν την ειρή­νη και τη στα­θε­ρό­τη­τα στα Βαλ­κά­νια. «Δε συμ­φω­νού­με που περιο­ρί­ζε­ται το όλο πρό­βλη­μα στη συζή­τη­ση γύρω από το όνο­μα», σημεί­ω­νε η Αλ. Παπα­ρή­γα μετά την σύσκε­ψη των πολι­τι­κών αρχη­γών στις 13 Απρί­λη 1992 και προ­σέ­θε­τε: «Είτε απα­λει­φθεί το όνο­μα είτε δεν απα­λει­φθεί είτε υπάρ­ξει παραλ­λα­γή του, τα προ­βλή­μα­τα για την Ελλά­δα αλλά και για τους λαούς των Βαλ­κα­νί­ων θα υπάρ­χουν, θα γίνο­νται όλο και πιο έντο­να, εφό­σον συνε­χί­ζε­ται επέμ­βα­ση ξένων δυνά­με­ων στα Βαλ­κά­νια, ηγε­τι­κών χωρών της ΕΟΚ και των ΗΠΑ. Εφό­σον συνε­χι­στεί η πολι­τι­κή του “διαί­ρει και βασί­λευε”». Είχε άδι­κο; Τουναντίον!

Οι ίδιες οι εξε­λί­ξεις απέ­δει­ξαν την ορθό­τη­τα της παρα­πά­νω θέσης. Το αιμα­το­κύ­λι­σμα του λαού της Γιου­γκο­σλα­βί­ας από τους ευρω­παί­ους και αμε­ρι­κά­νους φονιά­δες, η επα­να­χά­ρα­ξη συνό­ρων και η δημιουρ­γία προ­τε­κτο­ρά­των (βλ. Κόσο­βο), ήρθαν να επι­βε­βαιώ­σουν με τον πλέ­ον τρα­γι­κό τρό­πο πως ο πραγ­μα­τι­κός εχθρός δεν είναι ο σλα­βο­μα­κε­δό­νας, ο αλβα­νός ή ο βούλ­γα­ρος εργα­ζό­με­νος, αλλά τα επι­κίν­δυ­να ιμπε­ρια­λι­στι­κά σχέ­δια που θρέ­φουν και ανα­πα­ρά­γουν τον εθνι­κι­σμό και τον αλυτρωτισμό. 

Σήμε­ρα, το ζήτη­μα συνε­χί­ζει να βρί­σκε­ται σε άμε­ση σύν­δε­ση με τη γενι­κό­τε­ρη κατά­στα­ση που επι­κρα­τεί, με το αίτη­μα και την πάλη για να μην υπάρ­ξει καμία άλλη αλλα­γή συνό­ρων. Και είναι σαφές πως ούτε η νατοϊ­κής κοπής απα­ρά­δε­κτη συμ­φω­νία Τσί­πρα-Ζάεφ, ούτε καμία συμ­φω­νία δε δύνα­ται να δια­σφα­λί­σει την ειρη­νι­κή συνύ­παρ­ξη και ανά­πτυ­ξη σχέ­σε­ων φιλί­ας και συνερ­γα­σί­ας μετα­ξύ των δύο λαών, όσο η περιο­χή βρί­σκε­ται υπό τον κλοιό των ιμπεριαλιστών. 

Η δικαί­ω­ση της θέσης του ΚΚΕ στο ζήτη­μα των σχέ­σε­ων της Ελλά­δας με τη γει­το­νι­κή χώρα απο­τε­λεί σημα­ντι­κή παρα­κα­τα­θή­κη. Ταυ­τό­χρο­να, η θέση αυτή μπο­ρεί και πρέ­πει να απο­τε­λέ­σει εφαλ­τή­ριο για την εργα­τι­κή τάξη και τα λαϊ­κά στρώ­μα­τα ώστε να απορ­ρί­ψουν το δίπο­λο εθνι­κι­σμού-κοσμο­πο­λι­τι­σμού και να αγω­νι­στούν για την απε­μπλο­κή της χώρας μας απ’ τους ιμπε­ρια­λι­στι­κούς σχε­δια­σμούς, ενά­ντια στο σάπιο εκμε­ταλ­λευ­τι­κό σύστη­μα που γεν­νά πολέ­μους, φτώ­χεια, δυστυ­χία και προσφυγιά.

____________________________________________________________________________

Νίκος Μόττας Γεννήθηκε το 1984 στη Θεσσαλονίκη. Είναι υποψήφιος διδάκτορας (Phd) Πολιτικής Επιστήμης, Διεθνών Σχέσεων και Ιστορίας. Σπούδασε Πολιτικές Επιστήμες στο Πανεπιστήμιο Westminster του Λονδίνου και είναι κάτοχος δύο μεταπτυχιακών τίτλων (Master of Arts) στις διπλωματικές σπουδές (Παρίσι) και στις διεθνείς διπλωματικές σχέσεις (Πανεπιστήμιο Τελ Αβίβ). Άρθρα του έχουν δημοσιευθεί σε ελληνόφωνα και ξενόγλωσσα μέσα.