Πρωτομαγιά 1886: Η απολογία του Αύγουστου Σπις — Η διαχρονική απολογία των προλετάριων

Το 1886 στο Σικά­γο, τη μέρα της Πρω­το­μα­γιάς οι εργά­τες κατέ­βη­καν σε γενι­κή απερ­γία διεκ­δι­κώ­ντας 8 ώρες δου­λειά, 8 ώρες ανά­παυ­ση, 8 ώρες ύπνο. Η αμε­ρι­κα­νι­κή κεφα­λαιο­κρα­τία αιμα­το­κύ­λι­σε τους εργά­τες άγρια και στο τέλος συνέ­λα­βε τους αρχη­γούς και τους οδή­γη­σε στην κρε­μά­λα. Οι πρώ­τοι ήρω­ες της πρω­το­μα­γιάς είναι ο Αύγου­στος Σπις, o Σαμου­ήλ Φίλ­ντεν και Αλμπερ Πάρ­σον, Λουί Λιγκ, Τζωρτζ Εγκελ και Αντολφ Φίσερ, Μάικλ Σβαμπ, Όσκαρ Νίμπι (Όλοι, εκτός του Πάρ­σονς και του Φίλ­ντεν, ήταν γερ­μα­νοί μετανάστες).

***

Η 1η Μάη 1886 στο Σικά­γο των ΗΠΑ ήταν μέρα απερ­γί­ας. Τη μέρα αυτή νέκρω­σαν τα πάντα στην πόλη (εργο­στά­σια, φορ­τη­γά, τρέ­να, απο­θή­κες, οικο­δο­μές), οι εργα­ζό­με­νοι κήρυ­ξαν απερ­γία και συγκε­ντρώ­θη­καν για να διεκ­δι­κή­σουν τα τρία οχτώ: «8 ώρες για δου­λειά, 8 ώρες για ανά­παυ­ση και μόρ­φω­ση, 8 ώρες για ύπνο».

«Η 1η του Μάη ήταν μια θαυ­μά­σια μέρα. Ο παγω­μέ­νος άνε­μος της λίμνης, που συχνά ήταν πολύ δια­πε­ρα­στι­κός την άνοι­ξη, ξαφ­νι­κά έπε­σε και είχε βγει ένας δυνα­τός ήλιος. Όλα ήταν ήσυ­χα, τα εργο­στά­σια άδεια, οι απο­θή­κες κλει­στές, τα φορ­τη­γά βαγό­νια αχρη­σι­μο­ποί­η­τα, οι δρό­μοι  έρη­μοι, οι οικο­δο­μές παρα­τη­μέ­νες, δεν έβγαι­νε καπνός από τα φου­γά­ρα των εργο­στα­σί­ων και οι μάντρες των ζώων ήταν σιω­πη­λές. Ήταν Σάβ­βα­το, εργά­σι­μη μέρα. Ομως οι εργά­τες γελώ­ντας, κου­βε­ντιά­ζο­ντας και ντυ­μέ­νοι με τα καλά τους, κατευ­θύ­νο­νταν μαζί με τις γυναί­κες και τα παι­διά τους, στη λεω­φό­ρο Μίτσι­γκαν. Ο δρό­μος είχε απο­κτή­σει ατμό­σφαι­ρα γιορ­τής… Έξω από τον κύριο όγκο της δια­δή­λω­σης και στους γει­το­νι­κούς δρό­μους ήταν παρα­ταγ­μέ­νοι λόχοι αστυ­νο­μι­κών και ειδι­κών δυνά­με­ων, έτοι­μοι να επι­βά­λουν “το νόμο και την τάξη”. Σε στρα­τη­γι­κά σημεία, στις στέ­γες, ήταν μαζε­μέ­νοι αστυ­νο­μι­κοί, Πίν­κερ­τον και αξιω­μα­τι­κοί της εθνο­φρου­ράς, κρα­τώ­ντας όπλα και άλλα σύνερ­γα πολέ­μου. Στους στρα­τώ­νες, 1.350 εθνο­φρου­ροί με στο­λή, οπλι­σμό και πολυ­βό­λα περί­με­ναν το σύν­θη­μα για να δρά­σουν. Σε ένα κεντρι­κό κτί­ριο γρα­φεί­ων μαζεύ­τη­καν ηγε­τι­κά στε­λέ­χη της Επι­τρο­πής Πολι­τών. Συνε­δρί­α­ζαν όλη την ημέ­ρα και έπαιρ­ναν ανα­φο­ρές από έξω για την επι­κεί­με­νη σύγκρου­ση. Αυτοί ήταν το γενι­κό επι­τε­λείο που συντό­νι­ζε τη μάχη για τη διά­σω­ση του Σικά­γου από το κομ­μου­νι­στι­κό οχτά­ω­ρο». «Η άγνω­στη ιστο­ρία του εργα­τι­κού κινή­μα­τος των ΗΠΑ» (εκδό­σεις Σύγ­χρο­νη Επο­χή) των Ρίτσαρντ Ο.Μπόγιερ και Χέρ­μπερτ Μ.Μόρε.

Γύρω στους 340.000 εργά­τες δια­δή­λω­ναν σε όλη τη χώρα. Περί­που 190.000 είχαν κατέ­βει σε απερ­γία. Στο Σικά­γο 80.000 απερ­γού­σαν για το οχτά­ω­ρο και οι περισ­σό­τε­ροι, είπε ο Σπάις δεί­χνο­ντας με συγκί­νη­ση, βρί­σκο­νταν εδώ και περί­με­ναν να αρχί­σει η δια­δή­λω­ση. Μια δεύ­τε­ρη σκέ­ψη πέρα­σε από το μυα­λό του και είπε στον Πάρ­σονς να δια­βά­σει το κύριο άρθρο της Μέιλ:

«Στην πόλη μας υπάρ­χουν δύο επι­κίν­δυ­νοι κακο­ποιοί, δύο ακα­μά­τη­δες δει­λοί που πάνε να δημιουρ­γή­σουν φασα­ρί­ες. Ο ένας λέγε­ται Πάρ­σονς, ο άλλος Σπάις…

»Θυμη­θεί­τε τα ονό­μα­τά τους σήμε­ρα. Παρα­κο­λου­θή­στε τους. Θεω­ρή­στε τους προ­σω­πι­κά υπεύ­θυ­νους για όποια φασα­ρία δημιουρ­γη­θεί. Τιμω­ρή­στε τους παρα­δειγ­μα­τι­κά αν σημειω­θούν ταραχές!».

Η δια­δή­λω­ση άρχι­ζε, οι χιλιά­δες ξεκι­νού­σαν την πορεία και ο καθέ­νας ένιω­θε μέσα του τη δύνα­μη, την τερά­στια δύνα­μη της αλλη­λεγ­γύ­ης… όλοι απο­φα­σι­σμέ­νοι στη διεκ­δί­κη­ση του οχτάωρου.

Ο Πάρ­σονς βάδι­ζε κοντά στην κεφα­λή της πορεί­ας… Η πορεία κατευ­θύν­θη­κε προς τη λίμνη Φροντ, όπου θα γίνο­νταν ομι­λί­ες στα αγγλι­κά, στα τσέ­χι­κα, στα γερ­μα­νι­κά και τα πολω­νι­κά. Ο Πάρ­σονς μίλη­σε για την ακα­τα­νί­κη­τη δύνα­μη της ενω­μέ­νης εργα­τι­κής τάξης. Ο Σπάις, τριά­ντα ενός χρό­νων, εκδό­της της γερ­μα­νό­φω­νης εργα­τι­κής εφη­με­ρί­δας Αρμπάι­τερ — Τσάι­τουνγκ και εξί­σου εύγλωτ­τος στη μητρι­κή του γλώσ­σα και στα αγγλι­κά, ήταν πολύ αγα­πη­τός στους συγκε­ντρω­μέ­νους… Καθώς τα χει­ρο­κρο­τή­μα­τα για τον Σπάις έσβη­ναν, η Πρω­το­μα­γιά ανή­κε πια στο παρελθόν.

Το πρώ­το αίμα χύθη­κε δύο ημέ­ρες αργό­τε­ρα έξω από το εργο­στά­σιο θερι­στι­κών μηχα­νών Μακ­Κόρ­μικ στο Σικά­γο. Απερ­γο­σπά­στες προ­σπά­θη­σαν να δια­σπά­σουν τον απερ­για­κό κλοιό και ακο­λού­θη­σε συμπλο­κή. Η Αστυ­νο­μία και οι μπρά­βοι της επι­χεί­ρη­σης επε­νέ­βη­σαν δυναμικά.

Η αστυ­νο­μία, σύμ­φω­να με έναν αυτό­πτη μάρ­τυ­ρα, «άρχι­σε να πυρο­βο­λεί τους εργά­τες πισώ­πλα­τα. Μερι­κοί άντρες και αγό­ρια σκο­τώ­θη­καν καθώς έτρε­χαν να φύγουν». Οι νεκροί ήταν έξι. Ο Σπάις, που μιλού­σε εκεί κοντά σε συγκέ­ντρω­ση απερ­γών εργα­τών ξυλουρ­γεί­ων, είδε τη σφα­γή και το ανέ­φε­ρε στους συντρό­φους του. Απο­φα­σί­στη­κε να οργα­νω­θεί συγκέ­ντρω­ση δια­μαρ­τυ­ρί­ας για την αστυ­νο­μι­κή βία, το επό­με­νο βρά­δυ στην πλα­τεία Χεϊ­μάρ­κετ… (Σε επό­με­νη ανάρ­τη­ση θα δημο­σιεύ­σου­με την προ­κή­ρυ­ξή τους)

Στην πλα­τεία Χαϊ­μάρ­κετ την ώρα που ο απερ­γός Αύγου­στος Σπάις μιλού­σε στους απερ­γούς, η αστυ­νο­μία απαι­τεί από το πλή­θος να δια­λυ­θεί και ξαφ­νι­κά συμ­βαί­νει ένα στη­μέ­νο σε βάρος των απερ­γών περι­στα­τι­κό: εκρή­γνυ­ται μια βόμ­βα. Η Αστυ­νο­μία επι­τί­θε­ται με όπλα και πυρο­βο­λώ­ντας βάφει με αίμα το χώρο της συγκέντρωσης.

Οι εφη­με­ρί­δες της επο­χής, καλά «δασκα­λε­μέ­νες» εκδί­δο­νται την επό­με­νη μέρα με τίτλους όπως «Αίμα Τώρα», «Πρώ­τα κρε­μά­στε τους και μετά δικά­στε τους». Την απά­ντη­σή τους τη δίνουν οι εργα­ζό­με­νοι μέσα από την απο­λο­γία του Αύγου­στου Σπάις στη δίκη που ακολούθησε.

Ήταν τέτοια η αυθαι­ρε­σία και τόσο προ­φα­νής η διά­θε­ση εκδί­κη­σης από τη μεριά της κεφα­λαιο­κρα­τί­ας που η δίκη παρω­δία των οκτώ θεω­ρεί­ται ως μία από τις σοβα­ρό­τε­ρες υπο­θέ­σεις κακο­δι­κί­ας στην ιστο­ρία των ΗΠΑ.
Η δίκη τους έγι­νε στις 21 Ιου­νί­ου χωρίς να προ­σκο­μι­στεί κανέ­ναν στοι­χείο που να τους συν­δέ­ει με την κατη­γο­ρία. Οι ένορ­κοι εξέ­δω­σαν την ετυ­μη­γο­ρία τους στις 20 Αυγού­στου 1886 κι έκρι­ναν ενό­χους και τους οκτώ κατη­γο­ρού­με­νους. Οι Σπις, Έγκελ, Φίσερ, Λινγκ, Σβαμπ, Φίλ­ντεν και Πάρ­σονς κατα­δι­κά­στη­καν σε θάνα­το, ενώ ο Νίμπι σε κάθειρ­ξη 15 ετών. Μετά την εξά­ντλη­ση και του τελευ­ταί­ου ενδί­κου μέσου, ο κυβερ­νή­της της Πολι­τεί­ας του Ιλι­νόις, Ρίτσαρντ Όγκλε­σμπι, μετέ­τρε­ψε σε ισό­βια τις θανα­τι­κές ποι­νές των Σβαμπ και Φίλ­ντεν, ενώ ο Λινκ επι­λέ­γει ένα δια­φο­ρε­τι­κό τέλος. Λίγο πριν εκτε­λε­στεί καπνί­ζει ένα τελευ­ταίο τσι­γά­ρο με εκρη­κτι­κή ύλη.… Έτσι, στις 11 Νοεμ­βρί­ου 1887 οι Σπις, Πάρ­σονς, Φίσερ και Έγκελ οδη­γή­θη­καν στην αγχό­νη, τρα­γου­δώ­ντας τη «Μασ­σα­λιώ­τι­δα».

Η απολογία του Αύγουστου Σπις

Κύριε Δικα­στές

Αν σας περ­νά­ει η ιδέα στα σοβα­ρά, πως με τις κρε­μά­λες σας μπο­ρεί­τε να στα­μα­τή­σε­τε ττο κίνη­μα που εξω­θεί εκα­τομ­μύ­ρια  γονα­τι­σμέ­νων από την κατα­πί­ε­ση εργα­τών στην εξέ­γερ­ση, πλα­νά­σθε μα την Αλήθεια.

ΚΡΕΜΑΣΤΕ ΜΑΣ ΜΑ ΠΕΡΙΜΕΝΕΤΕ ΤΟ ΤΕΛΟΣ. Αν εσείς είσθε τυφλοί και δεν μπο­ρεί­τε να το δεί­τε, ακού­στε να σας πω εγώ.

Γύρω σας, κάτω σας, δίπλα σας, πάνω σας, από όλες τις μεριές, ξαπλώ­νε­ται μια τερά­στια φωτιά. Θέλε­τε να μη τη βλέ­πε­τε; Δικαί­ω­μα σας. Μα δε θα την απο­φύ­γε­τε. Θέλε­τε να απαλ­λα­γεί­τε μια για πάντα απ’ όλους εμάς τους «ΣΥΝΩΜΟΤΕΣ», κάντε το.

Απαλ­λα­γεί­τε όμως πρώτ’ απ’ όλα, απ’ αυτά το αφε­ντι­κά της βιο­μη­χα­νί­ας που δημιούρ­γη­σαν την ανή­θι­κη περιου­σία τους, με το κλεμ­μέ­νο αντί­τι­μο της εργα­σί­ας που δεν πλη­ρώ­θη­κε. Μέσα στο ΣΥΣΤΗΜΑ σας οι μηχα­νές σας φέρ­νουν την υπερ­πα­ρα­γω­γή που οδη­γεί τον πραγ­μα­τι­κό παρα­γω­γό στην ΑΘΛΙΟΤΗΤΑ και στο ΘΑΝΑΤΟ. Είναι αυτό που σεις απο­κα­λεί­τε ΑΥΞΗΣΗ ΤΟΥ ΕΘΝΙΚΟΥ ΠΛΟΥΤΟΥ. «ΕΘΝΙΚΟΥ» ΤΙ ΕΙΡΩΝΕΙΑ! Τη χώρα μερι­κών προ­νο­μιού­χων του Έθνους να λέτε!

Θέλε­τε ννα δια­μορ­φώ­σε­τε την κατά­στα­ση; ΚΑΤΑΡΓΗΣΤΕ πρώ­τα απ’ όλα εσάς τους ίδιους, τον εαυ­τό σας, για­τί Σεις με τη συμπε­ρι­φο­ρά σας απέ­να­ντι των εργα­τών είσθε οι πρώ­τοι ΠΡΑΚΤΟΡΕΣ ΤΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΕΩΣ.

ΚΑΤΑΡΓΗΣΤΕ ΤΗΝ ΑΡΠΑΓΗ ΚΑΙ ΤΟ ΠΛΙΑΤΣΙΚΟ αυτό είναι το καθή­κον σας. ΚΑΤΑΡΓΗΣΤΕ αυτούς τους 50–100-200 ανθρώ­πους που θέλουν να απο­λαμ­βά­νουν το παν, χωρίς να κάνουν απο­λύ­τως τίπο­τε. Απ’ αυτή την τάξη εμείς πάμε να ΑΠΑΛΛΑΓΟΥΜΕ.

ΚΟΙΤΑΧΤΕ ΤΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ (ΠΛΑΙΣΙΟ;) ΤΗΣ ΜΑΧΗΣ. Οι εργά­τες έχουν πετσο­κο­φτεί και ΣΕΙΣ ΚΑΛΟΙ ΜΟΥ ΧΡΙΣΤΙΑΝΟΙ και ΕΥΓΕΝΙΚΟΙ ΜΟΥ ΜΠΟΥΡΖΟΥΑΔΕΣ, ΣΕΙΣ ΕΙΣΘΕ ΟΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΙ ΓΥΠΕΣ που τρώ­τε τις σάρ­κες των πτω­μά­των. Θα θέλα­τε να κάνου­με μαζί μια βόλ­τα στα στε­νο­σό­κα­κα τού­της της πολι­τεί­ας;  Όπου ξεμε­τρού­νε τις μέρες τους οι αλη­θι­νοί ΔΗΜΙΟΥΡΓΟΙ του ΠΛΟΥΤΟΥ; Ας κατε­βού­με μαζί στις ΜΙΝΕΣ του ΧΟΚΙΓΚ ΝΑΛΕΫ

Να, βλέ­πε­τε δεν υπάρ­χουν εδώ άνθρω­ποι. Υπάρ­χουν πτώ­μα­τα μάλ­λον που μπο­ρού­με να πού­με πως έχει αρχί­σει η απο­σύν­θε­σή τους.

Η γενι­κή κρα­τι­κο­ποι­ή­ση των μέσων παρα­γω­γής γίνε­ται ανα­πό­φευ­κτη ΑΝΑΓΚΑΙΟΤΗΤΑ, πρέ­πει επι­τέ­λους ν’ αρχί­σει η ΕΠΟΧΗ ΤΟΥ ΣΟΣΙΑΛΙΣΜΟΥ και της ΠΑΓΚΟΣΜΙΑΣ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑΣ. Εκεί­νοι που λένε τού­το είναι δικό μας πρέ­πει να τα ιδούν όλα κοι­νά, για το καλό όλων κι αυτό θα γίνει μια μέρα, είτε το θέλε­τε είτε δεν το θέλε­τε.  Η ιστο­ρία διδά­σκει πως ότι ήτα­νε νε γίνει έγι­νε. Οποιος λέει ιδιω­τι­κή βιο­μη­χα­νία λέει αναρ­χού­με­νη οικο­νο­μία. Μετρη­μέ­νοι άνθρω­ποι χρη­σι­μο­ποιούν προς όφε­λός τους τι εφευ­ρέ­σεις και τα επι­νο­ή­μα­τα του Νου.

Ο κόσμος είναι για τους λίγους, γύρω από τους οποί­ους πέφτουν οι άνθρω­ποι θύμα­τα του πλού­του. Με τις μηχα­νές τους μετα­τρέ­πουν το ανθρώ­πι­νο αίμα σε βόλους χρυ­σα­φιού. Με την πολ­λή δου­λειά ΔΟΛΟΦΟΝΟΥΝ τις γυναί­κες και τους ανή­λι­κους. Με την ανερ­γία ΣΚΟΤΩΝΟΥΝ τα θύμα­τα των μηχα­νών της. Κι αυτοί οι άνθρω­ποι λέγο­νται ΧΡΙΣΤΙΑΝΟΙ. ΘΑΥΜΑΣΤΕ τους ΧΡΙΣΤΙΑΝΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ

ΚΑΤΗΓΡΟΥΜΕΘΑ ΠΩΣ ΠΑΡΑΒΗΚΑΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟ.

ΝΑΙ ΤΟΝ ΠΑΡΑΒΗΚΑΜΕ ΓΙΑ ΝΑ ΔΕΙΞΟΥΜΕ ΣΤΟ ΛΑΟ ΚΑΤΑ ΠΟΙΟ ΤΡΟΠΟΝ ΟΙ ΘΕΣΜΟΙ ΑΥΤΑ ΤΑ ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΕΙΚΟΣΙ ΧΡΟΝΙΑ ΑΠΟΒΛΕΠΟΥΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΙΚΑ Σ’ ΕΝΑ ΣΚΟΠΟ. ΝΑ ΕΓΚΑΘΙΔΡΥΣΟΥΝ ΣΕ ΤΟΥΤΗ ΤΗ ΧΩΡΑ ΜΙΑ ΟΛΙΓΑΡΧΙΑ ΠΟΥ ΠΙΟ ΔΥΝΑΤΗ ΔΕΝ ΥΠΗΡΞΕ ΠΟΤΕ ΣΕ ΚΑΝΕΝΑ ΜΕΡΟΣ ΤΗΣ ΓΗΣ.

Οι ιδέ­ες αυτές που υπε­ρα­σπί­ζω είναι δικές μου. Είναι ένα κομ­μά­τι από τον ίδιο τον εαυ­τόν μου.

Πώς είναι δυνα­τόν να τις εγκαταλείψω;

Ρού­χα είναι να τα βγά­λεις και να τα παρατήσεις.

Μα κι αν μπο­ρού­σα ακό­μα, πάλι δε θα τις άφη­να. Δεν είναι λοι­πόν αφέ­λεια εκ μέρους σας να νομί­ζε­τε ότι μπο­ρεί­τε ν’ απαλ­λα­γεί­τε σεις από τις ιδέ­ες αυτές που κερ­δί­ζουν έδα­φος από μέρα με τη μέρα, στέλ­νο­ντας μας στην κρε­μά­λα; Αν το να λες την αλή­θεια πρέ­πει να τιμω­ρεί­σαι με θάνα­το, ΕΜΕΙΣ ΔΕ ΘΑ ΠΑΨΟΥΜΕ ΝΑ ΛΕΜΕ ΤΗΝ ΑΛΗΘΕΙΑ, ΟΣΟΥΣ ΘΑΝΑΤΟΥΣ ΚΙ ΑΝ ΜΑΣ ΕΠΙΒΑΛΛΕΤΕ.

Σας περι­φρο­νού­με στο θάνατο.

Εμπρός, καλέ­στε το δήμιο. Η αλή­θεια που κρε­μά­στη­κε στο πρό­σω­πο του Χρι­στού, του ΣΩΚΡΑΤΗ, του Τζιορ­ντά­νο Μπρού­νο, του Χιούζ, του Γαλι­λαί­ου, ζει ακό­μη. Δεν πέθα­νε. Πολ­λοί άλλο που απο­τε­λού­με ετέρ­μο­νη λεγε­ώ­να, μας πρό­λα­βα σε τού­τη την οδό.

ΚΟΙΤΑΤΕ ΜΑΣ

ΕΙΜΑΣΤΕ ΕΤΟΙΜΟΙ ΚΑΘ’ ΟΛΑ

ΝΑ ΤΟΥΣ ΑΚΟΛΟΥΘΗΣΟΥΜΕ ΣΤΗ ΜΑΤΩΜΕΝΗ ΠΟΡΕΙΑ