Έρευνα: Το «Viagra» θα μπορούσε να αποτελέσει μια νέα θεραπευτική επιλογή για το Αλτσχάιμερ

Η χορή­γη­ση του φαρ­μά­κου σιλ­δε­να­φί­λη (γνω­στό­τε­ρου με τις εμπο­ρι­κές ονο­μα­σί­ες «Βιά­γκρα» και «Revatio») σχε­τί­ζε­ται με σημα­ντι­κή μεί­ω­ση κατά 69% του κιν­δύ­νου εμφά­νι­σης της νόσου Αλτσχάι­μερ, σύμ­φω­να με μια νέα αμε­ρι­κα­νι­κή επι­στη­μο­νι­κή μελέ­τη. Γι’ αυτό, σύμ­φω­να με τους επι­στή­μο­νες, θα μπο­ρού­σε να απο­τε­λέ­σει μια νέα θερα­πευ­τι­κή επι­λο­γή ενα­ντί­ον αυτής της ανί­α­της νευ­ρο­εκ­φυ­λι­στι­κής πάθη­σης που απο­τε­λεί την κυριό­τε­ρη αιτία άνοιας στους ηλι­κιω­μέ­νους παγκο­σμί­ως, πλήτ­το­ντας εκα­το­ντά­δες εκα­τομ­μύ­ρια ανθρώπους.

Η σιλ­δε­να­φί­λη χρη­σι­μο­ποιεί­ται μέχρι σήμε­ρα κυρί­ως για τη θερα­πεία της στυ­τι­κής δυσλει­τουρ­γί­ας στους άνδρες, καθώς και της πνευ­μο­νι­κής αρτη­ρια­κής υπέρ­τα­σης. Οι ερευ­νη­τές, με επι­κε­φα­λής τον δρ Φεϊ­σιόνγκ Τσενγκ του Ινστι­τού­του Γονι­διω­μα­τι­κής Ιατρι­κής της Κλι­νι­κής Κλί­βε­λαντ στο Οχάιο, οι οποί­οι έκα­ναν τη σχε­τι­κή δημο­σί­ευ­ση στο περιο­δι­κό για θέμα­τα γήραν­σης «Nature Aging», χρη­σι­μο­ποιώ­ντας μια υπο­λο­γι­στι­κή μέθο­δο, συν­δύ­α­σαν γενε­τι­κά και άλλα βιο­λο­γι­κά στοι­χεία για να απο­δώ­σουν καλύ­τε­ρα τις βιο­λο­γι­κές «υπο­γρα­φές» της νόσου Αλτσχάιμερ.

Στη συνέ­χεια ανέ­λυ­σαν πάνω από 1.600 εγκε­κρι­μέ­να φάρ­μα­κα για να βρουν εκεί­να που φαί­νε­ται να ται­ριά­ζουν καλύ­τε­ρα με το βιο­λο­γι­κό-πρω­τεϊ­νι­κό «προ­φίλ» του Αλτσχάι­μερ. Κατέ­λη­ξαν να δώσουν μια από τις υψη­λό­τε­ρες βαθ­μο­λο­γί­ες στη σιλ­δε­να­φί­λη, πράγ­μα που σημαί­νει ότι το εν λόγω φάρ­μα­κο φαί­νε­ται να έχει δυνα­τό­τη­τες να επι­δρά­σει θετι­κά στη νόσο.

Σε ένα επό­με­νο βήμα, οι επι­στή­μο­νες ανέ­λυ­σαν ιατρι­κά και ασφα­λι­στι­κά αρχεία για περισ­σό­τε­ρους από επτά εκα­τομ­μύ­ρια ανθρώ­πους, βρί­σκο­ντας ότι η χορή­γη­ση της σιλ­δε­να­φί­λης σχε­τι­ζό­ταν με μια σημα­ντι­κή μεί­ω­ση κατά 69% στον κίν­δυ­νο διά­γνω­σης Αλτσχάι­μερ σε βάθος εξα­ε­τί­ας. Η σιλ­δε­να­φί­λη βρέ­θη­κε να συν­δέ­ε­ται με 55% μικρό­τε­ρο κίν­δυ­νο Αλτσχάι­μερ σε σχέ­ση με το αντι-υπερ­τα­σι­κό φάρ­μα­κο losartan (λοζαρ­τά­νη) και κατά 63% σε σχέ­ση με το αντι­δια­βη­τι­κό μετ­φορ­μί­νη (και τα δύο αυτά φάρ­μα­κα δοκι­μά­ζο­νται ήδη και κατά της νόσου Αλτσχάιμερ).

Όπως είπε ο Τσενγκ, «βρή­κα­με ότι η χρή­ση σιλ­δε­να­φί­λης μεί­ω­σε την πιθα­νό­τη­τα Αλτσχάι­μερ τόσο στα άτο­μα με στε­φα­νιαία νόσο, υπέρ­τα­ση και δια­βή­τη τύπου 2, που όλες είναι συν­νο­ση­ρό­τη­τες οι οποί­ες σχε­τί­ζο­νται με το Αλτσχάι­μερ, όσο και στα άτο­μα χωρίς τέτοιες παθήσεις».

Η συσ­σώ­ρευ­ση των πρω­τεϊ­νών βήτα αμυ­λοει­δές και Ταυ στον εγκέ­φα­λο οδη­γεί στη δημιουρ­γία παθο­λο­γι­κών πλα­κών και νευ­ροϊ­νι­δια­κών σωρών, δύο χαρα­κτη­ρι­στι­κών «υπο­γρα­φών» της νόσου Αλτσχάι­μερ. Πρό­σφα­τες μελέ­τες έχουν δεί­ξει ότι η αλλη­λε­πί­δρα­ση μετα­ξύ του βήτα αμυ­λοει­δούς και της πρω­τε­ΐ­νης ταυ συμ­βάλ­λει στη νευ­ρο­εκ­φύ­λι­ση του εγκε­φά­λου περισ­σό­τε­ρο από ό,τι καθέ­νας ξεχω­ρι­στά από αυτούς τους δύο παρά­γο­ντες. Η σιλ­δε­να­φί­λη, όπως έχει δεί­ξει η έρευ­να σε ζώα, στο­χεύ­ει ακρι­βώς σε αυτή την αλλη­λε­πί­δρα­ση σε μορια­κό επίπεδο.

Οι ερευ­νη­τές επε­σή­μα­ναν την ανά­γκη να πραγ­μα­το­ποι­η­θούν τυχαιο­ποι­η­μέ­νες και ελεγ­χό­με­νες με εικο­νι­κό φάρ­μα­κο (πλα­σί­μπο) κλι­νι­κές μελέ­τες και στα δύο φύλα, προ­κει­μέ­νου να επι­βε­βαιω­θεί η απο­τε­λε­σμα­τι­κό­τη­τα του φαρ­μά­κου κατά της νόσου Αλτσχάιμερ.

Όπως ανέ­φε­ρε ο δρ Τσενγκ, επει­δή τα ευρή­μα­τα της μελέ­της δεί­χνουν προς το παρόν μόνο μια συσχέ­τι­ση ανά­με­σα στη χρή­ση σιλ­δε­να­φί­λης και στην μειω­μέ­νη πιθα­νό­τη­τα Αλτσχάι­μερ, σχε­διά­ζε­ται μια τυχαιο­ποι­η­μέ­νη κλι­νι­κή δοκι­μή φάσης 2 για να ελέγ­ξει τη σχέ­ση αιτί­ου-απο­τε­λέ­σμα­τος και να επι­βε­βαιώ­σει τα κλι­νι­κά οφέ­λη του εν λόγω φαρ­μά­κου στους ασθε­νείς με Αλτσχάι­μερ. Επί­σης εξε­τά­ζε­ται η δυνα­τό­τη­τα το φάρ­μα­κο να αξιο­ποι­η­θεί και σε άλλες νευ­ρο­εκ­φυ­λι­στι­κές παθή­σεις όπως το Πάρ­κιν­σον και η αμυο­τρο­φι­κή πλευ­ρι­κή σκλήρυνση.

Σύν­δε­σμος για την επι­στη­μο­νι­κή δημοσίευση:

https://www.nature.com/articles/s43587-021–00138‑z

ΑΠΕ-ΜΠΕ