Ό,τι ν’ ακούω με το δεξιό μου αυτί / με μάτι αριστερό το βλέπω.
Κι ό,τι καταπιάνεται ο νους να στοχαστεί, / οι χτύποι της καρδιάς το λένε πρώτοι. (Κ. Βάρναλης)

Απ’ τον ρωμαίικο τύπο της Πόλης: ΕΚΗΔΕΥΣΕ ΤΟ ΓΑΪΔΑΡΟ ΤΟΥ ΠΟΥ ΕΖΗΣΕ 49 ΧΡΟΝΙΑ

Γρά­φει ο Θανά­σης Ν. Καρα­γιάν­νης* //

Η ειδη­σε­ο­γρα­φία και τα ρεπορ­τάζ είναι πλού­σια και στις ρωμαί­ι­κες εφη­με­ρί­δες της Κων/πολης του 20ού αι. Ορι­σμέ­να ρεπορ­τάζ, σύντο­μα και ανεκ­δο­το­λο­γι­κά, λει­τουρ­γούν ως ευθυ­μο­γρα­φή­μα­τα, αφού από την ίδια τη ζωή «ανα­βρύ­ζουν» πολ­λές εύθυ­μες σκη­νές, δια­χρο­νι­κής εμβέλειας.

Το κεί­με­νο που αντι­γρά­φου­με αφο­ρά το συμπα­θέ­στα­το αιώ­νιο συνερ­γά­τη του ανθρώ­που, το γάι­δα­ρο, ο οποί­ος άδο­λα, αγόγ­γυ­στα και υπο­μο­νε­τι­κά συντρό­φευε, κυρί­ως τα παλιό­τε­ρα χρό­νια κατ’ απο­κλει­στι­κό­τη­τα σχε­δόν, το αφε­ντι­κό του σε όλες τις αγρο­τι­κές και οικια­κές εργα­σί­ες του, αλλά τον χρη­σι­μο­ποιού­σαν και ως μετα­φο­ρι­κό μέσο.

Το παρόν ρεπορ­τάζ βρή­κα­με δημο­σιευ­μέ­νο στην ιστο­ρι­κή ρωμαί­ι­κη εφη­με­ρί­δα της Πόλης, την «Απογευματινή»1 (αριθ. 10622, 11 Ιαν. 1955) και το αντι­γρά­φου­με εδώ, από τη μια για να γελά­σει το χεί­λι μας και από την άλλη για να δια­πι­στώ­σουν – ίσως για μια ακό­μη φορά, ορι­σμέ­νοι από τους ανα­γνώ­στες – τη φιλία και τη συναι­σθη­μα­τι­κή σύν­δε­ση του ανθρώ­που με το τετρά­πο­δο αυτό ζώο.

Η υπερ­βο­λή του τούρ­κου πρω­τα­γω­νι­στή του ρεπορ­τάζ, Τζε­μάλ Χελ­βα­τζί­ο­γλου, είναι εμφα­νής. Όμως, δικαιο­λο­γεί­ται αν πάρου­με υπό­ψη μας την απλό­τη­τα, αγα­θό­τη­τα, το συναι­σθη­μα­τι­κό δέσι­μο, που είχε αυτός ο ξωμά­χος με το υπο­τα­κτι­κό του.

Παρό­λο που ο Τζε­μάλ ζήτη­σε από την εκκλη­σία να ψάλ­λει κάποιος ιμά­μης «ναμά­ζι» (προ­σευ­χή), αυτή δε συγκι­νή­θη­κε, του το αρνή­θη­κε, με απο­τέ­λε­σμα κανέ­νας ιμά­μης να μη δεχτεί να δια­βά­σει την «εξώ­διο ακο­λου­θία» κι έτσι ο γαϊ­δα­ρά­κος να θαφτεί «αδιά­βα­στος»…

Το ρεπορ­τάζ δε μας πλη­ρο­φο­ρεί αν στην κηδεία του κυρ-Μέντιου παρα­βρέ­θη­κε η οικο­γέ­νεια του Τζε­μάλ ή και κάποιοι άλλοι γεί­το­νες, φίλοι, συγ­γε­νείς και πώς ακρι­βώς ήταν ο τάφος του γαϊ­δα­ρά­κου… Και αν, φυσι­κά, παρα­βρέ­θη­κε και η οικο­γέ­νεια του γαϊ­δα­ρά­κου ή άλλα γαϊ­δου­ρά­κια που συνερ­γά­ζο­νταν μαζί τους στα κτήματα.

Αντι­γρά­φου­με το ρεπορ­τάζ για «ενη­μέ­ρω­ση» και δια­σκέ­δα­ση… (αν και το συμ­βάν είναι θλι­βε­ρό) των αναγνωστών:

«Ουσάκ2, 10. Ο κυρ-μέντιος κάποιου Τζε­μάλ Χελ­βα­τζί­ο­γλου ετί­να­ξε τα κώλα. Ο όνος του Χελ­βα­τζί­ο­γλου είχε ζήση 49 χρό­νια – πράγ­μα πρω­τά­κου­στον καθ’ όσον το ανώ­τα­τον όριον ζωής δια τα ζώα αυτά είναι 20–15 χρό­νια – και ο κύριός του τον ηγά­πα υπερ­βο­λι­κά. Τόσον που ο Χελ­βα­τζί­ο­γλου έκα­με κηδεί­αν εις τον γάι­δα­ρό του. Τον έπλυ­νε, τον εσα­βά­νω­σε και τον έβα­λε μέσα σε νεκρο­κρέ­βα­τον και τον έσκα­ψε και μνή­μα. Εζή­τη­σε να του κάμη και ναμά­ζι, αλλά κανέ­νας ιμά­μης δεν εδέ­χθη να δια­βά­ση προ­σευ­χάς και ο όνος ενε­τα­φιά­σθη χωρίς να τον διαβάσουν.»

Αυτά συνέ­βαι­ναν στην Τουρ­κία, στην Ελλά­δα και «εν Παρι­σί­οις», διό­τι κι εκεί υπήρ­χαν – και ίσως υπάρ­χουν και σήμε­ρα – γαϊδούρια…

______________________

1. Η «Απογευματινή» εκδίδεται στην Πόλη από το 1925 και σήμερα συνεχίζει να την εκδίδει καθημερινά ο κ. Μιχ. Βασιλειάδης, μαζί με τον γιο του, κ. Μηνά Βασιλειάδη.
2. Η Ουσάκ είναι πόλη της δυτικής Τουρκίας, κάπου 200 χιλιόμετρα μακριά από τη Σμύρνη, χτισμένη στα ερείπια της αρχαίας ελληνικής πόλης «Τημένου θύραι», την οποία αναφέρει ο Παυσανίας.

_________________________________________________________________________________________

Θανάσης Ν. Καραγιάννης Δρ. Επιστημών της Αγωγής. Μελετητής Δραματουργίας για παιδιά. Κριτικός Θεάτρου για παιδιά. Συγγραφέας
e‑mail:[email protected] http://thkaragia.wix.com/main
Μοι­ρα­στεί­τε το:

Μετάβαση στο περιεχόμενο