Δούλοι και δουλεμπόριο στον Καπιταλισμό

Γρά­φει ο Πάνος Αλε­πλιώ­της //

«Υπάρ­χουν 40.3 εκα­τομ­μύ­ρια δού­λοι στον κόσμο. 71% είναι γυναί­κες και 29% άνδρες. Ένας στους τέσ­σε­ρις είναι παι­διά. 25 εκα­τομ­μύ­ρια από αυτά είναι σκλά­βοι σε κατα­να­γκα­στι­κή εργα­σία. 15 εκα­τομ­μύ­ρια είναι σεξουα­λι­κοί σκλά­βοι. Η Μαυ­ρι­τα­νία και η Αϊτή είναι παρα­δείγ­μα­τα δύο χωρών με υψη­λό ποσο­στό σκλά­βων και όλο και περισ­σό­τε­ροι εμφα­νί­ζο­νται τελευ­ταία και στην Λιβύη και στα ορυ­χεία του Κογκό. Οι περισ­σό­τε­ροι σκλά­βοι εμφα­νί­ζο­νται σε καλ­λιέρ­γειες και κατα­σκευ­ές όπως το κακάο, ψάρια, ζάχα­ρη, ρού­χα και ηλεκτρονικά».

Έκθε­ση της Global Slavery Index, International Labour Organization.

Η σύγχρονη δουλεία μπορεί να ανακαλυφθεί από το διάστημα

Ένα από τα μέρη που υπάρ­χουν πολ­λοί σύγ­χρο­νοι σκλά­βοι είναι η λεγό­με­νη «ζώνη του τού­βλου» που περι­λαμ­βά­νει περιο­χές της Βόρειας Ινδί­ας, του Πακι­στάν, του Μπα­γκλα­ντές και του Νεπάλ. Εδώ κατα­σκευά­ζο­νται δισε­κα­τομ­μύ­ρια τού­βλα και ένα μεγά­λο μέρος του εργα­τι­κού δυνα­μι­κού που εκτε­λούν τη βαριά δου­λειά είναι δού­λοι. Συνή­θως συλ­λαμ­βά­νο­νται από δου­λέ­μπο­ρους και κρα­τού­νται σκλά­βοι ολό­κλη­ρες οικογένειες.

-Πολύ μικρά παι­διά εργά­ζο­νται για να μετα­φέ­ρουν βαριά τού­βλα όλη την ημέ­ρα. Οι γυναί­κες γίνο­νται αντι­κεί­με­νο σεξουα­λι­κής εκμε­τά­λευ­σης από τους δεσμώ­τες εργο­λά­βους. Βία χρη­σι­μο­ποιεί­ται για τη δια­τή­ρη­ση του ελέγ­χου έτσι ώστε να μην μπο­ρούν να ξεφύ­γουν», λέει ο Kevin Bales, καθη­γη­τής Σύγ­χρο­νης Δου­λεί­ας στο Πανε­πι­στη­μίο του Nottingham στην Αγγλία και ένας από του ειδι­κούς στον τομέα αυτό, σε όλο τον κόσμο.

Υπάρ­χουν χιλιά­δες τοπο­θε­σί­ες με στρα­τό­πε­δα σκλά­βων στην «ζώνη του τού­βλου» και είναι δύσκο­λο να εντο­πι­στούν σε μια τόσο μεγά­λη περιο­χή. Αλλά τώρα, η ερευ­νη­τι­κή ομά­δα του Kevin Bales εφαρ­μό­ζει μια μέθο­δο για να ανα­κα­λυ­φθούν αυτές οι περιοχές.

Εθε­λο­ντές, κυρί­ως φοι­τη­τές, βάζουν χιλιά­δες δορυ­φο­ρι­κές εικό­νες σε έναν υπο­λο­γι­στή με τοπο­θε­σί­ες γύρω από το κρα­τί­διο Rajasthan στην Ινδία. Κατό­πιν οι υπο­λο­γι­στές, συν­δε­μέ­νοι με τον δορυ­φό­ρο, μπο­ρούν να ανα­γνω­ρί­σουν αυτές τις τοπο­θε­σί­ες από μόνοι τους και να παρα­κο­λου­θούν τις αλλα­γές στο ανά­γλυ­φο αλλά και τις νέες κατασκευές.

– Εντός λίγων ημε­ρών, έχου­με κατα­φέ­ρει στον εντο­πι­σμό όλων των τοπο­θε­σιών με στρα­τό­πε­δα σκλά­βων σε όλη τη ζώνη, λέει ο Kevin Bale που επι­ση­μαί­νει ότι τώρα θα δοθούν οι πλη­ρο­φο­ρί­ες, στα Ενω­μέ­να Έθνη, σε διε­θνείς οργα­νι­σμούς και κυβερνήσεις.

Η δου­λεία θυμί­ζει μακρι­νές επο­χές όταν άνθρω­ποι, αλυ­σο­δε­μέ­νοι ανα­γκα­ζό­ταν να εκτε­λούν σκλη­ρή εργα­σία χωρίς αμοι­βή. Υπο­τί­θε­ται πως σήμε­ρα απα­γο­ρεύ­ε­ται, αλλά παρό­λα αυτά είναι δυστυ­χώς ένα πολύ δια­δε­δο­μέ­νο καπι­τα­λι­στι­κό φαι­νό­με­νο. Οι μεγά­λες εται­ρί­ες που ασχο­λού­νται με το κακάο, ψάρια, ζάχα­ρη, ρού­χα, ηλε­κτρο­νι­κά και όχι μόνον, δεν ενδια­φέ­ρο­νται αν τα προιό­ντα τους τα παρά­γουν δού­λοι ή όχι, αρκεί οι τιμές που πετυ­χαί­νουν να είναι τέτοιες που να τους επι­τρέ­πουν να θυσαυ­ρί­ζουν στον αντα­γω­νι­σμό. Το είδα­με και στα χρό­νια των Ναζί πως μετα­τρά­πη­καν σε δού­λους οι κρα­τού­με­νοι στα στρα­τό­πε­δα συγκέ­ντρω­σης, τα βλέ­που­με και σήμε­ρα στους φυλα­κι­σμέ­νους στις ιδιω­τι­κές φυλα­κές των ΗΠΑ. Άλλω­στε κανείς δεν είναι από­λυ­τα σίγου­ρος ότι θα αντι­δρά­σουν μετά την απο­κά­λυ­ψη οι Διε­θνείς Οργα­νι­σμοί, ότι θα βρε­θούν οι υπεύ­θυ­νοι και ότι θα καταρ­γη­θούν για πάντα τα στρα­τό­πε­δα δούλων.

Ο σημε­ρι­νός ορι­σμός της σκλα­βιάς είναι ότι οι άνθρω­ποι κατα­να­γκά­ζο­νται να εργά­ζο­νται χωρίς να είναι σε θέση να αρνη­θούν ή να φύγουν λόγω των απει­λών και της βίας που τους ασκεί­ται, φαι­νό­με­νο που το συνα­ντά­με στον καπι­τα­λι­σμό όλο και συχνό­τε­ρα. Πόσοι όμως σήμε­ρα δεν είναι ανα­γκα­σμέ­νοι να δου­λεύ­ουν ανα­γκα­στι­κά, χωρίς να είναι «δού­λοι» με την παρα­πά­νω έννοια όχι με τον φόβο της βίας αλλά με τον φόβο της πεί­νας και της φτώχειας;

Αυτά γίνο­νται στον καπι­τα­λι­σμό όπου το κέρ­δος μετα­τρέ­πει τους ανθρώ­πους σε δυνά­στες και ανθρω­πό­μορ­φα τέρα­τα. Ας ανα­λο­γι­στεί κανείς ότι θάταν ποτέ δυνα­τόν στον σοσια­λι­σμό, σε ένα κόσμο ισό­τη­τας, να ίσχυε η δου­λεία σε οποιο­δή­πο­τε μέρος του κόσμου. Τότε δεν θα χρεια­ζό­ταν οι δορυ­φό­ροι για να ανα­κα­λύ­πτουν και να απο­κα­λύ­πτουν στρα­τό­πε­δα δού­λων. Οι δορυ­φό­ροι θα χρη­σι­μο­ποιού­νται μόνο για έργα ειρή­νης και βελ­τί­ω­σης της ζωής των ανθρώ­πων σε όλη την οικουμένη.

________________________________________________________________________________________________

Πάνος Αλεπλιώτης Δημοτικός σύμβουλος Πυλαίας Θεσσαλονίκης 87/90 και 99/2002. Αντιδήμαρχος Πυλαίας από το 1987 έως και το 1990 και από το 1999 έως και το 2000. Εργάστηκε σαν γεωλόγος, περιβαλλοντολόγος και χωροτάκτης στην Ελλάδα και στην Σουηδία