Ό,τι ν’ ακούω με το δεξιό μου αυτί / με μάτι αριστερό το βλέπω.
Κι ό,τι καταπιάνεται ο νους να στοχαστεί, / οι χτύποι της καρδιάς το λένε πρώτοι. (Κ. Βάρναλης)

Η μάχη του Μελιγαλά στις κρίσιμες στιγμές της ταξικής πάλης του 1944

🔻  Για τη μάχη του Μελι­γα­λά έχουν γρα­φτεί και γρά­φο­νται από τους αντιΚ­ΚΕ­δες, τους αντι­πά­λους του ΕΑΜ–ΕΛΑΣ τους φασί­στες & CIA πάρα πολ­λά, παρα­ποιώ­ντας γεγο­νό­τα και ιστο­ρι­κή αλή­θεια. Πρό­κει­ται - όπως ανα­φέ­ρα­με στο 1ο μέρος για μια προ­σπά­θεια συγκά­λυ­ψης της εγκλη­μα­τι­κής και αντι­λαϊ­κής πολι­τι­κής της αστι­κής τάξης και σε εκεί­να τα χρό­νια (που «επι­και­ρο­ποι­η­μέ­νη» συνε­χί­ζε­ται και σήμερα…).
🔻 Θεω­ρού­με πως σ’ ότι αφο­ρά τα γεγο­νό­τα που δια­δρα­μα­τί­στη­καν (τα σχε­τι­κά με τη συγκε­κρι­μέ­νη μάχη, με τον δοξα­σμέ­νο ΕΛΑΣ από τη μια -στην υπη­ρε­σία του λαού μας και τους Ταγ­μα­τα­σφα­λί­τες δωσί­λο­γους ‑υπη­ρέ­τες των Γερ­μα­νών και του ξένου παρά­γο­ντα από την άλλη, δεν υπάρ­χει κανε­νός είδους ιστο­ρι­κό κενό ή ερω­τη­μα­τι­κό …κατα­κά­θι­σε στα αζή­τη­τα και ο κουρ­νια­χτός για την «Πηγά­δα».
🔻 Κανε­νός Έλλη­να ‑ειδι­κά των παι­διών της λαϊ­κής οικο­γέ­νειας, δεν μπο­ρεί και δεν πρέ­πει να πονά­ει η καρ­διά του για τους ταγ­μα­τα­σφα­λί­τες ‑που πλη­ρώ­θη­καν όπως τους έπρε­πε, όπως και για την τιμω­ρία (από το λαό ‑και όπου αυτό έγι­νε κατορ­θω­τό…) Γερ­μα­νο­τσο­λιά­δων, Ράλ­λη­δων, χωρο­φυ­λά­κων με τις γερ­μα­νι­κές / ιτα­λι­κές στο­λές, Χιτών και Μπου­ρα­ντά­δων, Μάυ­δων και κου­κου­λο­φό­ρων 🔻
✔️  Αντί­θε­τα είναι απα­ραί­τη­το ‑ιδιαί­τε­ρα οι νέοι να σκύ­ψουν επι­στα­μέ­να στη μελέ­τη του πολι­τι­κο­οι­κο­νο­μι­κού και κοι­νω­νι­κού πλαι­σί­ου της πολυ­τά­ρα­χης επο­χής, της πορεί­ας της ταξι­κής πάλης στις κρί­σι­μες συν­θή­κες του 1944, που έβα­λε τη σφρα­γί­δα της και στον μετέ­πει­τα ηρω­ι­κό αγώ­να του ΔΣΕ, με τις γνω­στές τρα­γι­κές για το λαό μας συνέπειες.
✔️   Προς αυτή την κατεύ­θυν­ση θα κινη­θεί ‑βασι­κά, και το σύντο­μο σημεί­ω­μα που ακολουθεί.
🔻 Σε κάθε περί­πτω­ση δεν υπάρ­χει πιο απο­τε­λε­σμα­τι­κό και επί­και­ρο ιστο­ρι­κό εργα­λείο, από τη νέα έκδο­ση του Δοκί­μιου Ιστο­ρί­ας του ΚΚΕ (αυτή που κυκλο­φό­ρη­σε για τα 100χρονα του Κόμ­μα­τος τον Νοέμ­βρη του 2018), αρχί­ζο­ντας με τον 2ο τόμο (Β1 & Β2) 🔻 🔻 Καθημερινή ΤαγματασφαλίτεςΣ’ ότι αφο­ρά το μύθο για δήθεν τιμω­ρία των συνερ­γα­τών των ναζί από τα «ειδι­κά δικα­στή­ρια» του αστι­κού κρά­τους θυμί­ζου­με πως μία υπό­θε­ση στις δέκα έφτα­νε σε δίκη, οι άλλες μπή­καν στο συρ­τά­ρι με βου­λεύ­μα­τα, από την προ­α­να­κρι­τι­κή κιό­λας δια­δι­κα­σία: με βάση τα επί­ση­μα στοι­χεία τιμω­ρή­θη­καν με από­φα­ση πολι­τι­κών ή στρα­τιω­τι­κών δικα­στη­ρί­ων 25 μόνο δωσί­λο­γοι, ενώ εκτε­λέ­στη­καν πάνω από 3.000 ως «μέλη ή συνο­δοι­πό­ροι του ΚΚΕ και του ΕΑΜ»Φυλακές Αβέρωφ ΕΛΑΣ 1944Σαν σημείο γρα­φής ανα­φέ­ρου­με (ΣΣ |> πλη­ρο­φο­ρί­ες από Royal Air Force & Imperial War Museum London) την κατά­λη­ψη των φυλα­κών Αβέ­ρωφ πέτυ­χαν οι ΕΛΑ­Σί­τες με εντυ­πω­σια­κή έφο­δο στις 18-Δεκ-44, με σκο­πό να συλ­λά­βουν τους δοσί­λο­γους (κρα­τού­νταν εκεί ~450) που είχαν προ­φυ­λα­κι­στεί μετά την απο­χώ­ρη­ση των Γερ­μα­νών κατα­κτη­τών, μετα­ξύ αυτών και ιδιαί­τε­ρα σημαί­νο­ντα στε­λέ­χη των κατο­χι­κών κυβερ­νή­σε­ων, όπως ο στρα­τη­γός Τσο­λά­κο­γλου και ο Ιωάν­νης Ράλ­λης που διε­τέ­λε­σαν κατο­χι­κοί πρωθυπουργοί.
Η φρου­ρά των φυλα­κών που απο­τε­λού­νταν από 100 χωρο­φύ­λα­κες, βρέ­θη­κε σε απελ­πι­στι­κή θέση, ενώ κάποιες προ­σπά­θειες για ενί­σχυ­σή της από βρε­τα­νι­κές περι­πό­λους απέ­τυ­χαν: έτσι έδω­σαν όπλα στους κρα­τού­με­νους και οι δοσί­λο­γοι, με τους «δεσμο­φύ­λα­κες» πολέ­μη­σαν δίπλα δίπλα. Ανά­με­σά τους ήταν ο Μπου­ρα­ντάς, ο Πλυ­τζα­νό­που­λος, ο Παπα­δό­γκω­νας και ο Βρετ­τά­κος
Και πάλι δεν θα τα κατά­φερ­ναν αν δεν είχαν τη βοή­θεια της RAF και στη συνέ­χεια, δύο λόχων της «Ελλη­νι­κής» “Ταξιαρ­χί­ας Ρίμι­νι” με την υπο­στή­ρι­ξη έξι βρε­τα­νι­κών αρμά­των, που πέτυ­χαν να εξα­σφα­λί­σουν τη φυγή των κρα­του­μέ­νων (σε ασφα­λές μέρος), με τη διά­νοι­ξη διό­δου προς το στρα­τό­πε­δο Παρα­πηγ­μά­των. Ωστό­σο, κατά τη διάρ­κεια της επι­χεί­ρη­σης μέρος των κρα­του­μέ­νων δοσί­λο­γων σκο­τώ­θη­κε επί τόπου ή συνε­λή­φθη από τους αντάρ­τες του ΕΛΑΣ…Ριζοσπάστης 22 Φεβ 1945

Τάγματα Ασφαλείας, άλλες δωσιλογικές οργανώσεις
&   διάφορες αστικές δυνάμεις καταστολής

Η από­φα­ση για τη δημιουρ­γία των Ταγ­μά­των Ασφα­λεί­ας πάρ­θη­κε αμέ­σως μετά από το σχη­μα­τι­σμό της κυβέρ­νη­σης του I. Δ. Ράλ­λη, τον Απρί­λη του 1943. Εξάλ­λου, απο­τε­λού­σε όρο του, προ­κει­μέ­νου να ανα­λά­βει την πρω­θυ­πουρ­γία. Ως προς αυτό υπο­γράμ­μι­σε αργό­τε­ρα ο I. Ράλ­λης στην απο­λο­γία του κατά τη διάρ­κεια της δίκης των δωσίλογων:
«Η αναρ­χία εδέ­σπο­ζε της χώρας όλης, ως είπον ήδη. Αι πρό­ο­δοι των ανα­τρε­πτι­κών στοι­χεί­ων ήσαν κατα­φα­νείς. Τα θεμέ­λια του κοι­νω­νι­κού μας καθε­στώ­τος εσεί­ο­ντο.» Εμπνευ­στές και πρω­τα­γω­νι­στές στη συγκρό­τη­ση των Ταγ­μά­των Ασφα­λεί­ας ήταν ο στρα­τη­γός Θεό­δω­ρος Πάγκα­λος, ο στρα­τη­γός Στυ­λια­νός Γονα­τάς, ο επι­χει­ρη­μα­τί­ας εκπρό­σω­πος της Ζίμενς στην Ελλά­δα και υπεύ­θυ­νος της γερ­μα­νι­κής ραδιο­φω­νί­ας στην Αθή­να Ιωάν­νης Βουλ­πιώ­της, ο Ταβου­λά­ρης και πολ­λοί άλλοι, ενώ τα ενί­σχυ­σε με αξιω­μα­τι­κούς και ο ΕΔΕΣ Αθήνας.
Ταυ­τό­χρο­να, την ίδρυ­ση των Ταγ­μά­των Ασφα­λεί­ας επι­κρό­τη­σαν και ηγε­τι­κά στε­λέ­χη αστι­κών κομ­μά­των, όπως ο Θεμ. Σοφού­λης, ο οποί­ος στη δίκη των δωσί­λο­γων κατέ­θε­σε ότι «συμ­με­τέ­σχον όμως εις τα Τάγ­μα­τα Ασφα­λεί­ας πολ­λοί δια­κε­κρι­μέ­νοι του κόμ­μα­τος μου αξιω­μα­τι­κοί». Πράγ­μα­τι, πολ­λοί βενι­ζε­λι­κοί αξιω­μα­τι­κοί επάν­δρω­σαν τα Τάγ­μα­τα, όπως ο Βασί­λειος Ντερ­τι­λής, που είχε πάρει μέρος στο βενι­ζε­λι­κό στρα­τιω­τι­κό πρα­ξι­κό­πη­μα την 1η Μάρ­τη 1935.
Είναι χαρα­κτη­ρι­στι­κή η παρα­κά­τω έκθε­ση των αμε­ρι­κα­νι­κών υπη­ρε­σιών κατα­σκο­πί­ας στην Ελλά­δα (14 Ιού­λη 1944), για τη σχέ­ση σει­ράς αστι­κών πολι­τι­κών δυνά­με­ων με τα Τάγ­μα­τα Ασφα­λεί­ας, όπου αναφέρεται:
«Έχουν ενω­θεί με μόνο σκο­πό να χτυ­πή­σουν το ΕΑΜ. Όλοι αυτοί οι άνθρω­ποι είτε έχουν μεί­νει άπρα­γοι για πολύ και­ρό…(αυτό ισχύ­ει για τους παλαιούς πολι­τι­κούς), είτε ενερ­γο­ποι­ή­θη­καν που­λώ­ντας τη χώρα στους Γερ­μα­νούς (…) προ­φα­νώς συμ­φώ­νη­σαν πως ο Ράλ­λης θα έπρε­πε να σχη­μα­τί­σει κυβέρ­νη­ση και να συγκρο­τή­σει τα Τάγ­μα­τα Ασφα­λεί­ας (…) με τη βοή­θεια των παλαιών πολι­τι­κών, δημιουρ­γή­θη­καν τα Τάγ­μα­τα Ασφα­λεί­ας (…) Οργα­νώ­σεις με ονό­μα­τα που ακού­γο­νταν πατριω­τι­κά (…) άρχι­σαν να σχη­μα­τί­ζουν επι­θε­τι­κές ομά­δες σε συνερ­γα­σία με τους ναζί. Αυτά τα στρα­τεύ­μα­τα απαρ­τί­ζο­νται από κακούρ­γους και άνερ­γους νέους και παίρ­νουν μέρος σε επι­δρο­μές που οργα­νώ­νο­νται από την Γκε­στά­πο και τα Ες Ες ενα­ντί­ον του ΕΑΜ (…) Στα μέλη μερι­κών από αυτές τις οργα­νώ­σεις έχουν πει να μην κάνουν πολ­λές ερω­τή­σεις για την πολι­τι­κή που ακο­λου­θεί­ται (…) Είναι “υψη­λή πολι­τι­κή”, λένε.» Αυτές οι συμ­μο­ρί­ες έδρα­σαν στις γει­το­νιές της Αθή­νας και του Πει­ραιά, στην Πελο­πόν­νη­σο και αλλού, στα μπλό­κα και στις δολο­φο­νί­ες αγω­νι­στών.

Οργάνωση και αριθμητική τους δύναμη

1944 Ράλλης Πλυτζανόπουλος Τάγματα Ασφαλείας

1944, μπρο­στά στο μνη­μείο του Άγνω­στου Στρα­τιώ­τη. Ο κουί­σλιγκ πρω­θυ­πουρ­γός Ιωάν­νης Ράλ­λης παρα­δί­δει στον συνταγ­μα­τάρ­χη Πλυ­τζα­νό­που­λο τις σημαί­ες των προ­δο­τι­κών Ταγ­μά­των Ασφαλείας

Bundesarchiv Bild 101I 178 1537 30 Griechenland Soldaten in Ortschaft

Φωτο­γρα­φία από το αρχείο των Γερ­μα­νι­κών υπη­ρε­σιών (|> https://www.bild.bundesarchiv.de/ )

Bundesarchiv Bild 101I 179 1552 13 Griechenland erhängter Mann in Ortschaft

Φωτο­γρα­φία από το αρχείο των Γερ­μα­νι­κών υπη­ρε­σιών (|> https://www.bild.bundesarchiv.de/ )

Bundesarchiv Bild 101I 178 1536 18A Griechenland griechische Soldaten

Φωτο­γρα­φία από το αρχείο των Γερ­μα­νι­κών υπη­ρε­σιών (|> https://www.bild.bundesarchiv.de/ )

Στις 18 Ιού­νη 1943 δημο­σιεύ­τη­κε ο Νόμος 260/1943 «Περί συγκρο­τή­σε­ως τεσ­σά­ρων ευζω­νι­κών ταγ­μά­των» Τα δύο προ­βλε­πό­ταν να συγκρο­τη­θούν στην Αθή­να και τα άλλα δύο στη Θεσ­σα­λο­νί­κη, στην οποία εκεί­νο το διά­στη­μα δε συγκρο­τή­θη­καν. Είχε προη­γη­θεί η συγκρό­τη­ση αρχι­κά ενός Λόχου Ευζώ­νων στο στρα­τό­πε­δο της τιμη­τι­κής φρου­ράς Αγνώ­στου Στρα­τιώ­του και στη συνέ­χεια ακό­μα δύο. Αυτοί οι τρεις λόχοι απο­τέ­λε­σαν το Ελλη­νι­κόν Ευζω­νι­κόν Τάγ­μα Ασφα­λεί­ας Αθη­νών, που οπλί­στη­κε μόνο με τουφέκια.
Στη συνέ­χεια, με τον παρα­πά­νω νόμο, συγκρο­τή­θη­καν ακό­μα δυο, το 2ο Τάγ­μα που στρα­τω­νι­ζό­ταν στο στρα­τό­πε­δο Μακρυ­γιάν­νη και το 3ο που στρα­τω­νι­ζό­ταν στα Παρα­πήγ­μα­τα (τέρ­μα Πατησίων).
Στα τέλη Οκτώ­βρη του 1943, σε μυστι­κή σύσκε­ψη που πραγ­μα­το­ποί­η­σαν μεγα­λο­βιο­μή­χα­νοι και μεγα­λο­μαυ­ρα­γο­ρί­τες, απο­φα­σί­στη­κε να χρη­μα­το­δο­τη­θεί ο Ράλ­λης με μεγά­λα χρη­μα­τι­κά ποσά για να εξο­πλί­σει τα Τάγ­μα­τα Ασφαλείας.
Αμέ­σως μετά συγκρο­τή­θη­καν Τάγ­μα­τα Ασφα­λεί­ας στην Πελο­πόν­νη­σο, καθώς και σε άλλες περιο­χές όπως στην Εύβοια, στην Ήπει­ρο, στην Αιτω­λο­α­καρ­να­νία, στη Φθιώ­τι­δα και αλλού. Διά­φο­ρες ποι­κι­λώ­νυ­μες οργα­νώ­σεις των ταγ­μα­τα­σφα­λι­τών δημιουρ­γή­θη­καν στη Μακε­δο­νία και στη Θρά­κη.Σύμ­φω­να με στοι­χεία του Γενι­κού Στρα­τη­γεί­ου του ΕΛΑΣ, πλη­σιά­ζο­ντας το τέλος της Κατο­χής, η δύνα­μη των Τ.Α. σε πανελ­λα­δι­κή κλί­μα­κα ήταν η ακόλουθη:
Στην Πελο­πόν­νη­σο 6.400 άνδρες, στην Αττι­κο­βοιω­τία 1.950, στην Εύβοια 2.200, στη Στε­ρεά Ελλά­δα 2.430, στη Θεσ­σα­λία 100, στην Ήπει­ρο 530 και στη Μακε­δο­νία (Θεσ­σα­λο­νί­κη) 865. Συνο­λι­κά, 14.475 άνδρες.
Άλλη πηγή ανα­φέ­ρει ότι η συνο­λι­κή δύνα­μη των Ταγ­μά­των Ασφα­λεί­ας ήταν 2.800 αξιω­μα­τι­κοί και 14.300 οπλί­τες.
Στις 22-Δεκ-1943 ο Λεω­νί­δας Βρετ­τά­κος κοι­νο­ποί­η­σε την υπ’ αριθ­μόν 41084Α γερ­μα­νι­κή δια­τα­γή, σύμ­φω­να με την οποία ιδρυό­ταν το τάγ­μα εθε­λο­ντών «Ο Λεω­νί­δας», ως τμή­μα του «Ελλη­νι­κού Στρα­τού». Το επι­τε­λείο του τάγ­μα­τος είχε συγκρο­τη­θεί νωρί­τε­ρα, με έδρα τη Σπάρτη.
Το κεντρι­κό ιδε­ο­λο­γι­κο­πο­λι­τι­κό ζήτη­μα, που αφο­ρού­σε τις πολε­μι­κές επι­χει­ρή­σεις του «Λεω­νί­δας», η δια­τα­γή το ανα­δεί­κνυε ως εξής: «Το τάγ­μα εθε­λο­ντών κατά τον σκο­πόν και δια­τα­γήν της κάμνει μόνον επι­χει­ρή­σεις προς κατα­πο­λέ­μη­σιν του κομ­μου­νι­σμού εις τον Νομόν Λακω­νί­ας, προ­πά­ντων να κατα­πο­λέ­μη­ση τους κομ­μου­νι­στι­κούς αντάρ­τας.»
Δεκά­δες έγγρα­φα του ομώ­νυ­μου τάγ­μα­τος, που βρί­σκο­νται στο Αρχείο του ΚΚΕ, είναι οι πιο αψευ­δείς μάρ­τυ­ρες αυτής της αστι­κής στρα­τιω­τι­κής οργά­νω­σης, που θεω­ρού­σε ότι στη συμ­μα­χία με το γερ­μα­νι­κό στρα­τό δια­μορ­φώ­νο­νταν οι πιο καλές προ­ϋ­πο­θέ­σεις για τη συντρι­βή του ΚΚΕ και του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ.
«Εις την αρχήν εδυ­σκο­λεύ­θη­μεν ολί­γον μέχρις ου η Γερ­μα­νι­κή Διοί­κη­σις ανέ­λα­βε την τρο­φο­δο­σί­αν και επέν­δυ­σιν του Στρα­τού. Έκτο­τε και μέχρι της 1ης Μαρ­τί­ου, ότε η Ελλη­νι­κή Κυβέρ­νη­σις υπό την επί­βλε­ψιν των Γερ­μα­νών, ανέ­λα­βε την διοί­κη­σιν των Ταγ­μά­των με κεντρι­κήν διοί­κη­σιν εν Τρι­πό­λει
Στις 10 Ιού­λη 1941 ιδρύ­θη­κε στη Θεσ­σα­λο­νί­κη από αξιω­μα­τι­κούς η οργά­νω­ση Υπε­ρα­σπι­σταί Βορεί­ου Ελλά­δος (ΥΒΕ). Ως πρώ­το στό­χο της απο­σα­φή­νι­σε ποιους θεω­ρού­σε αντι­πά­λους της: Τους «εθνι­κούς μειο­δό­τες», δηλ, τους ελλη­νό­φω­νους «διε­θνι­στές». Η ΥΒΕ είχε επα­φές με τις αγγλι­κές μυστι­κές υπη­ρε­σί­ες τμή­μα­τα του ΕΛΑΣ χτύ­πη­σαν την ΥΒΕ και την διέ­λυ­σαν Την άνοι­ξη του 1943 τα υπο­λείμ­μα­τα της ΥΒΕ μετο­νο­μά­στη­καν σε Πανελ­λή­νια Απε­λευ­θε­ρω­τι­κή Οργά­νω­ση (ΠΑΟ). Στις 10-Απρ-1943 πραγ­μα­το­ποι­ή­θη­κε άγρια σφα­γή εφτά στε­λε­χών του ΕΑΜ στα Ίμε­ρα Κοζά­νης, ανά­με­σα τους του Λάζα­ρου Ζησιά­δη (Τερ­πόφ­σκι), παλιού Ακρο­ναυ­πλιώ­τη. Κύριος δρά­στης ήταν ο Πόντιος οπλαρ­χη­γός Μιχά­λης Παπα­δό­που­λος (Μιχά­λα­γας), συνερ­γά­της των Γερ­μα­νών, ενώ στη σφα­γή συμ­με­τεί­χε και ο ταγ­μα­τάρ­χης Παπα­βα­σι­λεί­ου της ΠΑΟ. Σε γενι­κές γραμ­μές η ΠΑΟ ήταν οργά­νω­ση με φιλο­βρε­τα­νι­κό προ­σα­να­το­λι­σμό, που ταυ­τό­χρο­να συνερ­γα­ζό­ταν με τους Γερ­μα­νούς.  Το τελευ­ταίο τρί­μη­νο του 1942 εμφα­νί­στη­καν στα βου­νά της Ανα­το­λι­κής Μακε­δο­νί­ας-Θρά­κης ένο­πλες ομά­δες υπό την ηγε­σία του Τσα­ούς Αντόν (Αντώ­νης Φωστε­ρί­δης). «Περι­ήλ­θεν εις χεί­ρας μας κατά­στα­ση εμφαί­νου­σα ονό­μα­τα σημαι­νό­ντων κομ­μου­νι­στών. Απε­φα­σί­σα­μεν και προ­βαί­νο­μεν εις σύλ­λη­ψιν τού­των και τους οποί­ους θέλο­μεν εκτε­λέ­σει ίνα απαλ­λά­ξω­μεν τον τόπον μας από την έκφυ­λον αυτήν ιδέ­αν.» Στη Θεσ­σα­λο­νί­κη, που ήταν απο­κλει­στι­κής γερ­μα­νι­κής δικαιο­δο­σί­ας, δημιουρ­γή­θη­κε το Μάρ­τη του 1943 ένα Ελλη­νι­κό Σώμα Εθε­λο­ντών υπό την ηγε­σία του αντι­συ­νταγ­μα­τάρ­χη Γεωρ­γί­ου Πού­λου (αρχη­γό του λεγό­με­νου «Ελλη­νι­κού Εθνι­κο­σο­σια­λι­στι­κού Κόμ­μα­τος» που συμ­με­τεί­χε στο στρα­τιω­τι­κό πρα­ξι­κό­πη­μα του Βενι­ζέ­λου την 1η Μάρ­τη 1935, ενά­ντια στη φιλο­βα­σι­λι­κή κυβέρ­νη­ση Τσαλ­δά­ρη και απο­τά­χθη­κε), το οποίο έμει­νε γνω­στό ως «Τάγ­μα Πού­λου». Το τάγ­μα Πού­λου απο­τε­λέ­στη­κε από περί­που 800 άτο­μα «ύπο­πτου χαρα­κτή­ρα, που συμπε­ρι­φέρ­θη­καν προς τον ντό­πιο πλη­θυ­σμό με μεγα­λύ­τε­ρη αγριό­τη­τα από όσο οι ίδιοι οι Γερ­μα­νοί».
Στις 14-Σεπ-1944 (ενώ μαι­νό­ταν η μάχη στον Μελι­γα­λά) Τμή­μα­τα Γερ­μα­νών με επι­κε­φα­λής το δήμιο των SS Φριτς Σού­μπερτ και ταγ­μα­τα­σφα­λι­τών υπό τον Γεώρ­γιο Πού­λο, έσπει­ραν στα Γιαν­νι­τσά τον όλε­θρο και την κατα­στρο­φή, εκτε­λώ­ντας 112 κατοί­κους, μετα­ξύ των οποί­ων το δήμαρ­χο, αφού πρώ­τα τους βασά­νι­σαν απάνθρωπα.
Η εν μέσω τρι­πλής κατο­χής σφα­γή των κατοί­κων από τους Ναζί και τους ελλη­νό­φω­νους συνερ­γά­τες τους και ο εμπρη­σμός, τέσ­σε­ρις μέρες αργό­τε­ρα, που προ­κά­λε­σε την κατα­στρο­φή των μισών περί­που κατοι­κιών της πόλης, έγι­νε για να τρο­μο­κρα­τη­θούν οι Γιαν­νι­τσιώ­τες και οι κάτοι­κοι των γύρω περιο­χών και να πάψουν να ενι­σχύ­ουν το κίνη­μα της Εθνι­κής Αντίστασης.
Ορι­σμέ­να ακό­μη «έργα» τους συνοπτικά:
Σύμ­φω­να με στοι­χεία του ΕΑΜ, 7.300 εκτε­λέ­στη­καν στην Πελο­πόν­νη­σο. Απ’ αυτούς 2.000 από τους Γερ­μα­νούς και οι υπό­λοι­ποι 5.300 από τα «Τάγ­μα­τα Ασφα­λεί­ας» είτε από κοι­νή δρά­ση ταγ­μα­τα­σφα­λι­τών και Γερ­μα­νών. Κάη­καν 10.882 σπί­τια και λεη­λα­τή­θη­καν πάνω από 25.000.
Ένα από τα πιο απο­τρό­παια εγκλή­μα­τα των ταγ­μα­τα­σφα­λι­τών ήταν εκεί­νο της νύκτας της 30ής Νοέμ­βρη 1943. Πάνω από χίλιοι ταγ­μα­τα­σφα­λί­τες, οπλι­σμέ­νοι σαν αστα­κοί, περι­κύ­κλω­σαν τα στρα­τιω­τι­κά νοσο­κο­μεία της Αθή­νας, όπου νοση­λεύ­ο­νταν 1.700 ανά­πη­ροι του ιτα­λο­ελ­λη­νι­κού και γερ­μα­νο­ελ­λη­νι­κού πολέ­μου.
Με την καθο­δή­γη­ση του αρχι­γκε­στα­πί­τη φον Στρό­ουπ στις τρεις μετά από τα μεσά­νυ­χτα, μπή­καν μέσα ουρ­λιά­ζο­ντας και χτυ­πώ­ντας τους ανά­πη­ρους με λόγ­χες και υπο­κό­πα­νους. Έσερ­ναν ανά­πη­ρους με κομ­μέ­να πόδια στο χώμα μέχρι που μάτω­ναν. Άρπα­ζαν από τα χέρια ή από τα πόδια των ανα­πή­ρων τα τεχνη­τά μέλη και τα έσπα­ζαν, χτυ­πώ­ντας τους με αυτά στο κεφά­λι. Σχε­δόν όλοι οι ανά­πη­ροι και τραυ­μα­τί­ες των νοσο­κο­μεί­ων πιάστηκαν.
Στη συνέ­χεια, πολ­λοί από αυτούς εκτε­λέ­στη­καν στην Και­σα­ρια­νή και σε άλλα θυσια­στή­ρια. Άλλοι μετα­φέρ­θη­καν στη Γερ­μα­νία και δε γύρι­σαν ποτέ. Σύμ­φω­να με την έρευ­να του Συν­δέ­σμου Ανα­πή­ρων Πολέ­μου, οι συνο­λι­κοί αγνο­ού­με­νοι ανέρ­χο­νται σε 283. Όσοι διέ­φυ­γαν συνέ­χι­σαν τον αγώ­να μέσα από τις γραμ­μές του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ.
Τρεις μέρες πριν, στις 27 Νοέμ­βρη, είχαν εκτε­λέ­σει τα μέλη της ηγε­σί­ας των ανα­πή­ρων Διο­νύ­ση Γονα­τά, Ηλί­α­Τζα­μου­ρά­νη, Κώστα Κου­κου­βί­νο, Α. Συλι­βό, μαζί με τα μέλη του Γρα­φεί­ου της Επι­τρο­πής Πόλης της ΚΟΑ Γιώρ­γη Ανδρε­ό­που­λο και Βασί­λη Σκα­ρέα. Τον Γονα­τά, που ήταν παρά­λυ­τα τα πόδια του, τον έβα­λαν σε μια καρέ­κλα και τον έστη­σαν μαζί με τους άλλους στον τοίχο.
Το Μάρ­τη του 1944 εμφα­νί­στη­κε στη Δυτι­κή Χαλ­κι­δι­κή η Πανελ­λή­νια Οργά­νω­ση Εθνι­κι­στι­κών Ταγ­μά­των (ΠΟΕΤ), υπό τις δια­τα­γές των Γερ­μα­νών.
Επί­σης στη Βόρεια Ελλά­δα οι Γερ­μα­νοί συγκρό­τη­σαν οργα­νώ­σεις με τουρ­κό­φω­νους Πόντιους πρό­σφυ­γες, ενταγ­μέ­νους στην οργά­νω­ση Ελλη­νι­κός Εθνι­κός Στρα­τός (ΕΕΣ), με αρχη­γούς τους Κώστα Παπα­δό­που­λο, Κυριά­κο Παπα­δό­που­λο (Κισά-Μπα­τζάκ), το τμή­μα του Δάγκου­λα κ.ά.
Τα Τάγ­μα­τα στην Εύβοια οργα­νώ­θη­καν και καθο­δη­γή­θη­καν και από τα τοπι­κά στε­λέ­χη, όπως ο στρα­τη­γός Διά­κος, ο Χρ. Γερα­κί­νης, ο Χαράλ. Παπα­θα­να­σό­που­λος (άνθρω­πος του στρα­τη­γού Πλα­στή­ρα) και άλλοι ανώ­τε­ροι και κατώ­τε­ροι αξιω­μα­τι­κοί του στρα­τού ξηράς. Στρα­το­λό­γη­σαν και με τη βία πολ­λούς ντό­πιους κατοί­κους που τους όπλι­σαν με γερ­μα­νι­κά όπλα. Υπό την προ­στα­σία της γερ­μα­νι­κής διοί­κη­σης συγκρο­τή­θη­καν μόνι­μες φρου­ρές ταγ­μα­τα­σφα­λι­τών στη Χαλ­κί­δα, τα Ψαχνά, το Βασι­λι­κό, την Ερέ­τρια, το Αλι­βέ­ρι, το Μαντού­δι και αλλού. Συγκρο­τή­θη­καν και άλλα ένο­πλα αντι­κομ­μου­νι­στι­κά στρα­τιω­τι­κά τμή­μα­τα, όπως ο Εθνι­κός Αγρο­τι­κός Σύν­δε­σμος Αντι­κομ­μου­νι­στι­κής Δρά­σης (ΕΑΣΑΔ) στη Θεσ­σα­λία, με αρχη­γό τον Τάκη Μακε­δό­να, η Οργά­νω­σις Εθνι­κο­σο­σια­λι­στι­κών Δυνά­με­ων Ελλά­δος (ΟΕΔΕ), η Εθνι­κή Σοσια­λι­στι­κή Πολι­τι­κή Οργά­νω­σις (ΕΣΠΟ), η Χ με αρχη­γό το συνταγ­μα­τάρ­χη Γεώρ­γιο Γρί­βα κ.ά.
Οι παρα­πά­νω οργα­νώ­σεις δέχτη­καν συντρι­πτι­κά πλήγ­μα­τα από τον ΕΛΑΣ. Το ίδιο η «περί­φη­μη» “Λεγε­ώ­να των Βλά­χων” (…) Η προ­σπά­θεια αυτή χτυ­πή­θη­κε ένο­πλα και ιδε­ο­λο­γι­κά και δια­λύ­θη­κε σχε­δόν στη γέν­νη­ση της, έπα­ψε τελεί­ως με τη συν­θη­κο­λό­γη­ση της Ιταλίας.
Κινη­τι­κό­τη­τα υπήρ­ξε και στο στρα­τό που βρι­σκό­ταν στη Μέση Ανα­το­λή. Ο αντι­στρά­τη­γος Καρα­γιάν­νης έγρα­ψε ότι τον Αύγου­στο του 1943 είχε συγκρο­τη­θεί στην Παλαι­στί­νη η Ένω­σις Νέων Αξιω­μα­τι­κών (ΕΝΑ), που στη συνέ­χεια δια­λύ­θη­κε, για να συγκρο­τη­θεί αργό­τε­ρα (Οκτώ­βρης 1944) η οργά­νω­ση Ιερός Δεσμός Ελλή­νων Αξιω­μα­τι­κών (ΙΔΕΑ). Μετά από τη Διά­σκε­ψη του Λιβά­νου η ΕΝΑ ανη­συ­χού­σε, επει­δή η κυβέρ­νη­ση Παπαν­δρέ­ου είχε υπο­χρε­ω­θεί να καταγ­γεί­λει τα Τάγ­μα­τα Ασφαλείας…
Όπως ανα­φέ­ρε­ται και στο Δοκί­μιο Ιστο­ρί­ας του ΚΚΕ (Β1 τόμος) η κοι­νω­νι­κή σύν­θε­ση των ταγ­μα­τα­σφα­λι­τών είναι «ζήτη­μα προς έρευ­να», πάντως σύμ­φω­να με σχε­τι­κή μελέ­τη για τους ταγ­μα­τα­σφα­λί­τες της Βόρειας Ελλά­δας που είχαν συγκε­ντρω­θεί στο Κιλ­κίς, «κοι­νω­νι­κά ήταν αγρό­τες και πρό­σφυ­γες» και είχε προ­σχω­ρή­σει ένας αριθ­μός μόνι­μων και έφε­δρων, κατώ­τε­ρων και ανώ­τε­ρων αξιω­μα­τι­κών του ελλη­νι­κού στρα­τού ακό­μα, συμ­με­τεί­χαν χωρο­φύ­λα­κες, ενώ σε καθο­δη­γη­τι­κές θέσεις βρί­σκο­νταν δικη­γό­ροι, κτη­μα­τί­ες και ένας αριθ­μός δημο­σί­ων υπαλ­λή­λων. Από την άλλη, στα Τ.Α. είχαν προ­σχω­ρή­σει και άνερ­γοι, καθώς και κοι­νω­νι­κά περιθωριοποιημένοι.

ΣΣ |> πλού­σιο ενη­με­ρω­τι­κό υλι­κό για τα παρα­πά­νω (μετα­ξύ άλλων):
▪️ Κομνη­νός Πυρο­μά­γλου, Η Εθνι­κή Αντί­στα­σις, εκδ. Δωδώ­νη, Αθή­να, 1975,
▪️ Νίκος Κ. Καρ­κά­νης, Οι δωσί­λο­γοι της Κατο­χής, εκδ. Σύγ­χρο­νη Επο­χή, Αθή­να, 1981,
▪️ Ηλί­ας Θερ­μός (Μετά­φρα­ση — Προ­λε­γό­με­να), Απο­στο­λή «Περι­κλής». Τα επί­ση­μα αρχεία του Γρα­φεί­ου Στρα­τη­γι­κών Υπη­ρε­σιών (035) των ΗΠΑ στην κατε­χό­με­νη Ελλά­δα (Μάιος-Οκτώ­βριος 1944), εκδ. Καστανιώτης,
▪️ Εφη­με­ρίς της Κυβερ­νή­σε­ως, 18.6.1943 (ΦΕΚ 180Α).
▪️ «Pic Paper Νο55 Ελλη­νι­κά Τάγ­μα­τα Ασφα­λεί­ας», στο ΓΕΣ/ΔΙΣ, Αρχεία Εθνι­κής Αντί­στα­σης (1941–1944), τόμ. 8, έκδ. ΔΙΣ, Αθή­να, 1998,
▪️ «Έκθε­σις» στο ΓΕΣ/ΔΙΣ, Αρχεία Εθνι­κής Αντί­στα­σης (1941–1944), τόμ. 8, έκδ. ΔΙΣ, Αθή­να, 1998,
▪️ Πέτρος Ρού­σος, Η μεγά­λη πεντα­ε­τία Α’, Αθή­να, 1976,
▪️ Αρχείο της ΚΕ του ΚΚΕ, Έγγρα­φο 5573, ΓΣ του ΕΛΑΣ, Επ. Γρ 2α, Δελ­τίο Πλη­ρο­φο­ριών για τη δρά­ση των Ταγ­μά­των Ασφα­λεί­ας την περί­ο­δο 1.8.1944 έως 31.8.1944. Οι εκθέ­σεις που συντάσ­σο­νταν κατά και­ρούς, εμπε­ριέ­χουν δια­φο­ρε­τι­κά στοι­χεία λόγω της αυξο­μεί­ω­σης των ταγ­μα­τα­σφα­λί­τι­κων δυνά­με­ων για διά­φο­ρες αιτί­ες (μετα­κι­νή­σεις, θάνα­τοι, μετα­πη­δή­σεις κ.ά.). Επί­σης, δεν είναι πάντα εμφα­νής η διά­κρι­ση ανά­με­σα στα επί­ση­μα Τάγ­μα­τα Ασφα­λεί­ας και τις άλλες ένο­πλες αστι­κές οργα­νώ­σεις, που συνερ­γά­ζο­νταν με τους Γερμανούς.
▪️ Σε άλλη έκθε­ση της Υπη­ρε­σί­ας Γενι­κών Αρχεί­ων του ΕΛΑΣ (10.8.1944), οι δυνά­μεις των Ταγ­μά­των Ασφα­λεί­ας υπο­λο­γί­ζο­νταν σε 8.400 και οι «αντι­δρα­στι­κές οργα­νώ­σεις» (ΕΑΣΑΔ, ΕΕΕ, ΕΕΣ, Σλα­βο-τουρ­κό­φω­νοι κ.ά.) σε 6.400 (Αρχείο της ΚΕ του ΚΚΕ, Έγγρα­φο 16496, ΓΣ του ΕΛΑΣ — Υπη­ρε­σία Γενι­κών Αρχεί­ων, Έκθε­ση για τα Τάγ­μα­τα Ασφα­λεί­ας και άλλες αντι­δρα­στι­κές ένο­πλες δυνά­μεις, 10.8.1944).
«Έκθε­σις» στο ΓΕΣ/ΔΙΣ.
▪️ Γιάν­νης Χόν­δρος, «Η Ελλά­δα και η γερ­μα­νι­κή Κατο­χή», στο Ντέι­βιντ Κλό­ουζ (επιμ.), Ο ελλη­νι­κός εμφύ­λιος πόλε­μος 1943–1950, εκδ. Φιλί­στωρ, Αθή­να, 1997,
▪️ Αρχείο της ΚΕ του ΚΚΕ, Έγγρα­φο 502207, Κοιν/ση δια­τα­γής της Γερ­μα­νι­κής Στρα­τιωτ. Δ/σης από Τάγ­μα «ΛΕΩΝΙΔΑΣ» του Ελεύ­θε­ρου Ελλη­νι­κού Στρα­τού, 25.12.1943. Το τάγ­μα θ’ απο­τε­λού­νταν από 1.000 άτο­μα, που κατα­νέ­μο­νταν στο Γύθειο οι 180, και οι 820 στη Σπάρ­τη. Στη δια­τα­γή καθο­ρι­ζό­ταν επα­κρι­βώς και ο οπλι­σμός του τάγ­μα­τος «Ο Λεω­νί­δας», που συνο­λι­κά περι­λάμ­βα­νε 1.000 του­φέ­κια, 22 πολυ­βό­λα ή οπλο­πο­λυ­βό­λα, 10 όλμους, φωτο­βο­λί­δες «και αυτό­μα­τα πιστό­λια όσα υπάρχουν».
▪️ Γιάν­νης Πριό­βο­λος, Εθνι­κι­στι­κή «αντί­δρα­ση» και Τάγ­μα­τα Ασφα­λεί­ας. Εμφύ­λιος και αντι­κα­το­χι­κός πόλε­μος, εκδ. Πατά­κη, Αθή­να, 2018,
▪️ Εφη­με­ρίς της Κυβερ­νή­σε­ως, 1.3.1944 (ΦΕΚ 43Α).
▪️ Ηλί­ας Παπα­στε­ριό­που­λος, Ο Μωρηάς στα όπλα, τόμ. Β’, εκδ. Έρευ­να και Κρι­τι­κή της Νεο­ελ­λη­νι­κής Ιστο­ρί­ας, Αθή­να 1965,
▪️ Αρχείο της ΚΕ του ΚΚΕ, Έγγρα­φο 502187, Σύντο­μος Έκθε­σις εμφα­νί­σε­ως και εξα­πλώ­σε­ως της ΕΑΜ εν Λακωνία.
▪️ Χάγκεν Φλάι­σερ, Στέμ­μα και Σβά­στι­κα, τόμ. Β’, εκδ. Παπα­ζή­ση, Αθή­να, 1995,
▪️ Γιάν­νης Πανα­γιω­τί­δης, Η πορεία του εργα­τι­κού και κομ­μου­νι­στι­κού κινή­μα­τος στη Θεσ­σα­λο­νί­κη, εκδ. Κώδι­κας, Θεσ­σα­λο­νί­κη, 2007,
▪️ Αρχείο της ΚΕ του ΚΚΕ, Έγγρα­φο 503697, Έκθε­ση Γιώρ­γη Κικί­τσα, 3.5.1956. (Η Έκθε­ση απο­τε­λεί­ται από 42 δακτυ­λο­γρα­φη­μέ­νες σελίδες).
▪️ Βαγ­γέ­λης Κασά­πης (Κρί­των), Στον κόρ­φο της Γκύ­μπρε­νας (χρο­νι­κό της Εθνι­κής Αντί­στα­σης στον Έβρο), τόμ. Β’, εκδ. Κάλ­βος, Αθή­να, 1977
▪️ Είναι χαρα­κτη­ρι­στι­κή η δήλω­ση του συνταγ­μα­τάρ­χη Παπα­θα­να­σό­που­λου ότι Βρε­τα­νός αξιω­μα­τι­κός συνέ­στη­σε τη συνερ­γα­σία με τους Γερ­μα­νούς, επει­δή «δεν ήτο δυνα­τόν άλλως γενέ­σθαι» («‘Εκθε­σις του αντι­συ­νταγ­μα­τάρ­χου Στρα­το­λο­γί­ας Βου­ραν­τζέ­ρη Δημ.», στο Δημή­τρης Μαδε­μο­χω­ρί­της, Η Εθνι­κή Αντί­στα­ση στην Εύβοια 1941–1944, Αθή­να, 2008, σελ. 96–97, όπως παρα­τί­θε­ται στο Γιάν­νης Πριό­βο­λος, Εθνι­κι­στι­κή «αντί­δρα­ση» και Τάγ­μα­τα Ασφα­λεί­ας. Εμφύ­λιος και αντι­κα­το­χι­κός πόλε­μος, εκδ. Πατά­κη, Αθή­να, 2018, σελ. 262).

 

🔻🔻   

Η πορεία της ταξικής πάλης στις κρίσιμες συνθήκες του 1944
Η 10η Ολομέλεια της ΚΕ του ΚΚΕ (Γενάρης 1944)

🔻🔻

Δοκίμιο Ιστορίας ΚΚΕ

Στο πρώ­το 10ήμερο του Γενά­ρη του 1944 συνήλ­θε στην Αθή­να η 10η Ολο­μέ­λεια της ΚΕ του ΚΚΕ.
Αν και η Ολο­μέ­λεια επι­σή­μα­νε ότι «τα αστι­κό κόμ­μα­τα, οι κύκλοι του Γλίξ­μπουργκ ενι­σχύ­ουν ενερ­γά την κυβέρ­νη­ση των προ­δο­τών ενά­ντια στο ΚΚΕ, την οργά­νω­ση των χιτλε­ρι­κών ταγ­μά­των, των τσο­λιά­δων και της Ασφά­λειας (…) συνε­νώ­νουν τις δυνα­μι­κές οργα­νώ­σεις ΕΔΕΣ, Χ. ΙΤ. ΕΚΟ κ.λπ. (…) αρχί­ζουν συν­δυα­σμέ­νες πολε­μι­κές επι­χει­ρή­σεις (…) από Γερ­μα­νούς και ελλη­νι­κή αντί­δρα­ση κάθε λογής», απο­φά­σι­σε ότι οι εξελίξεις:
«Βάζουν μπρο­στά στο αγω­νι­ζό­με­νο έθνος επι­τα­χτι­κά το πρό­βλη­μα της δημιουρ­γί­ας στην ελεύ­θε­ρη Ελλά­δα κεντρι­κού κυβερ­νη­τι­κού οργά­νου εθνι­κής ενό­τη­τας και απε­λευ­θέ­ρω­σης (…) Το ΚΚΕ πιστεύ­ει ότι τα κόμ­μα­τα, οργα­νώ­σεις και προ­σω­πι­κό­τη­τες που δεν συνταύ­τι­σαν την τύχη τους με τον κατα­χτη­τή, θα συνερ­γα­στούν με το ΚΚΕ και το ΕΑΜ γι’ αυτόν το σκο­πό».
Στην εισή­γη­ση προς την Ολο­μέ­λεια το ΠΓ παρου­σί­α­σε το κεί­με­νο που έστει­λε στα πολι­τι­κά κόμ­μα­τα, στις 24-Ιουν-1943, για το σχη­μα­τι­σμό κυβέρ­νη­σης. Το γράμ­μα προς τα αστι­κά κόμ­μα­τα περι­λάμ­βα­νε ανά­με­σα σε άλλα:
«Το Πολι­τι­κόν Γρα­φεί­ον της ΚΕ του ΚΚΕ δέχε­ται ανε­πι­φυ­λά­κτως από το σύμ­φω­νον αυτό τα ακό­λου­θα σημεία:
✔️  Το πρώ­τον σημεί­ον είναι εκεί­νο εις το οποί­ον το σύμ­φω­νον ανα­φέ­ρει ότι “άμα τη καταλ­λή­λω στιγ­μή θέλει επι­διω­χθή ο σχη­μα­τι­σμός κυβερ­νή­σε­ως εκ των συνερ­γα­ζό­με­νων κομ­μά­των και άλλων τυχόν προ­σώ­πων, ίνα λάβη αύτη το χαρα­κτή­ρα κυβερ­νή­σε­ως εθνι­κής ενό­τη­τος, ήτις και θα εκπρο­σω­πή ούτω εις την ολό­τη­τα της τον ελλη­νι­κόν λαόν. Η κυβέρ­νη­σις αύτη θέλει επι­διώ­ξει την κατά το δυνα­τόν ταχύ­τε­ρον χρό­νον λύσιν του πολι­τεια­κού ζητή­μα­τος διά της ενερ­γεί­ας ελευ­θέ­ρου δημο­ψη­φί­σμα­τος, υπο­χρε­ω­μέ­νων των κομ­μά­των ίνα ταχθώ­σι κατά την διε­νέρ­γειάν του υπέρ της αβα­σι­λεύ­του δημοκρατίας”»
✔️  Επι­πλέ­ον, η 10η Ολο­μέ­λεια απο­φά­σι­σε το ΚΚΕ να βοη­θή­σει τις διά­φο­ρες «λαϊ­κο­δη­μο­κρα­τι­κές ομά­δες»⁉️ για «τη συνέ­νω­ση και συγκέ­ντρω­ση μαζί τους σε ένα Ομο­σπον­δια­κό κόμ­μα της λαϊ­κής δημο­κρα­τί­ας»»⁉️. Αυτό σήμαι­νε ότι προ­σα­να­το­λι­ζό­ταν στην αναί­ρε­ση της οργα­νω­τι­κής αυτο­τέ­λειας του ΚΚΕ.
👁️‍🗨️  Στην εισή­γη­ση του ΠΓ προς τη 10η Ολο­μέ­λεια της ΚΕ (Γενά­ρης 1944), ο Γ. Ζέβγος έκα­νε λόγο για «το Κρά­τος του­Λα­ού», υπο­γραμ­μί­ζο­ντας:
«Στις ανταρ­το­κρα­τού­με­νες περιο­χές καταρ­ρέ­ει το κρά­τος ⁉️ των Ράλ­λη­δων» … επί­σης επισήμαινε:
«Ο λαός με λαϊ­κές επι­τρο­πές βγαλ­μέ­νες από λαϊ­κές συνε­λεύ­σεις ανα­λα­βαί­νει όλες τις διοι­κη­τι­κές, πολι­τι­κές, δικα­στι­κές, εκπαι­δευ­τι­κές και εκπο­λι­τι­στι­κές λει­τουρ­γί­ες και αρχί­ζει όσο είναι δυνα­τόν ο δημο­κρα­τι­κός μετα­σχη­μα­τι­σμός ❓ της νεο­ελ­λη­νι­κής κοι­νω­νί­ας
👁️‍🗨️  Η από­φα­ση της 10ης Ολο­μέ­λειας εκτίμησε:
«Καταρ­ρέ­ει το αντι­λαϊ­κό κρά­τος και φυτρώ­νει αυθόρ­μη­το το και­νούρ­γιο κρά­τος του λαού που οργα­νώ­νει την αυτο­διοί­κη­ση του»
👁️‍🗨️  Η πολι­τι­κή του ΚΚΕ, όσον αφο­ρά το «κρά­τος του λαού», απο­τε­λού­σε έκφρα­ση του στό­χου για την εγκα­θί­δρυ­ση μετά από την απε­λευ­θέ­ρω­ση της «Λαϊ­κής Δημο­κρα­τί­ας», σε συν­δυα­σμό με τη γραμ­μή της «εθνι­κής ενό­τη­τας».
✔️  Η 10η Ολο­μέ­λεια πραγ­μα­το­ποι­ή­θη­κε σε μια φάση που η έκβα­ση του Β’ Παγκό­σμιου Πολέ­μου είχε κατά βάση κρι­θεί και οι αστι­κές τάξεις χωρών, όπως η Ελλά­δα, επι­δί­δο­νταν εντα­τι­κά και μεθο­δι­κά στην ολό­πλευ­ρη προ­ε­τοι­μα­σία για τη μετα­πο­λε­μι­κή εξου­σία. Η επί­θε­ση των αστι­κών δυνά­με­ων κάθε από­χρω­σης είχε δυνα­μώ­σει και γινό­ταν πιο συντο­νι­σμέ­νη.
♟️ Αντί να ενι­σχύ­σει απο­φα­σι­στι­κά την ταξι­κή διά­στα­ση της πάλης του Κόμ­μα­τος και να επι­φέ­ρει στρο­φή στη στρα­τη­γι­κή του κατεύ­θυν­ση, η 10η Ολο­μέ­λεια προ­χώ­ρη­σε σε δρό­μο ακρι­βώς αντί­θε­το, ενώ ο εχθρός βυσ­σο­δο­μού­σε ♟️
Έκα­νε ένα ακό­μα απο­φα­σι­στι­κό βήμα στη γραμ­μή της σύμπρα­ξης με τις αστι­κές πολι­τι­κές δυνά­μεις. Δεν πήρε υπό­ψη της ότι αυτή η πολι­τι­κή μόνο την αστι­κή τάξη θα ωφελούσε. 
Με την κατεύ­θυν­ση που χάρα­ξε η 10η Ολο­μέ­λεια άμβλυ­νε αντί να οξύ­νει τα ταξι­κά αντα­να­κλα­στι­κά των κομ­μα­τι­κών μελών.
Και όλ’ αυτά όταν τα γεγο­νό­τα που ακο­λού­θη­σαν (διά­λυ­ση του 5/42 και η εκτέ­λε­ση του Ψαρ­ρού από τον ΕΛΑΣ, η διά­λυ­ση του στρα­τού Μέσης Ανα­το­λής κ.ά.) επι­βε­βαί­ω­ναν ότι η ταξι­κή πάλη στην Ελλά­δα είχε μπει στην απο­φα­σι­στι­κή φάση της.

[ ΣΣ |>
Η Ολο­μέ­λεια επι­κύ­ρω­σε την από­φα­ση της ΚΕ του Ιού­νη του 1943 για την αυτο­διά­λυ­ση της ΚΔ, ενώ τίμη­σε τη μνή­μη του Δημή­τρη Γλη­νού και εκτε­λε­σμέ­νους, μέλη της ΚΕ
✔️   Οι υπο­γραμ­μί­σεις και επι­ση­μάν­σεις δικές μας

ΠΕΕΑ

Το έργο της ΠΕΕΑ — Ο ταξικός χαρακτήρας της

🔻🔻

Σχε­τι­κά με τον ταξι­κό χαρα­κτή­ρα της ΠΕΕΑ δόθη­καν πολ­λές ερμη­νεί­ες και ανα­πτύ­χθη­κε έντο­νη ιδε­ο­λο­γι­κο­πο­λι­τι­κή δια­πά­λη.
Είναι αναμ­φι­σβή­τη­το ότι στο μικρό χρο­νι­κό διά­στη­μα της ύπαρ­ξης της (10-Μαρτ / 9‑Οκτ-1944) η «κυβέρ­νη­ση του βου­νού» πραγ­μα­το­ποί­η­σε σημα­ντι­κό εκσυγ­χρο­νι­στι­κό έργο με φιλο­λαϊ­κό προ­σα­να­το­λι­σμό. Ανα­γνω­ρί­στη­καν μια σει­ρά δικαιώ­μα­τα στη γυναί­κα, υπήρ­ξε μέρι­μνα για τις νέες γενιές, καθιε­ρώ­θη­κε η δημο­τι­κή γλώσ­σα και ένα σύστη­μα μονο­το­νι­κό σε όλες τις βαθ­μί­δες της εκπαί­δευ­σης, καθώς και το οχτά­ω­ρο ως ημε­ρή­σιος χρό­νος μισθω­τής εργα­σί­ας, πολύ­χρο­νο αίτη­μα­της εργα­τι­κής τάξης. Με την άμε­ση λαϊ­κή οργά­νω­ση και δρά­ση αντι­με­τω­πί­στη­καν η ληστεία και η ζωο­κλο­πή, προ­στα­τεύ­τη­κε η σοδειά χιλιά­δων αγρο­τών, απο­δό­θη­κε δωρε­άν δικαιο­σύ­νη σε σωρεία υπο­θέ­σε­ων, έγι­νε προ­σπά­θεια να επι­λυ­θούν προ­βλή­μα­τα Υγεί­ας και Πρό­νοιας, επι­σι­τι­σμού, συγκοι­νω­νί­ας και ασφά­λειας των κατοί­κων της Ελεύ­θε­ρης Ελλά­δας. Ρυθ­μί­στη­καν ζητή­μα­τα δασι­κών εκτά­σε­ων, βοσκο­τό­πων, αντι­με­τω­πί­στη­κε η παρά­νο­μη υλο­το­μία με την ίδρυ­ση Υπη­ρε­σί­ας Δασών.
Στο ζήτη­μα της εκπαί­δευ­σης, ζωτι­κής σημα­σί­ας μέτρο ήταν η απο­κα­τά­στα­ση της λει­τουρ­γί­ας των σχο­λεί­ων στις ελεύ­θε­ρες περιο­χές.  Επί­σης, έγι­νε μια πρώ­τη προ­σπά­θεια πρα­κτι­κής εφαρ­μο­γής ορι­σμέ­νων εκσυγ­χρο­νι­σμών και και­νο­τό­μων στοι­χεί­ων εμπνευ­σμέ­νων από την εκπαι­δευ­τι­κή και παι­δα­γω­γι­κή πεί­ρα της ΕΣΣΔ.

Ιδιαί­τε­ρης σημα­σί­ας ζήτη­μα απο­τε­λού­σε και το περιε­χό­με­νο της σχο­λι­κής εκπαί­δευ­σης. Στο Εθνι­κό Συμ­βού­λιο της ΠΕΕΑ (14–27 Μάη 1944), προσ­διο­ρί­στη­καν «η θέση και οι σκο­ποί της λαϊ­κής εκπαί­δευ­σης». Με βάση αυτούς, καθιε­ρώ­θη­κε η δωρε­άν και ενιαία εκπαί­δευ­ση, που διαι­ρέ­θη­κε σε τέσ­σε­ρις περιό­δους (υπο­χρε­ω­τι­κή προ­σχο­λι­κή μέχρι 6 ετών, υπο­χρε­ω­τι­κή στοι­χειώ­δης από 7–14 ετών, τετρά­χρο­νος κύκλος από 15–18 χρό­νων και ανώ­τα­τη για τις ηλι­κί­ες από 19–22 χρόνων).
Στις επε­ξερ­γα­σί­ες της ΠΕΕΑ κυριαρ­χού­σε το αστι­κο­δη­μο­κρα­τι­κό περιε­χό­με­νο. Ανέ­φε­ρε χαρα­κτη­ρι­στι­κά η Οδη­γία της Επι­τρο­πής Θεσ­σα­λί­ας ΠΕΕΑ (Γρα­φείο Παι­δεί­ας και Θρη­σκευ­μά­των) για τη διδα­σκα­λία στα σχο­λεία της περιο­χής, (15-Σεπ-1944):
«Να παρα­βάλ­λε­ται ο σημε­ρι­νός αγώ­νας προς τον αγώ­να του 1821 και να εξά­γο­νται τα ανα­γκαία συμπε­ρά­σμα­τα, να εξη­γεί­ται δε στους τρο­φί­μους των σχο­λεί­ων για­τί οι παπ­πού­δες μας του ’21 νίκη­σαν μεν τον Τούρ­κο τύραν­νο, νι-κήθη­καν όμως από τον Έλλη­να κοτσα­μπά­ση κι έτσι έχα­σαν από τα αιμα­τω­μέ­να χέρια τους τη λαο­κρα­τία της επο­χής εκεί­νης (…) Επει­δή όμως δεν βγή­καν ακό­μη τα νέα βιβλία, να γίνε­ται χρή­ση των παλιών, μ’ επι­λο­γή πάντο­τε των κομ­μα­τιών που πρέ­πει να είναι απαλ­λαγ­μέ­να από 4/αυγουστιανές επι­δρά­σεις

Στα σχο­λεία της ΠΕΕΑ δίδα­ξαν σπου­δαί­οι παι­δα­γω­γοί, όπως η Ρόζα Ιμβριώ­τη, ο Κώστας Σωτη­ρί­ου, ο Μιχά­λης Παπα­μαύ­ρος, ο αρχαιο­λό­γος Γιάν­νης Μηλιά­δης, καθώς και η Καί­τη Ζέβγου, ο Θανά­σης Γκέ­νιος, ο Θ. Βανιώ­της, ο Θ. Μητσό­που­λος, ο Αλ. Παπα­γε­ωρ­γί­ου κ.ά.
Η ΠΕΕΑ πρω­το­πό­ρη­σε στον τομέα της Λαϊ­κής Δικαιο­σύ­νης εγκα­θι­δρύ­ο­ντας: Την εκλο­γή των μελών του Λαϊ­κού Δικα­στη­ρί­ου από το λαό της περι­φέ­ρειας. Την ανά­κλη­ση μελών του από το 1/3 των εκλο­γέ­ων. Το χαρα­κτή­ρα του λει­τουρ­γή­μα­τος ως «τιμη­τι­κό, υπο­χρε­ω­τι­κό και άμι­σθο». Όμως το άρθρο 25 του «Κώδι­κα Λαϊ­κής Δικαιο­σύ­νης» ανέ­φε­ρε στις «Γενι­κές Δικο­νο­μι­κές Διατάξεις»:
«Τα δικα­στή­ρια είναι ανε­ξάρ­τη­τα και ελεύ­θε­ρα στην άσκη­ση των καθη­κό­ντων τους (…) Καμ­μιά πολι­τι­κή, στρα­τιω­τι­κή ή άλλη αρχή ή οργά­νω­ση δεν μπο­ρεί να επεμ­βαί­νει στα έργα των δικα­στη­ρί­ων.» Τα ριζο­σπα­στι­κά στοι­χεία της Λαϊ­κής Δικαιο­σύ­νης της ΠΕΕΑ, όπως ήταν επό­με­νο, δε δια­τη­ρή­θη­καν στην πορεία, όταν η ταξι­κή πάλη απέ­βαι­νε προς όφε­λος της αστι­κής εξου­σί­ας.
Ωστό­σο, όλα τα παρα­πά­νω θετι­κά, καθώς και άλλα ακό­μα, όντας πρω­τό­γνω­ρα μέχρι τότε στον ελλη­νι­κό λαό, αλλά και έχο­ντας πραγ­μα­το­ποι­η­θεί σε συν­θή­κες πολέ­μου και κατο­χής, μετρού­νταν ως κοσμο­γο­νι­κές αλλα­γές. Πλα­τιές λαϊ­κές μάζες ένιω­σαν ότι είχαν μετα­τρα­πεί σε πρω­τα­γω­νι­στές των εξε­λί­ξε­ων, ότι γίνο­νταν νοι­κο­κύ­ρη­δες στον τόπο τους. Για­τί ‑αυτό ήταν το κυριό­τε­ρο- δια­πί­στω­σαν με την πεί­ρα τους ότι όλα αυτά απο­τε­λού­σαν κατα­κτή­σεις που τις επέ­βα­λε ο ίδιος ο λαός με πολύ σκλη­ρούς αγώ­νες και με το όπλο στο χέρι.

🔻 Και το σημα­ντι­κό­τε­ρο, ο λαός ανα­γνώ­ρι­ζε ότι ο φιλο­λαϊ­κός προ­σα­να­το­λι­σμός οφει­λό­ταν στη δρά­ση του ΚΚΕ, που ηγή­θη­κε ένο­πλα και σε αυτήν την πελώ­ρια προσπάθεια 🔻 

Το γεγο­νός λοι­πόν ότι ο λαός ήταν ένο­πλος και ότι ανα­γνώ­ρι­ζε στο ΚΚΕ την κεντρι­κή καθο­δη­γη­τι­κή δύνα­μη του αγώ­να, προσ­δί­δει στο έργο της ΠΕΕΑ καταρ­χήν περιε­χό­με­νο ριζο­σπα­στι­κό.

Αλλά το θεμε­λιώ­δες βρι­σκό­ταν στο γεγο­νός ότι η ΠΕΕΑ δεν ήταν όργα­νο εργα­τι­κής επα­να­στα­τι­κής εξου­σί­ας. Δεν προ­έ­κυ­ψε ως τέτοια, για­τί ούτε το ΚΚΕ έθε­σε τέτοιο στό­χο, ούτε οι πολι­τι­κές δια­κη­ρύ­ξεις και πρά­ξεις της στό­χευαν στην ανα­τρο­πή της αστι­κής εξου­σί­ας και την απαλ­λο­τρί­ω­ση της καπι­τα­λι­στι­κής ιδιο­κτη­σί­ας.
Η Ιδρυ­τι­κή Πρά­ξη της ΠΕΕΑ (10 Μάρ­τη 1944) ανα­γνώ­ρι­ζε την καπι­τα­λι­στι­κή ιδιο­κτη­σία στα μέσα παρα­γω­γής, καθώς ανέ­φε­ρε στα καθή­κο­ντα της: «3) το σεβα­σμό της ατο­μι­κής ιδιο­κτη­σί­ας…»
Επί­σης η Πρά­ξη 12 της ΠΕΕΑ «Δια­τά­ξεις για τη λαϊ­κή δικαιο­σύ­νη», όρι­ζε στο Άρθρο 1:
«Τόσο το ιδιω­τι­κό όσο και το ποι­νι­κό δίκαιο που ίσχυε πριν από την Κατο­χή δια­τη­ρού­νται σε ισχύ»

Η ΠΕΕΑ εξέ­φρα­ζε συμ­μα­χία κοι­νω­νι­κών δυνά­με­ων από την εργα­τι­κή τάξη έως και την αστι­κή, της πόλης και του χωριού. Αυτή άλλω­στε η συμ­μα­χία απο-τυπώ­θη­κε και στη σύν­θε­ση της. Ήταν μια κυβέρ­νη­ση συνα­σπι­σμού πολι­τι­κών δυνά­με­ων, στον οποίο συμ­με­τεί­χαν από το ΚΚΕ μέχρι δυνά­μεις του Κόμ­μα­τος των Φιλε­λευ­θέ­ρων, ενώ ως άτο­μα έδω­σαν τη στή­ρι­ξη τους και πήραν μέρος και πρό­σω­πα του Λαϊ­κού Κόμματος.

Και από την πορεία της ΠΕΕΑ προ­κύ­πτει ως συμπέ­ρα­σμα η ανά­γκη πλή­ρους πολι­τι­κού δια­χω­ρι­σμού της εργα­τι­κής τάξης και των λαϊ­κών στρω­μά­των από την αστι­κή τάξη και τα ανώ­τε­ρα μεσαία στρώ­μα­τα, σε οποιεσ­δή­πο­τε συν­θή­κες.

🔻 Αυτό είναι ευθύ­νη της οργα­νω­μέ­νης ιδε­ο­λο­γι­κής-πολι­τι­κής πρω­το­πο­ρί­ας της εργα­τι­κής τάξης, του ΚΚΕ στη χώρα μας 🔻 

Το ΚΚΕ ‑ακό­μα και με Συνέ­δριο- έπρε­πε να χαρά­ξει γραμ­μή επί­λυ­σης του ζητή­μα­τος της εξου­σί­ας, σε πάλη με τις σοσιαλ­δη­μο­κρα­τι­κές και τις άλλες αστι­κές πολι­τι­κές δυνά­μεις, να δια­χω­ρι­στεί συνο­λι­κά από την αστι­κή τάξη (εγχώ­ρια και ξένη), να θέσει την εργα­τι­κή τάξη με τα λαϊ­κά σύμ­μα­χα στρώ­μα­τα μπρο­στά στο ιστο­ρι­κό καθή­κον της επα­να­στα­τι­κής αλλα­γής της κοι­νω­νί­ας παίρ­νο­ντας γι’ αυτό όλα τα απα­ραί­τη­τα ιδε­ο­λο­γι­κά-πολι­τι­κά-οργα­νω­τι­κά μέτρα, παράλ­λη­λα βέβαια με τον αγώ­να για το διώ­ξι­μο των κατακτητών.Καννελόπουλος συνέδριο συμφωνία Λιβάνου

🔻 Η Συμφωνία του Λιβάνου🔻

Η Διά­σκε­ψη του Λιβά­νου πραγ­μα­το­ποι­ή­θη­κε από τις 17 έως τις 20 Μάη 1944 στο «Grand Hotel du Bois de Boulogne» του χωριού Ντουρ Ες Σουέ-ιρ, έξω από τη Βηρυτ­τό. Η αντι­προ­σω­πία ΚΚΕ-ΠΕΕΑ-ΕΑΜ-ΕΛΑΣ βρέ­θη­κε απο­μο­νω­μέ­νη μέσα στη σφη­κο­φω­λιά των βρε­τα­νι­κών υπη­ρε­σιών, έχο­ντας υπο­νο­μευ­τεί η δυνα­τό­τη­τα επι­κοι­νω­νί­ας της με το ΕΑΜι­κό κέντρο στην Ελλά­δα. Για παρά­δειγ­μα, το πρώ­το μήνυ­μα από τα επι­τε­λεία στην Ελλά­δα, που έλε­γε να μη δεχτεί τον Παπαν­δρέ­ου ως πρω­θυ­πουρ­γό της υπό σχη­μα­τι­σμό κυβέρ­νη­σης, δεν έφτα­σε ποτέ στην αντι­προ­σω­πία. Επό­με­νο, αφού τις επι­κοι­νω­νί­ες έλεγ­χαν οι Βρετανοί…
Λίγες μέρες πριν φτά­σει στο Κάι­ρο η αντι­προ­σω­πία, είχε ολο­κλη­ρω­θεί η διά­λυ­ση των ελλη­νι­κών ενό­πλων δυνά­με­ων στη Μέση Ανα­το­λή. Η αντι­προ­σω­πία, αντί να καταγ­γεί­λει το χτύ­πη­μα της Αντι­φα­σι­στι­κής Στρα­τιω­τι­κής Οργά­νω­σης [ΑΣΟ] ‑λόγος από μόνος του αρκε­τός και για να απο­χω­ρή­σει από το Λίβα­νο (βλ |> [ 1 ] <| — |> [ 2 ] <| — |> [ 3 ] <| — |> [ 4 ] <|), έστει­λε στις 16 Μάη 1944, παρα­μο­νή της Σύσκε­ψης, το εξής απα­ρά­δε­κτο τηλε­γρά­φη­μα στον Τσόρ­τσιλ, που υπέ­γρα­φαν οι Σβώ­λος, Ρού­σος, Πορφυρογένης:
«Ως αντι­πρό­σω­ποι της μαχό­με­νης Ελλά­δος παρά τη συν­δια­σκέ­ψει διά την εθνι­κήν ενό­τη­τα, επι­θυ­μού­μεν να εκφρά­σω­μεν τη Υμε­τέ­ρα Εξο­χό­τη­τι ευσε­βά­στως τον θαυ­μα­σμόν μας και Σας ευχα­ρι­στή­σω­μεν διά το ενδια­φέ­ρον Σας υπέρ της χώρας μας και το μέλ­λον της. 
Το ενδια­φέ­ρον αυτό χρο­νο­λο­γεί­ται από περισ­σό­τε­ρον του ενός αιώ­νος παρά­δο­σιν πολύ­τι­μον εις τον Ελλη­νι­κόν λαόν και την οποί­αν, πρά­ξεις, ως αι υπό της Υμε­τέ­ρας Εξο­χό­τη­τος επι­τε­λε­σθεί­σαι, κατέ­στη­σαν έτι ισχυροτέραν. 
Πιστεύ­ο­μεν ότι το ενδια­φέ­ρον αυτό, ομού μετά λύπης την οποία τόσον δικαί­ως ησθάν­θη­τε διά τα πρό­σφα­τα γεγο­νό­τα, τα επι­συμ­βά­ντα μετα­ξύ των δυνά­με­ων μας Μέσης Ανα­το­λής, προ­ε­κά­λε­σε τας σοβα­ρός κρί­σεις σας διά την χώραν μας. 
Ας μας επι­τρο­πή, εν τού­τοις να είπω­μεν, ότι η αντί­στα­σις και η αιμα­τη­ρά πάλη του Ελλη­νι­κού λαού εις τας πόλεις και τα όρη είναι τοιαύ­ται, ώστε να υπερ­τε­ρούν εις ηθι­κήν σημα­σί­αν των παρα­φρό­νων πρά­ξε­ων ανεύ­θυ­νων προ­σώ­πων, αι οποί­αι πρά­ξεις, μολο­νό­τι γεν­νη­θεί­σαι από την επι­θυ­μία διά την εθνι­κήν ένω­σιν, ωδή­γη­σαν εν τού­τοις εις οδυ­νη­ρά και κατα­στρε­πτι­κά απο­τε­λέ­σμα­τα, τα οποία πρέ­πει να κατα­δι­κα­στούν από πάντας… 
Ας είναι βεβαία η Υμε­τέ­ρα Εξο­χό­της ότι θα πρά­ξω­μεν παν το δυνα­τόν όπως επι­τύ­χω­μεν την εθνι­κήν ενό­τη­τα, (κλπ)
Όμοιο τηλε­γρά­φη­μα απέ­στει­λαν οι Σβώ­λος, Πορ­φυ­ρο­γέ­νης, Ρού­σος και προς τον Πρό­ε­δρο των ΗΠΑ Ρούζ­βελτ, ο οποί­ος απά­ντη­σε ανα­φέ­ρο­ντας ανά­με­σα σε άλλα:
«Έλα­βον μετ’ ευχα­ρι­στή­σε­ως το ευπρόσ­δε­κτον και μεστόν δια­βε­βαιώ­σε­ων τηλε­γρά­φη­μα σας (…) ησθάν­θη­μεν βαθεί­αν λύπην διά την διαί­ρε­σιν η οποία παρε­τη­ρή­θη εσχά­τως μετα­ξύ των Ελλή­νων (…) ευχό­με­θα ολο­ψύ­χως, όπως οι Έλλη­νες ηγέ­ται, οι οποί­οι συνήλ­θον εις την Εγγύς Ανα­το­λήν προς σύσκε­ψιν, θα φρο­ντί­σουν ώστε η σύσκε­ψις αυτή ν’ απο­βή νέος ιστο­ρι­κός σταθ­μός εις την Ελλη­νι­κήν Ιστο­ρί­αν διά την ενό­τη­τα του Ελλη­νι­κού έθνους»
Επι­ση­μαί­νε­ται ότι στις 5 Μάη, τη μέρα που η αντι­προ­σω­πία της ΕΑΜι­κής Αντί­στα­σης έφτα­νε στο Κάι­ρο, ο Τσόρ­τσιλ έστελ­νε στον Ίντεν (υπουρ­γό Εξω­τε­ρι­κών) τηλε­γρά­φη­μα με το ακό­λου­θο περιεχόμενο:
«Πρέ­πει να επι­τύ­χου­με ρήξη με το ΕΑΜ πριν αυτό συν­δε­θεί πολύ με τους Σοβιε­τι­κούς. Πρέ­πει, αν είναι δυνα­τόν, να δημιουρ­γή­σου­με ένα τέτοιο χάσμα που θα δώσει στους Σοβιε­τι­κούς να κατα­λά­βουν ότι πρέ­πει να το σκε­φτούν πολύ σοβα­ρά πριν πάρουν από­φα­ση. Το Φορέιν Όφις πρέ­πει να κατα­στρώ­σει την πιο ισχυ­ρή επί­θε­ση κατά του ΕΑΜ, έτσι που να είναι δυνα­τό να καταγ­γελ­θεί ανοι­χτά. Δεν πρέ­πει να του δοθεί καμία βοή­θεια ή οποιου­δή­πο­τε είδους όπλα και εφό­δια. Όλη η βοή­θεια μας πρέ­πει να δοθεί στον Ζέρ­βα και αυτή θα πρέ­πει, αν είναι δυνα­τό, να αυξη­θεί
Παίρ­νο­ντας το λόγο στη Σύσκε­ψη ο Γ. Παπαν­δρέ­ου, εξα­πέ­λυ­σε μια αχρεία αντι­κομ­μου­νι­στι­κή και αντιΕ­Α­Μι­κή επί­θε­ση, (χαρα­κτη­ρι­στι­κά τα παρακάτω):
«Κόλα­σις είναι σήμε­ρον η κατά­στα­σις της Πατρί­δος μας. Σφά­ζουν οι Γερ­μα­νοί. Σφά­ζουν τα Τάγ­μα­τα Ασφα­λεί­ας. Σφά­ζουν και οι Αντάρ­ται. Σφά­ζουν και καί­ουν (…)
Η ευθύ­νη του ΕΑΜ είναι ότι δεν απέ­βλε­ψε μόνον εις τον απε­λευ­θε­ρω­τι­κόν αγώ­να, αλλά ηθέ­λη­σε να προ­ε­τοι­μά­ση την μετα­πο­λε­μι­κήν δυνα­μι­κήν του επι­κρά­τη­σιν. Διά τού­το επε­δί­ω­ξε, πρώ­τον, την­μο­νο­πώ­λη­σιν του Εθνι­κού Αγώ­νος. Δεν επι­τρέ­πει εις κανέ­ναν άλλον να ανέ­βη εις τα βου­νά και να πολε­μή­ση τον Κατα­κτη­τήν ‑εμπο­δί­ζει με ποι­νήν θανά­του τους Έλλη­νας να εκπλη­ρώ­σουν το πατριω­τι­κόν των καθήκον…
Και επε­δί­ω­ξε, δεύ­τε­ρον, την τρο­μο­κρά­τη­σιν και τηνε­ξό­ντω­σιν των αντι­πά­λων του. 
Εταύ­τι­σεν εαυ­τό με το Κρά­τος. Οι αντί­πα­λοι του ΕΑΜ εθω­ρή­θη­σαν εχθροί της Πατρίδος. 
Αλλά τού­το ημπο­ρεί να συμ­βαί­νη μόνον εις τον Φασι­σμόν, όπου το κόμ­μα ταυ­τί­ζε­ται με το Κράτος. 
Εις τας δημο­κρα­τί­ας όμως ‑και ημείς θέλο­μεν να είμε­θα δημο­κρα­τία, και αγω­νι­ζό­με­θα δι’ αυτό- εις τας δημο­κρα­τί­ας το κόμ­μα δεν υπο­τάσ­σει, αλλ’ υπο­τάσ­σε­ται εις το Κράτος. 
Με την τρο­μο­κρα­τι­κήν αυτήν δρά­σιν του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ εδη­μιουρ­γή­θη, δυστυ­χώς, το ψυχο­λο­γι­κόν κλί­μα, το οποί­ον επέ­τρε­ψαν εις τους Γερ­μα­νούς να επι­τύ­χουν εις το τρί­τον έτος της δου­λεί­ας ό,τι δεν είχαν κατορ­θώ­σει κατά τα δύο πρώ­τα έτη ‑την κατα­σκευ­ήν των Ταγ­μά­των Ασφα­λεί­ας, προ­ο­ρι­σμός των οποί­ων είναι ο εμφύ­λιος πόλε­μος (…)
(…) Αυτός είναι ο φαύ­λος κύκλος από τον οποί­ον οφεί­λο­μεν το ταχύ­τε­ρον να εξέλ­θω­μεν. Και προς τού­το εις μόνον υπάρ­χει τρό­πος: Η κατάρ­γη­σις του ταξι­κού και η δημιουρ­γία Εθνι­κού Στρα­τού. (…)
Κων­στα­ντί­νος Ρέντης:
«Το ΕΑΜ φονεύ­ει πάντα μη οπα­δόν του, ισχυ­ρι­ζό­με­νον ότι φονεύ­ει προ­δό­τας. Η ακρό­της αυτή ώθη­σε πολ­λούς να κατα­τα­χθούν εις τα τάγ­μα­τα ασφα­λεί­ας. Πολ­λοί φορούν πέν­θος εις το περι­βρα­χιό­νιον. Είναι τέκνα, αδελ­φοί ή γονείς δολο­φο­νη­θέ­ντων από το ΕΑΜ
Κων­στα­ντί­νος Βεντήρης:
«Ο ΕΛΑΣ τρο­μο­κρα­τεί την ύπαι­θρον. Πρέ­πει να δημιουρ­γη­θεί πραγ­μα­τι­κός Εθνι­κός Στρα­τός με μόνον σκο­πόν την απε­λευ­θέ­ρω­σιν της ελλη­νι­κής Πατρί­δος
Η Διά­σκε­ψη του Λιβά­νου κατέ­λη­ξε σε συμ­φω­νία, που χαρα­κτη­ρί­στη­κε ως «Εθνι­κό Συμ­βό­λαιο».
Η Διά­σκε­ψη κατα­δί­κα­σε το κίνη­μα στη Μέση Ανα­το­λή:
«Όλοι εμεί­να­με σύμ­φω­νοι ότι η στά­σις της Μέσης Ανα­το­λής απε­τέ­λε­σεν έγκλη­μα ενα­ντί­ον της πατρί­δος»
Η αντι­προ­σω­πία του Κόμ­μα­τος, σύμ­φω­να με τον Ρού­σο, αρνή­θη­κε αρχι­κά να προ­βεί σε κατα­δί­κη, όμως ο Γ. Παπαν­δρέ­ου δε δεχό­ταν συζή­τη­ση, αν πρώ­τα δεν κατα­δί­κα­ζαν το κίνη­μα. «Ήθε­λαν να μας επιρ­ρί­ψουν την άμε­ση ευθύ­νη της προ­ε­τοι­μα­σί­ας της», έγρα­ψε για την εξέ­γερ­ση ο Π. Ρού­σος. Επί­σης, υποστήριξε:
«Βρε­θή­κα­με μπρο­στά στο πρό­βλη­μα αν θα έπρε­πε να προ­χω­ρή­σου­με υπό τέτοιες συν­θή­κες. Νομί­σα­με ότι δεν θα έπρε­πε να διευ­κο­λύ­νου­με το σχέ­διο της δεξιάς να μας παρου­σιά­σει δια­σπα­στές, ασυνεπείς»
Επί­σης η συμ­φω­νία ανά­με­σα σε άλλα ανέφερε:
«Πρέ­πει το ταχύ­τε­ρον να βαδί­σω­μεν προς την δημιουρ­γί­αν του Εθνι­κού μας Στρα­τού, ο οποί­ος θα είναι απηλ­λαγ­μέ­νος πάσης επιρ­ρο­ής κομ­μά­των και οργα­νώ­σε­ων, θα ανή­κη μόνον εις την πατρί­δα και θα υπά­κουη εις τας δια­τα­γάς της κυβερ­νή­σε­ως (…)
Στις 21 Μάη 1944 εκδό­θη­κε το επί­ση­μο ανα­κοι­νω­θέν, που έλε­γε ανά­με­σα σε άλλα:
«Αφού υπέ­γρα­ψαν όλοι οι αντι­πρό­σω­ποι, ανε­ξαι­ρέ­τως, εν μέσω γενι­κών χει­ρο­κρο­τη­μά­των, οι αντι­πρό­σω­ποι εξέ­φρα­σαν τον θαυ­μα­σμών των και την ευγνω­μο­σύ­νην των προς τον Έλλη­να Πρω­θυ­πουρ­γών διά την ικα­νό­τη­τα με την οποία διηύ­θυ­νεν το έργον της δια­σκέ­ψε­ως, το οποί­ον ωδή­γη­σεν εις τηνε­πί­τευ­ξιν της Εθνι­κής Ενό­τη­τος»
Την επο­μέ­νη η αντι­προ­σω­πία έστει­λε τηλε­γρά­φη­μα, με το οποίο ενη­μέ­ρω­νε για την επί­τευ­ξη συμ­φω­νί­ας με υποχωρήσεις.
Η αρχι­κή αντί­δρα­ση της ηγε­σί­ας του ΕΑΜι­κού κινή­μα­τος ήταν αρνη­τι­κή, όσον αφο­ρού­σε τους όρους της συμ­φω­νί­ας. Στο τηλε­γρά­φη­μα της (23 Μάη 1944) προς την αντι­προ­σω­πία έλεγε:
«Ελά­βο­μεν μονα­δι­κόν τηλε­γρά­φη­μα σας. [Στοπ]. Οποί­ον ανα­φέ­ρε­τε επήλ­θε συμ­φω­νία με ιδι­κός σας υπο­χω­ρή­σεις, οποί­ας παρα­λεί­πε­τε γνω­ρί­σε­τε. Ραδιο­φω­νη­θέ­ντες όροι συμ­φω­νί­ας είναι έξω και ενα­ντί­ον γρα­πτών οδη­γιών μας. [Στοπ]. Εντο­λή σας αυστη­ρώς καθο­ρι­σμέ­νη διά συμ­φω­νί­αν εξα­σφα­λί­ζου­σαν επι­διώ­ξεις αγω­νι­ζο­μέ­νου Έθνους. [Στοπ]. Ανα­μέ­νο­μεν επει­γό­ντως εξη­γή­σεις. [Στοπ].» (Το τηλε­γρά­φη­μα υπέ­γρα­φαν οι Μπα­κιρ­τζής, Σιά­ντος και Χατζής).
Η αντι­προ­σω­πία κατη­γο­ρού­νταν ότι δεν τήρη­σε τις οδη­γί­ες που είχε πάρει από την ΠΕΕΑ στις 22 Απρί­λη 1944.
Οι βασι­κό­τε­ρες οδη­γί­ες ήταν:
«Να καθο­ρι­στούν οι προ­γραμ­μα­τι­κές κατευ­θύν­σεις της Ενιαί­ας Κυβέρ­νη­σης με βάση τους σκο­πούς της ΠΕΕΑ (…)
Ο στρα­τός και οι υπη­ρε­σί­ες θα ξεκα­θα­ρι­στούν από τα στοι­χεία που έδρα­σαν στην περί­ο­δο της 4ης Αυγού­στου ενα­ντί­ον του λαού και τα φασι­στι­κά εν γένει στοιχεία.(…)
Η σύν­θε­ση της κυβέρ­νη­σης θα στη­ρι­χθεί στη βάση ότι η πλειο­ψη­φία ή, το ελά­χι­στο, το μισό των εδρών πρέ­πει να δοθούν στην ομά­δα ΕΑΜ-ΚΚ-ΠΕΕΑ και ειδι­κά τα υπουρ­γεία Εσω­τε­ρι­κών και Στρα­τιω­τι­κών. Για την Προ­ε­δρία και το Υπουρ­γείο Εξω­τε­ρι­κών θα κατα­βλη­θεί προ­σπά­θεια να κερ­δη­θούν για την ομά­δα. Πάντως στην Ελεύ­θε­ρη Ελλά­δα θα υπάρ­χει Αντι­πρό­ε­δρος της κυβέρ­νη­σης από την ομάδα.
Θα γίνει Ενιαί­ος Στρα­τός. Θα έχω­με υπ’ όψη για αρχι­στρα­τή­γους τους Σαρά­φη και Σαρη­γιάν­νη. Θα είναι δεκτοί αξιω­μα­τι­κοί πρό­θυ­μα με ανά­λο­γες θέσεις, εκτός από τους εθνοπροδότες»

Η Έκθε­ση του Πέτρου Ρού­σου για το Λίβανο

Όταν επέ­στρε­ψε από το Λίβα­νο στην Ελλά­δα, ο Πέτρος Ρού­σος υπέ­βα­λε στο ΠΓ γρα­πτή έκθε­ση, που συζη­τή­θη­κε σε συνε­δρί­α­ση του.
Κεντρι­κό κορ­μό της έκθε­σης απο­τε­λεί η πολι­τι­κή της «εθνι­κής ενό­τη­τας», στο πλαί­σιο της οποί­ας αντι­με­τώ­πι­ζε και τη στά­ση της αντι­προ­σω­πί­ας στο Λίβα­νο, με αυτο­κρι­τι­κή για τον τρό­πο που αυτή χει­ρί­στη­κε ορι­σμέ­να ζητή­μα­τα, κυρί­ως την κατα­δί­κη του κινή­μα­τος της Μέσης Ανατολής.
Η πολι­τι­κή σημα­σία της έκθε­σης πηγά­ζει από το γεγο­νός ότι ο Πέτρος Ρού­σος ήταν ο επι­κε­φα­λής της αντι­προ­σω­πί­ας και κυρί­ως από το περιε­χό­με­νο της, που εξέ­φρα­ζε ανα­λυ­τι­κά, ίσως και πιο εμπλου­τι­σμέ­να, τη συλ­λο­γι­κή σκέ­ψη ολό­κλη­ρου του καθο­δη­γη­τι­κού οργά­νου, ανε­ξάρ­τη­τα από τις επι­μέ­ρους ενστά­σεις που υπήρ­χαν για τη Συμ­φω­νία του Λιβά­νου.
Τα βασι­κά σημεία της έκθε­σης Ρού­σου (ΣΣ |> βλ ‑του ίδιου «Η μεγά­λη πεντα­ε­τία» κεφ «η θυελ­λώ­δης συνε­δρί­α­ση του ΠΓ ‑τέλη Ιού­λη του 1944») είναι τα εξής:
Εκτι­μώ­ντας ότι η προ­σπά­θεια του εχθρού κατευ­θυ­νό­ταν στη διά­σπα­ση της ενό­τη­τας του ΕΑΜι­κού αγώ­να, υπο­δεί­κνυε ότι «εμείς οφεί­λου­με ν’ απα­ντή­σου­με με ακό­μα μεγα­λύ­τε­ρη επι­μο­νή για την ολο­κλή­ρω­ση της εθνι­κής ενό­τη­τας». Για­τί:
«Η θετι­κή πολι­τι­κή της εθνι­κής ενό­τη­τας
α|> Σπά­ει το διε­θνές “λοι­μο­κα­θαρ­τή­ριο” κατά του αγώ­να μας.
β|> Μας μεγα­λώ­νει τη δυνα­τό­τη­τα δια­φώ­τι­σης και κινη­το­ποί­η­σης του λαού και πάλης του για δημο­κρα­τι­κό­τε­ρους όρους.
γ|> Δημιουρ­γεί πιθα­νό­τη­τες μεγα­λύ­τε­ρης ενί­σχυ­σης του αγώνα.
δ|> Δημιουρ­γεί δυνα­τό­τη­τες απο­σύν­θε­σης των ταγ­μά­των του Ράλλη.
ε|> Δημιουρ­γεί δυνα­τό­τη­τες σωτη­ρί­ας των χιλιά­δων “στα­σια­στών” αγω­νι­στών μας στη Μέση Ανατολή.
στ|> Απο­κα­λύ­πτει τους αντι­δρα­στι­κούς, εχθρούς της ενότητας»

Η παρα­πά­νω ανά­λυ­ση ακο­λου­θεί κατά γράμ­μα τη στρα­τη­γι­κή που υλο­ποιού­σε τότε το ΚΚΕ και η ΠΕΕΑ. Πρό­κει­ται για το ιδε­ο­λο­γι­κο­πο­λι­τι­κό πλαί­σιο το οποίο εξη­γεί και αιτιο­λο­γεί και τη Συμ­φω­νία του Λιβά­νου. Παράλ­λη­λα ανα­δει­κνύ­ει ζητή­μα­τα που συγκρο­τούν επι­μέ­ρους έκφρα­ση της γραμ­μής υπο­χω­ρή­σε­ων στην αστι­κή πολι­τι­κή:

Το πιο χαρα­κτη­ρι­στι­κό είναι το ακό­λου­θο σημείο της έκθεσης:
«Το κόμ­μα της εργα­τι­κής τάξης οφεί­λει να υπο­τά­ξει τις ταξι­κές του διεκ­δι­κή­σεις στον κοι­νό αυτό μεγά­λο σκο­πό, χωρίς να χάσει την ανε­ξαρ­τη­σία του, βέβαιο πως η συντρι­βή του φασι­σμού και η εξα­σφά­λι­ση της εθνι­κής ανε­ξαρ­τη­σί­ας και της προ­ο­δευ­τι­κής εξέ­λι­ξης είναι ο μόνος δρό­μος που οδη­γεί στη νίκη, στο σοσια­λι­σμό
Ακρι­βώς αυτή η αντί­λη­ψη ακύ­ρω­νε τον αυτο­τε­λή ρόλο του ΚΚΕ και άνοι­γε το δρό­μο στην ανα­σύ­ντα­ξη και κυριαρ­χία των αστι­κών δυνά­με­ων.
Ακό­μα, η Έκθε­ση ανα­φέ­ρε­ται στο ΚΚ Γαλ­λί­ας, που υπο­στή­ρι­ζε τον αγώ­να του Ντε Γκολ:
«Από φέτος συμ­με­τέ­χει στη γαλ­λι­κή επι­τρο­πή του Αλγε­ρί­ου που ονο­μά­στη­κε προ­σω­ρι­νή κυβέρ­νη­ση της Γαλ­λι­κής Δημοκρατίας»
Παρό­μοια ανα­φο­ρά γινό­ταν για τους Ιτα­λούς κομ­μου­νι­στές, οι οποί­οι «μετά την άφι­ξη του Τολιά­τι  (Έρκο­λι), σε συνερ­γα­σία με τους σοσια­λι­στές και άλλους απο­φά­σι­σαν να συνερ­γα­στούν προ­σω­ρι­νά στην κυβέρ­νη­ση με τον ίδιο τον Μπα­ντό­λιο, παρα­κάμ­πτο­ντας για την ώρα ακό­μη και το ζήτη­μα της ανα­τρο­πής της μοναρχίας»
Μετά από τη Διά­σκε­ψη του Λιβά­νου, οι αντι­προ­σω­πί­ες ΚΚΕ-ΕΑΜ-ΠΕΕΑ επι­σκέ­φτη­καν τις πρε­σβεί­ες των ΗΠΑ και της Μ. Βρε­τα­νί­ας. Συνα­ντή­θη­καν με τους πρέ­σβεις των δύο χωρών, όχι όμως και με τον Βλ. Νόβι­κοφ, πρέ­σβη της ΕΣΣΔ. Τον Ρού­σο κάλε­σε αργό­τε­ρα ο πρώ­τος σύμ­βου­λος της σοβιε­τι­κής πρε­σβεί­ας Δανι­ήλ Σόλοντ, ο οποί­ος, όπως γρά­φει ο Ρού­σος στην έκθε­ση, του έκα­νε την εξής ανα­κοί­νω­ση για τη Συμ­φω­νία του Λιβάνου:
«Η Σοβιε­τι­κή κυβέρ­νη­ση δεν απά­ντη­σε επί του θέμα­τος. Ο πρε­σβευ­τής όμως σας δια­βι­βά­ζει την ακό­λου­θη προ­σω­πι­κή του γνώ­μη: α) Η συμ­φω­νία του Λιβά­νου αντα­πο­κρί­νε­ται προς τη σημε­ρι­νή κατά­στα­ση των πραγ­μά­των, β) Η στά­ση της αντι­προ­σω­πεί­ας σας είναι σωστή, γ) Πρέ­πει να μπεί­τε στην κυβέρ­νη­ση και δ) να φρο­ντί­σε­τε να γίνει γνω­στή αυτή στα βου­νά»
Η συνε­δρί­α­ση του ΠΓ (τέλη Ιού­λη του 1944) που συνήλ­θε για να συζη­τή­σει την έκθε­ση του Πέτρου Ρού­σου «ήταν μια από τις θυελ­λώ­δεις», κυρί­ως με τις τοπο­θε­τή­σεις των Ζέβγου και Στρίγκου.

🔻 Εκτίμηση για τη Συμφωνία του Λιβάνου 🔻

◾ Στο Λίβα­νο οι αντι­προ­σω­πευό­με­νες αστι­κές πολι­τι­κές δυνά­μεις, με τη στή­ρι­ξη της Βρε­τα­νί­ας, υπε­ρα­σπί­ζο­νταν την αστι­κή εξου­σία στην Ελλά­δα που είχε κλο­νι­στεί και που γι’ αυτό δεν μπο­ρού­σαν ούτε να επι­στρέ­ψουν δίχως τη συμ­φω­νία του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ. Οι αστι­κές πολι­τι­κές δυνά­μεις έκα­ναν αγώ­να ταξι­κό, ενώ η πολι­τι­κή του ΚΚΕ, του ΕΑΜ και της ΠΕΕΑ, παρά τις προ­θέ­σεις τους, οδη­γού­σε στην ταξι­κή συνθηκολόγηση ◾

✔️  Το ΚΚΕ δεν έπρε­πε να υπο­χω­ρή­σει, ανε­ξάρ­τη­τα από το βάσι­μο ή όχι της απο­χώ­ρη­σης από το ΕΑΜ συνερ­γα­ζό­με­νων, στην περί­πτω­ση που δεν υπο­γρα­φό­ταν συμ­φω­νία. Η ιδε­ο­λο­γι­κο­πο­λι­τι­κή δια­πά­λη έπρε­πε να διε­ξα­χθεί με στό­χο την κατά­κτη­ση ενός νέου, πιο ευνοϊ­κού από ταξι­κή σκο­πιά συσχε­τι­σμού δυνάμεων.
Η κατη­γο­ρία ότι η αντι­προ­σω­πία δεν τήρη­σε τις οδη­γί­ες του ΠΓ ήταν σωστή, όπως και ότι έγι­ναν απα­ρά­δε­κτες υπο­χω­ρή­σεις. Ωστό­σο, το θεμε­λια­κό λάθος αρχής, προ­ϊ­όν της στρα­τη­γι­κής της «εθνι­κής ενό­τη­τας», ήταν η από­φα­ση του ΚΚΕ και του ΕΑΜ να στεί­λουν αντι­προ­σω­πία στο Λίβα­νο.
Είναι σημα­ντι­κή η ευθύ­νη των κομ­μου­νι­στών αντι­προ­σώ­πων που δέχτη­καν ακό­μα και να κατα­δι­κά­σουν το ηρω­ι­κό κίνη­μα της ΑΣΟ, ενώ έδει­ξαν υπο­χω­ρη­τι­κό­τη­τα και σε επι­μέ­ρους ζητή­μα­τα που προ­έ­κυ­ψαν. Όμως η ΚΕ του ΚΚΕ, ως συλ­λο­γι­κό όργα­νο που είχε την πρώ­τη ευθύ­νη για την πορεία του κινή­μα­τος, όφει­λε να ακυ­ρώ­σει τη Συμ­φω­νία του Λιβά­νου.

Η Συμ­φω­νία του Λιβά­νου επι­βε­βαιώ­νει ότι ανά­με­σα σε αντί­πα­λες τάξεις δεν μπο­ρεί να υπάρ­ξει «ισορ­ρο­πία». Γι’ αυτό και καμιά συμ­φω­νία μετα­ξύ τους δεν μπο­ρού­σε να έχει αμοι­βαία επω­φε­λή χαρα­κτή­ρα, να χρη­σι­μο­ποι­η­θεί για φιλο­λαϊ­κές εξε­λί­ξεις από το ΚΚΕ, ως πρω­το­πο­ρία του εργα­τι­κού κινή­μα­τος, καθώς και από το ΕΑΜ.

✔️   Κατά τους καλο­και­ρι­νούς μήνες του 1944, οι αντι­πα­ρα­θέ­σεις του ΚΚΕ και του ΕΑΜ με τον Γ. Παπαν­δρέ­ου συνε­χί­ζο­νταν. Το θέμα απα­σχο­λού­σε φυσι­κά τα ηγε­τι­κά όργα­να, που δεν εξέ­φρα­ζαν ενιαία άπο­ψη. Σε συνά­ντη­ση που είχε ο Γ. Σιά­ντος με τον Αλ. Σβώ­λο, ο δεύ­τε­ρος είπε σύμ­φω­να με τη μαρ­τυ­ρία του Π. Ρούσου:
«Γιώρ­γη, ξεκα­θα­ρί­στε τι θέλε­τε. Αν τρα­βά­τε για μονο­με­ρή κατά­λη­ψη της εξου­σί­ας και σύγκρου­ση, εγώ δεν θα σας ακο­λου­θή­σω. Θα μεί­νω στην μπά­ντα χωρίς ν’ αντι­δρά­σω. Αν τρα­βά­τε για εξο­μά­λυν­ση της κατά­στα­σης με βάση τις συμ­φω­νί­ες, ελά­τε να βρού­με λύση
Η συζή­τη­ση επα­να­λή­φθη­κε στη συνέ­χεια κατά τη συνά­ντη­ση που είχαν οι Σιά­ντος και Ιωαν­νί­δης με τους Τσι­ρι­μώ­κο, Σβώ­λο, Ασκού­τση, Αγγε­λό­που­λο, Στρα­τή και Θ. Χατζή.

Στο διή­με­ρο 2–3 Αυγού­στου 1944 πραγ­μα­το­ποι­ή­θη­κε συνε­δρί­α­ση της ΚΕ του ΚΚΕ  στο χωριό Ρόσι του δήμου Αργι­θέ­ας των Αγρά­φων. Ήταν η τελευ­ταία συνε­δρί­α­ση του καθο­δη­γη­τι­κού οργά­νου του Κόμ­μα­τος πριν την Απε­λευ­θέ­ρω­ση και η πρώ­τη μετά από τη Συμ­φω­νία του Λιβά­νου. Στη συνε­δρί­α­ση συζη­τή­θη­κε η έκθε­ση του Π. Ρού­σου που είχε εκτι­μή­σει προη­γου­μέ­νως το ΠΓ.

Η συνε­δρί­α­ση της ΚΕ έγι­νε το διά­στη­μα που το ΕΑΜ και το ΚΚΕ βρί­σκο­νταν στο από­γειο της δύνα­μης τους και οι απο­φά­σεις που θα έπαιρ­νε ήταν καθο­ρι­στι­κής σημα­σί­ας, άμε­σα και μακρο­πρό­θε­σμα.

✔️   Οι χιτλε­ρι­κοί είχαν εντεί­νει τη δολο­φο­νι­κή δρά­ση τους κατά του ΕΑΜ και του ΚΚΕ, ενώ ήδη είχαν αρχί­σει να απο­σύ­ρουν τις φρου­ρές τους, δίχως αισθη­τή ενό­χλη­ση από τις βρε­τα­νι­κές δυνά­μεις. Ο διευ­θυ­ντής της «Εστί­ας», Αχιλ­λέ­ας Κύρου, έγρα­ψε χαρα­κτη­ρι­στι­κά: «Εν τω μετα­ξύ είχε αρχί­σει η μετα­φο­ρά μεγά­λου μέρους του γερ­μα­νι­κού στρα­τού από τα διά­φο­ρα νησιά του Αιγαί­ου προς την Αττι­κή και την πρω­τεύ­ου­σα. (…) Τριά­ντα ως πενή­ντα αερο­πλά­να κάνουν δυο φορές κάθε νύκτα το ταξί­δι μετα­ξύ Αθη­νών και νήσων. Προ­ξε­νεί δε κάποιαν περί­ερ­γη εντύ­πω­ση (…) το γεγο­νός ότι οι σύμ­μα­χοι, που παρα­κο­λου­θούν με τα ανι­χνευ­τι­κά των όλη αυτή την κίνη­ση, αφή­νουν τους γερ­μα­νούς σχε­δόν ανε­νό­χλη­τους στις μετα­φο­ρές των.»
Τις ίδιες ώρες σύγ­χυ­ση και φόβος επι­κρα­τού­σε στα Τάγ­μα­τα Ασφα­λεί­ας και στη Χωρο­φυ­λα­κή . Πολ­λοί ταγ­μα­τα­σφα­λί­τες στη Βόρεια Ελλά­δα προ­σπα­θού­σαν να εντα­χτούν στον ΕΔΕΣ, για να απο­φύ­γουν τις συνέ­πειες της δρά­σης τους.

Με το κίνη­μα στο από­γειο το κλί­μα στη συνε­δρί­α­ση της ΚΕ ήταν τελεί­ως δια­φο­ρε­τι­κό. Ακό­μη και ο Γ. Ζέβγος, που αρχι­κά είχε αντι­δρά­σει έντο­να στη Συμ­φω­νία του Λιβά­νου, στη συνε­δρί­α­ση την δέχτη­κε ως «βάση για συζή­τη­ση»

kkeΗ από­φα­ση της ΚΕ επι­βε­βαί­ω­νε 🔻
🔻«Το ΚΚΕ δια­κη­ρύ­χνει προς όλες τις κατευ­θύν­σεις την ακλό­νη­τη προ­σή­λω­ση του στην πολι­τι­κή της εθνι­κής ενό­τη­τας. Μ’ αυτή τη συνε­πή πολι­τι­κή του της ενό­τη­τας, πέτυ­χε να γίνει η διά­σκε­ψη του Λιβά­νου μ’ όλα τα κόμ­μα­τα και οργα­νώ­σεις και να υπο­γρα­φεί μια κατ’ αρχήν συμ­φω­νία (…) Η ΚΕ του ΚΚΕ, θεω­ρώ­ντας πάντα ότι η απε­λευ­θέ­ρω­ση της Ελλά­δας (…) η εξα­σφά­λι­ση της λαϊ­κής κυριαρ­χί­ας και η μετα­πο­λε­μι­κή ανοι­κο­δό­μη­ση δεν είναι υπό­θε­ση ενός μόνο κόμ­μα­τος, αλλά ολά­κε­ρου του Έθνους, δηλώ­νει ότι το Κομ­μου­νι­στι­κό Κόμ­μα (…) κάνει και θα κάνει το παν για την επί­τευ­ξη της ενό­τη­τας με βάση (…) τη λαο­κρα­τι­κή κοι­νο­βου­λευ­τι­κή λύση των εσω­τε­ρι­κών προ­βλη­μά­των🔺

Wikipedia logoΑκό­μη και η wiki, ανα­φέ­ρει στο σχε­τι­κό λήμ­μα: Το βρά­δυ της 20ης Μαΐ­ου το κεί­με­νο που προ­έ­κυ­ψε ως κοι­νή δήλω­ση των 25 συνέ­δρων το οποίο και υπέ­γρα­ψαν όλοι χαρα­κτη­ρι­ζό­με­νο από τον Γ. Παπαν­δρέ­ου «Εθνι­κό Συμ­βό­λαιο» βασι­ζό­ταν στις αρχι­κές προ­γραμ­μα­τι­κές δια­κη­ρύ­ξεις του ίδιου. Αξί­ζει όμως να επι­ση­μαν­θούν τα ακό­λου­θα σημεία:
α) Που­θε­νά δεν έγι­νε μνεία για την μέχρι τότε “Εθνι­κή Αντίσταση”.
β) Καταγ­γέλ­θη­κε η τρο­μο­κρα­τία της υπαί­θρου με σαφείς υπό­νοιες ότι οφεί­λο­νταν στο ΕΑΜ.
β) Δεν καταγ­γέλ­θη­καν τα Τάγ­μα­τα ασφα­λεί­ας, αλλά αντί­θε­τα ανα­φέρ­θη­κε ότι απ΄ αυτά ζητού­σαν προ­στα­σία τα θύμα­τα του ΕΑΜ.
δ) Το δε κίνη­μα της Μέσης Ανα­το­λής, στιγ­μα­τί­σθη­κε χαρα­κτη­ρι­ζό­με­νο ως εθνι­κό έγκλη­μα.
ε) Ο Αλ. Σβώ­λος δεν θα ανε­λάμ­βα­νε αντιπρόεδρος.
στ) Τα υπουρ­γεία Εσω­τε­ρι­κών και Στρα­τιω­τι­κών τέθη­καν εκτός δια­πραγ­μά­τευ­σης.
ζ) Τέλος αντί του 50% των υπουρ­γεί­ων, προσ­διο­ρί­σθη­κε να παρα­χω­ρη­θούν στην Εαμι­κή αντι­προ­σω­πεία το 25%.
Και τα επτά παρα­πά­νω σημεία σε συσχε­τι­σμό των προ­κα­ταρ­κτι­κών “μίνι­μουμ αξιώ­σε­ων” κατα­μαρ­τυ­ρούν όχι μόνο απλή υπο­χώ­ρη­ση του ΕΑΜ, αλλά πλή­ρη ανα­δί­πλω­ση αυτού σε ουσια­στι­κές θέσεις. Εξ ου και ο μεν Σ. Γρη­γο­ριά­δης να χαρα­κτη­ρί­σει το Συνέ­δριο ως τη μεγα­λύ­τε­ρη ήττα που υπέ­στη το ΕΑΜ, ενώ ο Β. Ραφαη­λί­δης “Βατερ­λώ του ΕΑΜ, του ΚΚΕ και όλων των αρι­στε­ρών πολι­τι­κών δυνά­με­ωνΑτέχνως_logo

Και ακο­λου­θεί ‑αμέ­σως μετά, ο Δεκέμ­βρης του ’44 μια εξαι­ρε­τι­κά κρί­σι­μη  ταξι­κή σύγκρου­σηΤριά­ντα τρεις ηρω­ι­κές μέρες. Συνέ­χεια της πάλης του ΕΑΜ — ΕΛΑΣ στην Κατο­χή, του απε­λευ­θε­ρω­τι­κού κινή­μα­τος στο οποίο ηγή­θη­κε το ΚΚΕ. Και προ­οί­μιο, της τρί­χρο­νης επο­ποι­ί­ας του Δημο­κρα­τι­κού Στρα­τού Ελλά­δας (ΔΣΕ), της κορυ­φαί­ας ταξι­κής σύγκρου­σης στην Ελλά­δα κατά τον 20ό αιώ­να.

Με το ΚΚΕ, που, αν και χτυ­πη­μέ­νο άγρια από τη δικτα­το­ρία Μετα­ξά, ανα­συ­γκρο­τή­θη­κε γρή­γο­ρα, έσω­σε το λαό από την πεί­να, συνέ­βα­λε με τον ΕΛΑΣ και το ΕΑΜ στην Αντι­φα­σι­στι­κή Νίκη. Μια νίκη που δεν πρό­λα­βε να τη χαρεί ο λαός. Μια από τις πρώ­τες πρά­ξεις του τότε πρω­θυ­πουρ­γού Γ. Παπαν­δρέ­ου, με τον ερχο­μό του στην Ελλά­δα, ήταν η απαί­τη­ση να δια­λυ­θεί ο ΕΛΑΣ, ενώ την ίδια ώρα ενί­σχυε τον Ιερό Λόχο και την Ορει­νή Ταξιαρ­χία, τον στρα­τό, δηλα­δή, της αστι­κής τάξης που συγκρο­τού­νταν για να σώσει την εξου­σία της, αφού είχε φρο­ντί­σει ήδη να εγκλω­βί­σει τον αντί­πα­λό της πρώ­τα με τη συμ­φω­νία του Λιβά­νου (συμ­με­το­χή του ΚΚΕ σε μια αστι­κή κυβέρ­νη­ση) και ύστε­ρα με τη συμ­φω­νία της Καζέρ­τας (με υπα­γω­γή του ΕΛΑΣ στο Στρα­τη­γείο της Μέσης Ανατολής).

Η συνέ­χεια γνω­στή: Ο Σκό­μπι δια­τάσ­σει τον αφο­πλι­σμό του ΕΛΑΣ, ενώ την ίδια ώρα συγκρο­τού­νται τα τάγ­μα­τα εθνο­φυ­λα­κής με τους ταγ­μα­τα­σφα­λί­τες. Και έρχε­ται η ματω­μέ­νη Κυρια­κή της 3ης του Δεκέμ­βρη του 1944, με μια γιγά­ντια δια­δή­λω­ση απ’ όλες τις γει­το­νιές της Αθή­νας στο κέντρο της πόλης. Και το χτύ­πη­μά της: 21 νεκροί και 140 τραυματίες.

Στο Φάλη­ρο έχουν φτά­σει, στο μετα­ξύ, οι πρώ­τοι 6.000 Αγγλοι στρα­τιώ­τες. Ο λαός στο δρό­μο, μετα­τρέ­πει την κηδεία των θυμά­των σε νέα δια­δή­λω­ση με το σύν­θη­μα στα πανό να γρά­φει: «Οταν ο λαός βρί­σκε­ται αντι­μέ­τω­πος με τον κίν­δυ­νο της τυραν­νί­ας δια­λέ­γει ή τις αλυ­σί­δες ή τα όπλα». Νέο χτύ­πη­μα, 40 νεκροί και 70 τραυ­μα­τί­ες. Κι ακο­λου­θεί η επο­ποι­ία των 33 μερό­νυ­χτων. Με δυο εγγλέ­ζι­κες μεραρ­χί­ες να κατα­φτά­νουν στην Ελλά­δα για να πνί­ξουν το λαϊ­κό κίνημα.

Στο ερώ­τη­μα αν μπο­ρού­σαν το ΕΑΜ — ΚΚΕ να κατα­λά­βουν την εξου­σία τις μέρες της απε­λευ­θέ­ρω­σης της Αθή­νας (12-Οκτ-1944) ώστε να μην έρθει ο «Δεκέμ­βρης», η απά­ντη­ση μπο­ρεί να δοθεί και πάλι μόνο με ένα «αν», παρό­τι η Ιστο­ρία δεν γρά­φε­ται με υπο­θε­τι­κά σχήματα:

ΔΣΕ Δημοκρατικός Στρατός Ελλάδας

📍 Η κατά­κτη­ση της εργα­τι­κής εξου­σί­ας προ­ϋ­πέ­θε­τε δια­χω­ρι­σμό των ΕΑΜι­κών δυνά­με­ων από τους πολι­τι­κούς και στρα­τιω­τι­κούς στό­χους των «συμ­μά­χων» και της κυβέρ­νη­σης Παπαν­δρέ­ου, γεγο­νός που θα όξυ­νε πολύ περισ­σό­τε­ρο την ταξι­κή πάλη.
📍 Προ­ϋ­πέ­θε­τε, ακό­μα, ανα­διά­τα­ξη των συμ­μα­χιών μέσα στο ΕΑΜ — ΕΛΑΣ σε βάση επα­να­στα­τι­κή και μετα­τρο­πή των φύτρων εξου­σί­ας (Λαϊ­κός Στρα­τός, Λαϊ­κή Δικαιο­σύ­νη) σε όργα­να της επα­να­στα­τι­κής δρά­σης. Ακό­μα: Επρε­πε να προ­ε­τοι­μα­στούν το Κόμ­μα και ισχυ­ρές λαϊ­κές δυνά­μεις για την εφαρ­μο­γή σχε­δί­ου κατά­λη­ψης της Αθή­νας, μετά την απο­χώ­ρη­ση των Γερ­μα­νών. Αυτό, σε συν­δυα­σμό με αντί­στοι­χη δρά­ση και συγκέ­ντρω­ση δυνά­με­ων για την κατά­λη­ψη και άλλων βασι­κών κέντρων της χώρας, ιδιαί­τε­ρα της Θεσσαλονίκης.
📍 Το Κόμ­μα μας ήταν ιδε­ο­λο­γι­κά — πολι­τι­κά ανέ­τοι­μο για να δια­μορ­φώ­σει τέτοιες εξε­λί­ξεις. Το στά­διο της αστι­κο­δη­μο­κρα­τι­κής επα­νά­στα­σης, που είχε χαρά­ξει η 6η Ολο­μέ­λεια της ΚΕ, το Γενά­ρη του 1934 (και επι­κύ­ρω­σε λίγο αργό­τε­ρα το 5ο Συνέ­δριο του ΚΚΕ), απο­τέ­λε­σε τη βάση πάνω στην οποία προ­σαρ­μό­στη­κε η στρα­τη­γι­κή του «αντι­φα­σι­στι­κού μετώ­που», που υιο­θέ­τη­σε το 6ο Συνέ­δριο του ΚΚΕ (8 Δεκέμ­βρη 1935), σύμ­φω­να με τις απο­φά­σεις του 7ου Συνε­δρί­ου της ΚΔ (Ιού­λης — Αύγου­στος 1935).
📍 Η στρα­τη­γι­κή των αντι­φα­σι­στι­κών μετώ­πων πάλης στη­ρι­ζό­ταν στην ανά­λυ­ση ότι «…οι εργα­ζό­με­νες μάζες σε μια σει­ρά καπι­τα­λι­στι­κές χώρες είναι υπο­χρε­ω­μέ­νες σήμε­ρα να δια­λέ­ξουν συγκε­κρι­μέ­να όχι ανά­με­σα στη δικτα­το­ρία του προ­λε­τα­ριά­του και στην αστι­κή δημο­κρα­τία, αλλά ανά­με­σα στην αστι­κή δημο­κρα­τία και το φασισμό».

📍 Και πολ­λοί ακό­μη, παρά­γο­ντες και ‑περισ­σό­τε­ρες, υπο­θέ­σεις (για­τί όπως είπα­με υπάρ­χει ένα μεγά­λο αν) που σίγου­ρα ξεφεύ­γουν από τα όρια αυτού του σημειώ­μα­τος ‑όντας ένα ξεχω­ρι­στό «δοκί­μιο Ιστο­ρί­ας»📌


Εδώ το 1ο μέρος


Επι­μέ­λεια  Ομά­δα ¡H.lV.S!

Επι­κοι­νω­νία — [ FaceBook |>1<|-|>2<| ] — Blog

 

Μοι­ρα­στεί­τε το:

Μετάβαση στο περιεχόμενο