Ό,τι ν’ ακούω με το δεξιό μου αυτί / με μάτι αριστερό το βλέπω.
Κι ό,τι καταπιάνεται ο νους να στοχαστεί, / οι χτύποι της καρδιάς το λένε πρώτοι. (Κ. Βάρναλης)

Η «σοβιετική εισβολή» και «κατοχή» στο Αφγανιστάν

Επι­μέ­λεια Ομά­δα ¡H.lV.S! //

Στις 27 Δεκεμ­βρί­ου 1979 η Σοβιε­τι­κή Ένω­ση, έπει­τα από έκκλη­ση της αφγα­νι­κής κυβέρ­νη­σης και υλο­ποιώ­ντας το σύμ­φω­νο βοή­θειας που είχαν συνά­ψει ένα χρό­νο πριν, σπεύ­δει σε βοή­θεια της λαϊ­κής δημο­κρα­τί­ας του Αφγα­νι­στάν που δοκι­μα­ζό­ταν από την αντε­πα­να­στα­τι­κή δρά­ση των αστών, του θρη­σκευ­τι­κού κατε­στη­μέ­νου και του διε­θνούς ιμπε­ρια­λι­σμού (κυρί­ως του αμερικανικού).

Τελι­κά, με την κατα­λυ­τι­κή συν­δρο­μή των ΗΠΑ και με την απο­χώ­ρη­ση των σοβιε­τι­κών στις 15-φεβ-1989, θα επι­κρα­τή­σουν οι μου­τζα­χε­ντίν (1992), οι οποί­οι θα προ­χω­ρή­σουν σε σφα­γές χιλιά­δων προ­ο­δευ­τι­κών ανθρώ­πων και θα επι­βάλ­λουν στη χώρα ένα σκλη­ρό και ανε­λέ­η­το θεο­κρα­τι­κό καθεστώς.
Η απο­χώ­ρη­ση της ΕΣΣΔ άνοι­ξε κυριο­λε­κτι­κά την πιο «μαύ­ρη σελί­δα» στην ιστο­ρία του Αφγανιστάν…

Ένα αρκε­τά δια­δε­δο­μέ­νο επι­χεί­ρη­μα αντι­κομ­μου­νι­στι­κής ιστο­ρι­κής δια­στρέ­βλω­σης αφο­ρά το ζήτη­μα της λεγό­με­νης «σοβιε­τι­κής εισβο­λής» και «κατο­χής» του Αφγα­νι­στάν . Αυτό το επι­χεί­ρη­μα γνω­ρί­ζει ιδιαί­τε­ρη διά­δο­ση μετά τις ιμπε­ρια­λι­στι­κές εισβο­λές των ΗΠΑ στο Αφγα­νι­στάν, στο Ιράκ κλπ.

Ας δού­με, όμως, ποια είναι τα γεγο­νό­τα. Το 1973 στο Αφγα­νι­στάν πραγ­μα­το­ποι­ή­θη­κε αντι­μο­ναρ­χι­κό στρα­τιω­τι­κό κίνη­μα που έφε­ρε στην εξου­σία τον Ντα­ούντ. Η κυβέρ­νη­ση υπο­σχέ­θη­κε ένα πρό­γραμ­μα αστι­κο­δη­μο­κρα­τι­κών μεταρ­ρυθ­μί­σε­ων, οι οποί­ες όχι μόνο δεν υλο­ποι­ή­θη­καν, αλλά επί της ουσί­ας προ­χώ­ρη­σε σε αντι­λαϊ­κά και αντι­δη­μο­κρα­τι­κά μέτρα που όξυ­ναν την λαϊ­κή δυσα­ρέ­σκεια. Απέ­να­ντι σε αυτήν την πολι­τι­κή, το Λαϊ­κό Δημο­κρα­τι­κό Κόμ­μα του Αφγα­νι­στάν, απο­τέ­λε­σε το βασι­κό οργα­νω­τή των λαϊ­κών αγώ­νων. Απο­κο­ρύ­φω­μα της όξυν­σης της ταξι­κής πάλης ήταν τον Απρί­λη του 1978 η υπό την καθο­δή­γη­ση του ΛΔΚΑ λαϊ­κή και στρα­τιω­τι­κή εξέ­γερ­ση που ανέ­τρε­ψε την κυβέρ­νη­ση Νταούντ.

Αυτή είχε χαρα­κτή­ρα αντι­ι­μπε­ρια­λι­στι­κής δημο­κρα­τι­κής αλλα­γής, που, σύμ­φω­να με τους ηγέ­τες του ΛΔΚΑ, είχε ως «καθή­κον να ανοί­ξει το δρό­μο για το σοσια­λι­στι­κό μετα­σχη­μα­τι­σμό της χώρας». Το Αφγα­νι­στάν ανα­κη­ρύ­χθη­κε σε Λαϊ­κή Δημο­κρα­τία. Σε αυτήν την κατεύ­θυν­ση πάρ­θη­καν μια σει­ρά μέτρα: Πραγ­μα­το­ποι­ή­θη­κε αντι­φε­ου­δαρ­χι­κή αγρο­τι­κή μεταρ­ρύθ­μι­ση, ξεκί­νη­σε μάχη ενά­ντια στον αναλ­φα­βη­τι­σμό (πάνω από το 90% των Αφγα­νών ήταν αναλ­φά­βη­τοι), προ­σπά­θεια να αντι­με­τω­πι­σθούν οι τοπι­κι­σμοί και οι δια­μά­χες ανά­με­σα στις εθνό­τη­τες, έβα­λε πρό­γραμ­μα εκβιο­μη­χά­νι­σης κ.λπ.

afganistan2

Αυτή η δια­δι­κα­σία από την πρώ­τη στιγ­μή ήρθε σε αντί­θε­ση με τους καπι­τα­λι­στές, φεου­δάρ­χες, τον ισχυ­ρό ισλα­μι­κό κλή­ρο, τους τοπι­κούς φύλαρ­χους και αρχη­γούς των καστών, αλλά και με τα διε­θνή μονο­πώ­λια και τον ιμπε­ρια­λι­σμό, που έβλε­παν ότι η επα­νά­στα­ση θα έβα­ζε εμπό­δια στα στρα­τη­γι­κής σημα­σί­ας συμ­φέ­ρο­ντά τους στη περιο­χή. Έτσι πατώ­ντας πάνω και σε λάθη που διε­πρά­χθη­σαν από την κυβέρ­νη­ση του ΛΔΚΑ, αλλά και στη δυσκο­λία ‑υπο­κει­με­νι­κή και αντι­κει­με­νι­κή, εδραί­ω­σης επα­να­στα­τι­κής εξου­σί­ας, οργα­νώ­θη­καν ειδι­κά στην επαρ­χία αντε­πα­να­στα­τι­κές ομά­δες, στις οποί­ες επι­κε­φα­λής μπή­καν «μου­λά­δες» (μου­σουλ­μά­νοι κλη­ρι­κοί) και τοπι­κοί φύλαρ­χοι — φεου­δάρ­χες, οι οποί­οι σχε­δί­α­σαν και εκτέ­λε­σαν μεγά­λες επι­θέ­σεις με δολιο­φθο­ρές, δολο­φο­νί­ες κ.λπ.

afganistan3

Η δρά­ση αυτών των ομά­δων βρή­κε την άμε­ση υπο­στή­ρι­ξη του διε­θνούς ιμπε­ρια­λι­σμού, ιδιαί­τε­ρα των ΗΠΑ που μέσω των βάσε­ών τους στο Πακι­στάν προ­ω­θού­σαν όπλα και πολε­μι­κό υλι­κό. Επί­σης στέλ­νο­νταν από τη Σαου­δι­κή Αρα­βία, την Αίγυ­πτο, το Ισρα­ήλ και τη Μεγά­λη Βρε­τα­νία χρή­μα­τα και βοή­θεια προς τους «μου­τζα­χε­ντίν» — που χαρα­κτη­ρί­στη­καν αργό­τε­ρα από τον Πρό­ε­δρο των ΗΠΑ Ρόναλντ Ρίγκαν ως «μαχη­τές της ελευ­θε­ρί­ας». Στην πακι­στα­νι­κή πόλη Πεσα­βάρ στα σύνο­ρα με το Αφγα­νι­στάν , οργα­νώ­θη­καν πάνω από 30 στρα­τό­πε­δα εκπαί­δευ­σης των «μου­τζα­χε­ντίν» από τις πακι­στα­νι­κές ένο­πλες δυνά­μεις και Αμε­ρι­κά­νους πράκτορες.

Σε αυτές τις συν­θή­κες, στο τέλος του 1979, η κατά­στα­ση στη χώρα ήταν τρα­γι­κή και έτσι η αφγα­νι­κή κυβέρ­νη­ση ζήτη­σε — βάσει του «Συμ­φώ­νου Βοή­θειας» που είχαν υπο­γρά­ψει πριν ένα χρό­νο η κυβέρ­νη­ση της Λαϊ­κής Δημο­κρα­τί­ας του Αφγα­νι­στάν και της ΕΣΣΔ — την οικο­νο­μι­κή και στρα­τιω­τι­κή βοή­θεια της ΕΣΣΔ.

afganistan5

Ο πόλε­μος κρά­τη­σε για 13 περί­που χρό­νια. Στα πλαί­σια της πολι­τι­κής της Περε­στρόι­κα απο­φα­σί­σθη­κε η απο­χώ­ρη­ση των σοβιε­τι­κών στρα­τευ­μά­των από το Αφγα­νι­στάν το 1989. Τρία χρό­νια αργό­τε­ρα, το 1992, παρά την αντί­στα­ση των προ­ο­δευ­τι­κών δυνά­με­ων, οι «μου­τζα­χε­ντιν» κατέ­λα­βαν την πρω­τεύ­ου­σα Καμπούλ, ανέ­τρε­ψαν την κυβέρ­νη­ση και πραγ­μα­το­ποί­η­σαν απί­στευ­τες σε έκτα­ση σφα­γές. Το 1996, το καθε­στώς τον «μου­τζα­χε­ντίν» ανα­τρά­πη­κε από τους «Ταλι­μπάν». Ο τελευ­ταί­ος Πρό­ε­δρος της Λαϊ­κής Δημο­κρα­τί­ας του Αφγα­νι­στάν Νατζι­μπου­λάχ, που από το 1992 είχε ζητή­σει άσυ­λο στα γρα­φεία του ΟΗΕ στην Καμπούλ, απαγ­χο­νί­ζε­ται σε κοι­νή θέα.

afganistan8

Το καθε­στώς που επι­κρά­τη­σε στο Αφγα­νι­στάν μετά το 1992 ξανα­βύ­θι­σε τη χώρα στο σκο­τά­δι της καθυ­στέ­ρη­σης, της φτώ­χειας, της φεου­δαρ­χί­ας, στις τοπι­κές και εθνο­τι­κές έρι­δες, παίρ­νο­ντας πίσω όλες τις κατα­κτή­σεις και τα προ­ο­δευ­τι­κά βήμα­τα που έγι­ναν την περί­ο­δο 1978–1992 (δημό­σια δωρε­άν Παι­δεία, δικαιώ­μα­τα στη γυναί­κα κ.λπ.) ενώ το μεγα­λύ­τε­ρο μέρος των υπο­δο­μών της χώρας κατα­στρά­φη­κε, το προσ­δό­κι­μο όριο ζωής υπο­χώ­ρη­σε στα 44 έτη και η παι­δι­κή θνη­σι­μό­τη­τα άγγι­ξε την ανα­λο­γία 164 / 1000.

Θυμί­ζου­με πως οι ‑αντι­τι­θέ­με­νες, εθνο­τι­κές ομά­δες στο Αφγα­νι­στάν είναι πάνω από πενή­ντα, οι Παστούν (42%) οι Τατζί­κοι ‑που μιλά­νε τα περ­σι­κά (27%), οι Χαζά­ροι (8%) οι Ουζ­μπέ­κοι (9%) οι Αϊμά­κοι (4%) οι Τουρκομάνοι/Τουρκμένοι (3%) οι Βαλού­χοι (2%) και πολ­λές άλλες (Κιρ­γί­σιοι, Πασά­γοι, Νου­ρι­στά­νοι, Άρα­βες, Μπρα­χούι, Παμί­ροι, Γκουρ­τζάρ, κλπ ~4%).

Αυτό που συνέ­βη στο Αφγα­νι­στάν, μετά την απο­χώ­ρη­ση των Σοβιε­τι­κών, φαί­νε­ται και από την ανα­τρο­πή της πλη­θυ­σμια­κής ισορ­ρο­πί­ας, μετά τις βίαιες / ανα­γκα­στι­κές μετα­κι­νή­σεις πλη­θυ­σμών παρό­τι οι Αφγα­νοί πρό­σφυ­γες στο Πακι­στάν ξεπέ­ρα­σαν τα τρία εκα­τομ­μύ­ρια και στο Ιράν σχε­δόν τα δυό­μι­σι: μια φυσιο­λο­γι­κή επί πολ­λά χρό­νια δημο­γρα­φία, ξαφ­νι­κά εκτι­νάσ­σε­ται, από τα ~12.000.000 σε πάνω από 30.000.000 !

 

afganistan7

Οι αντι­δρα­στι­κές δυνά­μεις στο Αφγα­νι­στάν δεν ήταν εθνι­κο-απε­λευ­θε­ρω­τι­κό κίνη­μα, όπως τους παρου­σί­α­σε η αστι­κή προ­πα­γάν­δα, αλλά δυνά­μεις που αντι­στά­θη­καν στην πρό­ο­δο και την ανά­πτυ­ξη της χώρας προς όφε­λος της λαϊ­κής πλειο­ψη­φί­ας υπό την καθο­δή­γη­ση της λαϊ­κής επα­να­στα­τι­κής εξου­σί­ας. Η επι­κρά­τη­ση των αντι­δρα­στι­κών δυνά­με­ων ήταν σε μεγά­λο βαθ­μό απο­τέ­λε­σμα της στή­ρι­ξης του ιμπεριαλισμού.

Όπως, άλλω­στε, απο­κα­λύ­πτει σε συνέ­ντευ­ξή του ο πρώ­ην σύμ­βου­λος Εθνι­κής Ασφα­λεί­ας των ΗΠΑ επί Προ­ε­δρί­ας Τζί­μι Κάρ­τερ, Ζίμπι­γκνιου Μπρε­ζίν­σκι: «Σύμ­φω­να με την επί­ση­μη εκδο­χή της ιστο­ρί­ας, η CIA άρχι­σε να βοη­θά τους Μου­τζα­χε­ντίν μέσα στο 1980, δηλα­δή, μετά την εισβο­λή του σοβιε­τι­κού στρα­τού στο Αφγα­νι­στάν , στις 24 Δεκέμ­βρη 1979. Αλλά στην πραγ­μα­τι­κό­τη­τα, όπως κρα­τή­θη­κε μυστι­κά έως τώρα, τα πράγ­μα­τα έγι­ναν τελεί­ως δια­φο­ρε­τι­κά. Στην πραγ­μα­τι­κό­τη­τα, ήταν 3 Ιού­λη του 1979, όταν ο πρό­ε­δρος Κάρ­τερ υπέ­γρα­ψε το πρώ­το διά­ταγ­μα για μυστι­κή βοή­θεια στους αντί­πα­λους του φιλο-σοβιε­τι­κού καθε­στώ­τος στην Καμπούλ. Εκεί­νη ακρι­βώς τη μέρα, έγρα­ψα ένα σημεί­ω­μα στον πρό­ε­δρο όπου εξη­γού­σα πως κατά τη γνώ­μη μου αυτή η βοή­θεια θα προ­κα­λέ­σει την επέμ­βα­ση του σοβιε­τι­κού στρα­τού».

Η ιμπε­ρια­λι­στι­κή επέμ­βα­ση στο Αφγα­νι­στάν αρχι­κά δεν πήρε χαρα­κτή­ρα ανοι­κτής ιμπε­ρια­λι­στι­κής στρα­τιω­τι­κής εισβο­λής με την άμε­ση συμ­με­το­χή των ιμπε­ρια­λι­στών — αυτό έγι­νε αργό­τε­ρα — (μετά την προ­βο­κά­τσια της 9ης Σεπτέμ­βρη …Μπιν Λάντεν κλπ) που απο­τε­λεί τη συνέ­χεια της ανεί­πω­της τρα­γω­δί­ας των λαών της περιοχής.

Φαντάσματα κάτω από μπούργκες

Η πρα­κτι­κή της δημό­σιας εκτέ­λε­σης γυναι­κών διά λιθο­βο­λι­σμού στο «ελεύ­θε­ρο και δημο­κρα­τι­κό» Αφγα­νι­στάν καλά κρα­τεί … «Ο φιλιπ­πι­κός των μου­λά­δων, που ακού­γε­ται από κάμπο­σα μεγά­φω­να, αντη­χεί στα γύρω χαλά­σμα­τα. Το πλή­θος συνε­χί­ζει να ‘ρχε­ται από κάθε γωνιά της πόλης. Παρά τις ενι­σχυ­μέ­νες γραμ­μές των δυνά­με­ων δια­τή­ρη­σης της τάξης, μια ασυ­γκρά­τη­τη ανα­τα­ρα­χή (…) στο γρα­σί­δι, οπλι­σμέ­νοι Ταλι­μπάν δου­λεύ­ουν με ζήλο και υπερ­βο­λι­κό ενθου­σια­σμό. Τα λιγο­στά κορ­μιά που ταλα­ντεύ­ο­νται εδώ κι εκεί στην άκρη ενός σχοι­νιού, μαρ­τυ­ρούν πως οι εκτε­λέ­σεις ξεκί­νη­σαν». |>Για­σμί­να Χάντρα (Μοχά­μεντ Μολε­σε­χούλ), «Τα χελι­δό­νια της Καμπούλ» εκδ «Καστα­νιώ­της»<|

Στο Αφγα­νι­στάν έχουν ανοί­ξει κάποια σχο­λεία. Αλλά, σύμ­φω­να με τη «Γιού­νι­σεφ», το 60% των κορι­τσιών κάτω από τα 11 έτη — πάνω από 1 εκα­τομ­μύ­ριο — δεν πάνε ποτέ σ’ αυτά. Από τα 5 εκα­τομ­μύ­ρια παι­διά που παρα­κο­λου­θούν μαθή­μα­τα, τα κορί­τσια μόλις και μετά βίας φθά­νουν το 35%, σύμ­φω­να με μάλ­λον υπε­ραι­σιό­δο­ξες εκτι­μή­σεις της Παγκό­σμιας Τρά­πε­ζας. Την ίδια ώρα, η κοι­νω­νι­κή καθυ­στέ­ρη­ση και η σχε­δόν καθο­λι­κή απα­γό­ρευ­ση παρο­χής ιατρι­κής εκπαί­δευ­σης σε γυναί­κες στο Αφγα­νι­στάν οδη­γούν στα χει­ρό­τε­ρα ποσο­στά μητρι­κής θνη­σι­μό­τη­τας στον κόσμο: 160/10.000, σύμ­φω­να με τον ΟΗΕ.

Εμείς στα­μα­τά­με εδώ, με την επι­σή­μαν­ση ότι η περί­πτω­ση του Αφγα­νι­στάν απο­τε­λεί πηγή για σημα­ντι­κά διδάγ­μα­τα και συμπε­ρά­σμα­τα, του επα­να­στα­τι­κού και κομ­μου­νι­στι­κού κινή­μα­τος, ειδι­κά σήμε­ρα που το αστι­κό κρά­τος ξανα­γρά­φει την ιστο­ρία στα μέτρα του…

[1979] γράφει: ... «η επανάσταση είναι δημιούργημα της ταξικής πάλης»

[1979] γρά­φει: … «η επα­νά­στα­ση είναι δημιούρ­γη­μα της ταξι­κής πάλης»

_________________________________________________________________________

Πηγή: Ριζο­σπά­στης

βλ & |>εδώ<|

Omada

Μοι­ρα­στεί­τε το:

Μετάβαση στο περιεχόμενο