Τι κατα­λά­βα­τε; _από τη φωτο προ­φα­νώς νέα πινα­κί­δα οδι­κής σήμαν­σης, που θα δού­με και στη χώρα μας (;). Στην ουσία δημιουρ­γία λωρί­δων υψη­λής πλη­ρό­τη­τας, οι οποί­ες, όπως υπο­δη­λώ­νει η ονο­μα­σία τους, προ­ο­ρί­ζο­νται απο­κλει­στι­κά για αυτο­κί­νη­τα με περισ­σό­τε­ρους από έναν επι­βά­τες.

Στο μικροσκόπιο

Η λεγό­με­νη λωρί­δα οχη­μά­των υψη­λής πλη­ρό­τη­τας (επί­σης γνω­στή ως HOV, λωρί­δα συνε­πι­βα­τι­σμού carpool lane, λωρί­δα δια­μά­ντι diamond lane, 2+ επί­σης διέ­λευ­σης transit lane ή Τ2 ή Τ3) είναι μια ακό­μη πρά­σι­νη “πατέ­ντα” περιο­ρι­σμέ­νης κυκλο­φο­ρί­ας που _υποτίθεται με την απο­κλει­στι­κή χρή­ση από οχή­μα­τα με του­λά­χι­στον έναν συνε­πι­βά­τη _εκτός του οδη­γού θα σώσουν τον πλα­νή­τη από τη ρύπαν­ση (συμπε­ρι­λαμ­βα­νο­μέ­νων carpools, vanpools και “καθα­ρών” λεω­φο­ρεί­ων μετα­φο­ράς). Αυτοί οι περιο­ρι­σμοί μπο­ρούν να επι­βάλ­λο­νται μόνο κατά τις ώρες αιχ­μής ή να ισχύ­ουν ανά πάσα στιγ­μή και υπάρ­χουν διά­φο­ροι τύποι λωρί­δων _προσωρινές ή μόνι­μες με τσι­με­ντέ­νια εμπό­δια, διπλής κατεύ­θυν­σης ή ανα­στρέ­ψι­μες και απο­κλει­στι­κές, ταυ­τό­χρο­νες ή αντί­θε­τες που λει­τουρ­γούν σε περιό­δους αιχ­μής κλπ. Γενι­κώς μύλος … η περί­πτω­ση της περί­πτω­σης, με σχε­δια­σμούς επί χάρ­του, που πλη­ρώ­νουν οι φορο­λο­γού­με­νοι και βασι­κά η λαϊ­κή οικο­γέ­νεια.

Το “κανο­νι­κό” ελά­χι­στο επί­πε­δο πλη­ρό­τη­τας _λένε είναι δύο ή τρεις επι­βά­τες, ενώ άλλο­τε εξαι­ρούν και άλλο­τε όχι οχή­μα­τα, συμπε­ρι­λαμ­βα­νο­μέ­νων μοτο­σι­κλε­τών, τσάρ­τερ λεω­φο­ρεί­ων, οχη­μά­των έκτα­κτης ανά­γκης και αστυ­νο­μι­κά \ ασθε­νο­φό­ρα,  χαμη­λών εκπο­μπών και άλλων πρά­σι­νων οχη­μά­των ή\και οχη­μά­των μίας χρή­σης που πλη­ρώ­νουν διό­δια και εισά­γο­νται  με στό­χο τη μεί­ω­ση της κυκλο­φο­ρια­κής συμ­φό­ρη­σης _πέρα από την ατμο­σφαι­ρι­κή ρύπανση

Ιστορία _
ΗΠΑ πρώτη διδάξασα

Η εισα­γω­γή των λωρί­δων HOV στις Ηνω­μέ­νες Πολι­τεί­ες ξεκί­νη­σε προ­σε­κτι­κά κατά τη διάρ­κεια 10ετίας του 1970 και στις αρχές του 1980, με σημα­ντι­κή ανά­πτυ­ξη έως τα τέλη της 10ετίας του 1990, με πρώ­τη στην εθνι­κή οδό Henry G. Shirley Memorial στη Βόρεια Βιρ­τζί­νια, μετα­ξύ της Ουά­σιγ­κτον, DC, και του Capital Beltway (1969 ως λωρί­δα για λεω­φο­ρεία) και τον Δεκέμ­βρη του 1973 σε ομα­δι­κά οχή­μα­τα με τέσ­σε­ρις ή περισ­σό­τε­ρους επι­βά­τες, απο­τε­λώ­ντας την πρώ­τη περί­πτω­ση στην οποία λεω­φο­ρεία και ομα­δι­κά αυτο­κί­νη­τα μοι­ρά­ζο­νταν επί­ση­μα μια λωρί­δα HOV σε μεγά­λη απόσταση.

Το 2005, οι δύο λωρί­δες αυτής της εγκα­τά­στα­σης HOV 3+ μετέ­φε­ραν κατά τη διάρ­κεια της πρω­ι­νής ώρας αιχ­μής (6:30_ως 9:30πμ.) συνο­λι­κά 31.700 άτο­μα σε 8.600 οχή­μα­τα (3,7 άτομα/όχημα), ενώ οι υπό­λοι­πες λωρί­δες χρή­σης μετέ­φε­ραν 23.500 άτο­μα σε 21.300 οχή­μα­τα (1,1 άτομα/όχημα), με ΜΟ χρό­νου στην HOV μόνο 29λ και 64λ στις λωρί­δες γενι­κής κυκλο­φο­ρί­ας. Νού­με­ρα πάντως πολύ μικρά σε σχέ­ση με τις 100άδες χιλιά­δες αυτο­κί­νη­τα της πειο­χής.  Από το 2012, η εγκα­τά­στα­ση HOV I‑95\I‑395 έχει μήκος 30 μίλια (48 km), εκτεί­νε­ται από την Ουά­σιγ­κτον, DC, έως το Dumfries της Βιρ­τζί­νια και έχει δύο ανα­στρέ­ψι­μες λωρί­δες που χωρί­ζο­νται από τις κανο­νι­κές λωρί­δες με φράγ­μα­τα και πρό­σβα­ση μέσω ανυ­ψω­μέ­νων ραμπών εντός και εκτός. Τρία ή περισ­σό­τε­ρα άτο­μα σε ένα όχη­μα (HOV 3+) πρέ­πει να ταξι­δεύ­ουν στην εγκα­τά­στα­ση κατά τις ώρες αιχ­μής τις καθη­με­ρι­νές _τις Κυρια­κές είναι όλα ελεύθερα.

Η 2^η HOV αυτο­κι­νη­τό­δρο­μου, άνοι­ξε το 1970 και ήταν λεω­φο­ρεί­ων _contraflow (αντί­θε­της ροής) στο Lincoln Tunnel Approach & Helix στην κομη­τεία Hudson, New Jersey. Σύμ­φω­να με την Federal Highway Administration (FHWA), Ομο­σπον­δια­κή Διοί­κη­ση Αυτο­κι­νη­το­δρό­μων το Lincoln Tunnel XBL είναι η εγκα­τά­στα­ση HOV της χώρας με τον υψη­λό­τε­ρο αριθ­μό ατό­μων στις ώρες αιχ­μής με δια­θέ­σι­μα δεδο­μέ­να χρή­σης, με 23.500 άτο­μα την πρω­ι­νή αιχ­μή και 62.000 επι­βά­τες συνολικά.

Η πρώ­τη μόνι­μη εγκα­τά­στα­ση HOV στην Καλι­φόρ­νια ήταν η λωρί­δα παρά­καμ­ψης διο­δί­ων San Francisco–Oakland Bay Bridge, που άνοι­ξε στο κοι­νό τον Απρί­λιο του 1970. H El Monte Busway (I‑10 \ αυτο­κι­νη­τό­δρο­μος San Bernardino) στο Λος Άντζε­λες ήταν αρχι­κά δια­θέ­σι­μο μόνο για λεω­φο­ρεία και οι ομά­δες αυτο­κι­νή­των τριών ατό­μων είχαν τη δυνα­τό­τη­τα να χρη­σι­μο­ποιούν τη λωρί­δα για τρεις μήνες το 1974 λόγω απερ­γί­ας των λεω­φο­ρεί­ων και στη συνέ­χεια μόνι­μα σε 3+ HOV από το 1976. Μετα­τρά­πη­κε σε λει­τουρ­γία λωρί­δας διο­δί­ων υψη­λής πλη­ρό­τη­τας το 2013 για να επι­τρέ­ψει σε οχή­μα­τα χαμη­λής πλη­ρό­τη­τας να πλη­ρώ­νουν χαρά­τσι στην Metro ExpressLanes.

Ξεκι­νώ­ντας από τη 10ετία του 1970, η Διοί­κη­ση Αστι­κών Μαζι­κών Μετα­φο­ρών ανα­γνώ­ρι­σε τα πλε­ο­νε­κτή­μα­τα των απο­κλει­στι­κών λωρί­δων για λεω­φο­ρεί­ων και ενθάρ­ρυ­νε τη χρη­μα­το­δό­τη­σή τους με γεν­ναί­ες επι­δο­τή­σεις σε κατα­σκευα­στι­κούς ομί­λους, με τις κρα­τι­κές υπη­ρε­σί­ες αυτο­κι­νη­το­δρό­μων να ξοδεύ­ουν ομο­σπον­δια­κά κεφά­λαια _bonus. Ως απο­τέ­λε­σμα του αρα­βι­κού εμπάρ­γκο πετρε­λαί­ου του 1973, το ενδια­φέ­ρον για το ridesharing αυξή­θη­κε και τα κρά­τη άρχι­σαν να πει­ρα­μα­τί­ζο­νται με τις λωρί­δες HOV. Προ­κει­μέ­νου να μειω­θεί η κατα­νά­λω­ση αργού πετρε­λαί­ου, ο νόμος για την εξοι­κο­νό­μη­ση ενέρ­γειας σε αυτο­κι­νη­τό­δρο­μους έκτα­κτης ανά­γκης του 1974 επέ­βαλ­λε μέγι­στα όρια ταχύ­τη­τας 55 mph (90 km/h) _σσ. έγι­νε και σε μας τότε κάτι παρό­μιο, στους δημό­σιους αυτο­κι­νη­τό­δρο­μους και έγι­νε η πρώ­τη περί­πτω­ση που η ομο­σπον­δια­κή κυβέρ­νη­ση των ΗΠΑ παρεί­χε χρη­μα­το­δό­τη­ση για την κοι­νή χρή­ση οχη­μά­των και οι πολι­τεί­ες επε­τρά­πη να ξοδεύ­ουν τα κεφά­λαιά τους για τους αυτο­κι­νη­τό­δρο­μους σε τέτοια έργα με επι­δό­τη­ση καπι­τα­λι­στι­κών ομί­λων του χώρου. Ο νόμος του 1978 Surface Transportation Assistance Act έκα­νε μόνι­μη αυτή τη χρη­μα­το­δό­τη­ση με ένα είδος αμε­ρι­κά­νι­κου ΣΔΙΤ.

Επί­σης, στις αρχές της δεκα­ε­τί­ας του 1970, το ridesharing συστή­θη­κε για πρώ­τη φορά ως εργα­λείο για τον μετρια­σμό των προ­βλη­μά­των ποιό­τη­τας του αέρα. Οι τρο­πο­ποι­ή­σεις του νόμου για τον καθα­ρό αέρα του 1970 καθιέ­ρω­σαν τα Εθνι­κά Πρό­τυ­πα Ποιό­τη­τας Αέρα Περι­βάλ­λο­ντος και έδω­σαν στην Υπη­ρε­σία Προ­στα­σί­ας Περι­βάλ­λο­ντος (Environmental Protection Agency EPA) ουσια­στι­κή εξου­σία να ρυθ­μί­ζει την επί­τευ­ξη της ποιό­τη­τας του αέρα με ανε­ξέ­λεγ­κτες παρεμ­βά­σεις. Ένα τελι­κό σχέ­διο ελέγ­χου για τη λεκά­νη του Λος Άντζε­λες εκδό­θη­κε το 1973 και μία από τις κύριες δια­τά­ξεις του ήταν η μετα­τρο­πή σε δύο φάσεις 296 χλμ. λωρί­δων αυτο­κι­νη­το­δρό­μων και αρτη­ριών σε λωρί­δες λεωφορείων/carpool και την ανά­πτυ­ξη μιας περι­φε­ρεια­κής με ηλε­κτρο­νι­κό σύστη­μα αντι­στοί­χι­σης carpool και με χορό εκατομμυρίων$.

Ωστό­σο, χρειά­στη­κε να φτά­σουν στο 1985 μέχρι να κατα­σκευα­στεί οποιο­δή­πο­τε έργο HOV στην κομη­τεία του Λος Άντζε­λες, και μέχρι το 1993 υπήρ­χαν μόνο 93 χλμ. λωρί­δων HOV σε όλη την επαρχία!!

Μια σημα­ντι­κή αλλα­γή πολι­τι­κής έλα­βε χώρα το 1990, όταν ένα υπό­μνη­μα από τον δια­χει­ρι­στή του FHWA ανέ­φε­ρε ότι “Η FHWA υπο­στη­ρί­ζει σθε­να­ρά τον στό­χο των προ­τι­μη­σια­κών εγκα­τα­στά­σε­ων HOV και ενθαρ­ρύ­νει τη σωστή εφαρ­μο­γή της τεχνο­λο­γί­ας HOV” και οι περι­φε­ρεια­κοί δια­χει­ρι­στές έλα­βαν οδη­γί­ες να προ­ω­θή­σουν τις σχε­τι­κές λωρί­δες και τις εγκα­τα­στά­σεις. Επί­σης, στις αρχές της 10ετίας του 1990, δύο νόμοι ενί­σχυ­σαν τη δέσμευ­ση των ΗΠΑ για την κατα­σκευή λωρί­δων HOV _μετά και από τις απο­φά­σεις για την κλι­μα­τι­κή αλλα­γή, σε κόντρα με την Ευρώ­πη και την Κίνα.

Από την άλλη πλευ­ρά, ο νόμος Intermodal Surface Transportation Efficiency Act (ISTEA) του 1991 ενθάρ­ρυ­νε την κατα­σκευή λωρί­δων HOV, οι οποί­ες κατέ­στη­σαν επι­λέ­ξι­μες για επεν­δυ­τι­κά κον­δύ­λια  μετρια­σμού της συμ­φό­ρη­σης και ποιό­τη­τας του αέρα (CMAQ) σε περιο­χές που δεν πλη­ρούν τα ομο­σπον­δια­κά πρό­τυ­πα ποιό­τη­τας. Η ISTEA προ­έ­βλε­ψε επί­σης ότι στο πλαί­σιο του Δια­κρα­τι­κού Προ­γράμ­μα­τος Συντή­ρη­σης, μόνο τα έργα HOV θα λάμ­βα­ναν την ομο­σπον­δια­κή ανα­λο­γία επι­δό­τη­σης 90% ορί­ζο­ντας όχη­μα υψη­λής πλη­ρό­τη­τας αυτό με του­λά­χι­στον δύο επι­βά­τες (HOV 2+).

Από το 2009, η Καλι­φόρ­νια ήταν η πολι­τεία με τις περισ­σό­τε­ρες εγκα­τα­στά­σεις HOV στη χώρα, με 88, ακο­λου­θού­με­νη από τη Μινε­σό­τα με 83, την Ουά­σιγ­κτον με 41, το Τέξας με 35 και τη Βιρ­τζί­νια με 21. Μέχρι το 2006, οι λωρί­δες HOV στην Καλι­φόρ­νια λει­τουρ­γού­σαν στα δύο τρί­τα της χωρη­τι­κό­τη­τάς τους, και αυτές οι εγκα­τα­στά­σεις HOV μετέ­φε­ραν κατά μέσο όρο 2.518 άτο­μα την ώρα κατά τις ώρες αιχ­μής, περισ­σό­τε­ρα μεν από τις λωρί­δες γενι­κής κυκλο­φο­ρί­ας, αλλά σε κάθε περί­πτω­ση πολύ λίγα (κάτω του 3%) ανα­φο­ρι­κά με τις ~100.000 συνολικά

Και η ζωή συνε­χί­ζε­ται …2016 I‑15 στη Γιού­τα (115χλμ.) I‑495 Capital Beltway στη μητρο­πο­λι­τι­κή περιο­χή της Ουά­σιγ­κτον DC (90,1km) κλπ. 2023, το Μίσι­γκαν άνοι­ξε τις πρώ­τες του λωρί­δες HOV (11 μίλια όλες κι όλες) κλπ

Καναδάς

Οι λωρί­δες HOV στον αυτο­κι­νη­τό­δρο­μο 404 του Οντά­ριο χωρί­ζο­νται από μια ριγέ ζώνη προ­στα­σί­ας που σπά­ει περι­στα­σια­κά για να επι­τρέ­ψει στα οχή­μα­τα να εισέρ­χο­νται και να εξέρ­χο­νται επί­σης στο Ευρύ­τε­ρο Βαν­κού­βερ και το Τορό­ντο στις αρχές της 10ετίας του 1990, ακο­λου­θού­με­νες από Οτά­βα, Γκα­τι­νό, Μόντρε­αλ και αργό­τε­ρα Κάλ­γκα­ρι. Το 2010 υπήρ­χαν περί­που 93 μίλια λωρί­δων αυτο­κι­νη­τό­δρο­μων HOV σε 11 τοπο­θε­σί­ες στη Βρε­τα­νι­κή Κολομ­βία, το Οντά­ριο και το Κεμπέκ και 81 μίλια λωρί­δων αρτη­ρια­κού οχή­μα­τος σε 24 τοπο­θε­σί­ες στο Greater Vancouver, Calgary, Toronto , Οττά­βα και Γκα­τι­νό. Το Υπουρ­γείο Μετα­φο­ρών του Οντά­ριο (MTO) το 2006 υπο­λό­γι­σε ότι οι μετα­κι­νού­με­νοι στο Τορό­ντο που χρη­σι­μο­ποιούν τις εγκα­τα­στά­σεις HOV στους αυτο­κι­νη­τό­δρο­μους 403 και 404 εξοι­κο­νο­μού­σαν 14–17λ ανά ταξί­δι. Η μέση ταχύ­τη­τα ώρας αιχ­μής στις λωρί­δες HOV είναι 62 mph, σε σύγκρι­ση με 37 mph στις λωρί­δες γενι­κής κυκλο­φο­ρί­ας του αυτο­κι­νη­τό­δρο­μου 403. Προ­σω­ρι­νές λωρί­δες HOV προ­στέ­θη­καν σε επι­λο­γές αυτο­κι­νη­το­δρό­μων της σει­ράς 400 στην ευρύ­τε­ρη περιο­χή του Τορό­ντο για τους Πανα­με­ρι­κα­νι­κούς Αγώ­νες 2015 και τους Αμε­ρι­κα­νι­κούς Αγώ­νες Parapan 2015.

🇪🇺  Ευρώπη

Από το 2012, υπάρ­χουν μερι­κές λωρί­δες HOV σε πει­ρα­μα­τι­κή λει­τουρ­γία στην Ευρώ­πη. Ο κύριος λόγος για αυτό είναι ότι, γενι­κά, οι ευρω­παϊ­κές πόλεις _όχι όλες, έχουν καλύ­τε­ρες υπη­ρε­σί­ες δημό­σιων συγκοι­νω­νιών και λιγό­τε­ρους αστι­κούς αυτο­κι­νη­τό­δρο­μους πολ­λών λωρί­δων υψη­λής χωρη­τι­κό­τη­τας από ό,τι οι ΗΠΑ και ο Κανα­δάς. Ωστό­σο, με περί­που 1,3 άτο­μα ανά όχη­μα, η μέση πλη­ρό­τη­τα αυτο­κι­νή­του είναι σχε­τι­κά χαμη­λή στις περισ­σό­τε­ρες ευρω­παϊ­κές πόλεις. Η έμφα­ση στην Ευρώ­πη έχει δοθεί στην παρο­χή λωρί­δων λεω­φο­ρεί­ων και μέτρων προ­τε­ραιό­τη­τας για λεωφορεία.

Η πρώ­τη λωρί­δα HOV στην Ευρώ­πη άνοι­ξε στην Ολλαν­δία τέλη 1993 και λει­τούρ­γη­σε μόνο μέχρι τον Αύγου­στο του 1994. Ήταν HOV 3+ μήκους 7 km  δια­χω­ρι­σμέ­νο από εμπό­δια στον Α1 κοντά στο Άμστερ­νταμ. Η εγκα­τά­στα­ση δεν προ­σέλ­κυ­σε αρκε­τούς χρή­στες για να ξεπε­ρά­σει τη δημό­σια κρι­τι­κή και το γενι­κό γέλιο και μετα­τρά­πη­κε σε μια ανα­στρέ­ψι­μη λωρί­δα ανοι­χτή στη γενι­κή κυκλο­φο­ρία, αφού δικα­στής έκρι­νε ότι “ο ολλαν­δι­κός νόμος δια­χεί­ρι­σης κυκλο­φο­ρί­ας δεν είχε την έννοια πισί­νας αυτο­κι­νή­των και επο­μέ­νως ότι η αρχή της ισό­τη­τας ήταν παρα­βιά­στη­κε” (σσ. τρία που­λά­κια κάθονταν).

Η Ισπα­νία ήταν η επό­με­νη ευρω­παϊ­κή χώρα που εισή­γα­γε HOV (Vehículos de Alta Ocupación, VAO), όταν άνοι­ξαν οι διά­με­σες ανα­στρέ­ψι­μες λωρί­δες Bus-VAO στο A‑6 της Μαδρί­της το 1995. Αυτή η εγκα­τά­στα­ση είναι η παλαιό­τε­ρη στην Ευρώ­πη που εξα­κο­λου­θεί να λειτουργεί.

Η πρώ­τη HOV στην Αγγλία άνοι­ξε στο Λιντς το 1998 και εφαρ­μό­στη­κε στον δρό­μο A647 κοντά στο Λιντς ως πει­ρα­μα­τι­κό σχέ­διο, αλλά έγι­νε μόνι­μη. Μήκος μόλις 0,93 μίλια (HOV 2+), ενώ μια HOV 3+ μήκους 2,8 km άνοι­ξε στο Linz της Αυστρί­ας το 1999, στη Νορ­βη­γία το 2001 ως HOV 3+ στην οδό Elgeseter, έναν αδιαί­ρε­το αρτη­ρια­κό δρό­μο τεσ­σά­ρων λωρί­δων στο Τρό­ντ­χαϊμ (ακο­λου­θή­θη­κε από λωρί­δες HOV στο Όσλο και στο Kristiansand πολύ μικρού μήκους)

Νέα Ζηλανδία & Αυστραλία

Η πρώ­τη λωρί­δα HOV (γνω­στή ως Transit Lane T2 ή T3 στην Αυστρα­λία άνοι­ξε το 1992, στον Ανα­το­λι­κό Αυτο­κι­νη­τό­δρο­μο της Μελ­βούρ­νης και το 2005, οι λωρί­δες T2 Transit στην Hoddle Street (Μελ­βούρ­νη) ενώ από το 2012, οι T2 και T3 στην Καμπέ­ρα, το Σίδνεϊ και το Μπρίσμπεϊν.

Στο Ώκλαντ της Νέας Ζηλαν­δί­ας, υπάρ­χουν πολ­λές μικρές λωρί­δες HOV 2+ και 3+ σε όλη την περιο­χή πολύ μικρού μήκους επί­σης T2 στο Tamaki Drive κλπ. Αυτές οι λωρί­δες προ­τε­ραιό­τη­τας είναι στην αρι­στε­ρή πλευ­ρά της ράμπας προς τον αυτο­κι­νη­τό­δρο­μο, όπου οχή­μα­τα με δύο ή περισ­σό­τε­ρα άτο­μα μπο­ρούν να παρα­κάμ­ψουν το σήμα του μετρη­τή (πλη­ρω­μή διο­δί­ων). Οι λωρί­δες προ­τε­ραιό­τη­τας μπο­ρούν επί­σης να χρη­σι­μο­ποι­η­θούν από φορ­τη­γά, λεω­φο­ρεία και μοτο­σι­κλέ­τες, και οχή­μα­τα ανά­γκης (όλοι πλη­ρώ­νουν). Έντε­κα λωρί­δες άνοι­ξαν για ηλε­κτρι­κά οχή­μα­τα σε μια δοκι­μα­στι­κή περί­ο­δο ενός έτους από τον Σεπτέμ­βριο του 2017 _έκλεισαν νωρί­τε­ρα _το Δεκέμ­βρη, μετά τις μετρήσεις.

Ινδονησία

Στην Τζα­κάρ­τα, το HOV 3+ είναι γνω­στό ως “Three in One” (Tiga dalam satu) και εφαρ­μό­στη­κε τις καθη­με­ρι­νές σε υπάρ­χο­ντες δρό­μους της οδού Sisingamangaraja (γρή­γο­ρη και αργή λωρί­δα), Jalan Jenderal Sudirman (γρή­γο­ρη και αργή λωρί­δα), Jalan M.H. Thamrin (γρή­γο­ρη και αργή λωρί­δα), Medan Merdeka Barat Road, Majapahit Road και τμή­μα­τα του Jalan Jenderal Gatot Subroto. Εκεί επι­βά­τες συνή­θως πλη­ρώ­νο­νται από τους οδη­γούς για να επι­βαί­νουν σε οχή­μα­τα, έτσι ώστε αυτά τα οχή­μα­τα να παρα­κάμ­πτουν τους “τρεις σε ένα” περιο­ρι­σμούς, με τα σχε­τι­κά χαρά­τσια (γίνο­νται όπως τους λένε «τζό­κεϊ αυτο­κι­νή­των» και από το  2016, ένα σύστη­μα μονών-ζυγών (ganjil-genap) άρχι­σε να αντι­κα­θι­στά το “3‑σε‑1”, μετά από  επι­τυ­χη­μέ­νη δοκι­μή. Οι μονοί αριθ­μοί πινα­κί­δων μπο­ρούν να εισα­γά­γουν πρώ­ην περιο­χές “3 σε 1” σε μονές ημέ­ρες και ζυγούς αριθ­μούς πινα­κί­δων σε ζυγές.

🇨🇳 Κίνα

Στο Shenzhen, το HOV 2+ έχει εφαρ­μο­στεί στη λεω­φό­ρο Binhai από το 2016 στο Chengdu, από το 2017 (το Kehua Road South, Middle και Tianfu Avenue Section, ορι­σμέ­νες ώρες) Στο Dalian, ένας δρό­μος ταχεί­ας κυκλο­φο­ρί­ας (Dongbei Expressway) συν­δέ­ει την παλιά πόλη με τη νέα _με μια λωρί­δα κυκλο­φο­ρί­ας τόσο προς τις εξερ­χό­με­νες όσο και προς τις εισερ­χό­με­νες κατευ­θύν­σεις ρυθ­μι­σμέ­νη στο HOV 2+, με πρό­στι­μο 100 CNY (15$_για την Κίνα περί­που μισό μερο­κά­μα­το ‑μισθός 7.192 γουάν _943€) για τους  παρα­βά­τες. Για δεύ­τε­ρη παρά­βα­ση το πρό­στι­μο διπλα­σιά­ζε­ται και μετά τρι­πλα­σιά­ζε­ται. Οι επι­κρι­τές υπο­στή­ρι­ξαν ότι οι λωρί­δες HOV δεν χρη­σι­μο­ποιού­νται ελά­χι­στα. Δεν είναι σαφές εάν οι λωρί­δες HOV χρη­σι­μο­ποιού­νται επαρ­κώς για να αντι­σταθ­μί­σουν τις καθυ­στε­ρή­σεις στις άλλες λωρί­δες μικτής χρήσης.

Τα πολ­λά λόγια είναι φτώ­χεια και τα πράσιν΄άλογα των “λωρί­δες υψη­λής πλη­ρό­τη­τας”  καλά κρα­τούν. Οι συνο­πτι­κές ανα­φο­ρές, σε μικρές και μεγά­λες χώρες _ακόμη και τρι­το­κο­σμι­κές, μιλούν μόνες τους. Ο ανα­γνώ­στης ας κάνει μόνος του ένα λογα­ρια­σμό των δις€\$_Γιεν, που έχουν πάει στις τσέ­πες των μεγά­λων καπι­τα­λι­στι­κών ομί­λων για λίγα χιλιό­με­τρα ή μίλια carpool lane, diamond lane, 2+ transit lane ή Τ2 \ Τ3 HOV, λωρί­δες “συνε­πι­βα­τι­σμού”…
Φυσι­κά είμα­στε και οικο­λό­γοι, αλλά πραγ­μα­τι­κοί _όχι μαϊ­μού­δες: Μακριά από την οικο­λο­γία ως καλ­λω­πι­στι­κό στοι­χείο του συστή­μα­τος, που από τις αρχές της 10ετίας του ’80 έχουν ξεχά­σει λχ. ότι η ανε­λέ­η­τη εκμε­τάλ­λευ­ση και ρύπαν­ση του περι­βάλ­λο­ντος, που εμφα­νί­ζε­ται με τη λεη­λα­σία του εδά­φους των δασών, του νερού και της ατμό­σφαι­ρας και την οποία καταγ­γέλ­λουν, έχει κοι­νω­νι­κά αίτια, ενώ παράλ­λη­λα, έχουν υιο­θε­τή­σει τις βασι­κές αρχές του καπι­τα­λι­σμού, οι οποί­ες εξι­σώ­νουν την ανά­πτυ­ξη με την πρό­ο­δο και την κυριαρ­χία επί της φύσης με πολι­τι­σμό και επί­σης, δεν αρθρώ­νουν τον οποιο­δή­πο­τε αντί­λο­γο στο νέο δόγ­μα της αγο­ράς χωρίς όρια.

Δεί­τε και Ριζο­σπά­στης “από τα παλιά _2000” Η οικο­λο­γία λίφτινγκ του νεο­φι­λε­λευ­θε­ρι­σμού ή πεδίο δράσης;