Πόλεμος στο Ισραήλ: Πώς εύκολη είναι μια χερσαία επέμβαση στη Γάζα;

Ανά­με­σα στα πιθα­νό­τε­ρα σενά­ρια του πολέ­μου ανά­με­σα στο Ισρα­ήλ και την Χαμάς περι­λαμ­βά­νε­ται μία ισραη­λι­νή χερ­σαία επί­θε­ση κατά της Γάζας. Μία τρο­μα­κτι­κή προ­ο­πτι­κή πολε­μι­κής σύγκρου­σης στην καρ­διά μίας ακραία πυκνο­κα­τοι­κη­μέ­νης πόλης, με ένα εκτε­τα­μέ­νο υπό­γειο δίκτυο από σήραγ­γες και με την παρου­σία ομή­ρων, στην πλειο­νό­τη­τά τους Ισραηλινών.

Την Δευ­τέ­ρα, το Ισρα­ήλ διέ­τα­ξε την άμε­ση δια­κο­πή πάσης φύσε­ως τρο­φο­δο­σί­ας της Λωρί­δας της Γάζας, στο πλαί­σιο της «πλή­ρους πολιορ­κί­ας» του παλαι­στι­νια­κού θύλα­κα που ελέγ­χε­ται από την Χαμάς.

Η συνέ­χεια μοιά­ζει προ­δια­γε­γραμ­μέ­νη: «Το Ισρα­ήλ θα εξα­πο­λύ­σει μεγά­λη μει­κτή πολε­μι­κή επι­χεί­ρη­ση από αέρος, ξηράς, θαλάσ­σης και Δια­στή­μα­τος», δια­βε­βαιώ­νει μέσω του Twitter (Χ) ο Τζον Σπέν­σερ, ειδι­κός του Modern War Institute της αμε­ρι­κα­νι­κής ακα­δη­μί­ας West Point.«Τα πλήγ­μα­τα θα έχουν αρχι­κά ως στό­χο τα κέντρα διοί­κη­σης της Χαμάς και τις δυνά­μεις της. Τα πυρά θα έρχο­νται από όλες τις κατευ­θύν­σεις. Παράλ­λη­λα, ο στρα­τός προ­ε­τοι­μά­ζε­ται για να εισβά­λει στην Γάζα», προ­βλέ­πει ο Αλε­ξά­ντρ Γκρίν­μπεργκ του Jerusalem Institute for Strategy and Security (JISS).

Ανταρτοπόλεμος πόλης

Ο ανταρ­το­πό­λε­μος επι­βάλ­λει μάχες σώμα με σώμα, περιο­ρί­ζει την ορα­τό­τη­τα, πολ­λα­πλα­σιά­ζει τις παγί­δες, δυσκο­λεύ­ει την διά­κρι­ση ανά­με­σα σε εμπο­λέ­μους και αμά­χους, καθι­στά άχρη­στα τα τεθωρακισμένα.

Ο Αντριου Γκέι­λερ, βρε­τα­νός πρώ­ην αξιω­μα­τι­κός, ανα­λυ­τής του Janes, περι­γρά­φει ένα «πεδίο μάχης 360 μοι­ρών, όπου η απει­λή προ­έρ­χε­ται από παντού», από τους υπο­νό­μους μέχρι τις στέ­γες, από τα υπό­γεια μέχρι τις ψευδοροφές.

«Η εκκα­θά­ρι­ση κάθε ενός κτι­ρί­ου, πιθα­νώς παγι­δευ­μέ­νου, θα σημαί­νει την ανά­πτυ­ξη μονά­δων εξου­δε­τέ­ρω­σης εκρη­κτι­κών μαζί με τον εξο­πλι­σμό τους, σκά­λες, σχοι­νιά, εκρη­κτι­κά, και όλα αυτά κάτω από εχθρι­κά πυρά, ενδε­χο­μέ­νως σε πλή­ρες σκο­τά­δι», εξη­γεί ο ειδικός.

Επι­πλέ­ον, «υπάρ­χει ο εγγε­νής κίν­δυ­νος των φίλιων πυρών», που συν­δέ­ε­ται με την δια­σπο­ρά και την υψη­λή κινη­τι­κό­τη­τα των εμπο­λέ­μων. Και «όπως έχει δεί­ξει πλή­θος συρ­ρά­ξε­ων εδώ και έναν αιώ­να, η χρή­ση του πυρο­βο­λι­κού μπο­ρεί να επι­δει­νώ­σει την κατά­στα­ση, όταν τα ερεί­πια μετα­βάλ­λο­νται σε κάλυψη».

Το «μετρό της Γάζας»

Περί τα 2,3 εκα­τομ­μύ­ρια Παλαι­στί­νιοι ζουν στην Γάζα, υπό τις συν­θή­κες του ισραη­λι­νού απο­κλει­σμού από το 2007. Ενας λαβύ­ριν­θος από πυκνο­κα­τοι­κη­μέ­να στε­νά δρο­μά­κια επά­νω από ένα τερά­στιο δίκτυο από υπό­γεια τού­νελ που ο ισραη­λι­νός στρα­τός ονο­μά­ζει «το μετρό της Γάζας».

Εκα­το­ντά­δες τού­νελ έχουν ανοι­χτεί κάτω από την μεθό­ριο μήκους 14 χιλιο­μέ­τρων ανά­με­σα στην Λωρί­δα της Γάζας και το αιγυ­πτια­κό Σινά για την κυκλο­φο­ρία των ενό­πλων της Χαμάς, όπλων και άλλων προ­ϊ­ό­ντων λαθρε­μπο­ρί­ου. Πολ­λά έχουν κατα­στρα­φεί. Αλλά όχι όλα.

Μετά το 2014, η Χαμάς έχει σκά­ψει υπό­γεια περά­σμα­τα εντός του εδά­φους της Λωρί­δας της Γάζας.

Ενο­πλοι της Χαμάς, εγκα­τε­στη­μέ­νοι σε βάθος 30 ή 40 μέτρων από την επι­φά­νεια του εδά­φους κυκλο­φο­ρούν εκεί ελεύ­θε­ρα προ­φυ­λαγ­μέ­νοι από τις ισραη­λι­νές επι­δρο­μές. Εκτο­ξευ­τή­ρες ρου­κε­τών είναι κρυμ­μέ­νοι λίγα μέτρα κάτω από την επι­φά­νεια του εδά­φους και έχουν την δυνα­τό­τη­τα να πετα­χτούν χάρη σε ένα σύστη­μα αυτό­μα­της κατα­πα­κτής, να βάλουν και να εξα­φα­νι­στούν και πάλι κάτω από την επιφάνεια.

Ο ισραη­λι­νός στρα­τός βομ­βάρ­δι­σε με σφο­δρό­τη­τα αυτό το δίκτυο των τού­νελ το 2021. Ομως, αν ένα τμή­μα του δικτύ­ου είναι γνω­στό στις ισραη­λι­νές ένο­πλες δυνά­μεις, αλλά τμή­μα­τα παρα­μέ­νουν μυστι­κά και είναι ικα­νά να περι­πλέ­ξουν σοβα­ρά τις επιχειρήσεις.

Πλεονέκτημα στον αμυνόμενο

Η Χαμάς «γνω­ρί­ζει τα τού­νελ απέ­ξω», λέει ο Κόλιν Κλαρ, διευ­θυ­ντής ερευ­νών στο Soufan Center της Νέας Υόρ­κης. «Ορι­σμέ­να είναι πιθα­νό­τα­τα παγι­δευ­μέ­να. Η προ­ε­τοι­μα­σία για πόλε­μο σε τέτοιο περι­βάλ­λον (…) χρειά­ζε­ται εκτε­τα­μέ­νη πλη­ρο­φό­ρη­ση (…), πράγ­μα που οι Ισραη­λι­νοί ίσως δεν διαθέτουν».

Και ακό­μη περισ­σό­τε­ρο σε σχέ­ση με τις μάχες σε ανοι­κτό έδα­φος, ο αμυ­νό­με­νος — στην περί­πτω­σή μας η Χαμάς — δια­θέ­τει σημα­ντι­κό τακτι­κό πλεονέκτημα.

«Ολοι γνω­ρί­ζουν ότι θα είναι μακρο­χρό­νιο, δύσκο­λο και με μεγά­λες απώ­λειες», προει­δο­ποιεί ο Αλε­ξά­ντρ Γκρίν­μπεργκ προ­σθέ­το­ντας ότι υπάρ­χουν «ρομπότ και άλλα ειδι­κά μέσα που επι­τρέ­πουν την είσο­δο στα τούνελ».

Για την Χαμάς «είναι ένα πλε­ο­νέ­κτη­μα που μπο­ρεί να εξε­λι­χθεί σε παγί­δα. Οταν εντο­πι­σθούν τα τού­νελ, μπο­ρούν να σφρα­γι­στούν μαζί με όσους είναι μέσα. Στην περί­πτω­ση αυτή η δια­τα­γή θα είναι “κανέ­να έλεος”».

«Η ισραηλινή κοινωνία δεν θα συγχωρήσει ποτέ»

Ενα ακό­μη πρό­βλη­μα θα βαρύ­νει στην χερ­σαία επι­χεί­ρη­ση: η Χαμάς έχει συλ­λά­βει ομή­ρους δεκά­δες πολί­τες, στην πλειο­νό­τη­τά τους Ισραη­λι­νούς, αλλά επί­σης, σύμ­φω­να με τα ισραη­λι­νά μέσα ενη­μέ­ρω­σης, ξένους εργά­τες και πιθα­νόν ισραη­λι­νούς στρατιωτικούς.

«Αν η ζωή των ομή­ρων δεν απο­τε­λέ­σει προ­τε­ραιό­τη­τα, αυτό η ισραη­λι­νή κοι­νω­νία δεν θα το συγ­χω­ρή­σει ποτέ. Η πίε­ση της κοι­νής γνώ­μης είναι τερά­στια και ο Νετα­νιά­χου το γνω­ρί­ζει πολύ καλά», λέει η Σιλ­βέν Μπυλ, κοι­νω­νιο­λό­γος στο CNRS ειδι­κευ­μέ­νη στο Ισραήλ.

«Οταν η ισραη­λι­νή κοι­νω­νία θα ζητή­σει λογα­ρια­σμό θα υπάρ­χει αυτό : “δεν εγγυ­η­θή­κα­τε την ασφά­λειά μας, επι­στρέψ­τε μας τους ομή­ρους”», λέει.

Στην πραγ­μα­τι­κό­τη­τα, το Τελ Αβίβ δεν είναι αυτήν την στιγ­μή σε θέση να δια­πραγ­μα­τευ­θεί, επι­ση­μαί­νει ο Κόμπι Μάικλ, του think-tank INSS του Τελ Αβίβ. «Με όλη αυτή την θλί­ψη, όλο τον πόνο, το πρό­βλη­μα των ομή­ρων δεν μπο­ρεί να είναι η πρώ­τη προ­τε­ραιό­τη­τα του Ισρα­ήλ. Το Ισρα­ήλ θα επι­στρέ­ψει στο πρό­βλη­μα των ομή­ρων μόνο όταν η Χαμάς θα έχει ηττη­θεί και θα βρί­σκε­ται σε θέση αδυ­να­μί­ας. Ούτε δευ­τε­ρό­λε­πτο πριν».