Συμφωνία Καζέρτας (Ένα ντοκουμέντο)

Επι­μέ­λεια Αλέ­κος Χατζη­κώ­στας //

Το διά­στη­μα 24 έως 26 Σεπτεμ­βρί­ου 1944, στη πόλη Καζέρ­τα (Cazerta, κοντά στη Νάπο­λι), σε συνέ­χεια του σχη­μα­τι­σμού της κυβέρ­νη­σης «Εθνι­κής Ενό­τη­τας», που είχε δημιουρ­γη­θεί στις 2 Σεπτεμ­βρί­ου με τη συμ­με­το­χή και του ΕΑΜ, πραγ­μα­το­ποι­ή­θη­καν οι δια­πραγ­μα­τεύ­σεις μετα­ξύ των στρα­τιω­τι­κών και πολι­τι­κών εκπρο­σώ­πων της βρε­τα­νι­κής κυβέρ­νη­σης, της ελλη­νι­κής κυβέρ­νη­σης και των στρα­τιω­τι­κών αρχη­γών του ΕΛΑΣ και του ΕΔΕΣ, Στέ­φα­νου Σαρά­φη και Ναπο­λέ­ο­ντα Ζέρ­βα αντί­στοι­χα. . Συγκε­κρι­μέ­να, από πλευ­ράς της Μεγά­λης Βρε­τα­νί­ας συμ­με­τεί­χε ο αρχι­στρά­τη­γος των Συμ­μα­χι­κών Δυνά­με­ων Μέσης Ανα­το­λής (ως πρό­ε­δρος της σύσκε­ψης) Ουίλ­σον, ο υπουρ­γός Μέσης Ανα­το­λής Μακ Μίλαν, ο πρε­σβευ­τής στην Ελλά­δα Λίπερ και ο στρα­τη­γός Σκό­μπι. Η ελλη­νι­κή κυβέρ­νη­ση εκπρο­σω­πή­θη­κε από τον πρω­θυ­πουρ­γό Γεώρ­γιο Παπαν­δρέ­ου και 4 υπουρ­γούς (δύο αστούς — Θεμι­στο­κλής Τσά­τσος και Πανα­γιώ­της Σγου­ρί­τσας — και δύο του ΕΑΜ — Γιάν­νης Ζεύ­γος και Αλέ­ξαν­δρος Σβώ­λος). Η ίδια η συμ­φω­νία υπο­γρά­φτη­κε από τους επι­κε­φα­λής των συμ­με­τε­χό­ντων πλευ­ρών, δηλα­δή τους Ουίλ­σον, Παπαν­δρέ­ου, Σαρά­φη και Ζέρ­βα. Οι δια­πραγ­μα­τεύ­σεις αυτές κατέ­λη­ξαν στη «Συμ­φω­νία της Καζέρτας».

Με αυτή τη συμ­φω­νία η άρχου­σα τάξη της χώρας από κοι­νού με τους εκπρο­σώ­πους του βρε­τα­νι­κού ιμπε­ρια­λι­σμού κατά­φε­ραν τυπι­κά να καταρ­γή­σουν τη σχε­τι­κή αυτο­νο­μία που δια­τη­ρού­σε ο ΕΛΑΣ, ακό­μα και μετά την υπο­γρα­φή του «Συμ­φώ­νου του Λιβά­νου», απέ­να­ντι στο βρε­τα­νι­κό αρχη­γείο και τα ελλη­νι­κά αστι­κά πολι­τι­κά κόμ­μα­τα. Έδι­νε πλέ­ον, με τη σύμ­φω­νη γνώ­μη του ΚΚΕ και του ΕΑΜ, την απαι­τού­με­νη νομι­μο­φά­νεια για τη βρε­τα­νι­κή στρα­τιω­τι­κή επέμ­βα­ση στα εσω­τε­ρι­κά ζητή­μα­τα της Ελλά­δας, που θα ακο­λου­θού­σε μετά από ελά­χι­στο χρο­νι­κό διάστημα…

Παρου­σιά­ζου­με σήμε­ρα — ενδει­κτι­κό των αυτα­πα­τών και των λαθε­μέ­νων εκτι­μή­σε­ων που τότε υπήρ­χαν- πρω­το­σέ­λι­δο δημο­σί­ευ­μα του ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗ (3/10), «Έκδο­ση Αθή­νας»,  με τον χαρα­κτη­ρι­στι­κό τίτλο « Ο ΕΛΑΣ ΣΤΗΝ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΕΘΝΟΥΣ ΚΑΙ ΣΥΜΜΑΧΩΝ». Σ’ αυτό ενώ γίνε­ται σωστά ανα­φο­ρά στην απε­λευ­θέ­ρω­ση μιας σει­ράς πόλε­ων και κωμο­πό­λε­ων από τον ΕΛΑΣ, ταυ­τό­χρο­να υπερ­το­νί­ζε­ται ο  ρόλος των «συμ­μά­χων» καθώς και της «Εθνι­κής κυβέρ­νη­σης», μέσω της και της σχε­τι­κής συμφωνίας

«Η συνά­ντη­ση στην Ιτα­λία του αρχη­γού του ΕΛΑΣ στρα­τη­γού Σαρά­φη με τον αρχι­στρά­τη­γο Μ. Ανα­το­λής Μ. Ουίλ­σων, χαι­ρε­τί­σθη­κε απ’ το μαχό­με­νο έθνος, σαν το πιο ευοί­ω­νο γεγο­νός για την ολο­κλη­ρω­τι­κή απε­λευ­θέ­ρω­ση της Ελλά­δας. Ο εθνι­κός στρα­τός του ΕΛΑΣ ανα­λαμ­βά­νει επί­ση­μα απέ­να­ντι στην Εθνι­κή κυβέρ­νη­ση και τους Συμ­μά­χους το υπέ­ρο­χο καθή­κον της απε­λευ­θέ­ρω­σης της χώρας και της εξα­σφά­λι­σης της αλη­θι­νής τάξης. Η συνά­ντη­ση αυτή είναι ένα γερό ράπι­σμα στους αθυ­ρό­στο­μους δια­σπα­στές ‚που ήθε­λαν τον ΕΛΑΣ μακρυά από την Αττι­κή! Ο ΕΛΑΣ σήμε­ρα είναι η πιο ισχυ­ρή και μεγά­λη στρα­τιω­τι­κή δύνα­μη της χώρας ‚που βάζει τη λεο­ντα­ρί­σια καρ­διά του και το γερό σπα­θί του στην υπη­ρε­σία του έθνους και της συμ­μα­χι­κής υπό­θε­σης. Εξο­πλί­στη­κε αρπά­ζο­ντας τα περισ­σό­τε­ρα όπλα απ’ τον κατα­χτη­τή και πέρα­σε απ’ τον  κλε­φτο­πό­λε­μο στη μαζι­κή ορμη­τι­κή επί­θε­ση ενός αλη­θι­νά αδά­μα­στου στρα­τού. Μα τι θέση έχουν τα λόγια όταν ο ΕΛΑΣ σήμε­ρα είναι ο απε­λευ­θε­ρω­τής της Καρ­δί­τσας, Κομο­τη­νής, Μεσο­λογ­γί­ου, Αγρι­νί­ου, Αμφι­λο­χία, Πρέ­βε­ζας, Αλε­ξαν­δρού­πο­λης, Καλα­μά­τας, Πύρ­γου, Μελι­γα­λά, Ξάν­θης, Καστο­ριάς, Σιά­τι­στας, Τυρ­νά­βου, Μυτι­λή­νης, Χίου Νιγρί­τας, Νάου­σας, Κόνι­τσας, Αργους Ορε­στι­κού . Ναυ­πά­κτου, Σέρ­ρες, Δρά­μας, Καβά­λας, Φιλιά­τες, Κεφα­λω­νιάς, Αιγί­ου, Δια­κο­φτού, Κιά­του κλπ.

«Οι Έλλη­νες αντάρ­τες- γρά­φει Αμε­ρι­κα­νός γερου­σια­στής- απο­τε­λούν μέρος της μεγά­λης στρα­τιάς των συμ­μά­χων. Χαι­ρε­τί­ζω τη νέα ανα­λα­μπή του ελλη­νι­κού λαού, που εξα­γο­ρά­ζει την ελευ­θε­ρία του μεγά­λους αγώ­νες και θυσίες…».

Ο ελλη­νι­κός λαός ξαί­ρει πως οι απο­βά­σεις των Συμ­μά­χων μας Αγγλο-αμε­ρι­κά­νων στη Χει­μά­ρα και άλλα σημεία της Αλβα­νί­ας, συν­δυα­σμέ­νες με τη δρά­ση του ΕΛΑΣ, κάνουν τις μέρες της σκλα­βιάς του να μετριού­νται στα δάκτυλα».