Την μοναδική φορά που οι ΗΠΑ έστειλαν στρατό ενάντια στους μπολσεβίκους έμαθαν τι σημαίνει επαναστάτης (2/8 Μέρος)

Επι­μέ­λεια Πάνος Αλε­πλιώ­της //

«Στα τέλη του Φεβρουα­ρί­ου 1919, οι στρα­τιώ­τες του Β τάγ­μα­τος του 339ου Συντάγ­μα­τος του Αμε­ρι­κά­νι­κου εκστρα­τευ­τι­κού σώμα­τος έφτα­σαν στα οριά τους όταν η δρά­ση έδω­σε τη θέση της στην ανταρσία.

 Οι Αμε­ρι­κα­νοί στρα­τιώ­τες νόμι­ζαν πως θα αντι­με­τω­πί­σουν τους Γερ­μα­νούς στο Δυτι­κό Μέτω­πο. Όμως τρεις μήνες μετά την ανα­κω­χή της 11 Νοεμ­βρί­ου όπου έλη­ξε ο Α Παγκό­σμιος πόλε­μος, ακό­μη πολε­μού­σαν τους επα­να­στά­τες Μπολ­σε­βί­κους στην Ρωσία στον παγω­μέ­νο Βορρά.

 Δεκά­δες συνα­δελ­φοί τους είχαν υπο­κύ­ψει από γρί­πη στο ταξί­δι στη θάλασ­σα για το ρωσι­κό λιμά­νι του Αρχάγ­γε­λου. Άλλοι είχαν σκο­τω­θεί στη μάχη με έναν εχθρό, οπλι­σμέ­νο με την τοπι­κή γνώ­ση στα μονο­πά­τια και τα χωριά. Πλη­γω­μέ­νοι Αμε­ρι­κά­νοι είχαν παγώ­σει μέχρι θανά­του περι­μέ­νο­ντας διά­σω­σης στα χιο­νι­σμέ­να δάση». Έτσι αρχί­ζει το άρθρο του Michael M. Phillips στην Wall street journal.

Μέρος Β’. Η πρώ­τη και μονα­δι­κή σύγκρουση

Η μόνη φορά που αμε­ρι­κά­νι­κα και ρωσι­κά στρα­τεύ­μα­τα πολέ­μη­σαν μετα­ξύ τους ήταν έναν αιώ­να πριν, σε μία σκλη­ρή σύγκρου­ση στην εκστρα­τεία “Αρχάγ­γε­λος”, ή “Πολι­κή Αρκού­δα”. Δεν πήγε καλά για τους Αμε­ρι­κα­νούς, ήταν μια ολο­κλη­ρω­τι­κή απώ­λεια που όμως δια­γρά­φη­κε από την συλ­λο­γι­κή ιστο­ρι­κή μνή­μη των ΗΠΑ και δεν ανα­φέρ­θη­κε με αφορ­μή την 100ή επέ­τειο από το τέλος του Α’ Παγκο­σμί­ου πολέμου.

Στα πρώ­τα χρό­νια του Α’ Παγκο­σμί­ου Πολέ­μου, η αυτο­κρα­το­ρι­κή Ρωσία πολέ­μη­σε δίπλα στην Γαλ­λία, Βρε­τα­νία και ΗΠΑ ενά­ντια στη Γερ­μα­νία και τους συμ­μά­χους της. Στη συνέ­χεια η Ρώσι­κη Επα­νά­στα­ση του 1917 τερ­μά­τι­σε την Συμμαχία.

Οι Μπολ­σε­βί­κοι κατέ­λα­βαν την εξου­σία και, στις 3 Μαρ­τί­ου 1918, υπέ­γρα­ψαν συμ­φω­νία ειρή­νης με τη Γερ­μα­νία. Η Συμ­φω­νία επέ­τρε­ψε την Γερ­μα­νία να επι­κε­ντρω­θεί στο δυτι­κό μέτω­πο. Οι Μπολ­σε­βί­κοι, με επι­κε­φα­λής τον Vladimir Λένιν, στρά­φη­καν προς την υπε­ρά­σπι­ση της επα­νά­στα­ση από τους Λευ­κούς, υπο­στη­ρι­κτές της τσα­ρι­κής εξου­σί­ας, οι οποί­οι υπο­στη­ρί­ζο­νται από τους Βρε­τα­νούς και τους Γάλλους.

Στο τέλος του καλο­και­ριού και στις αρχές φθι­νο­πώ­ρου του 1918, ο Προ­έ­δρος Woodrow Wilson στέλ­νει 5.300 Αμε­ρι­κα­νούς στρα­τιώ­τες σε απο­στο­λή στη Βόρεια Ρωσία με ασα­φείς και αντι­φα­τι­κές διαταγές.

Η εκστρα­τεία Αρχάγ­γε­λος 1918 πιστο­ποιεί­ται από, έναν αιώ­να πριν, παλιά στρα­τιω­τι­κά αρχεία, απο­χα­ρα­κτη­ρι­σμέ­να κυβερ­νη­τι­κά ντο­κου­μέ­ντα, προ­σω­πι­κές επι­στο­λές, ημε­ρο­λό­για, φωτο­γρα­φί­ες και φιλμ από εθνι­κά αρχεία, από την βιβλιο­θή­κη ιστο­ρί­ας του Bentley, του Πανε­πι­στή­μιου του Μίτσι­γκαν, καθώς επί­σης και με απο­μνη­μο­νεύ­μα­τα στρατιωτών.

Ντι­τρόιτ γραμ­μή παραγωγής

Το 339ο Σύνταγ­μα Πεζι­κού ήταν γνω­στό σαν το σύνταγ­μα του Ντι­τρόιτ. Οι περισ­σό­τε­ροι από τους 3.800, εργά­τες εργο­στα­σί­ων αυτο­κι­νή­του, λογι­στές, εργά­τες σε αγρο­κτή­μα­τα, κατα­στη­μα­τάρ­χες και άλλους κλη­ρω­τούς που ανή­καν στις γραμ­μές του, ήταν απο το Μίσιγκαν.

Οι άνδρες είχαν ένα μήνα εκπαί­δευ­ση πεζι­κού στο στρα­τό­πε­δο Custer στο Μπατλ-Κρηκ, πριν ταξι­δέ­ψουν στη Νέα Υόρ­κη και από κει να επι­βι­βα­στούν στα πλοία για την Αγγλία τον Ιου­λίο του 1918.

Τα στρα­τεύ­μα­τα νόμι­ζαν ότι κατευ­θύ­νο­νταν για το δυτι­κό μέτω­πο που εκτει­νό­ταν σε μιά από­στα­ση 450-μιλί­ων με χαρα­κώ­μα­τα και συρ­μα­το­πλέγ­μα­τα από την Ελβε­τία μέχρι την Βόρεια Θάλασ­σα. Επί­σης κυκλο­φο­ρού­σαν φήμες για άλλους προορισμούς.

Ο στρα­τιώ­της Walter McKenzie είχε κατα­λά­βει πως η αλλη­λο­γρα­φία του θα  λογο­κρί­νε­ται. Έτσι έγρα­ψε στην φίλη του, Connie Loveday, πως θα χρη­σι­μο­ποιεί κώδι­κα για να την ενη­με­ρώ­σει που θα πήγαι­ναν. Α για Βέλ­γιο, Β θα ήταν Αγγλία, Ε για τη Ρωσία. Ο McKenzie την παρα­κά­λε­σε να απο­μνη­μο­νεύ­σει τον κωδι­κό και να κατα­στρέ­ψει την επι­στο­λή, αλλά η κα Loveday την κράτησε.

Την ιστο­ρία του διη­γή­θη­κε η χήρα μητέ­ρα του. Στην ηλι­κία των 9, πήγε να δου­λέ­ψει για συγκο­μι­δή φρού­των στο Shelby, Mich. Στα 14, πήρε άδεια για εργα­σία σε εργο­στά­σιο. Εργά­στη­κε και παράλ­λη­λα τέλειω­σε τις σπου­δές του στο Πανε­πι­στή­μιο του Μίσι­γκαν, πήρε πτυ­χίο νομι­κής και έγι­νε δικη­γό­ρος στην Υπη­ρε­σία εισο­δή­μα­τος. Η κακή του όρα­ση δεν θα τον κρα­τή­σει έξω από την επιστράτευση.

Στο πλοίο, οι άνδρες κοι­μό­ταν σε κρε­βά­τια αιώ­ρες κρε­μα­σμέ­νες από την ορο­φή. Ασυ­νή­θι­στοι σε αιώ­ρες και θαλάσ­σια ταξί­δια, κάποιοι κατρα­κυ­λού­σαν στα πατώ­μα­τα. «Λυπά­μαι να το πω ότι η ακραία αισχρο­λο­γία είναι κοι­νή ανά πάσα στιγ­μή,» ανέ­φε­ρε ο McKenzie στην μητέ­ρα του. Μέχρι να φτά­σουν στην Αγγλία, οι στρα­τιώ­τες, φοβού­με­νοι τις τορ­πί­λες από τα γερ­μα­νι­κά υπο­βρύ­χια, κοι­μό­ταν με τα ρού­χα και τα σωσί­βια, μόνι­μα σε επιφυλακή.

Τα πλοία ήρθαν στο Λίβερ­πουλ στις 4 Αυγού­στου του 1918. Τα στρα­τεύ­μα­τα οδη­γή­θη­καν με τρέ­νο σε ένα στρα­τό­πε­δο με σκηνές.

Την Κυρια­κή, 18 Αυγού­στου, ο McKenzie πήγε στις υπη­ρε­σί­ες της Εκκλη­σί­ας για να παρα­λά­βει μάλ­λι­νες στο­λές, μάλ­λι­να και δερ­μά­τι­να γάντια.

«Είναι ακό­μα εικα­σί­ες ως προς το πού θα πάμε,» έγρα­ψε ο McKenzie στην μητέ­ρα του, «αλλά δεν πιστεύω ότι θα είναι η ηλιό­λου­στη Ιταλία.»

Μια εβδο­μά­δα αργό­τε­ρα, το 339ο Σύνταγ­μα, μαζί με σώμα μηχα­νι­κού, ασθε­νο­φό­ρα και ιατρι­κές υπη­ρε­σί­ες, φορ­τώ­νε­ται σε τρία καμου­φλα­ρι­σμέ­να ατμό­πλοια από το Νιου­κά­στλ για ένα ταξί­δι οκτώ ημε­ρών για το λιμά­νι του Αρχάγ­γε­λου. Η εκστρα­τεία ενά­ντια στους μπολ­σε­βί­κους αρχίζει.

ΔΕΙΤΑ ΤΑ ΠΡΟΗΓΗΟΥΜΕΝΑ: Όταν οι Αμε­ρι­κά­νοι συνά­ντη­σαν τους μπολσεβίκους

________________________________________________________________________________________________

Πάνος Αλεπλιώτης Δημοτικός σύμβουλος Πυλαίας Θεσσαλονίκης 87/90 και 99/2002. Αντιδήμαρχος Πυλαίας από το 1987 έως και το 1990 και από το 1999 έως και το 2000. Εργάστηκε σαν γεωλόγος, περιβαλλοντολόγος και χωροτάκτης στην Ελλάδα και στην Σουηδία