14 Δεκεμβρίου 1825: Η εξέγερση των Δεκεμβριστών στη Ρωσία

Στις 14 Δεκέμ­βρη 1825 ξέσπα­σε στη Ρωσία η εξέ­γερ­ση των Δεκεμ­βρι­στών. Οι Δεκεμ­βρι­στές ήταν Ρώσοι επα­να­στά­τες προ­ερ­χό­με­νοι από την τάξη των ευγε­νών. Ο περιο­ρι­σμέ­νος χαρα­κτή­ρας του ταξι­κού τους αγώ­να έβα­λε τη σφρα­γί­δα του στην εξέ­γερ­σή τους, που, σύμ­φω­να με τα συν­θή­μα­τά της, ήταν αντι­φε­ου­δαρ­χι­κή και συν­δε­ό­ταν με την ωρί­μαν­ση των προ­ϋ­πο­θέ­σε­ων της αστι­κής επα­νά­στα­σης στη Ρωσία.

Το Νοέμ­βρη του 1825 πέθα­νε ξαφ­νι­κά ο τσά­ρος Αλέ­ξαν­δρος Α’. Τη θέση του θα έπαιρ­νε ο αδελ­φός του Νικό­λα­ος, που ήταν πολύ μιση­τός για τις στρα­το­κρα­τι­κές του από­ψεις και μεθό­δους. Η οργά­νω­ση των Δεκεμ­βρι­στών όρι­σε ως ημέ­ρα της εξέ­γερ­σης την 14η Δεκέμ­βρη, την ημέ­ρα που θα γινό­ταν στην Πετρού­πο­λη η ορκω­μο­σία του Νικο­λά­ου του Β’. Το σχέ­διο προ­έ­βλε­πε την παρε­μπό­δι­ση της ορκω­μο­σί­ας, το ξεσή­κω­μα των στρα­τευ­μά­των, που συμπα­θού­σαν τους Δεκεμ­βρι­στές, τη μετα­φο­ρά τους στην Πλα­τεία της Γερου­σί­ας και με τη δύνα­μη των όπλων (αν δε βοη­θού­σαν οι δια­πραγ­μα­τεύ­σεις) να μην επι­τρέ­ψουν στη Γερου­σία και το Κρα­τι­κό Συμ­βού­λιο να ορκί­σουν τον και­νού­ριο τσάρο.

Στο μανι­φέ­στο της εξέ­γερ­σης γινό­ταν λόγος για ανα­τρο­πή της κυβέρ­νη­σης, κατάρ­γη­ση της δου­λο­πα­ροι­κί­ας, απα­γό­ρευ­ση της υπο­χρε­ω­τι­κής στρα­το­λο­γί­ας, δια­κη­ρύσ­σο­νταν οι πολι­τι­κές ελευ­θε­ρί­ες και συγκα­λού­νταν η Συντα­κτι­κή Συνέ­λευ­ση, η οποία θα έλυ­νε ορι­στι­κά το πρό­βλη­μα του συντάγ­μα­τος και της μορ­φής δια­κυ­βέρ­νη­σης της Ρωσίας.

Στην εξέ­γερ­ση πήραν μέρος περί­που 3.000 στρα­τιώ­τες με τους διοι­κη­τές τους και ενώ το συγκε­ντρω­μέ­νο πλή­θος ήταν σαφώς υπέρ των επα­να­στα­τών, ορι­σμέ­να λάθη της ηγε­σί­ας των Δεκεμ­βρι­στών οδή­γη­σαν σε απο­τυ­χία. Ο Νικό­λα­ος πλη­ρο­φο­ρη­μέ­νος από κατα­δό­τες για τα σχέ­διά τους, φρό­ντι­σε να φέρει από τα ξημε­ρώ­μα­τα τα μέλη της Γερου­σί­ας και του Κρα­τι­κού Συμ­βου­λί­ου στον τόπο της ορκω­μο­σί­ας, ενώ κάλε­σε τα πιστά του στρα­τεύ­μα­τα να κυκλώ­σουν τους επα­να­στά­τες. Οι Δεκεμ­βρι­στές αντι­στά­θη­καν για αρκε­τές ώρες, ενώ σκο­τώ­θη­καν πάνω από 80. Οταν νύχτω­σε, η εξέ­γερ­ση είχε κιό­λας κατασταλεί.

Η εξέ­γερ­ση των Δεκεμ­βρι­στών κατέ­χει σημα­ντι­κή θέση στην ιστο­ρία του επα­να­στα­τι­κού κινή­μα­τος της Ρωσί­ας. Ηταν η πρώ­τη ανοι­χτή ένο­πλη εξέ­γερ­ση με σκο­πό της συντρι­βή της απο­λυ­ταρ­χί­ας και την κατάρ­γη­ση της δου­λο­πα­ροι­κί­ας. Ο Λένιν τοπο­θε­τεί τους Δεκεμ­βρι­στές στην αρχή της περιό­δου του επα­να­στα­τι­κού κινήματος.

Πηγή: Ριζο­σπά­στης