23 Οκτωβρίου 1956: Αντεπανάσταση στην Ουγγαρία

Αντε­πα­νά­στα­ση εκδη­λώ­νε­ται στην Λαϊ­κή Δημο­κρα­τία της Ουγ­γα­ρί­ας. Οι αντε­πα­να­στα­τι­κές δυνά­μεις ήταν έτοι­μες για ένο­πλο πρα­ξι­κό­πη­μα ήδη από τα μέσα του Οκτώ­βρη. Είχαν στη διά­θε­σή τους ένο­πλα σώμα­τα και λεπτο­με­ρή σχέ­δια για τη διε­ξα­γω­γή της ένο­πλης εξέ­γερ­σης. Στην πρώ­τη φάση ωστό­σο, μετα­ξύ 23 και 30 Οχτώ­βρη, η αντί­δρα­ση δεν τόλ­μη­σε να εμφα­νι­στεί ανοι­χτά με αντι­σο­σια­λι­στι­κά συν­θή­μα­τα, αλλά στη­ρί­χτη­κε σε αιτή­μα­τα, όπως π.χ., «απο­στα­λι­νο­ποί­η­ση», «εκδη­μο­κρα­τι­σμός και απο­κέ­ντρω­ση», «ουγ­γρι­κός εθνι­κός κομ­μου­νι­σμός» κ.ά. Μ’ αυτόν τον τρό­πο οι πρα­ξι­κο­πη­μα­τί­ες πέτυ­χαν να εκμε­ταλ­λευ­τούν την πλα­τιά δυσα­ρέ­σκεια των μαζών απέ­να­ντι στη δογ­μα­τι­κή — σεχτα­ρι­στι­κή πολι­τι­κή της προη­γού­με­νης κομ­μα­τι­κής ηγεσίας.

Στις 23 Οχτώ­βρη έγι­νε στη Βου­δα­πέ­στη μια φοι­τη­τι­κή δια­δή­λω­ση, που την εκμε­ταλ­λεύ­τη­καν οι αντε­πα­να­στα­τι­κές δυνά­μεις, για να προ­κα­λέ­σουν ένο­πλες συγκρού­σεις. Ο Ιμρε Νάγκι, που εκτε­λού­σε χρέη πρω­θυ­πουρ­γού από τις 24 Οκτώ­βρη, υπο­στή­ρι­ξε την αντε­πα­νά­στα­ση. Μετά την κατάρ­ρευ­ση του μεθο­ρια­κού ελέγ­χου διείσ­δυ­σαν στην Ουγ­γα­ρία χιλιά­δες οπλι­σμέ­νοι εμι­γκρέ­δες από το εξω­τε­ρι­κό. Ο εξο­πλι­σμός και ο ανε­φο­δια­σμός των πρα­ξι­κο­πη­μα­τιών γινό­ταν μέσω της αερο­γέ­φυ­ρας Βιέν­νης — Βου­δα­πέ­στης, κύρια από αμε­ρι­κα­νι­κά αερο­πλά­να. Οι διπλω­μα­τι­κοί εκπρό­σω­ποι των ΗΠΑ κι άλλων καπι­τα­λι­στι­κών κρα­τών έδι­ναν άμε­σες οδη­γί­ες στην ηγε­σία των πραξικοπηματιών.

Στη δεύ­τε­ρη φάση του πρα­ξι­κο­πή­μα­τος φάνη­κε ανοι­χτά ποιοι κρύ­βο­νται πραγ­μα­τι­κά πίσω τους. Η αντί­δρα­ση ενθαρ­ρυ­μέ­νη από την εξω­τε­ρι­κή υπο­στή­ρι­ξη, καθώς κι από την προ­δο­τι­κή πολι­τι­κή του Ιμρε Νάγκι, πέρα­σε μετά τις 30 Οχτώ­βρη στην ανοι­χτή τρο­μο­κρα­τία. Στους δρό­μους της Βου­δα­πέ­στης κυριαρ­χού­σε η αντε­πα­να­στα­τι­κή τρο­μο­κρα­τία, ομα­δι­κά δολο­φο­νού­νταν κομ­μου­νι­στές και προ­ο­δευ­τι­κοί άνθρω­ποι. Κατά χιλιά­δες φυλα­κί­ζο­νταν σ’ όλη τη χώρα αγω­νι­στές του κόμ­μα­τος, πρό­ε­δροι αγρο­τι­κών ενώ­σε­ων, πρό­ε­δροι συμ­βου­λί­ων, οπα­δοί του σοσια­λι­σμού και προ­ε­τοι­μα­ζό­ταν η σφα­γή τους. Στον πολι­τι­κό στί­βο είχαν επα­νεμ­φα­νι­στεί οι καπι­τα­λι­στές, γαιο­κτή­μο­νες, τρα­πε­ζί­τες, πρί­γκι­πες και κόμη­τες, με επι­κε­φα­λής τον Μίν­τσε­ντι. Εμφα­νί­στη­καν στη Βου­λή και ίδρυ­σαν μέσα σε δύο μέρες 28 αντε­πα­να­στα­τι­κά κόμματα.

Η ανοι­χτή επί­θε­ση ενά­ντια στις σοσια­λι­στι­κές κατα­κτή­σεις άνοι­ξε τα μάτια πολ­λών εργα­τών. Παράλ­λη­λα με την αυξα­νό­με­νη απο­μό­νω­ση της αντί­δρα­σης άρχι­σαν όλο και πιο πολύ να ανα­συ­γκρο­τού­νται οι επα­να­στα­τι­κές δυνά­μεις. Στις 3 Νοέμ­βρη 1956 δημιουρ­γή­θη­κε με επι­κε­φα­λής τον Γιά­νος Κάνταρ η επα­να­στα­τι­κή εργα­το­α­γρο­τι­κή κυβέρ­νη­ση. Για να υπε­ρα­σπί­σουν τη λαϊ­κή εξου­σία οι πιο συνει­δη­τές δυνά­μεις της ουγ­γρι­κής εργα­τι­κής τάξης ανα­διορ­γά­νω­σαν το Κομ­μου­νι­στι­κό Κόμ­μα σαν μαρ­ξι­στι­κό — λενι­νι­στι­κό Ουγ­γρι­κό Σοσια­λι­στι­κό Εργα­τι­κό Κόμμα.

Το ΟΣΕΚ και η επα­να­στα­τι­κή εργα­το­α­γρο­τι­κή κυβέρ­νη­ση απευ­θύν­θη­καν στην ουγ­γρι­κή εργα­τι­κή τάξη κάνο­ντας έκκλη­ση για υπε­ρά­σπι­ση της λαϊ­κής εξου­σί­ας από την αντί­δρα­ση. Η Σοβιε­τι­κή Ενω­ση αντα­πο­κρί­θη­κε στο κάλε­σμα της νέας ουγ­γρι­κής κυβέρ­νη­σης για βοή­θεια και της συμπα­ρα­στά­θη­κε για τη συντρι­βή των ενό­πλων αντε­πα­να­στα­τι­κών ομά­δων. Με τη βοή­θεια του σοβιε­τι­κού στρα­τού απο­σο­βή­θη­κε στην Ουγ­γα­ρία ένας μακρο­χρό­νιος εμφύ­λιος πόλε­μος ενά­ντια στην αντεπανάσταση.

Πηγή: 902.gr