Ό,τι ν’ ακούω με το δεξιό μου αυτί / με μάτι αριστερό το βλέπω.
Κι ό,τι καταπιάνεται ο νους να στοχαστεί, / οι χτύποι της καρδιάς το λένε πρώτοι. (Κ. Βάρναλης)

74 χρόνια από το ναυάγιο του “Χειμάρρα”

🔳  Κυριακή 19-Ιαν-1947 και στον Ευβοϊκό εκτυλισσόταν μία από τις μεγαλύτερες ναυτικές τραγωδίες του 20ού αιώνα. 

Το επι­βα­τη­γό “Χει­μάρ­ρα”, που εκτε­λού­σε το δρο­μο­λό­γιο Θεσ­σα­λο­νί­κης — Πει­ραιά, βυθί­στη­κε μετά την πρό­σκρου­σή του σε νάρ­κη (κατ’ άλλους απλά σε ύφα­λο) παίρ­νο­ντας μαζί του στα παγω­μέ­να νερά 374 ψυχές.
Η τρα­γω­δία συνέ­βη στις 4.10 το πρωί της Κυρια­κής ‑1,5 μίλι από τη νησί­δα Καβαλ­λια­νή στο πέρα­σμα Γραμ­μα­τι­κού-Στύ­ρων — Κάτω Κάβος της Εύβοιας.
Οι έρευ­νες για την ανα­ζή­τη­ση των ναυα­γών άρχι­σαν μετά από 10 ολό­κλη­ρες ώρες! Ναρ­κα­λιευ­τι­κά και πλοιά­ρια δύο μέρες μάζευαν επι­πλέ­ο­ντα πτώ­μα­τα στον Ευβοϊκό.
Τελι­κά, από τους 620 επι­βαί­νο­ντες μπό­ρε­σαν να σωθούν, αφού πάλε­ψαν με τα κύμα­τα, 246 άτο­μα.«Χειμάρρα» ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ επόμενη μέρα

Ανά­με­σα στους επι­βά­τες ήταν και 36 πολι­τι­κοί κρα­τού­με­νοι που μετα­φέ­ρο­νταν σε διά­φο­ρους τόπους εξο­ρί­ας. Μόνο δέκα από αυτούς μπό­ρε­σαν να σωθούν.
Στον κατά­λο­γο των θυμά­των περι­λαμ­βά­νο­νται πολ­λά στε­λέ­χη της ΚΟ Θεσ­σα­λο­νί­κης του ΚΚΕ, συν­δι­κα­λι­στές από όλη τη Μακε­δο­νία, προ­ο­δευ­τι­κοί δημο­σιο­γρά­φοι κλπ.

ℹ️   Οι ανα­κρί­σεις τις επό­με­νες μέρες έδει­ξαν ότι ο ασύρ­μα­τος του πλοί­ου δε λει­τούρ­γη­σε για να δώσει το στίγ­μα και να εκπέμ­ψει SOS, καθώς με την έκρη­ξη κατα­στρά­φη­καν οι λυχνί­ες του πομπού.
ℹ️   Η νάρ­κη παρα­σύρ­θη­κε λόγω της θαλασ­σο­τα­ρα­χής από τα παρα­κεί­με­να του διαύ­λου ναυ­σι­πλο­ΐ­ας ναρ­κο­πέ­δια. Υπο­στη­ρί­χτη­κε επί­σης ότι το πλοίο δεν πέρα­σε από το δίαυ­λο αλλά αριστερότερα.
▪️ Επι­κρά­τη­σε μεγά­λη σύγ­χυ­ση και πανι­κός. Λέμ­βοι και σχε­δί­ες βυθί­ζο­νταν από το μεγά­λο αριθ­μό των επι­βαι­νό­ντων ή ανα­τρέ­πο­νταν πριν ακό­μη επι­βι­βα­στούν σ’ αυτές οι ναυα­γοί. Στο πλοίο επέ­βαι­ναν και πολ­λοί οπλί­τες, οι οποί­οι έπε­φταν στη θάλασ­σα με τα ρού­χα, με απο­τέ­λε­σμα να πνί­γο­νται αμέ­σως στα παγω­μέ­να νερά.
▪️ Από τις ανα­κρί­σεις επί­σης προ­έ­κυ­ψε ότι οι ένο­πλοι χωρο­φύ­λα­κες και οπλί­τες που επέ­βαι­ναν στη “Χει­μάρ­ρα” — 203 τον αριθ­μό — δεν πει­θάρ­χη­σαν στις δια­τα­γές του πλοιάρ­χου και κατέ­λα­βαν πρώ­τοι τις ναυα­γο­σω­στι­κές λέμ­βους, αφή­νο­ντας στο πλοίο αβο­ή­θη­τους γυναί­κες και παιδιά.

🆘  Στις εφη­με­ρί­δες της επο­χής γρά­φτη­κε τις επό­με­νες μέρες ότι οι 550 επι­βά­τες ήταν στοι­βαγ­μέ­νοι σ’ ένα καρά­βι — καρυ­δό­τσου­φλο στο οποίο επι­κρα­τού­σε το αδια­χώ­ρη­το. Το σκά­φος ήταν παμπά­λαιο. Είχε κατα­σκευα­στεί στην Αγγλία το 1905 και ήταν εκτο­πί­σμα­τος 1.221 τόνων.
Όπως επί­σης καταγ­γέλ­λο­νταν, δύο χρό­νια μετά την απο­χώ­ρη­ση των ναζί κατα­κτη­τών, σε όλα σχε­δόν τα πλευ­ρά των θαλάσ­σιων συγκοι­νω­νιών εξα­κο­λου­θού­σαν να υπάρ­χουν ναρκοπέδια.
Ακό­μη και ο Θερ­μαϊ­κός δεν είχε καθα­ρι­στεί από τις νάρ­κες. Το μετα­κα­το­χι­κό κρά­τος του Ζώφου και η πλου­το­κρα­τία δε σκό­τω­ναν το λαό μόνο με τα στρατοδικεία.

Η Εκτελεστική Επιτροπή της Πανελλήνιας Ναυτικής Ομοσπονδίας δύο μέρες μετά το ναυάγιο έβγαλε ανακοίνωση με την οποία καταγγέλλονταν η αδράνεια του κράτους, τόσο για την περισυλλογή των πτωμάτων όσο και για την περίθαλψη των διασωθέντων.

Ένας από τους επι­ζή­σα­ντες του ναυα­γί­ου, ο Αλέ­κος Ξυλά­κης,που μετα­φε­ρό­ταν μαζί με άλλους 35 συντρό­φους του στην εξο­ρία, θυμάται:

«Επι­βι­βα­στή­κα­με στο “Χει­μάρ­ρα” στο λιμά­νι της Θεσ­σα­λο­νί­κης κατά τις 7 το πρωί. Μόλις ξεκί­νη­σε το πλοίο, εμείς οι πολι­τι­κοί κρα­τού­με­νοι δια­μαρ­τυ­ρη­θή­κα­με για­τί μας είχαν δεμέ­νους. Μετά την επί­μο­νη στά­ση μας, ήρθε ο καπε­τά­νιος και είπε στους αστυ­νο­μι­κούς να μας λύσουν.
Τα προ­βλή­μα­τα άρχι­σαν μόλις το πλοίο βγή­κε από τον Θερ­μαϊ­κό. Έπα­θε βλά­βη και για κάποιο χρο­νι­κό διά­στη­μα ήμα­σταν ακυ­βέρ­νη­τοι. Στη 1 τα ξημε­ρώ­μα­τα της Κυρια­κής φθά­σα­με στη Χαλ­κί­δα και σε λίγο το “Χει­μάρ­ρα” απέ­πλευ­σε. Μετά από λίγες ώρες το πλοίο συγκλο­νί­στη­κε από μια τρο­με­ρή έκρηξη.
Επα­κο­λού­θη­σε πανι­κός. Δε λει­τουρ­γού­σε τίπο­τε. Επι­κρά­τη­σε από­λυ­το σκο­τά­δι. Το “Χει­μάρ­ρα” ήταν ακυβέρνητο.
Όλοι οι πολι­τι­κοί εξό­ρι­στοι είχα­με συγκε­ντρω­θεί στο κατά­στρω­μα. Ένας σύντρο­φός μου, ο Αρι­στεί­δης, είχε μία λάμπα θυέλ­λης και την άνα­ψε. Ο Πανα­γιώ­της ο Τάρ­πο­γλου έρχε­ται και μας λέει ότι τα αμπά­ρια γεμί­σα­νε νερό.
Από ένα κιβώ­τιο παίρ­νου­με σωσί­βια. Βγά­ζω τα ρού­χα μου, το φοράω και ζητάω από τους άλλους συγκρα­τού­με­νούς μου να κάνουν το ίδιο. Το καρά­βι από­το­μα γέρ­νει αρι­στε­ρά και αρχί­ζει να βυθί­ζε­ται. Ανέ­βη­κα στην κου­πα­στή και έπε­σα στη θάλασ­σα. Στο μετα­ξύ πολ­λές ναυα­γο­σω­στι­κές βάρ­κες άρχι­σαν να ανα­πο­δο­γυ­ρί­ζουν για­τί ήταν υπερφορτωμένες.
Οι στιγ­μές ήταν εφιαλ­τι­κές. Από όλα τα σημεία ακού­γο­νταν σπα­ρα­κτι­κές κραυ­γές βοή­θειας. Κολυ­μπώ μερι­κά μέτρα και βλέ­πω τη λάμπα να τρε­μο­σβή­νει και ακρι­βώς την ώρα εκεί­νη το πλοίο να χάνεται.
Καθώς κολυ­μπού­σα προς την ακτή ένιω­θα κάθε λίγο τα σώμα­τα των πνιγ­μέ­νων που ανέ­βαι­ναν στην επι­φά­νεια του νερού. Μετά από ώρες έφθα­σα στην ακτή. Στις δέκα το πρωί πέρα­σε ένα καϊ­κι και όπως οι ναυ­τι­κοί με είδαν να στέ­κο­μαι γυμνός στην ακτή, ήρθαν κοντά μου».

▪️  Τους οχτώ πολι­τι­κούς εξό­ρι­στους γρή­γο­ρα η Ασφά­λεια τους εντό­πι­σε στα λιμά­νια ή στα νοσο­κο­μεία και τους συνέλαβε.
Δύο μόνο μπό­ρε­σαν να ξεφύ­γουν. Ο Σ. Κοντο­στά­θης και ο Αλ. Ξυλά­κης, οι οποί­οι γρή­γο­ρα ήρθαν σε επα­φή με το Κόμ­μα στην Αθή­να. Αυτό κρά­τη­σε μέχρι τον Αύγου­στο του ’47. Ωσπου…
«Μία μέρα του Αυγού­στου πήγα­με επί­σκε­ψη με τον Κοντο­στά­θη σ’ ένα συγ­γε­νι­κό του σπί­τι στον Αγ. Μελέ­τιο. Εκεί μας έκα­ναν το τρα­πέ­ζι. Κάποιος όμως με παρα­τη­ρού­σε από πάνω ως κάτω. Με τι όρε­ξη να φας μετά από αυτό. Τους ευχα­ρι­στή­σα­με και φύγαμε.
Στο δρό­μο λέω στο σύντρο­φο μου: “Στά­θη, κάτι δε μ’ άρε­σε σ’ αυτόν τον άνθρω­πο. Φοβά­μαι ότι πέσα­με σε χαφιέ”.
Σύχνα­ζα τότε σ’ ένα φαρ­μα­κείο στην οδό Αιό­λου 101. Βλέ­πω σε μια στιγ­μή τον άνθρω­πο που είχα­με συνα­ντή­σει στο συγ­γε­νι­κό σπί­τι του Κοντο­στά­θη να περ­νά­ει μπρο­στά από το μαγα­ζί. Σε δύο λεπτά και πριν προ­λά­βω να αντι­δρά­σω με ακι­νη­το­ποιεί με το πιστό­λι του».

Και ο Αλ. Ξυλά­κης, καταλήγει:
«Είκο­σι μέρες με είχαν στην απο­μό­νω­ση. “Σε δέρ­νου­με” μου έλε­γαν “για­τί δεν πνί­γη­κες”. Ακο­λού­θη­σαν 12 χρό­νια εξο­ρί­ας και φυλακής».

Το τέλος της Χειμάρρας

Σύμ­φω­να με στοι­χεία, που μπό­ρε­σαν να συγκε­ντρώ­σουν οι επι­ζή­σα­ντες του ναυα­γί­ου πολι­τι­κοί εξό­ρι­στοι, κατά τη βύθι­ση της “Χει­μάρ­ρας” έχα­σαν τη ζωή τους οι παρακάτω:

  1. Ζαγουρ­τζής Ν.
  2. Δού­κας.
  3. Κάκα­βος.
  4. Μαγα­ζής Αρ.
  5. Αδα­μί­δης Κ.
  6. Ισσό­που­λος Αρ.
  7. Ματσα­βί­δου Ελ.
  8. Αλβέρ­τος Κ.
  9. Τζορ­μπα­ζη­κω­στής Κ.
  10. Ταξι­ντά­ρης Κ.
  11. Απέρ­γης Γρ.
  12. Τσαρ­δά­κης Γ.
  13. Μπα­τζά­κης Ν.
  14. Ρου­με­λιώ­της Χ.
  15. Καλ­λι­κρα­τί­δης Ι.
  16. Λυκάρ­τσης Σ.
  17. Γερο­γιάν­νης Ι.
  18. Νότο­γλου Ευαγ.
  19. Χρυ­σο­χέ­ρη Αθ.

Δεν υπάρ­χουν τα ονό­μα­τα των υπό­λοι­πων αγνο­ού­με­νων πολι­τι­κών εξό­ρι­στων, ούτε έγι­νε γνω­στό κάτι για την τύχη τους.
▪️  Δια­σώ­θη­καν οι:

  1. Βού­τσας Α.
  2. Πασ­δα­τί­δης Ν.
  3. Τάρ­πο­γλου Κ.
  4. Τσα­κνής Αθ.
  5. Τόπ­κας Α.
  6. Στε­φα­νί­δης Ν.
  7. Κοντο­στά­θης Σ.
  8. Στοϊ­δης Χρ.
  9. Δελη­γιαν­νί­δης Ν.
  10. Ξυλά­κης Αλ.

«Πνί­γη­καν κοντά 400 άνθρω­ποι. Οι οικο­γέ­νειες των τρα­γι­κών θυμά­των δεν πήραν καμιά απο­ζη­μί­ω­ση», λέει ο Αλ. Ξυλάκης.

Χειμάρρα ψαροκάικα βάρκες περισυνέλεξαν δεκάδες ναυαγούς

Εφοπλιστική ασυδοσία εν έτει 1947…

Σα να μην πέρα­σε μια μέρα. Οι εφο­πλι­στές, ακο­λου­θώ­ντας την πάγια τακτι­κή, έβα­λαν το «ΧΕΙΜΑΡΑ», ένα γερα­σμέ­νο πλοίο που χρη­σι­μο­ποι­ή­θη­κε στο Β΄ Παγκό­σμιο Πόλε­μο ως πλω­τό νοσο­κο­μείο, στην πλέ­ον κεντρι­κή γραμ­μή, Αθή­να — Θεσσαλονίκη

▪️  Η έκθε­ση κει­μη­λί­ων από το ναυά­γιο του επι­βα­τι­κού πλοί­ου «Χει­μά­ρα» άρχι­σε στις 19 Γενά­ρη 2006 σε αίθου­σα του Ζαπ­πεί­ου Μεγά­ρου στο πλαί­σιο της έκθε­σης του «Τιτα­νι­κού».
▪️  Το «Χει­μά­ρα» θεω­ρεί­ται η μεγα­λύ­τε­ρη ελλη­νι­κή ναυ­τι­κή τραγωδία.
Όμως, επρό­κει­το για ένα πολύ γερα­σμέ­νο σκά­φος, το οποίο, όμως, η εφο­πλι­στι­κή ασυ­δο­σία το έβα­λε στην πλέ­ον πολυ­σύ­χνα­στη γραμ­μή, αυτή που συνέ­δεε την Αθή­να με τη Θεσ­σα­λο­νί­κη, σε μια επο­χή που η οδι­κή πρό­σβα­ση ήταν ιδιαί­τε­ρα δύσκο­λη. Οπως ακρι­βώς συμ­βαί­νει και σήμερα…

▪️  Το «ΧΕΙΜΑΡΑ» ναυ­πη­γή­θη­κε το 1905 στα ναυ­πη­γεία του «Stetiner Oderwerker» στη Γερ­μα­νία και πήρε το όνο­μα της αρχαί­ας γερ­μα­νι­κής θεό­τη­τας «Hertha».
Στη διάρ­κεια του πολέ­μου χρη­σι­μο­ποι­ή­θη­κε από τους Γερ­μα­νούς ως πλω­τό νοσο­κο­μείο. Το καλο­καί­ρι του 1946 παρα­χω­ρή­θη­κε στην ελλη­νι­κή κυβέρ­νη­ση ως …«πολε­μι­κή αποζημίωση».
Στις 9 του Σεπτέμ­βρη και μετά από σύντο­μες επι­σκευ­ές μετο­νο­μά­στη­κε και ξανάρ­χι­σε κανο­νι­κά δρο­μο­λό­για ως επι­βα­τι­κό πλοίο.

Χειμάρρα ex «Hertha» SS Hertha 1920

Ας δού­με, όμως, πώς περιέ­γρα­φε τα γεγο­νό­τα εκεί­να το όργα­νο της Κεντρι­κής Επι­τρο­πής του ΕΑΜ, «ΕΛΕΥΘΕΡΗ ΕΛΛΑΔΑ»:

  • Στις 20 του Γενά­ρη, το πρω­το­σέ­λι­δο της «Ελεύ­θε­ρης Ελλά­δας» έγρα­φε: «Η θαλάσ­σια τρα­γω­δία που συγκλο­νί­ζει την Ελλά­δα. ΤΟ ΣΥΝΤΑΡΑΚΤΙΚΟ ΝΑΥΑΓΙΟ ΤΗΣ “ΧΕΙΜΑΡΑΣ”. Εξα­κό­σιοι επι­βά­τες στα κύμα­τα. Οι πνιγ­μέ­νοι υπερ­βαί­νουν τους τρα­κό­σιους. Σκη­νές απε­ρι­γρά­πτου φρί­κης»
  • Στις 21 του Γενά­ρη το πρω­το­σέ­λι­δο ανέ­φε­ρε: «Και τώρα ποιος φταί­ει για το ναυά­γιο; Η κοι­νή γνώ­μη ανα­ζη­τεί τους υπευ­θύ­νους της πολύ­νε­κρης ναυ­τι­κής τραγωδίας»
  • Και στις 24 του Γενά­ρη: «Ποιος φταί­ει για το τρα­γι­κό ναυά­γιο. Από 10.000 νάρ­κες, μόνο οι 2.000 κατε­στρά­φη­σαν».

Στο Ζάπ­πειο εκτέ­θη­καν ένα μικρό μέρος των 178 ευρη­μά­των που ανελ­κύ­στη­καν τα τελευ­ταία χρό­νια από την κατα­δυ­τι­κή ομά­δα του Κ. Θωκτα­ρί­δη που ξεκί­νη­σε την έρευ­να το 1999.
Ανά­με­σα στα εκθέ­μα­τα ελλη­νι­κές, κυπρια­κές και γαλ­λι­κές εφη­με­ρί­δες και τηλε­γρα­φή­μα­τα, προ­σω­πι­κά αντι­κεί­με­να επι­βα­τών, καθώς και μερι­κά από τα κομ­μά­τια του πλοίου.

Χειμάρρα ex Hertha 19O5

Το πλοίο κατα­σκευά­στη­κε το 1905 ως SS Hertha (de) στο ναυ­πη­γείο Stettiner Oderwerke του Στσέ­τσιν της Πομε­ρα­νί­ας. Είχε συνο­λι­κό μήκος 76 μέτρων, πλά­τος 10 μ., χωρη­τι­κό­τη­τα 1,221 τόνων και ταχύ­τη­τα 16 κόμ­βων. Χρη­σι­μο­ποι­ή­θη­κε αρχι­κά για τη μετα­φο­ρά ταχυ­δρο­μεί­ου και μετά το 1914 ως νοσο­κο­μεια­κό και ναρ­κο­θε­τι­κό πλοίο στην υπη­ρε­σία του Γερ­μα­νι­κού Αυτο­κρα­το­ρι­κού Ναυ­τι­κού. Το καλο­καί­ρι του 1946 μετα­βι­βά­στη­κε στο ελλη­νι­κό κρά­τος ως γερ­μα­νι­κή πολε­μι­κή απο­ζη­μί­ω­ση του Β’ Παγκο­σμί­ου Πολέ­μου και μετο­νο­μά­στη­κε σε Χει­μάρ­ρα από την ομώ­νυ­μη πόλη της Βορεί­ου Ηπείρου.

Χειμάρρα ex «Hertha» 19O5

Το ναυάγιο

▪️  Στις 18 Ιανουα­ρί­ου 1947, το Χει­μάρ­ρα απέ­πλευ­σε από τη Θεσ­σα­λο­νί­κη προς τον Πει­ραιά με 86 άτο­μα πλή­ρω­μα και περί­που 550 επιβάτες.
Με τον εμφύ­λιο πόλε­μο σε εξέ­λι­ξη, 36 από τους επι­βά­τες ήταν πολι­τι­κοί κρα­τού­με­νοι καθ’ οδόν προς την εξορία.
▪️  Λόγω των δυσμε­νών και­ρι­κών συν­θη­κών, ο καπε­τά­νιος Σπυ­ρί­δω­νας Μπιλ­λί­νης απο­φά­σι­σε να χαρά­ξει πορεία μέσω του Ευβοϊ­κού Κόλ­που και να απο­φύ­γει το επι­κίν­δυ­νο ακρω­τή­ριο Καφη­ρέα (Κάβο Ντό­ρο) στο νοτιο­α­να­το­λι­κό άκρο της Εύβοιας. Μετά από μια ενδιά­με­ση στά­ση στη Χαλ­κί­δα όπου απο­βί­βα­σε 10 επι­βά­τες, το πλοίο ξεκί­νη­σε ξανά στις 01.30 π.μ. Περί­που στις 4:00 π.μ. της 19ης Ιανουα­ρί­ου 1947, και ενώ έπλεε στον Νότιο Ευβοϊ­κό κόλ­πο μέσα σε ομί­χλη, το πλοίο προ­σέ­κρου­σε σε ύφα­λο κοντά στις νησί­δες Βερ­δού­για, μετα­ξύ Αγί­ας Μαρί­νας και Νέων Στύ­ρων. Η σύγκρου­ση προ­κά­λε­σε βλά­βη του πηδα­λί­ου και του ασυρ­μά­του καθώς και εισ­ροή υδάτων.

▪️▪️ Το Χει­μάρ­ρα βυθί­στη­κε μιά­μι­ση ώρα μετά το ατύ­χη­μα, μόλις ένα μίλι από τη νησί­δα Καβαλ­λια­νή. Ωστό­σο, ο πανι­κός κατά την άτα­κτη εγκα­τά­λει­ψη του σκά­φους, σε συν­δυα­σμό με τα ανε­παρ­κή σωστι­κά μέσα, τις χαμη­λές θερ­μο­κρα­σί­ες και τα ισχυ­ρά θαλάσ­σια ρεύ­μα­τα, οδή­γη­σε σε απώ­λεια περί­που 400 ανθρώ­πων. Αρκε­τές πηγές ανα­φέ­ρουν 383 θύμα­τα, αλλά ο ακρι­βής αριθ­μός είναι άγνω­στος καθώς ο αριθ­μός των επι­βα­τών δεν επιβεβαιώθηκε.

ℹ️  Το ναυά­γιο ανα­κα­λύ­φθη­κε το 1999 από την κατα­δυ­τι­κή ομά­δα που απο­τε­λού­σαν οι Αντώ­νης Γρά­φας, Αρι­στο­τέ­λης Ζερ­βού­δης, Κώστας Θωκτα­ρί­δης και Βασί­λης Λάμπρου.

Χειμάρρα ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ σαμποταζ αναρχοκομμουνισταί

«Σαμποτάζ αναρχικών κομμουνιστών»

Το γεγο­νός ότι στο πλοίο επέ­βαι­ναν 34 εξό­ρι­στοι πολι­τι­κοί κρα­τού­με­νοι, ανά­με­σά τους σημα­ντι­κά στε­λέ­χη του ΚΚΕ στη Βόρεια Ελλά­δα, δεν… κλό­νι­σε τους εμπνευ­στές των «σενα­ρί­ων».
Μάλι­στα, η «Εστία»… εξη­γού­σε ότι «οι κομ­μου­νι­σταί είχαν κάθε λόγον να εξα­φα­νί­σουν μετα­φε­ρο­μέ­νους συμ­μο­ρί­τας διά να λεί­ψουν αι αναμ­φι­σβή­τη­τοι απο­δεί­ξεις περί της αναρ­χο­κομ­μου­νι­στι­κής δρά­σε­ως»!
Προ­φα­νώς, αυτή η εκδο­χή δεν μπο­ρού­σε να ληφθεί σοβα­ρά υπό­ψη και αντι­με­τω­πί­στη­κε σκω­πτι­κά και από «κεντρώ­ες» αθη­ναϊ­κές εφη­με­ρί­δες, όπως η «Ελευ­θε­ρία» (φ. 22.1.1947).

▪️  Ομως, είχε σπεύ­σει να την υιο­θε­τή­σει ο ίδιος ο τότε πρω­θυ­πουρ­γός Κων. Τσαλδάρης.
Υπεύ­θυ­νοι της τρα­γω­δί­ας ποιοι άλλοι; Οι αναρ­χο­κομ­μου­νι­στές !!
Αξιο­ση­μεί­ω­το είναι ότι σε καμία προ­α­να­κρι­τι­κή κατά­θε­ση δεν υπήρ­ξε ούτε νύξη περί «σαμπο­τάζ» και δεν είχε υπο­βλη­θεί ούτε μία σχε­τι­κή ερώ­τη­ση από προ­α­να­κρι­τι­κό υπάλληλο.
Το μοι­ραίο πλοίο ταξί­δευε με ρήγ­μα, ενώ παράλ­λη­λα σημειώ­θη­καν του­λά­χι­στον δύο βλά­βες στο πηδά­λιο, δεν διέ­θε­τε εφε­δρι­κό ασύρ­μα­το και είχε ελλεί­ψεις στα σωστι­κά μέσα.

Από προ­φα­νή αμέ­λεια της βάρ­διας το «Χει­μά­ρα» βρέ­θη­κε να πλέ­ει εκτός του διαύ­λου ασφα­λεί­ας του Νότιου Ευβοϊ­κού και προ­σέ­κρου­σε σε ύφα­λο ή νάρκη
Οπως απο­κα­λύ­πτε­ται από επί­ση­μα έγγρα­φα, τη μοι­ραία ημέ­ρα «ταξί­δευε με ρήγ­μα, σημειώ­θη­καν του­λά­χι­στον δύο βλά­βες στο πηδά­λιο, δεν διέ­θε­τε εφε­δρι­κό ασύρ­μα­το και είχε ελλεί­ψεις στα σωστι­κά μέσα».
Η ύπαρ­ξη ρήγ­μα­τος στο πλοίο δεν ήταν μέχρι τώρα γνω­στή και παρό­τι δεν έπαι­ξε άμε­σο ρόλο στη βύθι­ση, φαί­νε­ται ότι ήταν αυτό που ανά­γκα­σε τον πλοί­αρ­χο Σπ. Μπι­λί­νη, να πλεύ­σει από τον επι­κίν­δυ­νο λόγω της ύπαρ­ξης ναρ­κών Ευβοϊ­κό και όχι ‑όπως συνή­θως- ανα­το­λι­κά της Εύβοιας.
Συγκε­κρι­μέ­να, ο θερ­μα­στής Μιχ. Κόλιας κατέ­θε­σε ότι το πλοίο ταξι­δεύ­ο­ντας από Πει­ραιά για Θεσ­σα­λο­νί­κη «είχε υπο­στεί λόγω φουρ­τού­νας ρήγ­μα εις την πλώ­ρην ακρι­βώς στο “μπαρ­κα­ρί­ζο” (= μικρή θύρα φορ­τί­ων) δεξιά της πλώ­ρης».
Στην επι­στρο­φή, μόλις το πλοίο πέρα­σε τη Σκιά­θο, ο και­ρός επιδεινώθηκε.
Ενα άλλο ενδια­φέ­ρον στοι­χείο είναι ότι το «Χει­μά­ρα», περί­που δύο ώρες μετά τον από­πλου του από τη Θεσ­σα­λο­νί­κη, το πρωί της 18ης Ιανουα­ρί­ου, στον δίαυ­λο του Θερ­μαϊ­κού, παρου­σί­α­σε βλά­βη στο πηδάλιο.
Το πλοίο ακι­νη­το­ποι­ή­θη­κε και αφού απο­κα­τα­στά­θη­κε (;;) η βλά­βη, συνέ­χι­σε, έπει­τα από λίγη ώρα, το ταξίδι.
Να σημειω­θεί ότι μετά την πρό­σκρου­ση ο ύπαρ­χος Ιωάν. Μπέρ­τσης έδω­σε δια­τα­γή να στρί­ψει το πηδά­λιο «όλο δεξιά», προ­κει­μέ­νου το πλοίο να κατευ­θυν­θεί προς τα αβα­θή του όρμου Αγί­ας Μαρί­νας, να προ­σα­ρά­ξει και να μη βυθι­στεί. Ο χρό­νος υπήρ­χε, αλλά το πηδά­λιο στα­μά­τη­σε να λειτουργεί.
Στο πόρι­σμα Χατζη­γε­ωρ­γί­ου (σελ. 6) πιθα­νο­λο­γεί­ται και «βλά­βη στο ψυγείο της αρι­στε­ρής μηχα­νής».
Σχε­τι­ζό­ταν η μια βλά­βη στο πηδά­λιο με την άλλη; Ηταν νέα ή ίδια βλά­βη, που επα­νεμ­φα­νί­στη­κε τη κρί­σι­μη στιγ­μή; -πολ­λές «συμ­πτώ­σεις»
Πέρα από την άθλια κατά­στα­ση ενός γερα­σμέ­νου (πεθα­μέ­νου) καρα­βιού, μπή­καν πολ­λά ερω­τη­μα­τι­κά και για άλλους παρά­γο­ντες πχ. το ανα­γκαίο για την απο­φυ­γή μαγνη­τι­κών ναρ­κών σύστη­μα απο­μα­γνή­τι­σης του πλοί­ου, όπως επί­σης ‑όπως είχε απο­κα­λύ­ψει στην απο­λο­γία του ο πλοί­αρ­χος, το πλοίο δεν είχε εφε­δρι­κό φορη­τό ασύρ­μα­το διό­τι «είχε αφαι­ρε­θεί και απο­στα­λεί εις Ναύ­σταθ­μον [με] εντο­λή αρμο­δί­ων Κρα­τι­κών Αρχών».
«Αν η Διεύ­θυν­σις Θαλασ­σί­ων Μετα­φο­ρών είχε αφή­σει επί του πλοί­ου τον φορη­τόν ασύρ­μα­τον, θα ετί­θε­το αναμ­φι­σβη­τή­τως όντας εις λει­τουρ­γί­αν και θα εδί­δε­το το σήμα του κιν­δύ­νου διά τη σωτη­ρί­αν πολ­λών, άλλως απο­λε­σθει­σών ανθρω­πί­νων ζωών», σημεί­ω­νε ο ίδιος.

▪️  Επί­σης, εγκλη­μα­τι­κές ελλεί­ψεις σε σωστι­κά μέσα και ναυ­τι­λια­κά όργα­να.
Στο Πρω­τό­κολ­λο Γενι­κής Επι­θε­ώ­ρη­σης, που είχε εκδο­θεί, τον Σεπτέμ­βρη του 1946, πριν από την έναρ­ξη δρο­μο­λο­γί­ων, από την Επι­θε­ώ­ρη­ση Εμπο­ρι­κών Πλοί­ων ανα­φε­ρό­ταν, μετα­ξύ άλλων ως παρα­τή­ρη­ση:
«(Το πλοίο) δέον όπως εφο­δια­σθή το ταχύ­τε­ρον (…) δι’ ενός φαρο­δεί­κτου (βιβλί­ου για τους φάρους) και διά διο­φθάλ­μων (=κιά­λια) ημε­ρι­νών και διά σωσι­βί­ων ζωνών δι’ άπα­ντας τους επι­βαί­νο­ντας συν δέκα τοις εκα­τόν επί πλέον».
Ο Μπι­λί­νης στο απο­λο­γη­τι­κό υπό­μνη­μά του ανέ­φε­ρε ότι «(…) διά του υπάρ­χου μου εζή­τη­σα αύξη­σιν του αριθ­μού των σχε­διών την οποία και αυτή η Επιθ. Εμπορ. Πλοί­ων είχε δια­τά­ξει, όμως η Διεύ­θυν­σις Θαλασ­σί­ων Μετα­φο­ρών ηγνό­η­σε και ανέβαλεν (…)».

ΕΜΠΡΟΣ

Ανέ­φε­ρε επί­σης ότι οι πυρο­βο­λι­σμοί ήταν συνε­χείς «ώστε να νομί­ζη τις ότι συντε­λεί­ται μάχη».
«Ητο αδύ­να­τος η επι­βο­λή τάξε­ως, εκιν­δυ­νεύ­σα­μεν δε αξιω­μα­τι­κοί να φονευ­θώ­μεν εν τη εκτε­λέ­σει των καθη­κό­ντων μας, υπό τού­των στρα­τιω­τών οίτι­νες είχον εγκα­τα­στα­θή αθρό­ως επί των βεν­ζι­να­κά­των, όταν αύται ευρί­σκο­ντο επί του κατα­στρώ­μα­τος,
[και] επ’ ουδε­νί λόγω απε­χώ­ρουν».
Η παρα­μο­νή τους μέσα στις βάρ­κες ενώ βρί­σκο­νταν στο κατά­στρω­μα καθι­στού­σε αδύ­να­τη την καθέλ­κυ­σή τους.
Τελι­κά καθαι­ρέ­θη­καν τέσ­σε­ρις ή πέντε από τις 6 βάρ­κες, που είχαν χωρη­τι­κό­τη­τα 25–30 ατόμων.
Ομως, δύο έφυ­γαν σχε­δόν άδειες καθώς η μία είχε μόνο 10 άτο­μα, σχε­δόν όλοι ένστο­λοι και η άλλη 11, μετα­ξύ των οποί­ων πέντε μέλη του πλη­ρώ­μα­τος και 6 επιβάτες.
Μια άλλη υπερ­φορ­τω­μέ­νη βάρ­κα με περί­που 70 επι­βά­τες μόλις κατέ­βη­κε στη θάλασ­σα ανα­τρά­πη­κε, βρέ­θη­καν όλοι στο νερό «και ασφα­λώς πολ­λοί εξ αυτών επνί­γη­σαν», σημειώ­νε­ται στο πόρι­σμα Χατζηγεωργίου.

ℹ️  Απο­κα­λυ­πτι­κή για τη στά­ση των ένστο­λων ήταν η κατά­θε­ση του λιμε­νο­φύ­λα­κα Θεό­δω­ρου Απ. Μόσχου, ο οποί­ος ανέ­φε­ρε ότι πήγε «στην υπ’ αριθ­μόν 1 λέμ­βο και αρχί­σα­με να βιρά­ρου­με για να βγει από το κατά­στρω­μα». Μέσα ήταν 6 άτο­μα και τελι­κά έσπα­σε το σκοι­νί, έπε­σε η βάρ­κα στη θάλασ­σα και πήδη­ξαν άλλα 4 άτομα.
Η συμπε­ρι­φο­ρά των ένστο­λων επι­ση­μάν­θη­κε από την πρώ­τη στιγ­μή σε δημοσιεύματα.
Ομως, καθώς το πλήγ­μα του κύρους του «εθνι­κού στρα­τού», μεσού­ντος του Εμφυ­λί­ου, θα ήταν πολύ μεγά­λο, έγι­νε εμφα­νής προ­σπά­θεια να απα­λυν­θούν οι εντυπώσεις…
Αρχι­κά, κάποιες εφη­με­ρί­δες «ανα­κά­λυ­ψαν» ηρω­ι­κές ιστο­ρί­ες ναυα­γών αξιω­μα­τι­κών, οι οποί­ες δεν επι­βε­βαιώ­νο­νται από κανέ­ναν. Ακο­λού­θως, σε κάποιες κατα­θέ­σεις γίνε­ται προ­σπά­θεια δικαιο­λό­γη­σης των πυροβολισμών.
Μια 16χρονη μοδί­στρα εμφα­νι­ζό­ταν να κατα­θέ­τει ότι «μερι­κοί στρα­τιω­τι­κοί έρι­χναν πυρο­βο­λι­σμούς διά να ακου­σθούν από τη Ραφή­να και να σπεύ­σουν προς βοή­θεια» και μια 22χρονη κοπέ­λα ότι «είδα έναν χωρο­φύ­λα­κα όστις πυρο­βο­λού­σε και έλε­γε ουδείς εκ των ανδρών να επι­βή των λέμ­βων καθό­σον έπρε­πε να προ­τι­μη­θούν αι γυναί­και και τα παιδιά».
Ομως, αυτό δεν μπο­ρεί να γίνει πιστευ­τό, διό­τι ούτε η 22χρονη αλλά και ούτε και άλλες γυναί­κες, που μίλη­σαν σε εφη­με­ρί­δες ή έδω­σαν κατα­θέ­σεις, δεν είχαν μπει σε βάρκα…

«Χειμάρρα» το κουφάρι

Το κου­φά­ρι της Χει­μάρ­ρας — Φωτο 1999 από την κατα­δυ­τι­κή ομά­δα Αντώ­νης Γρά­φας, Αρι­στο­τέ­λης Ζερ­βού­δης, Κώστας Θωκτα­ρί­δης & Βασί­λης Λάμπρου


Στο ναυά­γιο κατα­δύ­θη­καν 6 δύτες, ανά­με­σά τους και ένας ή δύο ορι­σθέ­ντες από την ΠΝΟ. Ωστό­σο, τα ευρή­μα­τά τους δεν έδι­ναν σαφή εικό­να καθώς δεν ήταν δυνα­τή η εσω­τε­ρι­κή εξέ­τα­ση του μηχανοστασίου.

Πολι­τι­κοί κρα­τού­με­νοι, που οδη­γού­νταν στην εξο­ρία, επέ­βαι­ναν στο «Χει­μά­ρα», συνο­δευό­με­νοι από ομά­δα 12 χωροφυλάκων.
Ο διευ­θυ­ντής του «Ριζο­σπά­στη», Κώστας Καρα­γιώρ­γης, έγρα­φε, στις 21 Ιανουα­ρί­ου 1947, σε πρω­το­σέ­λι­δο άρθρο του:
«Το Κομ­μου­νι­στι­κό Κόμ­μα χάνει ένα από τα καλύ­τε­ρα στε­λέ­χη του, τον Νίκο Ζαγουρ­τζή, μέλος της Κεντρι­κής Επι­τρο­πής. Χωρίς καμία απο­λύ­τως αιτία ο Ζαγουρ­τζής είχε συλ­λη­φθεί στη Θεσ­σα­λο­νί­κη αφού πλη­γώ­θη­κε από τους χωρο­φύ­λα­κες στην κοι­λιά. Γλύ­τω­σε παρά τρί­χα τον θάνα­το από περι­το­νί­τι­δα. Μόλις έγι­νε κάπως καλά οι αρχές, που είχαν κάνει τόσο θόρυ­βο για στοι­χεία που κατεί­χαν εις βάρος του σαν “αρχη­γού της ΟΠΛΑ”, δεν μπό­ρε­σαν να παρου­σιά­σουν το παρα­μι­κρό στοι­χείο. Αλλά μισο­άρ­ρω­στο ακό­μη τον έστει­λαν στο νησί της εξο­ρί­ας με το τρα­γι­κό βαπόρι».

Χαρα­κτη­ρι­στι­κό της κρα­τι­κής αναλ­γη­σί­ας της επο­χής είναι ότι οι δια­σω­θέ­ντες εξό­ρι­στοι οδη­γή­θη­καν αμέ­σως στα μπου­ντρού­μια του Τμή­μα­τος Μετα­γω­γών, με μια κου­βέρ­τα ο καθέ­νας για στρώ­μα και για σκέπασμα!

info ^S/S HERTHA

  • Ναυ­πη­γή­θη­κε τον Ιού­νιο του 1905 (Stettiner Oder Werke, Szczecin, Dampfschiffs Gesellschaft, Szczecin Γερμανία).
  • Α|Α εντο­λής (?)
  • Δια­στά­σεις. 81,80 Χ 10,40 m (h=?)
  • Brt [gross (bruto) registered tonnage]1257
  • Μηχα­νή: Ατμομηχανή.
  • Κόμ­βοι (?)
  • Αριθ­μός επιβατών (?)
  • Αριθ­μός ταυ­τό­τη­τας. 5602449.
  • 1905–1909. Μπή­κε στη γραμ­μή Sassnitz — Trelleborg (κυρί­ως ως εφε­δρι­κό πλοίο).
  • Δρο­μο­λο­γεί­ται στις γερ­μα­νι­κές ακτές της Βαλτικής.
  • Ζητή­θη­κε από τον γερ­μα­νι­κό αυτο­κρα­το­ρι­κό στόλο.
  • Επι­στρο­φή στο Steetiner Dampfschiffs Gesellschaft, Szczecin, Γερ­μα­νία για συντήρηση.
  • Ζητή­θη­κε από το Γερ­μα­νι­κό Πολε­μι­κό Ναυ­τι­κό και χρη­σι­μο­ποι­ή­θη­κε στη σχο­λή υποβρυχίων.
  • Παρα­δό­θη­κε ως λεία στην Αγγλία.
  • Αγο­ρά­ζε­ται από την ελλη­νι­κή κυβέρ­νη­ση και μετο­νο­μά­ζε­ται «Χει­μάρ­ρα»
  • 19-Ιαν-1947. Το τελευ­ταίο ταξί­δι Θεσ­σα­λο­νί­κη – Πειραιά

Ναυάγιο «Χειμάρρα»


(ΣΣ |>
1. Χωρίς παρεμ­βά­σεις στο κεί­με­νο ‑απα­λεί­φο­ντας την πολυ­το­νι­κή γρα­φή για διευκόλυνση
2. Πέρα από κάποιες περι­γρα­φές γρα­φι­κές “δημο­σιο­γρα­φι­κή αδεία”, είναι χαρα­κτη­ρι­στι­κή η ορο­λο­γία του αστι­κού τύπου της επο­χής στα πλαί­σια της ταξι­κής πάλης που κορυφωνόταν


Ολό­κλη­ρος ή ελλη­νι­κή κοι­νή γνώ­μη εξα­κο­λου­θεί να ευρί­σκε­ται εις ζωη­ρο­τά­την συγκί­νη­σιν εξ αιτί­ας του δυστυ­χή­μα­τος της «Χει­μάρ­ρας» που απο­τε­λεί το μεγα­λύ­τε­ρον θαλάσ­σιον δρά­μα εις тα χρο­νι­κά της Ελλη­νι­κής ναυτιλίας.
Η συγκί­νη­σις αύτη εύρεν απή­χη­σιν ζωη­ρο­τά­την και εις την παγκό­σμιον κοι­νήν γνώμην.
Τα μεγα­λύ­τε­ρα πρα­κτο­ρεία μετα­δί­δουν από τεσ­σα­ρα­κο­ντα­ώ­ρου ζωντα­νάς περι­γρα­φάς του ναυα­γί­ου, προ­σθέ­το­ντα πάσαν νεω­τέ­ραν λεπτο­μέ­ρειαν που τηλε­γρα­φούν οι εν Αθή­ναις αντα­πο­κρι­ταί των.

▪️  Το τρα­γι­κόν ναυά­γιον που εστοί­χι­σε ανθρω­πί­νους ζωάς περισ­σό­τε­ρον από κάθε άλλο θαλάσ­σιον δυστύ­χη­μα που συνέ­βη κατά την τελευ­ταί­αν 100ετίαν εις τας ελλη­νι­κάς θάλασ­σας δημιουρ­γεί πλεί­στα όσα ζητή­μα­τα ως προς τας ευθύ­νας των δια­φό­ρων αρμο­δί­ων από των κρα­τι­κών αρχών μέχρι του κυβερ­νή­του και του πλη­ρώ­μα­τος του απο­λε­σθέ­ντος σκάφους.
Τό ναυά­γιον της «Χει­μάρ­ρας» συνέ­βη την 4.05 πρω­ϊ­νήν της Κυρια­κής στην έξο­δον του πορ­θμού του  Ευρύ­που ενά­μι­συ μίλιο από την ερη­μό­νη­σον Καβαλ­λιά­νοι και δεκα­τέσ­σα­ρα από Ραφήναν.

Η τραγική στι­γμή της εκρήξεως

Το ναυά­γιον προ­ε­κλή­θη από έκρη­ξιν εις τα ύφα­λα тου σκά­φους, αγνώ­στου ακό­μη αιτίας.
Η βύθι­σις του πλοί­ου επήλ­θεν μίαν ώραν από της εκρή­ξε­ως, χωρίς κατά αυτόν τον πολύ­τι­μον χρό­νον, να κατορ­θω­θή ούτε να τεθούν εις λει­τουρ­γί­αν τα ναυα­γο­σω­στι­κά εντός του σκά­φους, ούτε καν να εκπεμ­φθή το σήμα του κιν­δύ­νου.
Μολο­νό­τι οι δια­σω­θέ­ντες, τελού­ντες υπό την βαθυ­τά­την επεί­ρειαν τον πανι­κού που επη­κο­λού­θη­σε την έκρα­ξιν και το ναυά­γιον, δεν είναι ακό­μη εις θέσιν να διη­γη­θούν επα­κρι­βώς τα συμ­βά­ντα, εν τού­τοις συμ­φω­νούν επί των κυριω­τέ­ρων εις την εξι­στό­ρη­σιν της τραγωδίας.
Από τας αφη­γή­σεις όντως συνά­γε­ται ότι:

▪️  Το ατμό­πλοιον «Χει­μάρ­ρα», γερ­μα­νι­κής ναυ­πη­γή­σε­ως, χορη­γη­θέν εις την Ελλά­δα ένα­ντι των γερ­μα­νι­κών επα­νορ­θώ­σε­ων εξε­τέ­λη την γραμ­μήν Πει­ραιώς Θεσσαλονίκης.
Προ­ερ­χό­με­νον εκ Θεσ­σα­λο­νί­κης, κατέ­πλευ­σεν εις Χαλ­κί­δα ‑μετά το μεσο­νύ­κτιον του Σαβ­βά­του προς την Κυρια­κήν. Εκεί παρέ­μει­νε περί την ώραν και την 2.30 πρω­ϊ­νήν απέ­πλευ­σε δια Πειραιά
Μετά πλούν μιάς και ημι­σεί­ας ώρας και ακρι­βώς — κατά τας διη­γή­σεις των ναυα­γών— την 4.05′ πρω­ϊ­νήν, το σκά­φος ‑πλέ­ον με θάλασ­σαν μάλ­λον ταρα­γαγ­μέ­νην, ευρί­σκε­το ήδη εις την έξο­δον του πορ­θμού τού Ευρί­που και είχε παρα­πλεύ­σει την ερη­μό­νη­σον Καβαλ­λιά­νοι, ευρι­σκό­με­νον εις από­στα­σιν ενός και ήμί­σε­ως μιλί­ου απ΄αυτής.
Ο φάρος της νησί­δος Βερ­γού­δι εφαί­νε­το καθα­ρώ­τα­τα εις από­στα­σιν ολι­γω­τέ­ραν του μιλίου.
Την στιγ­μήν εκεί­νην το πλοί­ον συνε­τα­ρά­χθη ολό­κλη­ρον.
Ανε­πή­δη­σε με βίαν και επα­νέ­πε­σεν εις την θάλασ­σαν ενώ ένας τρο­μα­κτι­κός κρό­τος ηκού­σθη από τα ύφα­λά του.
Τα φώτα έσβη­σαν, οι κεντρι­κοί αυλοί του ατμού έσπα­σαν και ζεμα­τι­στό νερό άρχι­σε να χύνε­ται μετα­βαλ­λό­με­νον εις ατμόν, που επέ­τει­νε το σκό­τος.

Χειμάρρα ναυάγιο Χάρτης

  Η καταβύθισις της «Χειμάρρας»

Έτσι ήτο αδύ­να­τος πλέ­ον ή εκπο­μπή τον σήμα­τος κιν­δύ­νου καθώς και οιοσ­δή­πο­τε χει­ρι­σμός ώστε να δύνα­ται το τραυ­μα­τι­σμέ­νον σκά­φος να προ­σα­ρά­ξη εις την πλη­σιε­στά­την νησί­δα Βερδούγι.
Εξ άλλου ο επα­κο­λου­θή­σας πανι­κός από τον οποί­ον δεν εξέ­φυ­γε ούτε το πλή­ρω­μα, κατέ­στη­σεν αδύ­να­τον πάσαν ωργα­νω­μέ­νην προ­σπά­θειαν χρη­σι­μο­ποι­ή­σε­ως των ολί­γων άλλως τε ναυα­γο­σω­στι­κών μέσων, τα οποία το πλοί­ον διέ­θε­τε. Ο σώζων εαυ­τόν σωθή­τω
Αυτή ήταν η σκέ­ψις όλων, με ελα­χί­στας εξαι­ρέ­σεις. Απο­τέ­λε­σμα δε της τοιαύ­της κατα­στά­σε­ως, η απώ­λεια εκα­το­ντά­δων ανθρώπων.
Κατά τας αφη­γή­σεις των δια­σω­θέ­ντων ημί­σειαν ώραν ή τρία τέταρ­τα μετά την έκρη­ξιν, το πλοί­ον εβυ­θί­σθη με την πρώ­ραν κάτω και την πρύ­μναν επά­νω.

Χειμάρρα ψαροκάικα βάρκες περισυνέλεξαν δεκάδες ναυαγούς Ραφήνα

Αι πρώται βοήθειαι προς τους ναυαγούς

Όπως φαί­νε­ται το πλοί­ον βυθι­σθέν συμπα­ρέ­συ­ρεν αρκε­τόν αριθ­μόν επι­βα­τών των α΄και β΄ κυρί­ως θέσε­ων, οι οποί­οι δεν κατά­φε­ραν να εξέλ­θουν από τις καμπί­νες, διό­τι με το τίναγ­μα εκ της εκρή­ξε­ως οι πόρ­τες εμάγκωσαν.
Ναυα­γοί αφη­γού­νται ότι είδαν πολ­λούς επι­βά­τας να βγά­ζουν τα κεφά­λια από τα φινι­στρί­νια και να εξορ­κί­ζουν  απελ­πι­σμέ­νοι δια βοή­θειαν την οποί­αν όμως κανείς δεν ημπο­ρού­σε, αλλά ούτε και ήτο δια­τε­θει­μέ­νος να παράσχει.
Όλοι αυτοί οι δυστυ­χείς ηκο­λού­θη­σαν το πλοί­ον, βυθι­σθέν εις βάθος 17 οργιών.
▪️  Το σκά­φος μη δυνη­θέν να εκπέμ­ψει ουδ΄ άπαξ το S.O.S., έμει­νεν αβο­ή­θη­τον. Πρώ­τοι αντε­λή­φθη­σαν το δυστύ­χη­μα οι επι­βαί­νο­ντες μικρών πετρε­λαιο­κι­νή­των σκα­φών, τα οποία εξυ­πη­ρε­τούν την συγκοι­νω­νί­αν και τας μετα­φο­ράς μετα­ξύ Ευβοί­ας και Αττικής.
Το πρώ­τον πλοιά­ριον που αντε­λή­φθη το ναυά­γιον και έσπευ­σεν εις βοή­θειαν έφθα­σεν εις τον τόπον του δρά­μα­τος τέσ­σα­ρας ώρας μετά το δυστύ­χη­μα ήτο το «Έχει ο Θεός». Εν τω μετα­ξύ, μερι­κοί από τους ναυα­γούς, κολυμ­βώ­ντες, είχαν κατορ­θώ­σει να φτά­σουν εις τας πλη­σί­ον ακτάς, καθώς και άλλοι επι­βαί­νο­ντας των δυο ναυα­γο­σω­στι­κών λέμ­βων της «Χει­μάρ­ρας» και ειδο­ποί­η­σαν περί της συμφοράς.
Οι πολ­λοί όμως των επι­βα­τών, όσοι δεν εφο­νεύ­θυ­σαν, ερρί­φθη­σαν εις την θάλασ­σαν με ατο­μι­κά σωσί­βια ή και χωρίς, κρα­τη­θέ­ντες από επι­πλέ­ο­ντα συντρίμ­μα­τα ή έπιπλα …

«Χειμάρρα» ανέμη ανεμοδόχος

«Χει­μάρ­ρα»: ανέ­μη και ανε­μο­δό­χος Φωτο κατα­δυ­τι­κής ομά­δας Αντώ­νης Γρά­φας — Αρι­στο­τέ­λης Ζερ­βού­δης — Κώστας Θωκτα­ρί­δης & Βασί­λης Λάμπρου

Η ανθρωπιά

Κάπο­τε εις τον τόπον αυτόν, ήσαν ιεροί δι’ όλους οι αδύ­να­τοι (ΣΣ |> κλαυσίγελως…).
Και υπε­ρή­φα­νοι και αμεί­λικτοι προς τους εαυ­τούς των οι ισχυ­ροί (κλαυ­σί­γε­λως ^2 = στο τετράγωνο).
Και ή ζωή εκυ­λού­σε γεμά­τη ανθρω­πιά καί ή δύνα­μις ήτο παρά­γων ηθι­κής ανυ­ψώ­σε­ως. Όσοι την είχαν την εχαί­ρο­ντο και ως αγα­θόν καί ως χρέ­ος. Ήτο ιππο­τι­κός εις το σύνο­λόν του ο ελλη­νι­κός λαός. Τώρα έχει κανείς το αί­σθημα ότι συνε­τρί­βησσν υπό το πέλ­μα τις οίδε ποί­ου γί­γαντος, ενσαρ­κω­τού της κατα­πτώ­σε­ως όλαι μαζί αι πλά­κες των εθνι­κών αξιών.
Εξε­τυ­λί­χθη προ­χθές εις τον Ευβοϊ­κόν κόλ­πον, μέσα εις την παγε­ράν νύκτα, μία φρι­κτή τρα­γω­δία. Ένα σκά­φος μέ 550 περί­που επι­βά­τας εβυ­θί­σθη. Έπε­βαι­νον αυτού πολί­ται άνδρες, γυναί­κες και παι­διά, χωρο­φύ­λα­κες και στρα­τιώ­ται. Είχε και τούς αξιω­μα­τι­κούς του το σκά­φος και το πλή­ρω­μά του· τρια­κό­σιοι περί­που επνί­γη­σαν. Και έρχο­νται τώρα οι δια­σω­θέ­ντες πολί­ται και καταθέτουν:

▪️  Επαί­σχυ­ντος, υπήρ­ξεν η συμπε­ρι­φο­ρά των χωρο­φυ­λά­κων και των στρα­τιω­τών. Ήσαν οι «άνδρες». Καί ήσαν ένο­πλοι — Πυρο­βο­λού­ντες ημπό­δι­ζον τα γυναι­κό­παι­δα να επι­βι­βα­σθούν των λέμ­βων. Τας ήρπα­σαν κυριο­λε­κτι­κώς και τας επε­φύ­λα­ξαν διά τούς εαυ­τούς των και μόνον. Δεν εδέ­χθη­σαν να επι­βι­βα­σθεί αυτών ούτε είς του πλη­ρώ­μα­τος διά να τας επα­να­φέ­ρη εις τον τόπον του δυστυ­χή­μα­τος, ώστε να σωθούν και άλλοι Και αι λέμ­βοι έμει­ναν έτσι αχρη­σι­μο­ποί­η­τοι, αφού έσω­σαν τα τομά­ρια των οι ένοπλοι.

▪️  Έχει μίαν παρά­δο­σιν ηρω­ι­κήν το ελλη­νι­κόν ναυ­τι­κόν. Γεμά­την ανδρι­σμόν και αυτο­θυ­σί­αν και πρω­το­βου­λί­αν. Έσπα­σε και αυτή; Από τας αρχαιο­τέ­ρας είναι. Ας ελπί­σω­με ότι συμ­πτω­μα­τι­κόν είναι τό φαι­νό­με­νον, που παρου­σί­α­σεν ή διοί­κη­σις του σκά­φους. Διό­τι ή α­νεπάρκεια της υπήρ­ξε τρα­γι­κή. Ο πλοί­αρ­χος είναι ό ανώτα­τος άρχων κάθε σκά­φους εν πλώ. Και δικτά­τωρ του, με δικαί­ω­μα ζωής ή θανά­του, έ­ναντι όλων, εις περί­πτω­σιν κινδύνου.
Ημπο­ρού­σε και είχε χρέ­ος να εκτε­λέ­ση επί τόπου τον πρώ­τον χωρο­φύ­λα­κα, που επε­χεί­ρη­σε να επι­βεί λέμ­βου, προ­τού εξα­σφα­λι­σθούν τα γυναι­κό­παι­δα. Καί ώφει­λαν και αυτός και όλοι οι άλλοι αξιω­μα­τι­κοί του σκά­φους να μεί­νουν μέχρι τέλους επ’ αυτού…

Χειμάρρα

Είναι πολ­λά, πάρα πολ­λά τελευ­ταί­ως τά κρού­σμα­τα μιας ανη­συ­χη­τι­κής ηθι­κής πωρώσε­ως. Εκφρά­ζουν πώρω­σιν ολο­κλήρου του έθνους; Τρέ­μει κα­νείς και να το ανα­λο­γι­σθή ακόμη.
Διό­τι τότε θα πρέ­πη να κατά­λη­ξη εις απελ­πι­στι­κά δια το μέλ­λον της Ελλά­δος συμπεράσματα
▪️  Όχι! Δεν εί­ναι οι δει­λοί και οι άναν­δροι και οι ταπει­νοί και οι χυδαί­οι —Έλλη­νες.
▪️  Αυτοί απο­τε­λούν  τα απορ­ρίμ­μα­τα τού έθνους, είς οιαν­δή­πο­τε και αν ευρί­σκο­νται βαθ­μί­δα και ό,τι δήπο­τε και άν διακηρύσσουν.

Μοι­ρα­στεί­τε το:

Μετάβαση στο περιεχόμενο