Ό,τι ν’ ακούω με το δεξιό μου αυτί / με μάτι αριστερό το βλέπω.
Κι ό,τι καταπιάνεται ο νους να στοχαστεί, / οι χτύποι της καρδιάς το λένε πρώτοι. (Κ. Βάρναλης)

Η κατάργηση του πανεπιστημιακού ασύλου δεν πρέπει να περάσει

Γρά­φει ο Νίκος Μότ­τας //

Ήταν Σεπτέμ­βρης του 1943 όταν γκε­στα­πί­τες και μέλη των — νεο­συ­στα­θέ­ντων τότε από τον Ράλ­λη — ταγ­μά­των ασφα­λεί­ας δολο­φο­νού­σαν στο γρα­φείο του Πρύ­τα­νη του Πανε­πι­στη­μί­ου Αθη­νών τον 21 ετών ΕΠΟ­Νί­τη φοι­τη­τή νομι­κής Δημή­τρη Τζέ­μο. Πρό­κει­ται για την πρώ­τη κατα­γε­γραμ­μέ­νη κατα­πά­τη­ση του πανε­πι­στη­μια­κού ασύ­λου στη χώρα μας — και αυτήν την διέ­πρα­ξαν οι Ναζί με τους ντό­πιους συνερ­γά­τες τους.

Μετα­πο­λε­μι­κά, το άσυ­λο κατα­πα­τή­θη­κε δύο φορές από τη Χού­ντα των Συνταγ­μα­ταρ­χών. Η μια στη Νομι­κή Σχο­λή και η δεύ­τε­ρη στα γεγο­νό­τα του Πολυ­τε­χνεί­ου το Νοέμ­βρη του 1973. Μάλι­στα, κατά τη διάρ­κεια της κατά­λη­ψης της Νομι­κής, οι εξε­γερ­μέ­νοι φοι­τη­τές είχαν δώσει όρκο υπε­ρά­σπι­σης των ακα­δη­μαϊ­κών ελευ­θε­ριών και του πανε­πι­στη­μια­κού ασύλου.

Έγρα­φε το «ΒΗΜΑ» στις 22.2.1973: «Τρεις χιλιά­δες φοι­τη­ταί ως μετέ­δω­σε το Ασσο­σιέι­τεντ Πρες παρέ­μει­ναν και πέραν του μεσο­νυ­κτί­ου εντός του κτι­ρί­ου του Πανε­πι­στη­μί­ου επί των οδών Σίνα, Σόλω­νος και Μασ­σα­λί­ας, εις εκδή­λω­σιν δια­μαρ­τυ­ρί­ας διά την άρσιν των ανα­στο­λών κατα­τά­ξε­ως των συνα­δέλ­φων των (…) Οι φοι­τη­ταί δεν επέ­τρε­παν την είσο­δο στο κτί­ριο της οδού Σόλω­νος παρά μονά­χα στους φοι­τη­τάς με την επί­δει­ξη ταυ­τό­τη­τος. Κατά τις 2 το μεση­μέ­ρι οι φοι­τη­ταί που ευρί­σκο­ντο στους δια­δρό­μους του κτι­ρί­ου και στην ταρά­τσα της Νομι­κής έδω­σαν όρκο, ο οποί­ος επα­νε­λή­φθη και από τους φοι­τη­τάς που ευρί­σκο­ντο στις σκά­λες και στους κάτω ορό­φους του κτιρίου.

Στον όρκο ανα­φέ­ρε­ται: “Εμείς οι φοι­τη­ταί των Ανω­τά­των Εκπαι­δευ­τι­κών Ιδρυ­μά­των ορκι­ζό­μα­στε στ’ όνο­μα της ελευ­θε­ρί­ας να αγω­νι­σθού­με μέχρι τέλους για την κατο­χύ­ρω­ση: α) των ακα­δη­μαϊ­κών ελευ­θε­ριών, β) του πανε­πι­στη­μια­κού ασύ­λου, γ) της ανα­κλή­σε­ως όλων των κατα­πιε­στι­κών νόμων και δια­ταγ­μά­των”. Ολί­γον προ του μεσο­νυ­κτί­ου οι εντός του κτι­ρί­ου φοι­τη­ταί ανήγ­γει­λαν ότι αρχί­ζουν απερ­γί­αν πείνης.»

Σήμε­ρα, 46 χρό­νια μετά, η κυβέρ­νη­ση της ΝΔ υπό τον Κυριά­κο Μητσο­τά­κη ετοι­μά­ζε­ται να «εγκαι­νιά­σει» το νομο­θε­τι­κό της έργο με ρύθ­μι­ση που θα καταρ­γεί το πανε­πι­στη­μια­κό άσυ­λο. Για να δικαιο­λο­γή­σει την πρά­ξη αυτή η κυβέρ­νη­ση επι­κα­λεί­ται ζητή­μα­τα «ανο­μί­ας» και «παρα­βα­τι­κό­τη­τας» που, όπως υπο­στη­ρί­ζει, ενι­σχύ­ο­νται από την ύπαρ­ξη του ασύ­λου στους χώρους των πανεπιστημίων.

Ας δού­με, όμως, ποια είναι η πραγματικότητα;

Καταρ­χάς το ισχύ­ον θεσμι­κό πλαί­σιο (Ν. 4485/2017) επι­τρέ­πει στις αστυ­νο­μι­κές αρχές να επέμ­βουν αυτε­πάγ­γελ­τα για περι­πτώ­σεις κακουρ­γη­μά­των (όπου, μετα­ξύ άλλων, περι­λαμ­βά­νε­ται η εμπο­ρία και δια­κί­νη­ση ναρ­κω­τι­κών) και εγκλη­μά­των κατά της ζωής: «Επέμ­βα­ση δημό­σιας δύνα­μης σε χώρους των ΑΕΙ επι­τρέ­πε­ται αυτε­παγ­γέλ­τως σε περι­πτώ­σεις κακουρ­γη­μά­των, καθώς και εγκλη­μά­των κατά της ζωής και ύστε­ρα από από­φα­ση του Πρυ­τα­νι­κού Συμ­βου­λί­ου σε οποια­δή­πο­τε άλλη περίπτωση».

Δίνο­ντας ρεσι­τάλ υπο­κρι­σί­ας, οι «ασυ­λο­φά­γοι» διαρ­ρη­γνύ­ουν τα ιμά­τια τους για το ότι χώροι των πανε­πι­στη­μί­ων έχουν κατα­στεί πεδίο «εμπο­ρί­ας και δια­κί­νη­σης ναρ­κω­τι­κών» . Συν­δυά­ζουν δε την υπο­κρι­σία τους αυτή με το προ­κλη­τι­κό — και συνά­μα ψευ­δε­πί­γρα­φο- επι­χεί­ρη­μα ότι αυτό συμ­βαί­νει εξαι­τί­ας του… πανε­πι­στη­μια­κού ασύλου!

Εύλο­γα, λοι­πόν, τίθε­νται ορι­σμέ­να ερω­τή­μα­τα: Σε περιο­χές όπως, επί παρα­δείγ­μα­τι, η Ομό­νοια, η πλα­τεία Βάθης, το Μετα­ξουρ­γείο, η Μονα­στη­ρί­ου και η Ροτό­ντα στη Θεσ­σα­λο­νί­κη — όπου δεν ισχύ­ει κανέ­να άσυ­λο — τι εμπο­δί­ζει τις αρχές να κατα­στεί­λουν το εμπό­ριο ναρ­κω­τι­κών και την παρα­βα­τι­κό­τη­τα; Επι­πλέ­ον, τι εμπο­δί­ζει την αστυ­νο­μία απ’ το να συλ­λά­βει τους περί­φη­μους «μπα­χα­λά­κη­δες» (άρα­γε αυτοί ποια­νού το παι­χνί­δι παί­ζουν και τι σκο­πούς εξυ­πη­ρε­τούν;) έξω από τους χώρους των πανε­πι­στη­μί­ων όπου δεν ισχύ­ει κανέ­να άσυλο;

Γίνε­ται, επο­μέ­νως, σαφές ότι τα περί «παρα­βα­τι­κό­τη­τας, ανο­μί­ας, δια­κί­νη­σης ναρ­κω­τι­κών κλπ» απο­τε­λούν προ­σχή­μα­τα πίσω από τα οποία κρύ­βο­νται οι πραγ­μα­τι­κοί λόγοι της επί­θε­σης στο πανε­πι­στη­μια­κό άσυλο.

Ο κ. Μητσο­τά­κης και οι λοι­ποί «ασυ­λο­φά­γοι» γνω­ρί­ζουν καλά ότι το άσυ­λο των πανε­πι­στη­μί­ων έχει ιστο­ρία σ’ αυτή τη χώρα και απο­τε­λεί ανα­πό­σπα­στο κομ­μά­τι των αγώ­νων ενός λαού για Ψωμί, Παι­δεία και Ελευ­θε­ρία. Αυτό είναι που τους φοβί­ζει και γι’ αυτό επι­διώ­κουν πάση θυσία την κατάρ­γη­ση του.

nomiki 73

Στον συμ­βο­λι­σμό του πανε­πι­στη­μια­κού ασύ­λου συμπυ­κνώ­νε­ται η ιστο­ρία αγώ­νων που η αστι­κή τάξη θέλει να σβή­σει από την συλ­λο­γι­κή μνή­μη. Από την ηρω­ϊ­κή κατά­λη­ψη της Νομι­κής, την εξέ­γερ­ση του Πολυ­τε­χνεί­ου το 1973, την πάλη ενά­ντια στο νόμο 815 του 1978, μέχρι τις μεγά­λες φοι­τη­τι­κές κινη­το­ποι­ή­σεις των δεκα­ε­τιών 1980–90 ενά­ντια στην αντιεκ­παι­δευ­τι­κή πολι­τι­κή των κυβερ­νή­σε­ων του ΠΑΣΟΚ και της ΝΔ.

Το άσυ­λο τους ενο­χλεί, ακρι­βώς διό­τι συμ­βο­λί­ζει αγώ­νες και διεκ­δι­κή­σεις της νεο­λαί­ας και συνο­λι­κά του ταξι­κού κινή­μα­τος για:

-πραγ­μα­τι­κά δημό­σια και δωρε­άν πανε­πι­στή­μια, ενά­ντια στην χυδαία λογι­κή της ιδιω­τι­κο­ποί­η­σης της Παι­δεί­ας και των «μη κερ­δο­σκο­πι­κών» ιδιω­τι­κών ΑΕΙ,

-πανε­πι­στή­μια και σχο­λές που θα λει­τουρ­γούν με βάση τις ανά­γκες της κοι­νω­νί­ας και όχι για τις ανά­γκες των επι­χει­ρη­μα­τι­κών ομί­λων που κάνουν μπιζ­νες στις πλά­τες των φοι­τη­τών και των νέων επιστημόνων,

-προ­στα­σία των ατο­μι­κών, κοι­νω­νι­κών δικαιω­μά­των και της ακα­δη­μαϊ­κής ελευ­θε­ρί­ας, χωρίς ένστο­λους πραι­τω­ρια­νούς και την παρου­σία του κατα­σταλ­τι­κού «μπα­μπού­λα» του αστι­κού κράτους,

-συλ­λο­γι­κή και οργα­νω­μέ­νη πάλη που διεκ­δι­κεί την ικα­νο­ποί­η­ση των σύγ­χρο­νων ανα­γκών της νεο­λαί­ας και συνο­λι­κά του λαού στη μόρ­φω­ση, τη δου­λειά, τη ζωή.

Το πανε­πι­στη­μια­κό άσυ­λο, λοι­πόν, δεν είναι μονά­χα υπό­θε­ση της ακα­δη­μαϊ­κής κοι­νό­τη­τας και του φοι­τη­τι­κού κινή­μα­τος. Ξεπερ­νά τα όρια της ακα­δη­μαϊ­κής και ερευ­νη­τι­κής ελευ­θε­ρί­ας και αγκα­λιά­ζει συνο­λι­κά το δικαί­ω­μα ενός λαού στην ελεύ­θε­ρη σκέ­ψη και έκφρα­ση, στη δυνα­τό­τη­τα αντί­στα­σης και ανυ­πα­κο­ής απέ­να­ντι στο δεσπο­τι­σμό της κυρί­αρ­χης αστι­κής ιδεολογίας.

Η προ­στα­σία και δια­φύ­λα­ξη του απο­τε­λεί υπό­θε­ση συνο­λι­κά του εργα­τι­κού-λαϊ­κού κινή­μα­τος. Η κατάρ­γη­ση του πανε­πι­στη­μια­κού ασύ­λου δεν πρέ­πει να περάσει.

____________________________________________________________________________

Νίκος Μόττας Γεννήθηκε το 1984 στη Θεσσαλονίκη. Είναι υποψήφιος διδάκτορας (Phd) Πολιτικής Επιστήμης, Διεθνών Σχέσεων και Ιστορίας. Σπούδασε Πολιτικές Επιστήμες στο Πανεπιστήμιο Westminster του Λονδίνου και είναι κάτοχος δύο μεταπτυχιακών τίτλων (Master of Arts) στις διπλωματικές σπουδές (Παρίσι) και στις διεθνείς διπλωματικές σχέσεις (Πανεπιστήμιο Τελ Αβίβ). Άρθρα του έχουν δημοσιευθεί σε ελληνόφωνα και ξενόγλωσσα μέσα.
Μοι­ρα­στεί­τε το:

Μετάβαση στο περιεχόμενο