Έργα τέχνης δυο άδειοι καμβάδες;

Ο Δανός καλ­λι­τέ­χνης Jens Haaning, ο οποί­ος πλη­ρώ­θη­κε 534.000 κορώ­νες _~76.000$ από το Μου­σείο Μοντέρ­νας Τέχνης Kunsten, έλα­βε εντο­λή να επι­στρέ­ψει στο ίδρυ­μα του Aalborg της Δανί­ας μέρους του ποσού (~70.000$) μετά την υπο­βο­λή ενός ζεύ­γους λευ­κών καμ­βά­δων αντί των ανα­με­νό­με­νων έργων τέχνης.

Το μου­σείο είχε ζητή­σει από τον Haaning να ανα­δη­μιουρ­γή­σει δύο από τα προη­γού­με­να έργα του για μια έκθε­ση 2021–22 με τίτλο «Work It Out» (=Δού­λε­ψε το), η οποία εξέ­τα­ζε τη σχέ­ση των ανθρώ­πων με την εργα­σία. Χρο­νο­λο­γού­νται το 2007 και το 2010, αντί­στοι­χα, τα πρω­τό­τυ­πα έργα που απει­κο­νί­ζο­νται μέσω δεσμί­δων δανι­κού νομί­σμα­τος που κατα­λαμ­βά­νουν μεγα­λύ­τε­ρο πλαί­σιο και το αυστρια­κό νόμι­σμα στο μικρό­τε­ρο σε αντι­στοι­χία με το μέσο ετή­σιο εισό­δη­μα των δύο χωρών. Υπο­στη­ρί­ζο­ντας ότι το ποσό που προ­σέ­φε­ρε το μου­σείο δεν ήταν αρκε­τό για να καλύ­ψει το κόστος κατα­σκευ­ής των έργων και δια­μαρ­τυ­ρό­με­νος για τις «άθλιες συν­θή­κες εργα­σί­ας» στις οποί­ες υπο­βάλ­λο­νται συνή­θως οι καλ­λι­τέ­χνες, ο Haaning δημιούρ­γη­σε δύο καμ­βά­δες των οποί­ων τα μεγέ­θη αντι­στοι­χού­σαν στα αρχι­κά έργα, αλλά των οποί­ων οι επι­φά­νειες ήταν γυμνές, δίνο­ντάς τους συλ­λο­γι­κό τίτλο Take the Money and Run _ Πάρε τα λεφτά και τρέ­χα (παρα­πέ­μπο­ντας στο ομώ­νυ­μο φιλμ _1969, από τα πρώ­τα του Woody Allen, ελλη­νι­κός τίτλος Ζητεί­ται εγκέ­φα­λος για ληστεία)

Ο καλ­λι­τέ­χνης λοι­πόν, όντως παρέ­δω­σε δύο καμ­βά­δες, που όμως ήταν κενοί _tabula rasa, που όμως υπο­στή­ρι­ξε ότι είναι έργα τέχνης, όπως του­λά­χι­στον την αντι­λαμ­βά­νε­ται ο ίδιος. Η υπό­θε­ση εκκρε­μεί στα ανώ­τε­ρα δικα­στή­ρια της Κοπεγ­χά­γης, αλλά σίγου­ρα παρέ­μει­νε ανα­πά­ντη­το το ερώ­τη­μα – τι είναι τέχνη…

Ο Χάα­νινγκ υπο­στη­ρί­ζει ότι τα δύο έργα είναι σχό­λιό του _απάντηση για μισθούς πεί­νας και ο τρό­πος με τον οποί­ον αντι­με­τώ­πι­σε το συμ­βό­λαιό του με το Μου­σείο Kunsten είναι μέρος της δου­λειάς με αυτό το μήνυμα.

Παρό­λο που οι υπεύ­θυ­νοι του μου­σεί­ου δια­μαρ­τυ­ρή­θη­καν για το περιε­χό­με­νο των έργων του Χάα­νινγκ, κρέ­μα­σαν τους καμ­βά­δες σε μία αίθου­σα και δίπλα ανάρ­τη­σαν ένα αντί­γρα­φο του e‑mail που έστει­λε ο καλ­λι­τέ­χνης στο μου­σείο εξη­γώ­ντας το νόη­μα της πρά­ξης του.

Οι άδειοι καμ­βά­δες του Χάα­νινγκ προ­στί­θε­νται σε μία σει­ρά αμφι­λε­γό­με­νων έργων που τελι­κά ανα­δει­κνύ­ουν το ερώ­τη­μα για την αξία της τέχνης. Χαρα­κτη­ρι­στι­κές τέτοιες περι­πτώ­σεις η μπα­νά­να που κάρ­φω­σε σε ένα τοί­χο μου­σεί­ου ο Μαου­ρί­ζιο Κατε­λάν και ο Μπάνκ­σι, που κατέ­στρε­ψε έργο του κατά τη δημο­πρά­τη­σή του. Το 1958 ο Ιβ Κλάιν εξέ­θε­σε ένα άδειο δωμά­τιο σε χιλιά­δες επισκέπτες.

Το κωμι­κό της υπό­θε­σης είναι πως το δικα­στή­ριο καθό­ρι­σε με ακρί­βεια ένα ποσό αμοι­βής 5.730$, επει­δή οι άδειοι καμ­βά­δες εκτέ­θη­καν,  ενώ …απέρ­ρι­ψε επί­σης την αγω­γή του Χάα­νινγκ, που υπο­στή­ρι­ξε ότι το Μου­σείο παρα­βί­α­σε τους νόμους για τα πνευ­μα­τι­κά δικαιώ­μα­τα, κατα­λο­γί­ζο­ντάς του και τα δικα­στι­κά έξοδα.

Με πλη­ρο­φο­ρί­ες από artforum.com _artterms.net
CBS News_The Guardian _Al Jazeera και “το ΠΟΝΤΙΚΙ”