Έχει καλή κοινωνική ασφάλιση η Σουηδία όπως έχουμε ακούσει;

Γρά­φει ο Πάνος Αλε­πλιώ­της //

Κυβέρ­νη­ση σ’ ευχα­ρι­στώ, δηλώ­νει, μάλ­λον ο πεθα­μέ­νος.… Στην μια πλευ­ρά της ζαριάς  το Ταμείο Κοι­νω­νι­κής Ασφά­λι­σης (Försäkringskassan) με το γνω­στό για τους Σου­η­δούς πρά­σι­νο σηματάκι..

Κάθε ασφα­λι­σμέ­νος δικαιού­ται απο­ζη­μί­ω­σης όταν  αρρω­στή­σει . Είναι περί­που το 60 με 70% του μισθού. Δεν πλη­ρώ­νε­ται την πρώ­τη μέρα ασθε­νεί­ας (!). Είναι  προ­σφο­ρά του συν­δι­κα­λι­στι­κού «κινή­μα­τος» στον εργοδότη.

Προ­σο­χή! Αν συμπλη­ρώ­σεις 6 μεμο­νω­μέ­νες, μίας μέρας, απου­σί­ες τον χρό­νο μπο­ρεί να βρε­θείς με το ζόρι και σε πρό­γραμ­μα απο­το­ξί­νω­σης. « Άν αρνη­θείς μπο­ρείς να απο­λυ­θείς για­τί κάτι κρύ­βεις». ( δική μου σημείωση)

Πλη­ρώ­νε­ται τις επό­με­νες 14 ημέ­ρες από τον εργο­δό­τη και εάν συνε­χί­σει να είναι άρρω­στος τότε ανα­λαμ­βά­νει την αναρ­ρω­τι­κή απο­ζη­μεί­ω­ση το Ταμείο. Το Ταμείο φυσι­κά υπάρ­χει και χρη­μα­το­δο­τεί­ται απο τις εισφο­ρές των εργα­ζο­μέ­νων αλλά κάτι τις συν­δρά­μει και ο εργο­δό­της. Εκεί υπάρ­χει θέμα…

Κάθε χρό­νο γίνε­ται ατο­μι­κή απο­τί­μη­ση απου­σιών για κάθε εργα­ζό­με­νο ξεχω­ρι­στά και όλων μαζί συνο­λι­κά για να βγει ο μέσος όρος ‘απου­σί­ας λόγω ασθένειας’.

Ήδη απο το 2016 το Ταμείο πήρε εντο­λή απο την κυβέρ­νη­ση να μειώ­σει τον μέσο όρο. Έτσι έχει κατα­φέ­ρει να μειώ­σει τις απο­ζη­μιώ­σεις με 3,7 δις κορό­νες ( 370 εκ. ευρώ) το 2017.

Ο μέσος όρος απου­σί­ας το 2015 ήταν 10,5 ημέ­ρες . Το 2016 ανέ­βη­κε στις 10,8.Το 2017 έπε­σε στα 9,4 στο εννιά­μη­νο για να κλεί­σει στο 10,1 μετά τα χει­με­ρι­νά συνάχια.

Στό­χος της Σοσιαλ­δη­μο­κρα­τι­κής κυβέρ­νη­σης είναι να πέσει στις 9 ημέ­ρες απου­σί­ας τον χρό­νο ανά εργα­ζό­με­νο για να εξοι­κο­νο­μί­σει χρή­μα­τα εις βάρος των αρρώ­στων και να τα ανα­δια­νέ­μει σε φορο­λο­γι­κές ελα­φρύν­σεις στους εργο­δό­τες «έχο­ντες και κατέχοντες» .

Το σύνο­λο των αρρώ­στων τον Σεπτέμ­βρη του 2016 ήταν 188.633 για να πέσει στους 170.846 τον ιδιο μήνα το 2017.

H κοι­νω­νι­κή ασφά­λι­ση κοστί­ζει πολύ, θεω­ρεί η Σοσιαλ­δη­μο­κρα­τι­κή Σου­η­δι­κή κυβέρ­νη­ση συνε­χί­ζο­ντας το έργο των προη­γού­με­νων «αστι­κών» κυβερ­νή­σε­ων.* Έτσι το Ταμείο Κοι­νω­νι­κής Ασφά­λι­σης υπα­κού­ει! Για να μειώ­σει τις ημέ­ρες απο­ζη­μί­ω­σης παίρ­νει δρα­στι­κά μέτρα. Η κρι­τι­κή όμως απέ­να­ντι στίς απορ­ρι­πτι­κές απο­φά­σεις για συνέ­χι­ση της ανα­ρω­τι­κής άδειας δυνα­μώ­νει, γρά­φουν οι εφη­με­ρί­δες. Οι υπεύ­θυ­νοι υπάλ­λη­λοι για την έγκρι­ση ή την απόρ­ρι­ψη των αιτή­σε­ων όμως δεν έχουν δημό­σιο λόγο. Η ελευ­θε­ρία του λόγου δεν ισχύ­ει στο Ταμείο.

Ένας όμως απο αυτούς απο­φα­σί­ζει να μιλή­σει, ανώ­νυ­μα στην εφη­με­ρί­δα ETC. Απο­κα­λύ­πτει πως ιδρύ­θη­κε επι­τρο­πή ειδι­κών που απο­φα­σί­ζει την  μεί­ω­ση των εγκρί­σε­ων και ότι οι «σκλη­ροί» υπάλ­λη­λοι θα επι­βρα­βεύ­ο­νται. Δεν υπάρ­χουν περι­θώ­ρια για κρι­τι­κή αυτής της πολι­τι­κής ούτε προς τα μέσα ούτε προς τα έξω. Είναι αδια­νό­η­το και απο­λύ­τως απα­γο­ρευ­τι­κό. ”Η Διοί­κη­ση μας το είπε καθα­ρά, λέει, ο στό­χος είναι να απο­ρί­πτο­νται περισ­σό­τε­ρες αιτή­σεις παρά­τα­σης της ανα­ρω­τι­κής άδειας ”.

Η Επιτροπή έχει τον τελευταίο λόγο

Στα κεντρι­κά γρα­φεία του Ταμεί­ου στην Στοκ­χόλ­μη στα τμή­μα­τα από­δο­σης απο­ζη­μί­ω­σης λόγω ασθε­νεί­ας έχουν απο­φα­σι­στεί νέες ρου­τί­νες. Κάθε θετι­κή έγκρι­ση για συνέ­χι­ση της  αναρ­ρω­τι­κής μετά τις 180 ημέ­ρες ασθε­νεί­ας περ­νά­ει απο τον έλεγ­χο της επι­τρο­πής ειδι­κών από μία Δεκεμ­βρί­ου του 2017.

«Η επι­τρο­πή απο­τε­λεί­ται από 4 με 5 στε­λέ­χη του ταμεί­ου, συνα­δέλ­φους μας. Έχουν επι­λε­γεί απο την Διεύ­θυν­ση και είναι γνω­στοί για την ευκο­λία τους να απο­ρί­πτουν τα αιτή­μα­τα, απο­κα­λύ­πτει ο εργαζόμενος..»

«Είναι προ­φα­νής ο απορ­ρι­πτι­κός τους ρόλος. Στην γενι­κή συγκέ­ντρω­ση προ­σω­πι­κού όταν συστά­θη­κε η επι­τρο­πή, η Διεύ­θυν­ση το δήλω­σε καθα­ρά. Ο στό­χος είναι η μεί­ω­ση των εγκρί­σε­ων. Ο λόγος σύστα­σης της επι­τρο­πής είναι ότι το τμή­μα μας δεν έπια­νε τον υπουρ­γι­κό στό­χο των περισ­σό­τε­ρων απορρίψεων».

Η απόρριψη δίνει καλύτερο μισθό

«Τα ντο­κου­μέ­ντα του ταμεί­ου μιλούν για από­δο­ση δικαιο­σύ­νης και ποιό­τη­τα στην εκτί­μη­ση των περι­πτώ­σε­ων. Αν το δεχτού­με αυτό τότε έπρε­πε να κρί­νε­ται και η ποιό­τη­τα των απο­φά­σε­ων απόρ­ρι­ψης» συνε­χί­ζει ο εργα­ζό­με­νος. «Η επι­τρο­πή όμως εξε­τά­ζει μόνο τις θετι­κές ειση­γή­σεις συνέ­χι­σης και ή τις απο­ρί­πτει η ζητά και­νούρ­για έρευ­να. Κρέ­με­ται πάνω απο τα κεφά­λια μας σαν απει­λή ο στό­χος της επί­τευ­ξης του κυβερ­νη­τι­κού μέσου όρου των απορ­ρί­ψε­ων. Επα­να­λαμ­βά­νε­ται σε κάθε συγκέ­ντρω­ση προ­σω­πι­κού μεγά­λη η μικρή.

Η διεύ­θυν­ση πιέ­ζει αφό­ρη­τα. Το συζη­τά­με μετα­ξύ μας αλλά τίπο­τα συγκε­κρι­μέ­νο δεν γίνε­ται. Δεν θέλει κανείς να πέσει σε δυσμέ­νεια για τον λόγο ότι περισ­σό­τε­ρες απορ­ρί­ψεις δίνουν καλύ­τε­ρο μισθό και άλλες ευκολίες».

«Αν η επι­τρο­πή απο­ρί­ψει την θετι­κή μας έγκρι­ση δεν σημαί­νει ότι θα πάρει την τυπι­κή ευθύ­νη. Το δικό μας όνο­μα θα υπάρ­χει και στην και­νούρ­για από­φα­ση. Δεν ξέρου­με καν αν αυτό είναι νόμιμο»

Άλλος πρώ­ην εργα­ζό­με­νος στην ίδια δου­λειά επι­βε­βαιώ­νει ότι και παλιό­τε­ρα ίσχυε η ίδια τακτι­κή. «Περισ­σό­τε­ρες αυξή­σεις μισθού έδι­ναν σε αυτούς που είχαν τα μεγα­λύ­τε­ρα ποσο­στά απορ­ρί­ψε­ων, αυτό ίσχυε και πριν απο χρό­νια που δού­λευα εκεί».

Η σκέψη μου είναι στους αρρώστους

Η κάθε θετι­κή προς τον ασθε­νή από­φα­ση του εργα­ζό­με­νου του Ταμεί­ου γίνε­ται αντι­κεί­με­νο συζή­τη­σης σε κάθε ευκαι­ρία. «Η ατμό­σφαι­ρα είναι γεμά­τη με την αίσθη­ση ότι για να είσαι ικα­νός υπάλ­λη­λος τότε πρέ­πει νάσαι ‘σκλη­ρός’ και να απορ­ρί­πτεις. Κανείς δεν σκέ­φτε­ται πόσοι άνθρω­ποι από τους άρρω­στους θα γίνουν καλά για να επι­στρέ­ψουν υγιείς στην δου­λειά τους. Μόνο πως θα κρα­τά­με τα ποσο­στά. Είμαι καταπιεσμένος‑η».

«Η γνώ­μη μου και η επαγ­γελ­μα­τι­κή μου εκτί­μη­ση δεν ισχύ­ει πια. Δεν είνα θέμα πρε­στίζ αλλά απο τις απο­φά­σεις μας εξαρ­τώ­νται άρρω­στοι άνθρω­ποι. Αυτούς σκέ­φτο­μαι. Είναι πολύ συνη­θι­σμέ­νο να χει­ρο­τε­ρεύ­ει η υγεία των ανθρώ­πων που έχουν απόρ­ρι­ψη. Δεν κερ­δί­ζου­με τίπο­τα από αυτό. Θα ξανάρ­θουν πάλι πίσω και θα είναι χει­ρό­τε­ρα στην υγεία τους.»

Ολα μια χαρά

Καλά πάνε, η κυβέρ­νη­ση, το Ταμείο και οι υπάλ­λη­λοι που δεν θέλουν να πέσουν σε δυσμέ­νεια και έτσι να χάσουν την αύξη­ση μισθού. Ε για τους αρρώ­στους θα δού­με που θα στα­θεί το ζάρι…

***

Η πίε­ση που ασκού­σε η σοσια­λι­στι­κή πολι­τι­κή της Σ. Ένω­σης και της Σοσια­λι­στι­κής Γερ­μα­νί­ας ( 8ωρο, ψήφο στις γυναί­κες, σύντα­ξη στα 60 οι άντρες, 55 οι γυναί­κες, άδειες λοχεί­ας, δωρε­άν υγεία και παι­δεία, παι­δι­κούς σταθ­μούς, δια­κο­πές και άλλα πολ­λά) σε όλες τις Σκαν­δι­να­βι­κές χώρες μέχρι την ανα­τρο­πή  ήταν μεγά­λη. Οι Σοσιαλ­δη­μο­κρά­τες, που διοι­κού­σαν μέχρι τότε σε όλες αυτές τις χώρες, έκα­ναν σημα­ντι­κές παρα­χω­ρή­σεις σε εργα­τι­κά και κοι­νω­νι­κά θέμα­τα σε συνερ­γα­σία με την ντό­πια αστι­κή τάξη ένα­ντι της περι­βό­η­της «εργα­σια­κής ειρή­νης» επί 70 χρό­νια. Δημιούρ­γη­σαν την έννοια του «Λαϊ­κού Σπι­τιού» που τους χωρά­ει όλους μέσα με αλλη­λεγ­γύη, πρό­λη­ψη και μια «δικαιό­τε­ρη» φορο­λο­γι­κή κατα­νο­μή. Έτσι ανα­πτύ­χθη­κε η Σου­η­δι­κή υπε­ρο­ψία και εθνο­κε­ντρι­σμός ένα­ντι των άλλων λαών και χωρών που δεν τα κατά­φε­ραν εξί­σου καλά. Μετά το 1990 άρχι­σε η αντε­πί­θε­ση του κεφα­λαί­ου και σιγά σιγά και με την στή­ρι­ξη των κυβερ­νη­τι­κών και εργο­δο­τι­κών, στην ουσία, συν­δι­κά­των είτε με Σοσιαλ­δη­μο­κρα­τι­κή είτε με «αστι­κές» κυβερ­νή­σεις τα μαζεύ­ουν όλα πίσω και το μοντέ­λο καταρ­ρέ­ει. Απλά έμει­νε η φήμη της επο­χής του 60 και του 70 να προ­βά­λει, ιδιαί­τε­ρα την Σου­η­δία, σαν χώρα κοι­νω­νι­κό πρό­τυ­πο στον καπι­τα­λι­σμό, παρό­λο που είναι μια κλασ­σι­κή, με ιμπε­ρια­λι­στι­κό ρόλο, καπι­τα­λι­στι­κή αντα­γω­νι­στι­κή και εγω­ι­στι­κή κοι­νω­νία με τερά­στιες ανι­σό­τη­τες και μάλι­στα έχο­ντας και μοναρ­χία όπως άλλω­στε και η Δανία και η Νορβηγία.

________________________________________________________________________________________________

Πάνος Αλεπλιώτης Δημοτικός σύμβουλος Πυλαίας Θεσσαλονίκης 87/90 και 99/2002. Αντιδήμαρχος Πυλαίας από το 1987 έως και το 1990 και από το 1999 έως και το 2000. Εργάστηκε σαν γεωλόγος, περιβαλλοντολόγος και χωροτάκτης. Από το 2011  διαμένει στην Σουηδία στην πόλη Σβεγκ του δήμου Χεργιεντάλεν και εργάζεται ως διευθυντής τεχνικών και κοινωνικής υποδομής.