Αβορίγινες της Αυστραλίας: «Το δάσος έχει ανάγκη να καεί»

Εδώ και χιλιά­δες χρό­νια, πολύ πριν πατή­σει πόδι Ευρω­παί­ου αποί­κου στη γη τους, οι Αβο­ρί­γι­νες της Αυστρα­λί­ας έβα­ζαν προ­γραμ­μα­τι­σμέ­να φωτιά στα εδά­φη τους εφαρ­μό­ζο­ντας μία τεχνι­κή δια­χεί­ρι­σης πυρ­κα­γιών που είχε ως στό­χο την καύ­ση των καύ­σι­μων υλι­κών που βρί­σκο­νται στις δασώ­δεις εκτά­σεις και προ­κα­λούν ή τρο­φο­δο­τούν τις δασι­κές πυρκαγιές.

Φέτος, και καθώς οι ανε­ξέ­λεγ­κτες δασι­κές πυρ­κα­γιές αφά­νι­σαν τερά­στιες εκτά­σεις στην Αυστρα­λία, οι Αβο­ρί­γι­νες επέ­με­ναν ότι η παρα­δο­σια­κή δια­χεί­ρι­ση που ξέρουν να εφαρ­μό­ζουν στη γη τους θα είχε προ­λά­βει ή του­λά­χι­στον θα είχε περιο­ρί­σει την καταστροφή.

Ο Τζέι­κομπ Μόρις, ένας 29χρονος ιθα­γε­νής, έχει οργα­νώ­σει πέντε σεμι­νά­ρια για να διδά­ξει τους παρα­δο­σια­κούς τρό­πους δια­χεί­ρι­σης της γης και πιστεύ­ει ότι μεγά­λο μέρος της οδύ­νης θα είχε απο­φευ­χθεί με την εφαρ­μο­γή της χαμη­λής έντα­σης, χαμη­λού ύψους ελεγ­χό­με­νης φωτιάς που θα έκαι­γε θάμνους και καύ­σι­μη ύλη κατά την ψυχρή περί­ο­δο του έτους (cool burning).

Οι αυτό­χθο­νες Αυστρα­λοί χρη­σι­μο­ποιούν τον τρό­πο αυτόν για να ανα­ζω­ο­γο­νή­σουν τα εδά­φη τους.

«Οταν ανά­βου­με μία τέτοια φωτιά, περ­πα­τά­με μαζί της», δηλώ­νει ο Τζέι­κομπ Μόρις εξη­γώ­ντας ότι η κατά­στα­ση της γης και η κατεύ­θυν­ση του ανέ­μου είναι πολύ σημα­ντι­κοί παρά­γο­ντες για την επι­χεί­ρη­ση αυτή, διό­τι επη­ρε­ά­ζουν την έντα­ση της φωτιάς.

Συνή­θως, η φωτιά είναι ελεγ­χό­με­νη και καί­ει για σύντο­μο χρο­νι­κό διά­στη­μα, πράγ­μα που προ­λα­βαί­νει μελ­λο­ντι­κές πυρ­κα­γιές ή του­λά­χι­στον επι­βρα­δύ­νει τον ρυθ­μό επέ­κτα­σής τους, τονί­ζει ο Μόρις.

Οι ίδιες μέθο­δοι εφαρ­μό­ζο­νται από τους αυτό­χθο­νες πλη­θυ­σμούς σε όλον τον πλα­νή­τη, λέει ο Τζόρ­νταν Πρό­φιτ, αυτό­χθων πυρο­σβέ­στης από το Γιού­κον του Κανα­δά, ο οποί­ος βρέ­θη­κε στην Αυστρα­λία στο πλαί­σιο προ­γράμ­μα­τος ανταλ­λα­γής γνώσεων.

Η πυρο­σβε­στι­κή υπη­ρε­σία της Αυστρα­λί­ας και άλλοι οργα­νι­σμοί δια­χεί­ρι­σης γαιών έχουν αρχί­σει να συμ­βου­λεύ­ο­νται φυλές αυτο­χθό­νων στην κατάρ­τι­ση των σχε­δί­ων εφαρ­μο­γής μεθό­δων προ­λη­πτι­κής καύ­σης και δια­χεί­ρι­σης εδαφών.

Ο Ντέι­βιντ Μπό­ου­μαν, καθη­γη­τής της επι­στή­μης της Φωτιάς στο Πανε­πι­στή­μιο της Ταν­ζα­νί­ας, δηλώ­νει ότι η παρα­δο­σια­κή μέθο­δος των αυτο­χθό­νων χρη­σι­μο­ποιεί­ται σε μικρές ιδιω­τι­κές εκτά­σεις, ενώ οι κατά τόπους πυρο­σβε­στι­κές υπη­ρε­σί­ες πραγ­μα­το­ποιού­σαν δικής τους σύλ­λη­ψης επι­χει­ρή­σεις καύ­σης χαμη­λής βλά­στη­σης και καύ­σι­μων υλι­κών σε μεγα­λύ­τε­ρη κλίμακα.

Από την έναρ­ξη της φετι­νής κρί­σης στην Αυστρα­λία, πολ­λα­πλα­σιά­σθη­καν οι φωνές που ζητού­σαν την έντα­ξη των παρα­δο­σια­κών μεθό­δων των αυτο­χθό­νων στην πολι­τι­κή της πρό­λη­ψης των πυρ­κα­γιών. Αλλά όλα αυτά έπρε­πε να έχουν συμ­βεί νωρίτερα.

«Το δάσος έχει ανά­γκη να καεί», λέει η Σάνον Φόστερ, θεμα­το­φύ­λα­κας της γνώ­σης των προ­γό­νων της φυλής της και λέκτο­ρας στο Τεχνο­λο­γι­κό Πανε­πι­στή­μιο του Σίδνεϊ.

«Μιλά­με για την έννοια της φρο­ντί­δας της γης, που είναι κεντρι­κή σε ό,τι κάνου­με ως Αβο­ρί­γι­νες. Πρό­κει­ται για το τι μπο­ρού­σε να δώσου­με πίσω στη γη, όχι μόνο τι μπο­ρού­με να πάρου­με από αυτήν. Η γη είναι η μητέ­ρα μας. Μας κρα­τά­ει ζωντα­νούς», εξη­γεί, τονί­ζο­ντας ότι οι μέθο­δοι ελεγ­χό­με­νων πυρ­κα­γιών που χρη­σι­μο­ποιεί­ται από τις σημε­ρι­νές αρχές με στό­χο την προ­στα­σία ζωών και περιου­σιών είναι «προ­φα­νώς αναποτελεσματική».

«Οι σύγ­χρο­νες ελεγ­χό­με­νες καύ­σεις κατα­στρέ­φουν τα πάντα. Είναι ένας αφε­λής τρό­πος για να κάνει κάποιος δια­χεί­ρι­ση πυρ­κα­γιάς και χωρίς να ακού­ει τους αυτό­χθο­νες που γνω­ρί­ζουν καλύ­τε­ρα τη γη».