Αντιφασιστική Νίκη των Λαών: 79 χρόνια μετά ακτινοβολεί, εμπνέει και συνεγείρει, για έναν κόσμο χωρίς πολέμους και εκμετάλλευση

Όπως ο Α’, έτσι και ο Β΄ Παγκό­σμιος Πόλε­μος (1939 — 1945) ήταν απο­τέ­λε­σμα της μεγά­λης όξυν­σης των ενδοϊ­μπε­ρια­λι­στι­κών αντι­θέ­σε­ων και της πάλης για το ξανα­μοί­ρα­σμα του κόσμου. Αυτές οι αντι­θέ­σεις οξύν­θη­καν ακό­μα περισ­σό­τε­ρο εξαι­τί­ας της ύπαρ­ξης της Σοβιε­τι­κής Ένω­σης, σε συν­δυα­σμό με την παγκό­σμια καπι­τα­λι­στι­κή οικο­νο­μι­κή κρί­ση (1929 — 1933). Τόσο πριν όσο και μετά την έναρ­ξη του Β’ Παγκό­σμιου Πολέ­μου, στό­χος και των δύο ιμπε­ρια­λι­στι­κών μπλοκ, φασι­στι­κών και μη φασι­στι­κών καπι­τα­λι­στι­κών κρα­τών, ήταν η κατα­στρο­φή του πρώ­του εργα­τι­κού σοσια­λι­στι­κού κρά­τους, της ΕΣΣΔ, που απο­τε­λού­σε φάρο για όλους τους λαούς.

Ο Β’ Παγκό­σμιος Πόλε­μος είχε διάρ­κεια 2.194 μέρες και απλώ­θη­κε σε έκτα­ση 22 εκα­τομ­μυ­ρί­ων τετρα­γω­νι­κών χιλιο­μέ­τρων. Πάνω από 110 εκα­τομ­μύ­ρια άνθρω­ποι επάν­δρω­σαν τους τακτι­κούς στρα­τούς. Οι νεκροί στον πόλε­μο, στρα­τιω­τι­κοί και μη, έφτα­σαν τα 50 εκατομμύρια.

Στη χώρα μας, οι νεκροί έφτα­σαν συνο­λι­κά τις 405.000 (θάνα­τοι από την πεί­να, εκτε­λε­σμέ­νοι, νεκροί των μαχών, νεκροί του ελλη­νοϊ­τα­λι­κού και ελλη­νο­γερ­μα­νι­κού πολέ­μου, χιλιά­δες που εξο­ντώ­θη­καν σε στρα­τό­πε­δα συγκέ­ντρω­σης — κυρί­ως Εβραί­οι της Θεσ­σα­λο­νί­κης — κ.ά.).

Οι πρώ­τες πολε­μι­κές επι­χει­ρή­σεις άρχι­σαν από τις 19 Σεπτέμ­βρη 1931, όταν η Ιαπω­νία επι­τέ­θη­κε στη Μαν­τζου­ρία και λίγα χρό­νια αργό­τε­ρα (3 Οκτώ­βρη 1935) η Ιτα­λία επι­τέ­θη­κε στην Αιθιοπία.

Στις 18 του Ιού­λη 1936 ξέσπα­σε το φασι­στι­κό — στρα­τιω­τι­κό κίνη­μα του Φράν­κο στην Ισπα­νία κατά της κυβέρ­νη­σης του Λαϊ­κού Μετώ­που. Έτσι άρχι­σε ο ισπα­νι­κός Εμφύ­λιος, που έλη­ξε την άνοι­ξη του 1939 με την επι­κρά­τη­ση των φασιστών.

Καθο­ρι­στι­κό ρόλο σ’ αυτήν την εξέ­λι­ξη είχαν, από τη μια, η τερά­στια βοή­θεια σε έμψυ­χο, στρα­τιω­τι­κό υλι­κό και οικο­νο­μι­κά μέσα που προ­σέ­φε­ραν η Γερ­μα­νία και η Ιτα­λία στους Ισπα­νούς φασί­στες και, από την άλλη, η υπο­κρι­τι­κή στά­ση των ισχυ­ρών καπι­τα­λι­στι­κών κρα­τών, της Αγγλί­ας, της Γαλ­λί­ας και των ΗΠΑ που, στο όνο­μα της δήθεν «μη επέμ­βα­σης» και της υπο­κρι­τι­κής πολι­τι­κής του «κατευ­να­σμού» απέ­να­ντι στον κίν­δυ­νο του φασι­σμού και του πολέ­μου, στέ­ρη­σαν από τον ισπα­νι­κό λαό τα απα­ραί­τη­τα μέσα για να πολε­μή­σει, βοη­θώ­ντας έτσι τον Φράν­κο και τους συμ­μά­χους του.

Στις 25 του Νοέμ­βρη 1936, η Γερ­μα­νία και η Ιαπω­νία υπέ­γρα­ψαν σύμ­φω­νο αντι­κομ­μου­νι­στι­κής στρα­τιω­τι­κής συνερ­γα­σί­ας, γνω­στό και ως «αντι­κο­μι­ντέρν σύμ­φω­νο», ενα­ντί­ον της Κομ­μου­νι­στι­κής Διεθνούς.

Παράλ­λη­λα, οι ΗΠΑ, Γαλ­λία, Βρε­τα­νία ανέ­χτη­καν την προ­σάρ­τη­ση της Αυστρί­ας από τη Γερ­μα­νία στις 12 Μάρ­τη 1938, ενώ έναν χρό­νο μετά, στις 12 Απρί­λη του 1939, η Ιτα­λία κατέ­κτη­σε και την Αλβανία.

Στις 29 Σεπτέμ­βρη 1938 υπο­γρά­φτη­κε το Σύμ­φω­νο του Μονά­χου, με το οποίο παρα­χω­ρή­θη­κε στη Γερ­μα­νία το σου­δη­τι­κό τμή­μα της Τσε­χο­σλο­βα­κί­ας. Το Σύμ­φω­νο υπέ­γρα­ψαν, από τη μια, οι Τσά­μπερ­λεν και Ντα­λα­ντιέ, πρω­θυ­πουρ­γοί της Μ. Βρε­τα­νί­ας και της Γαλ­λί­ας, αντί­στοι­χα, και, από την άλλη, οι Χίτλερ και Μου­σο­λί­νι. Ο Τσά­μπερ­λεν δήλω­σε μάλι­στα ότι με το Σύμ­φω­νο του Μονά­χου ήταν εξα­σφα­λι­σμέ­νη η ειρήνη.

Την 1η Σεπτέμ­βρη 1939, η Γερ­μα­νία εισέ­βα­λε στην Πολω­νία, ενώ οι συμ­φω­νί­ες αμοι­βαί­ας βοή­θειας που είχε υπο­γρά­ψει η Πολω­νία με τη Βρε­τα­νία και τη Γαλ­λία έμει­ναν στα χαρ­τιά. Ο πόλε­μος που οι Βρε­τα­νία και Γαλ­λία κήρυ­ξαν κατά της Γερ­μα­νί­ας δεν διε­ξα­γό­ταν. Έμει­νε στην Ιστο­ρία ως ένας «παρά­ξε­νος πόλεμος».

Η ναζιστική Γερμανία
αιχμή του δόρατος ενάντια στην ΕΣΣΔ

Στις 28 Οκτώ­βρη 1940, η φασι­στι­κή Ιτα­λία κήρυ­ξε τον πόλε­μο και εισέ­βα­λε στην Ελλά­δα από το έδα­φος της Αλβα­νί­ας. Η δικτα­το­ρία των Μετα­ξά — Γλίξ­μπουργκ εξέ­φρα­ζε την εξου­σία της αστι­κής τάξης σε συνερ­γα­σία με την Αγγλία, με τη συναί­νε­ση των αστι­κών κομ­μά­των που έδω­σαν ψήφο εμπι­στο­σύ­νης και ανο­χής στην κυβέρ­νη­ση Μετα­ξά. Ο ξεση­κω­μός του λαού και ο ηρω­ι­σμός του στα πεδία των μαχών στην Πίν­δο ανέ­κο­ψαν προ­σω­ρι­νά την εισβολή.

Το ΚΚΕ από την πρώ­τη στιγ­μή σάλ­πι­σε την αντί­στα­ση στον εισβο­λέα, παρά το γεγο­νός ότι το ίδιο ήταν σοβα­ρά χτυ­πη­μέ­νο από τη μετα­ξι­κή δικτα­το­ρία, με χιλιά­δες μέλη του στις φυλα­κές και τις εξορίες.

Επί­σης, οι φυλα­κι­σμέ­νοι κομ­μου­νι­στές, από την πρώ­τη στιγ­μή, ζήτη­σαν να απο­φυ­λα­κι­στούν για να πολε­μή­σουν στο μέτω­πο, η μετα­ξι­κή δικτα­το­ρία αρνή­θη­κε και στη συνέ­χεια τους παρέ­δω­σε στους κατακτητές.

Στις 27 Απρί­λη 1941, γερ­μα­νι­κά στρα­τεύ­μα­τα μπή­καν στην Αθή­να και η χώρα βρέ­θη­κε υπό την τρι­πλή κατο­χή της Γερ­μα­νί­ας, της Ιτα­λί­ας και της Βουλ­γα­ρί­ας. Ένα μέρος του αστι­κού πολι­τι­κού κόσμου επέ­λε­ξε την ανοι­χτή συνερ­γα­σία με τους κατα­κτη­τές. Ένα άλλο διέ­φυ­γε, μαζί με το Παλά­τι, στο εξω­τε­ρι­κό (Κάι­ρο και Λον­δί­νο), παίρ­νο­ντας μαζί του τις τερά­στιες ποσό­τη­τες των κρα­τι­κών απο­θε­μά­των σε χρυ­σό. Ένα τρί­το, που έμει­νε στην Ελλά­δα, απεί­χε από τον αγώ­να, προ­σβλέ­πο­ντας και­ρο­σκο­πι­κά σε μελ­λο­ντι­κές εξε­λί­ξεις, ενώ ένα άλλο συμ­μα­χι­κό της Βρε­τα­νί­ας, που ανέ­λα­βε να διε­ξα­γά­γει αντι­κα­το­χι­κό αγώ­να, συνερ­γα­ζό­ταν στην πλειο­ψη­φία του και με τους κατα­κτη­τές, για να χτυ­πη­θούν το ΕΑΜ — ΕΛΑΣ και το ΚΚΕ.

Το ΚΚΕ έδω­σε όλες του τις δυνά­μεις για να οργα­νω­θεί η αντί­στα­ση στον κατα­κτη­τή. Απο­τέ­λε­σε τον βασι­κό εμπνευ­στή, καθο­δη­γη­τή και αιμο­δό­τη της ΕΑΜι­κής Αντί­στα­σης. Έδω­σε σε αυτόν τον αγώ­να τα καλύ­τε­ρα παι­διά του. Με πρω­το­βου­λία του, αμέ­σως μετά την έναρ­ξη της κατο­χής, δημιουρ­γή­θη­καν το Εργα­τι­κό Εθνι­κό Απε­λευ­θε­ρω­τι­κό Μέτω­πο (ΕΕΑΜ — 16 Ιού­λη 1941) και στις 27 Σεπτέμ­βρη 1941 το ΕΑΜ. Στο ΕΑΜ και στις οργα­νώ­σεις του (ΕΛΑΣ, ΕΠΟΝ, Εθνι­κή Αλλη­λεγ­γύη, ΕΤΑ, ΟΠΛΑ, ΕΛΑΝ) συσπει­ρώ­θη­κε η μεγά­λη πλειο­ψη­φία της εργα­τι­κής τάξης και των λαϊ­κών στρωμάτων.

Το ΕΑΜ οργά­νω­σε την ένο­πλη λαϊ­κή αντί­στα­ση και έσω­σε τον λαό από την πεί­να. Δημιούρ­γη­σε φύτρα εξου­σί­ας στις απε­λευ­θε­ρω­μέ­νες περιο­χές (Αυτο­διοί­κη­ση, Λαϊ­κή Δικαιο­σύ­νη). Τρο­φο­δό­τη­σε τη λαϊ­κή πολι­τι­στι­κή ανά­τα­ση. Στις 10 Μάρ­τη 1944 ορκί­στη­κε η Πολι­τι­κή Επι­τρο­πή Εθνι­κής Απε­λευ­θέ­ρω­σης (ΠΕΕΑ), το κεντρι­κό πολι­τι­κό όργα­νο διοί­κη­σης των απε­λευ­θε­ρω­μέ­νων περιοχών.

Χιλιά­δες κομ­μου­νι­στές και άλλοι ΕΑΜί­τες έδω­σαν τη ζωή τους. Η Και­σα­ρια­νή, το Κούρ­νο­βο, η Ακρο­ναυ­πλία, η Κοκ­κι­νιά, το Χαϊ­δά­ρι, ο Αϊ — Στρά­της, το Μονο­δέν­δρι, το στρα­τό­πε­δο «Παύ­λος Μελάς» είναι μερι­κοί μόνο από τους τόπους της θυσίας.

Αυτός ο μαζι­κός λαϊ­κός αγώ­νας δεν κατόρ­θω­σε να φθά­σει στην τελι­κή νίκη. Το ΚΚΕ, παρά την προ­σφο­ρά του, δεν ήταν επαρ­κώς στρα­τη­γι­κά — πολι­τι­κά προ­ε­τοι­μα­σμέ­νο να θέσει το ζήτη­μα της κατά­κτη­σης της εργα­τι­κής εξου­σί­ας ως απο­τέ­λε­σμα της αντι­στα­σια­κής πάλης και έπα­θλο του λαϊ­κού αγώ­να. Δεν κατόρ­θω­σε να δια­μορ­φώ­σει τις προ­ϋ­πο­θέ­σεις μιας πορεί­ας που μπο­ρού­σε, του­λά­χι­στον από την άπο­ψη του υπο­κει­με­νι­κού παρά­γο­ντα, να οδη­γή­σει στη νίκη, στην εργα­τι­κή εξουσία.

Απο­σπά­στη­κε η πάλη ενά­ντια στον πόλε­μο και στον φασι­σμό — ναζι­σμό από την ανά­γκη της πάλης για την εργα­τι­κή εξουσία.

Υπερασπιζόμαστε την ιστορική αλήθεια,
προβάλλουμε τα διδάγματα
από την ηρωική πάλη των λαών

Εβδο­μή­ντα εννιά χρό­νια μετά το τέλος του Β΄ Παγκό­σμιου Πολέ­μου, τα διδάγ­μα­τα από αυτόν ενι­σχύ­ουν τη θέση ότι στην καπι­τα­λι­στι­κή βαρ­βα­ρό­τη­τα η μόνη εναλ­λα­κτι­κή λύση είναι ο σοσια­λι­σμός — κομ­μου­νι­σμός. Είναι η απαλ­λα­γή της εργα­τι­κής τάξης από την εκμε­τάλ­λευ­ση, η θεμε­λί­ω­ση των νέων κοι­νω­νι­κών σχέ­σε­ων, της κοι­νω­νι­κής ιδιο­κτη­σί­ας στα μέσα παρα­γω­γής, του κεντρι­κού σχε­δια­σμού, της ενερ­γη­τι­κής συμ­με­το­χής των εργα­ζο­μέ­νων στην οργά­νω­ση — διεύ­θυν­ση της κοι­νω­νι­κής παρα­γω­γής και των κοι­νω­νι­κών υπηρεσιών.

Η όξυν­ση των ιμπε­ρια­λι­στι­κών αντι­θέ­σε­ων και οι κλι­μα­κού­με­νες ιμπε­ρια­λι­στι­κές επεμ­βά­σεις και οι πόλε­μοι, σε Ουκρα­νία, Μέση Ανα­το­λή, Βόρεια Αφρι­κή, Βαλ­κά­νια κ.α. σκια­γρα­φούν όλο και πιο έντο­να την απει­λή ενός γενι­κευ­μέ­νου πολέ­μου στην ευρύ­τε­ρη περιο­χή, με συμ­με­το­χή και της χώρας μας.

Απέ­να­ντι στον ιμπε­ρια­λι­στι­κό πόλε­μο, στην κρί­σι­μη κατά­στα­ση που δια­μορ­φώ­νε­ται στην Ανα­το­λι­κή Μεσό­γειο, στα Βαλ­κά­νια, στη Μέση Ανα­το­λή, από την άπο­ψη των αντι­θέ­σε­ων που οξύ­νο­νται, η στά­ση του ΚΚΕ είναι η μόνη που μπο­ρεί να εκφρά­σει το πραγ­μα­τι­κό συμ­φέ­ρον του λαού: Να μην παγι­δευ­τεί στις επι­διώ­ξεις της ελλη­νι­κής αστι­κής τάξης, να μη δια­λέ­ξει ιμπε­ρια-ληστή! Να δώσει οργα­νω­μέ­να τη μάχη για απε­μπλο­κή από τον ιμπε­ρια­λι­στι­κό πόλε­μο, δυνα­μώ­νο­ντας την πάλη για ανα­τρο­πή της εξου­σί­ας του κεφα­λαί­ου, που φέρ­νει μόνο φτώ­χεια, πολέ­μους και εκμετάλλευση.

Ανα­δη­μο­σί­ευ­ση από τον «Ριζο­σπά­στη»