Απροστάτευτες από την πολύμορφη βία

Την έλλει­ψη στοι­χειω­δών μέτρων για την προ­στα­σία από τη βία και την κακο­ποί­η­ση, την εγκλη­μα­τι­κή αδια­φο­ρία του κρά­τους και της αστυ­νο­μί­ας για τη ζωή των γυναι­κών, φέρ­νει με εξορ­γι­στι­κό τρό­πο στο προ­σκή­νιο η δολο­φο­νία μια ακό­μα νέας γυναί­κας, λίγα μόλις βήμα­τα μακριά από το Αστυ­νο­μι­κό Τμή­μα των Αγί­ων Αναρ­γύ­ρων. Το χρο­νι­κό της υπό­θε­σης είναι γνω­στό και έχει προ­κα­λέ­σει δικαιο­λο­γη­μέ­νη αγα­νά­κτη­ση: Η 28χρονη έπε­σε νεκρή το βρά­δυ της Δευ­τέ­ρας, όταν δέχθη­κε επί­θε­ση με μαχαί­ρι από τον πρώ­ην σύντρο­φό της, έξω από το Αστυ­νο­μι­κό Τμή­μα, στο οποίο είχε κατα­φύ­γει για να ζητή­σει βοή­θεια. Συγκε­κρι­μέ­να, είχε ζητή­σει τη συνο­δεία περι­πο­λι­κού για να φτά­σει με ασφά­λεια στο σπί­τι της. Το περι­πο­λι­κό δεν δια­τέ­θη­κε, αλλά της συστά­θη­κε να τηλε­φω­νή­σει στην Άμε­σο Δρά­ση. Κατά τη διάρ­κεια αυτής της κλή­σης, λίγα μέτρα από το Τμή­μα, δέχθη­κε τη δολο­φο­νι­κή επίθεση.

Η Ένορ­κη Διοι­κη­τι­κή Εξέ­τα­ση, και συνο­λι­κό­τε­ρα η έρευ­να για τη νέα αυτή τρα­γω­δία, δεν πρό­κει­ται να απα­ντή­σει στο αμεί­λι­κτο ερώ­τη­μα: Για­τί δεν μπο­ρεί να προ­στα­τευ­τεί η ζωή μιας γυναί­κας, που τολ­μά­ει να σπά­σει τη σιω­πή και να καταγ­γεί­λει ανοι­χτά την κακο­ποί­η­σή της, ζητώ­ντας μάλι­στα προ­στα­σία από την αστυ­νο­μία; Ο υπουρ­γός Προ­στα­σί­ας του Πολί­τη προ­σπά­θη­σε την επο­μέ­νη να δικαιο­λο­γή­σει τα αδι­καιο­λό­γη­τα, λέγο­ντας ότι 17.000 αστυ­νο­μι­κοί έχουν περά­σει από σεμι­νά­ρια για τη δια­χεί­ρι­ση περι­στα­τι­κών κακο­ποί­η­σης. Η πραγ­μα­τι­κό­τη­τα όμως είναι άλλη: Η καταγ­γε­λία της 28χρονης πήγε στον βρό­ντο — η Άμε­ση Δρά­ση μάλι­στα την ενη­μέ­ρω­σε ότι «τα περι­πο­λι­κά δεν είναι ταξί» — και τελι­κά δολο­φο­νή­θη­κε στο πλα­τύ­σκα­λο σχε­δόν του Αστυ­νο­μι­κού Τμή­μα­τος. Την επό­με­νη μέρα, οι αστυ­νο­μι­κοί που φρου­ρού­σαν το Τμή­μα από τους φορείς που δια­μαρ­τύ­ρο­νταν ήταν πολ­λα­πλά­σιοι — και σίγου­ρα πιο «ετοι­μο­πό­λε­μοι» — από όσους έκα­ναν βάρ­δια τη μοι­ραία νύχτα. Είναι άλλω­στε κοι­νό μυστι­κό ότι η κατα­στο­λή σε βάρος του εργα­τι­κού λαϊ­κού κινή­μα­τος βαί­νει σε όλες τις εκδο­χές της — συν­δι­κα­λι­στι­κές διώ­ξεις, κατα­δί­κες, εισβο­λή των ΜΑΤ στα πανε­πι­στή­μια, απρό­κλη­τη επί­θε­ση σε δια­δη­λώ­σεις — αντι­στρό­φως ανά­λο­γα με τα μέτρα προ­στα­σί­ας του λαού, πόσο μάλ­λον των γυναι­κών από την πολύ­μορ­φη βία.

Και σε αυτήν την περί­πτω­ση, όπως και σε πλή­θος άλλων τέτοιων περι­στα­τι­κών, ο δρά­στης ήταν γνω­στός στις αρχές. Το θύμα είχε κατα­θέ­σει μήνυ­ση ενα­ντί­ον του το 2020 για βια­σμό και ξυλο­δαρ­μό, ενώ αυτήν τη φορά — όπως ισχυ­ρί­ζε­ται η αστυ­νο­μία — «δεν επι­θυ­μού­σε να υπο­βά­λει έγκλη­ση», προ­φα­νώς από φόβο. Για­τί όμως δεν κινού­νται οι αυτε­πάγ­γελ­τες δια­δι­κα­σί­ες; Για­τί απο­θαρ­ρύ­νο­νται οι καταγ­γέλ­λου­σες να κατα­θέ­σουν μηνύ­σεις με μια σει­ρά από τρό­πους; Μια ματιά στις πρό­σφα­τες δολο­φο­νί­ες γυναι­κών αρκεί για να ανα­δεί­ξει πόσο διά­τρη­τα είναι τα «πρω­τό­κολ­λα» που δια­φη­μί­ζει η αστυ­νο­μία: Δρά­στες καταγ­γέλ­λο­νται αλλά δεν εντο­πί­ζο­νται στο πλαί­σιο του αυτό­φω­ρου — είναι ζήτη­μα ακό­μα κι αν ανα­ζη­τού­νται. Ασφα­λι­στι­κά μέτρα και περιο­ρι­στι­κοί όροι που επι­βάλ­λο­νται δεν τηρού­νται. Τακτι­κές δικά­σι­μοι ορί­ζο­νται μήνες μετά την καταγ­γε­λία, η εκδί­κα­ση των υπο­θέ­σε­ων διαρ­κεί ολό­κλη­ρα χρό­νια. Σε όλες αυτές τις μακρο­χρό­νιες και πολυ­δά­πα­νες δια­δι­κα­σί­ες, οι γυναί­κες αφή­νο­νται χωρίς καμία νομι­κή, ψυχο­λο­γι­κή, κοι­νω­νι­κή στή­ρι­ξη και προ­στα­σία. Το υφι­στά­με­νο δίκτυο δομών για την πρό­λη­ψη και την αντι­με­τώ­πι­ση της βίας κατά των γυναι­κών (Συμ­βου­λευ­τι­κά Κέντρα, Ξενώ­νες, γραμ­μή SOS) υπο­λεί­πε­ται δρα­μα­τι­κά των αναγκών.

Ειδι­κά για τα κενά και τις ελλεί­ψεις στην Αττι­κή, το ΚΚΕ είχε κατα­θέ­σει Ερώ­τη­ση τον περα­σμέ­νο Νοέμ­βρη, την οποία η κυβέρ­νη­ση και το αρμό­διο υπουρ­γείο έχουν κατα­χω­νιά­σει στα συρ­τά­ρια τους. Είναι ενδει­κτι­κό ότι σε όλη την Αττι­κή λει­τουρ­γούν μόλις 10 Συμ­βου­λευ­τι­κά Κέντρα, σε 8 από τους 66 δήμους της. Οι Ξενώ­νες Φιλο­ξε­νί­ας είναι μόλις 3, ενώ ακό­μα κι αυτοί, όπως όλοι οι Ξενώ­νες, δεν μπο­ρούν να καλύ­ψουν — λόγω των πρω­το­κόλ­λων με τα οποία λει­τουρ­γούν — τις περι­πτώ­σεις στις οποί­ες μια γυναί­κα χρειά­ζε­ται άμε­σα να ανα­ζη­τή­σει κατα­φύ­γιο. Έτσι, υπάρ­χει παντε­λής έλλει­ψη δομών επεί­γου­σας φιλο­ξε­νί­ας κακο­ποι­η­μέ­νων γυναι­κών που έχουν άμε­ση ανά­γκη να βρουν προ­στα­σία. Η γυναί­κα που παίρ­νει την από­φα­ση να προ­χω­ρή­σει στην καταγ­γε­λία και σε άλλες νομι­κές ενέρ­γειες κατά του δρά­στη — από­φα­ση που μόνο εύκο­λη και αυτο­νό­η­τη δεν πρέ­πει να θεω­ρεί­ται — στε­ρεί­ται δωρε­άν νομι­κής στή­ρι­ξης από το κρά­τος. Ο ρόλος του Συμ­βου­λευ­τι­κού Κέντρου εξα­ντλεί­ται στην παρο­χή σχε­τι­κών συμ­βου­λών, ενώ το κόστος των πολυ­δά­πα­νων και μακρο­χρό­νιων νομι­κών δια­δι­κα­σιών, των δικα­στι­κών εξό­δων και άλλων συνα­φών δαπα­νών πέφτει στην καταγγέλλουσα.

Αντί­στοι­χες είναι οι ελλεί­ψεις όσον αφο­ρά την απα­ραί­τη­τη δωρε­άν ψυχο­λο­γι­κή στή­ρι­ξη των γυναι­κών, με δεδο­μέ­νη την ανυ­παρ­ξία δημό­σιου και δωρε­άν κέντρου για τη θερα­πεία του τραύ­μα­τος. Το απο­τέ­λε­σμα είναι — παρά τις φιλό­τι­μες προ­σπά­θειες και την προ­σφο­ρά των εργα­ζο­μέ­νων σε Συμ­βου­λευ­τι­κά Κέντρα και Ξενώ­νες — κάθε γυναί­κα που προ­σπα­θεί να απε­γκλω­βι­στεί από μια βίαιη, παθο­γό­να οικο­γε­νεια­κή ή δια­προ­σω­πι­κή σχέ­ση, να βρί­σκε­ται αντι­μέ­τω­πη με σοβα­ρά εμπό­δια. Υπό­λο­γη για την πραγ­μα­τι­κό­τη­τα αυτή είναι η πολι­τι­κή που αντι­με­τω­πί­ζει την ανά­γκη για ολό­πλευ­ρη οικο­νο­μι­κή, ψυχο­λο­γι­κή, νομι­κή στή­ρι­ξη των γυναι­κών που έχουν υπο­στεί βία με κρι­τή­ριο το κόστος για το κρά­τος. Υλο­ποιώ­ντας αυτήν ακρι­βώς την πολι­τι­κή, όλες δια­χρο­νι­κά οι κυβερ­νή­σεις εξαρ­τούν τη χρη­μα­το­δό­τη­ση ακό­μα και αυτού του υπο­τυ­πώ­δους δικτύ­ου από ευρω­παϊ­κά προ­γράμ­μα­τα με «ημε­ρο­μη­νία λήξης», κατα­δι­κά­ζουν το προ­σω­πι­κό να δου­λεύ­ει με συμ­βά­σεις ορι­σμέ­νου χρό­νου, θέτουν τις δομές στη μέγ­γε­νη της «οικο­νο­μι­κής βιω­σι­μό­τη­τας» και των αντι­λαϊ­κών δημο­σιο­νο­μι­κών στόχων.

Σύλ­λο­γοι Γυναι­κών και άλλοι μαζι­κοί φορείς, που καταγ­γέλ­λουν τη νέα δολο­φο­νία και οργά­νω­σαν ήδη μια δια­μαρ­τυ­ρία, απαι­τούν το αυτο­νό­η­το: Να διε­ρευ­νη­θούν οι συν­θή­κες του εγκλή­μα­τος, συμπε­ρι­λαμ­βα­νο­μέ­νων των ευθυ­νών των αστυ­νο­μι­κών αρχών. Κυρί­ως, όμως, σηκώ­νουν τεί­χος αλλη­λεγ­γύ­ης σε κάθε γυναί­κα που βιώ­νει την κακο­ποί­η­ση και απαι­τούν να πάψουν η υπο­κρι­σία και τα κρο­κο­δεί­λια δάκρυα από το κρά­τος, την κυβέρ­νη­ση, τα άλλα κόμ­μα­τα. Να παρ­θούν εδώ και τώρα όλα τα ανα­γκαία μέτρα για την κοι­νω­νι­κή προ­στα­σία των γυναι­κών από κάθε μορ­φή βίας.