Γράφει ο Πάνος Αλεπλιώτης //
Στην Αγγλία η ηλεκτρονική επιχείρηση ταξί Uber καταδικάστηκε σε πρόστιμο και η απόφαση αναγνώριζε τους οδηγούς ταξί σαν υπαλλήλους της επιχείρησης και όχι σαν ελεύθερους επιχειρηματίες όπως ήθελε η Uber. Στην Γαλλία έγιναν διαμαρτυρίες από τους οδηγούς ταξί και η Uber έφυγε.
Η ΕΕ ψήφισε νόμους που επανέλαβε και η Ελλάδα ώστε να μην μπορούν οι ηλεκτρονικές εταιρείες μεταφοράς να μπορούν να χρησιμοποιούν οδηγούς χωρίς δίπλωμα ταξί. Και τι έγινε; Συνεχίζουν οι πλατφόρμες να μεταχειρίζονται τους εργαζόμενους σαν εμπορεύματα και ταυτόχρονα μιλούν για συνεργασία και μοίρασμα του πελάτη.
Ας τα πάρουμε από την αρχή.
Το gig μας έρχεται από την βιομηχανία της μουσικής. Ο άνεργος μουσικός που θα εύρισκε μια δουλειά, συνήθως μιας νύχτας, έλεγε πως πάω για gig στα αγγλικά ή στα αμερικάνικα. Και αρπαχτή το λες.
Αρπαχτή στην αρπαχτή εμφανίστηκαν οι εταιρείες delivery με κοινό χαρακτηριστικό να βασίζονται σε μια πλατφόρμα. Κατεβάζεις την εφαρμογή, βλέπεις πιο είναι το κοντινότερο φαγάδικο ή ταξί και παραγγέλνεις στην πλατφόρμα που με την σειρά της ειδοποιεί το κατάστημα ή τον οδηγό.
Αν δεν μείνεις ικανοποιημένος βάζεις κακό βαθμό στον μεταφορέα ή στο μαγαζί ή στον οδηγό που κατόπιν έχει συνέπειες.
Την απατεωνιά αυτή την αποκαλούν “διαμοιρασμό” του πελάτη από την εταιρεία και τον εργαζόμενο άρα συνεταιρισμό, ελαστική δεύτερη δουλειά, έξτρα εισόδημα, δουλειά του μέλλοντος, αυτό είναι το όνειρο του εργοδότη να σε φωνάζει όποτε θέλει και αφορά πεδία όπως μεταφορές ανθρώπων, δεμάτων και φαγητού, μετακομίσεις, αλλά και τεχνικά επαγγέλματα, υδραυλικούς ηλεκτρολόγους κλπ. Τα στοιχεία δείχνουν πως στις ΗΠΑ περίπου 25 εκ άνθρωποι απασχολούνται σε gig εργασία ή δουλειά μέσω πλατφόρμας. Στην Ευρώπη δεν υπάρχουν ακριβή στοιχεία. Υπολογίζεται πως το 2% των εργαζομένων κάποια στιγμή έχει ασχοληθεί με gig εργασία. Αυξήθηκε κατά 26% μεταξύ 2018 και 19.
Σύμφωνα με έρευνα που δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα “Ημερήσια” για τις χώρες της Ευρώπης στο ερώτημα «πόσες ώρες εργαστήκατε σε πλατφόρμες την προηγούμενη εβδομάδα;», οι κυριότερες απαντήσεις ήταν οι εξής: το 20% των ερωτηθέντων απάντησε λιγότερο από τέσσερις ώρες (εβδομαδιαίως, όχι ημερησίως), το 19% τέσσερις έως οκτώ ώρες, το 14% δύο ημέρες, το 8% τρεις ημέρες και ίσο ποσοστό τέσσερις, ενώ το 4% είχε δουλειά σχεδόν κάθε μέρα (πάνω από πέντε ημέρες την εβδομάδα).
Όταν ερωτήθηκαν τι ποσοστό του εισοδήματός τους άντλησαν από την «gig economy» τον τελευταίο μήνα πριν από την πραγματοποίηση της έρευνας, πάνω από τους μισούς (53%) απάντησαν από μηδέν έως 20%, το 15% από 21% ως 40%, το 10% από 40% μέχρι και 60%, το 8% έως και 80%, ενώ για το 12% των ερωτηθέντων η «gig economy» είναι το 80% του εισοδήματος τους.
Είναι μια απασχόληση που δεν έχεις χώρο δουλειάς, δεν ξέρεις το ωράριο, δεν έχεις συμβόλαιο, συναδέλφους, ασφάλιση, αποζημίωση ασθενείας, σιγουριά, χρησιμοποιείς τα δικά σου μέσα που πρέπει να τα συντηρήσεις και να επισκευάσεις, έχεις μόνο άγχος για να κάνεις καλή εντύπωση στον πελάτη και στην εταιρεία. Περιμένεις να χτυπήσει το τηλέφωνο για να ζήσεις οικογένεια.
Ακόμη και να ρίξεις την αμοιβή σου για να είσαι ανταγωνιστικός.
Είσαι ένας αυτοαπασχολούμενος επιχειρηματίας λένε τα παπαγαλάκια για την απάνθρωπη αυτή μέθοδο εργασίας.
Τυπικό παράδειγμα ανθρώπων που ασχολούνται με gig στην Σουηδία είναι νεολαίοι και πρόσφυγες. Ιδιαίτερα αυτοί που δεν έχουν χαρτιά και παίρνουν δουλειές στο όνομα κάποιου φίλου.
Οι νόμοι που ψηφίζονται τελευταία και με αφορμή την πανδημία προσπαθούν να δώσουν όπλα στους εργοδότες να αποφύγουν ακόμη και τις βασικές τους υποχρεώσεις όπως ο νόμος του Χατζηδάκη. Ο τρόπος απασχόλησης gig μέσω πλατφόρμας είναι βούτυρο στο ψωμί τους.
Αυτό είναι το δυσοίωνο μέλλον των εργαζομένων ιδιαίτερα των νέων αν δεν αντιδράσουν δυναμικά ακριβώς όπως οι εργαζόμενοι της e‑food!
Εργάστηκε σαν γεωλόγος, περιβαλλοντολόγος και χωροτάκτης στην Ελλάδα και στην Σουηδία. Δημοτικός σύμβουλος Πυλαίας Θεσσαλονίκης 87/90 και 99/2002. Αντιδήμαρχος Πυλαίας από το 1987 έως και το 1990 και από το 1999 έως και το 2000.
