Αυξημένος ο κίνδυνος καρκίνου από τα πολύ επεξεργασμένα τρόφιμα

Η συχνή κατα­νά­λω­ση πολύ επε­ξερ­γα­σμέ­νων τρο­φί­μων συν­δέ­ε­ται με αυξη­μέ­νο κίν­δυ­νο εμφά­νι­σης καρ­κί­νου και θανά­του από αυτόν, ιδί­ως ανα­φο­ρι­κά με γυναι­κο­λο­γι­κούς καρ­κί­νους, δεί­χνει μια νέα διε­θνής επι­στη­μο­νι­κή έρευ­να. Πρό­κει­ται για την πιο ολο­κλη­ρω­μέ­νη μέχρι σήμε­ρα αξιο­λό­γη­ση όσον αφο­ρά τη σχέ­ση ανά­με­σα στις πολύ επε­ξερ­γα­σμέ­νες τρο­φές και στους καρκίνους.

Τέτοια τρό­φι­μα είναι όσα έχουν υπο­στεί σημα­ντι­κή επε­ξερ­γα­σία κατά την παρα­γω­γή τους, όπως ποτά με ανθρα­κι­κό, συσκευα­σμέ­να ψωμιά, έτοι­μα φαγη­τά, δημη­τρια­κά κ.α. Συχνά τέτοια προ­ϊ­ό­ντα είναι σχε­τι­κά φθη­νά, βολι­κά στην κατα­νά­λω­ση και προ­ω­θού­νται μέσω ισχυ­ρού μάρ­κε­τινγκ. Παράλ­λη­λα όμως έχουν συνή­θως μεγα­λύ­τε­ρη ποσό­τη­τα αλα­τιού, λιπών, ζάχα­ρης, τεχνη­τών προ­σθε­τι­κών και άλλων ουσιών. Άλλες μελέ­τες έχουν συσχε­τί­σει αυτές τις τρο­φές με παχυ­σαρ­κία, δια­βή­τη τύπου 2, καρ­διαγ­γεια­κές παθή­σεις κ.α.

Οι ερευ­νη­τές της Σχο­λής Δημό­σιας Υγεί­ας του Κολ­λε­γί­ου Imperial του Λον­δί­νου, σε συνερ­γα­σία με επι­στή­μο­νες της Διε­θνούς Υπη­ρε­σί­ας Έρευ­νας για τον Καρ­κί­νο (IARC) και των πανε­πι­στη­μί­ων του Σάο Πάο­λο (Βρα­ζι­λία) και Nova Λισα­βό­νας (Πορ­το­γα­λία), οι οποί­οι έκα­ναν τη σχε­τι­κή δημο­σί­ευ­ση στο ιατρι­κό περιο­δι­κό eClinical Medicine, ανέ­λυ­σαν στοι­χεία για περί­που 198.000 άτο­μα 40–69 ετών, η υγεία των οποί­ων παρα­κο­λου­θή­θη­κε σε βάθος δεκα­ε­τί­ας, ειδι­κό­τε­ρα ανα­φο­ρι­κά με τη διά­γνω­ση 34 δια­φο­ρε­τι­κών καρ­κί­νων και της πιθα­νό­τη­τας θανά­του από αυτούς. Στη διάρ­κεια της μελέ­της, περί­που 16.000 άνθρω­ποι εμφά­νι­σαν καρ­κί­νο και 4.000 πέθα­ναν εξαι­τί­ας του.

Δια­πι­στώ­θη­κε ότι για κάθε 10% αύξη­ση στην κατα­νά­λω­ση πολύ επε­ξερ­γα­σμέ­νων τρο­φί­μων από έναν άνθρω­πο, υπήρ­χε αύξη­ση 2% στην πιθα­νό­τη­τα γενι­κά να δια­γνω­σθεί καρ­κί­νος και 19% ειδι­κό­τε­ρα στην πιθα­νό­τη­τα εμφά­νι­σης καρ­κί­νου των ωοθη­κών. Ακό­μη, υπήρ­χε αύξη­ση στη θνη­σι­μό­τη­τα από καρ­κί­νο κατά 6% γενι­κά και ειδι­κό­τε­ρα κατά 16% από καρ­κί­νο του μαστού και κατά 30% από καρ­κί­νο των ωοθηκών.

Η επι­κε­φα­λής ερευ­νή­τρια δρ Έστερ Βάμος του Imperial δήλω­σε ότι «η νέα μελέ­τη έρχε­ται να προ­στε­θεί στις αυξα­νό­με­νες ενδεί­ξεις ότι τα άκρως επε­ξερ­γα­σμέ­να τρό­φι­μα είναι πιθα­νό να επη­ρε­ά­σουν αρνη­τι­κά την υγεία, μετα­ξύ άλλων αυξά­νο­ντας τον κίν­δυ­νο καρκίνου…Άλλα δια­θέ­σι­μα στοι­χεία δεί­χνουν ότι η μεί­ω­ση των πολύ επε­ξερ­γα­σμέ­νων τρο­φών στη δια­τρο­φή μας μπο­ρεί να παρέ­χει σημα­ντι­κά οφέ­λη για την υγεία. Μελ­λο­ντι­κή έρευ­να πρέ­πει να επι­βε­βαιώ­σει αυτά τα ευρήματα».

Η κύρια ερευ­νή­τρια δρ Κιά­ρα Τσανγκ, επί­σης του Imperial, ανέ­φε­ρε ότι «τα πολύ επε­ξερ­γα­σμέ­να τρό­φι­μα βρί­σκο­νται παντού και προ­ω­θού­νται έντο­να με φθη­νές τιμές και ελκυ­στι­κές συσκευα­σί­ες, προ­κει­μέ­νου να αυξη­θεί η κατα­νά­λω­σή τους. Αυτό δεί­χνει ότι το δια­τρο­φι­κό περι­βάλ­λον μας χρειά­ζε­ται επει­γό­ντως μεταρ­ρύθ­μι­ση για να προ­στα­τευ­θεί ο πλη­θυ­σμός από τα πολύ επε­ξερ­γα­σμέ­να τρόφιμα».

Ο Παγκό­σμιος Οργα­νι­σμός Υγεί­ας και η Διε­θνής Οργά­νω­ση Τρο­φί­μων και Γεωρ­γί­ας του ΟΗΕ έχουν προη­γου­μέ­νως απευ­θύ­νει σύστα­ση για περιο­ρι­σμό των πολύ επε­ξερ­γα­σμέ­νων τρο­φί­μων στο πλαί­σιο μιας πιο υγιει­νής δια­τρο­φής. Σε αρκε­τές χώρες, όπως Γαλ­λία, Κανα­δά και Βρα­ζι­λία, γίνο­νται προ­σπά­θειες για μεί­ω­ση της κατα­νά­λω­σης αυτών των τροφών.

Οι ερευ­νη­τές πρό­τει­ναν, μετα­ξύ άλλων, να υπάρ­χουν σαφείς προει­δο­ποι­η­τι­κές σημάν­σεις στις συσκευα­σί­ες των πολύ επε­ξερ­γα­σμέ­νων τρο­φί­μων, ώστε να προ­στα­τευ­θούν κυρί­ως τα φτω­χό­τε­ρα νοι­κο­κυ­ριά που είναι πιο ευά­λω­τα στα φθη­νά αλλά και ανθυ­γιει­νά προϊόντα.

Από την άλλη, οι επι­στή­μο­νες παρα­δέ­χθη­καν ότι η μελέ­τη παρα­τή­ρη­σής τους δεν απο­δει­κνύ­ει μια σχέ­ση αιτί­ας-απο­τε­λέ­σμα­τος μετα­ξύ πολύ επε­ξερ­γα­σμέ­νων τρο­φών-καρ­κί­νου, αλλά μια συσχέ­τι­ση, γι’ αυτό χρειά­ζε­ται περισ­σό­τε­ρη έρευ­να ώστε να απο­δει­χθεί μια τέτοια σχέ­ση. Πρό­σθε­σαν ότι ο καρ­κί­νος έχει πια ξεπε­ρά­σει την καρ­διαγ­γεια­κή νόσο ως κυριό­τε­ρη αιτία πρό­ω­ρου θανά­του σε πολ­λές χώρες υψη­λού εισοδήματος.