Ό,τι ν’ ακούω με το δεξιό μου αυτί / με μάτι αριστερό το βλέπω.
Κι ό,τι καταπιάνεται ο νους να στοχαστεί, / οι χτύποι της καρδιάς το λένε πρώτοι. (Κ. Βάρναλης)

Για τον Εντβαρντ Μουνκ που γεννήθηκε σαν σήμερα 12 Δεκεμβρίου 1863

Γρά­φει ο Αλέ­κος Χατζη­κώ­στας //

Σαν σήμε­ρα 12/12/1863, γεν­νιέ­ται στο Λέτεν (τότε Χρι­στια­νία) ο Νορ­βη­γός ζωγρά­φος Έντ­βαρτ Μουνκ. (πέθα­νε στα 1944 στο Εκε­λυ, κοντά  στο Οσλο).

Aυτοπροσωπογραφία

Aυτο­προ­σω­πο­γρα­φία

Ο ζωγρά­φος που σε επτά δεκα­ε­τί­ες έβα­λε την υπο­γρα­φή του σε 1.000 λάδια, 4.500 σχέ­δια κι υδα­το­γρα­φί­ες και σε 15.500 χαρα­κτι­κά, ο δημιουρ­γός της πιο διά­σι­µης «Κραυ­γής» στην ιστο­ρία της Τέχνης, ο καλ­λι­τέ­χνης που κατά­φε­ρε να μετα­τρέ­ψει τον πόνο και τον θάνα­το σε τέχνη.
«Δεν ζωγρα­φί­ζω αυτό που βλέ­πω, αλλά αυτό που έβλε­πα» τόνι­ζε συχνά…

Σπού­δα­σε στη Χρι­στια­νία στ Βασι­λι­κή Σχο­λή Τέχνης και Χει­ρο­τε­χνί­ας (1881–1886) καθώς και στο ατε­λιέ του Κ. Κρογκ (1882–83).Από τα τέλη της δεκα­ε­τί­ας του 1880 έως το 1908 έζη­σε στην ηπει­ρω­τι­κή Ευρώ­πη. Στη Γαλ­λία δέχθη­κε την επί­δρα­ση του μεταϊ­μπρε­σιο­νι­σμού. Έζη­σε πολ­λά χρό­νια στη Γερ­μα­νία και για ένα χρο­νι­κό διά­στη­μα στην Ιτα­λία. Η φιλο­σο­φία του εξε­λί­χθη­κε υπό την επί­δρα­ση του Χ. Γιαϊ­γκερ και συμ­βο­λι­στών συγ­γρα­φέ­ων όπως του Γ. Α. Στρίν­μπεργκ με απο­τέ­λε­σμα ο καλ­λι­τέ­χνης να προ­σελ­κυ­σθεί από τέτοια θέμα­τα όπως η ζωή που αργο­σβή­νει ‚ο θάνα­τος, η μονα­ξιά, η αγω­νία και ο ερωτισμός.

Κοπέλες στη γέφυρα, 1899

Κοπέ­λες στη γέφυ­ρα, 1899

 

Ταυ­τό­χρο­να στο έργο του εμφα­νί­ζε­ται σει­ρά νέων εκφρα­στι­κών μέσων που τονί­ζουν την τρα­γι­κό­τη­τα των εικό­νων και είναι πρό­δρο­μοι του εξπρε­σιο­νι­σμού. Στα εκφρα­στι­κά του μέσα συγκα­τα­λέ­γο­νται η χρή­ση τολ­μη­ρών γραμ­μών που προ­κα­λούν ίλιγ­γο, η εσω­τε­ρι­κή δυνα­μι­κό­τη­τα της σύν­θε­σης και οι αντί­θε­τοι χρω­μα­τι­κοί συνδυασμοί.

Ο Μουνκ επί­σης ζωγρά­φι­σε δια­κο­σμη­τι­κές τοι­χο­γρα­φί­ες, φιλο­τέ­χνη­σε πορ­τραί­τα συγ­χρό­νων του με έντο­νη εκφρα­στι­κό­τη­τα, καθώς και μια σει­ρά χαλ­κο­γρα­φί­ες, οξυ­γρα­φί­ες και λιθογραφίες.

 

Ο Μουνκ ενδια­φέρ­θη­κε για την ουσία των πραγ­μά­των και ήταν πάντα έξω από τους ισχύ­ο­ντες κανό­νες, που τους θεω­ρού­σε ψεύ­τι­κους, ευτε­λείς και πολύ συχνά «χυδαί­ους».

Η "Κραυγή" δημιουργήθηκε το 1893

Η “Κραυ­γή” δημιουρ­γή­θη­κε το 1893

Ο ζωγρά­φος κλη­ρο­δό­τη­σε το σπί­τι του, τους πίνα­κές του και τα χαρα­κτι­κά του στην πόλη του Όσλο, η οποία ανή­γει­ρε το Μου­σείο Μουνκ το 1963.

Ο χορός της ζωής (1899-1900)

Ο χορός της ζωής (1899–1900)

 

Μοι­ρα­στεί­τε το:

Μετάβαση στο περιεχόμενο