Γκράφιτι με τη μορφή και τους στίχους του ποιητή Γιάννη Ρίτσου κοσμεί πλέον έναν τοίχο στον Άη Στράτη, το νησί σύμβολο των αλύγιστων της ταξικής πάλης, ένας εξ αυτών ο Γιάννης Ρίτσος, ο οποίος, μετά τη διάλυση του στρατοπέδου στη Μακρόνησο το 1950 μεταφέρεται στον Αη Στράτη, όπου μένει μέχρι τον Αύγουστο του 1952.
Το γκράφιτι δημιουργήθηκε στο πλαίσιο της δράσης «Χρώμα στα νησιά» 29 Ιουνίου – 28 Ιουλίου 2018, που πραγματοποιείται με τη συμμετοχή των καλλιτεχνών #KEZ #Pupet και Same84, υπό την αιγίδα του Δήμου Αγίου Ευστρατίου.
Οι στίχοι είναι από τις «Γειτονιές του κόσμου»:
«Δεν έχω καιρό να κουραστώ. Δεν έχω καιρό να σταυρώσω τα χέρια μου.
Δεν έχω καιρό να μην αγαπώ, να μη μισώ, να μη θέλω, να μη σκοτώνουμαι.
Δος μου το χέρι σου —κι απ’ την αρχή— μιαν άλλη αρχή.
Στις 5, ναι, στη διασταύρωση. Δικός μας είναι ο κόσμος»
Οι αμετανόητοι
Οι πρώτοι πολιτικοί εξόριστοι στάλθηκαν στον Αη Στράτη τη δεκαετία του 1920, σχεδόν ταυτόχρονα με την ίδρυση του ΚΚΕ (ΣΕΚΕ) και ήταν κατά κύριο λόγο εργάτες και συνδικαλιστικά στελέχη, μέλη και στελέχη του Κόμματος. Η δικτατορία του Πάγκαλου αυξάνει τον αριθμό των εξόριστων , ενώ ο Βενιζέλος με το «Ιδιώνυμο» θεσμοθετεί τις εξορίες. Στη δικτατορία του Μεταξά οι πολιτικοί εξόριστοι στον Αη Στράτη ξεπερνούν τους 250. Παραδίδονται στους ναζί και παρά την προσπάθεια εξόντωσής τους με πείνα, στις 17 Ιούνη του 1943, με καΐκι του ΕΛΑΝ οι εξόριστοι περνούν στην Ελεύθερη Ελλάδα! Ο Αη Στράτης πλημμυρίζει και πάλι από εξόριστους από το 1946 έως και το 1949 (5.000 άντρες και 500 γυναίκες). Από το 1950 έως και το 1962 είναι η τρίτη περίοδος ενεργοποίησης του στρατοπέδου. Αρχικά μεταφέρθηκαν εκεί 1.800 «αμετανόητοι» από τη Μακρόνησο. Αριθμός που αυξάνει ραγδαία για να φτάσει στους 4.500 πολιτικούς εξόριστους . Το στρατόπεδο κλείνει οριστικά το 1962. Υπολογίζεται ότι στην ιστορία του στρατοπέδου πάνω από 10.000 άντρες, γυναίκες και μικρά παιδιά εξορίστηκαν εκεί.
