Ό,τι ν’ ακούω με το δεξιό μου αυτί / με μάτι αριστερό το βλέπω.
Κι ό,τι καταπιάνεται ο νους να στοχαστεί, / οι χτύποι της καρδιάς το λένε πρώτοι. (Κ. Βάρναλης)

ΔΕΘ 2023: Η καλύτερη άμυνα στην επίθεση του κεφαλαίου είναι η αντεπίθεση

Την προη­γού­με­νη τετρα­ε­τία τα πράγ­μα­τα ήταν πιο εύκο­λα για την κυβέρ­νη­ση της ΝΔ. Η γραμ­μή χαλά­ρω­σης της αυστη­ρής δημο­σιο­νο­μι­κής πει­θαρ­χί­ας, που επι­κρα­τού­σε στην ΕΕ, της επέ­τρε­πε να παίρ­νει κάποια στοι­χειώ­δη μέτρα προ­σω­ρι­νής ανα­κού­φι­σης των λαϊ­κών οικο­γε­νειών, μαζί με τη μεγά­λη κρα­τι­κή στή­ρι­ξη στους επι­χει­ρη­μα­τι­κούς ομί­λους. Ετσι, η κυβερ­νη­τι­κή προ­πα­γάν­δα πρό­βαλ­λε πιο εύκο­λα το παρα­μύ­θι της «ανά­πτυ­ξης για όλους». Η σύγκρι­ση με τα μνη­μο­νια­κά χρό­νια της κυβέρ­νη­σης ΣΥΡΙΖΑ βοη­θού­σε τη ΝΔ να εμφα­νί­ζε­ται ως το «μικρό­τε­ρο κακό».

Η στρο­φή της ΕΕ προς την αυστη­ρή δημο­σιο­νο­μι­κή πει­θαρ­χία και την περιο­ρι­στι­κή νομι­σμα­τι­κή πολι­τι­κή αλλά­ζει φέτος το σκη­νι­κό. Γι’ αυτό και η κυβέρ­νη­ση θα προ­βά­λει στη ΔΕΘ κυρί­ως την προ­σέλ­κυ­ση νέων επεν­δύ­σε­ων ως τον σίγου­ρο δρό­μο που οδη­γεί στη λαϊ­κή ευη­με­ρία. Θα προ­βά­λει ως στό­χο την κατά­κτη­ση της «επεν­δυ­τι­κής βαθ­μί­δας» και ως επι­τυ­χία τη δια­σφά­λι­ση περισ­σό­τε­ρων κον­δυ­λί­ων από το Ταμείο Ανάκαμψης.

Στην πραγ­μα­τι­κό­τη­τα, οι μόνοι που έχουν λόγο να πανη­γυ­ρί­ζουν για τις κυβερ­νη­τι­κές επι­τυ­χί­ες είναι οι μονο­πω­λια­κοί όμι­λοι, που θα αυξή­σουν την κερ­δο­φο­ρία τους. Οι εργα­ζό­με­νοι έχουν πλού­σια πεί­ρα σχε­τι­κά με το πώς δια­σφα­λί­στη­καν τα ρεκόρ επεν­δύ­σε­ων και κερ­δών των ομί­λων τα προη­γού­με­να χρό­νια: Με το ξεζού­μι­σμα των εργα­ζο­μέ­νων, τα ωρά­ρια — λάστι­χο, την επι­δεί­νω­ση των συν­θη­κών εργα­σί­ας, την ισο­πέ­δω­ση των δικαιω­μά­των τους. Τα παρα­δείγ­μα­τα ατέ­λειω­τα, από τον Του­ρι­σμό και τις Κατα­σκευ­ές μέχρι τα λιμά­νια και τα ναυ­πη­γεία. Εξάλ­λου, με ρυθ­μό ανά­πτυ­ξης διπλά­σιο της Ευρω­ζώ­νης και με την «επεν­δυ­τι­κή βαθ­μί­δα» μπή­κε η Ελλά­δα στη μεγα­λύ­τε­ρη μετα­πο­λε­μι­κή κρί­ση το 2009.

Ας δού­με όμως πιο συγκε­κρι­μέ­να τα «δώρα» που φέρ­νει η κυβερ­νη­τι­κή πολι­τι­κή για τον λαό.

Νέες απώλειες για το λαϊκό εισόδημα

Η αλή­θεια είναι ότι το πραγ­μα­τι­κό εισό­δη­μα της εργα­τι­κής — λαϊ­κής οικο­γέ­νειας θα υπο­στεί νέα συν­δυα­σμέ­να πλήγ­μα­τα από τη μεγά­λη ακρί­βεια των τρο­φί­μων, τα υψη­λά επι­τό­κια δανει­σμού, τις υψη­λές τιμές των ενοι­κί­ων, τη δρα­μα­τι­κή μεί­ω­ση των κρα­τι­κών επι­δο­τή­σε­ων για τα καύ­σι­μα και το ηλε­κτρι­κό ρεύμα.

Ο πλη­θω­ρι­σμός των τρο­φί­μων έφτα­σε στο 12,6% τον Ιού­νη του 2023, από 7,5% τον Φλε­βά­ρη του 2022. Σε βασι­κά είδη δια­τρο­φής όπως οι πατά­τες, το ελαιό­λα­δο, η ζάχα­ρη, το αλεύ­ρι, οι αυξή­σεις ξεπερ­νούν το 40% την τελευ­ταία διετία.

Μόνο το α’ εξά­μη­νο του 2023 το μέσο σταθ­μι­σμέ­νο επι­τό­κιο δανεί­ων ανέ­βη­κε στο 6,14%, από 5%, και το μέσο επι­τό­κιο στε­γα­στι­κών δανεί­ων στο 4,8%, ενώ την ίδια στιγ­μή συνε­χί­ζε­ται το «κού­ρε­μα» των λαϊ­κών κατα­θέ­σε­ων, αφού τα επι­τό­κια κατα­θέ­σε­ων των τρα­πε­ζών βρί­σκο­νται διαρ­κώς κάτω από τον επί­ση­μο πληθωρισμό.

Οσο για τα ενοί­κια, η αύξη­ση μεσο­σταθ­μι­κά ξεπερ­νά το 35% την τελευ­ταία 5ετία, ενώ σύμ­φω­να με τη Eurostat τα ελλη­νι­κά νοι­κο­κυ­ριά που δεν ιδιο­κα­τοι­κούν πλη­ρώ­νουν για στέ­γα­ση το μεγα­λύ­τε­ρο ποσο­στό του εισο­δή­μα­τός τους μετα­ξύ των χωρών της ΕΕ, πάνω από 36%.

Τέλος, από τις αρχές του 2024 προ­βλέ­πε­ται να τερ­μα­τι­στούν οι προ­σω­ρι­νές ορι­ζό­ντιες κρα­τι­κές επι­δο­τή­σεις για τα καύ­σι­μα και το ηλε­κτρι­κό ρεύ­μα, ενώ ο ενερ­γεια­κός πόλε­μος ανά­με­σα στα ιμπε­ρια­λι­στι­κά κέντρα συνε­χί­ζε­ται και μπο­ρεί να οδη­γή­σει σε νέες αυξή­σεις τιμών. Ηδη, για παρά­δειγ­μα, μετά τη συμ­φω­νία του ΟΠΕΚ+ (Σαου­δι­κή Αρα­βία, Ρωσία κ.λπ.) για μεί­ω­ση της παρα­γω­γής πετρε­λαί­ου, είχα­με αύξη­ση της διε­θνούς τιμής του. Η UBS προ­βλέ­πει διε­θνείς τιμές πετρε­λαί­ου πάνω από 90 δολά­ρια το βαρέ­λι για το β’ εξά­μη­νο του 2023.

Η δια­σφά­λι­ση των υψη­λών κερ­δών των νέων επεν­δύ­σε­ων της «πρά­σι­νης μετά­βα­σης», σε συν­δυα­σμό με τον συνε­χι­ζό­με­νο ενερ­γεια­κό πόλε­μο ανά­με­σα στα ιμπε­ρια­λι­στι­κά κέντρα, καθι­στά επι­σφα­λείς τις προ­βλέ­ψεις για υπο­χώ­ρη­ση της ενερ­γεια­κής ακρί­βειας. Το καλο­καί­ρι σημειώ­θη­κε άνο­δος της τιμής του ηλε­κτρι­κού ρεύ­μα­τος και της βεν­ζί­νης στην Ελλάδα.

Επο­μέ­νως, όχι μόνο δεν θα ανα­πλη­ρω­θούν οι μεγά­λες απώ­λειες του λαϊ­κού εισο­δή­μα­τος από το 2009, αλλά θα υπάρ­ξει και νέα μείωση.

Η κυβέρνηση «κάνει ό,τι μπορεί» για το κεφάλαιο

Η κυβερ­νη­τι­κή προ­πα­γάν­δα προ­σπα­θεί να εμφα­νί­σει αυτήν την κατά­στα­ση σαν «εξω­τε­ρι­κό πρό­βλη­μα», απέ­να­ντι στο οποίο κάνει ό,τι μπο­ρεί προς όφε­λος όλων των πολιτών.

Η αλή­θεια είναι πως κάνει ό,τι μπο­ρεί για να θωρα­κί­σει την αντα­γω­νι­στι­κό­τη­τα των εγχώ­ριων ομί­λων και την κερ­δο­φο­ρία του κεφα­λαί­ου, σε βάρος των ανα­γκών του λαού.

Πίσω από την ακρί­βεια των τρο­φί­μων βρί­σκο­νται οι άδι­κοι έμμε­σοι φόροι του κρά­τους και τα υψη­λά κέρ­δη των ομί­λων. Η κυβέρ­νη­ση αφή­νει στο απυ­ρό­βλη­το την κερ­δο­φο­ρία των ομί­λων και συνε­χί­ζει τη μεγά­λη ληστεία του λαϊ­κού εισο­δή­μα­τος, με τον ΦΠΑ στα είδη δια­τρο­φής να κυμαί­νε­ται μετα­ξύ 13% και 24%, όταν στη Γαλ­λία δεν ξεπερ­νά το 5,5%! Την ίδια ώρα συνε­χί­ζει τις απα­τη­λές υπο­σχέ­σεις για βελ­τί­ω­ση της κατά­στα­σης, που θα τη δια­σφα­λί­σει τάχα με τους ελέγ­χους για κερ­δο­σκο­πία, τα market pass και τη μικρή ονο­μα­στι­κή αύξη­ση του κατώ­τα­του μισθού. Στην πραγ­μα­τι­κό­τη­τα, όπως απο­δεί­χθη­κε τα προη­γού­με­να χρό­νια, επι­δο­τεί την ακρί­βεια και μειώ­νει το πραγ­μα­τι­κό λαϊ­κό εισόδημα.

 

Αντί­στοι­χα, η απο­φα­σι­στι­κή υλο­ποί­η­ση των κατευ­θύν­σε­ων και των δεσμεύ­σε­ων της ΕΕ προ­βάλ­λε­ται ως λύση, ενώ απο­τε­λεί μία από τις βασι­κές αιτί­ες επι­δεί­νω­σης της κατά­στα­σης του λαού.

Πίσω από τους στό­χους κατά­κτη­σης της «επεν­δυ­τι­κής βαθ­μί­δας», εκτα­μί­ευ­σης των νέων δόσε­ων και επα­να­δια­πραγ­μά­τευ­σης των κον­δυ­λί­ων του Ταμεί­ου Ανά­καμ­ψης, βρί­σκο­νται οι απαι­τή­σεις για τα ματω­μέ­να πλε­ο­νά­σμα­τα του 2023 — 2025.

Στον νέο κρα­τι­κό προ­ϋ­πο­λο­γι­σμό δεν θα υπάρ­χει πλέ­ον η ρήτρα δια­φυ­γής, που επέ­τρε­πε στην κυβέρ­νη­ση να ακο­λου­θεί την πολι­τι­κή των «ορι­ζό­ντιων επι­δο­τή­σε­ων» για να απο­φύ­γει μια από­το­μη πτώ­ση της λαϊ­κής κατα­νά­λω­σης και μια διό­γκω­ση της κοι­νω­νι­κής δυσαρέσκειας.

Αυτά τα πλε­ο­νά­σμα­τα θα δια­σφα­λι­στούν με τη βαριά φορο­λο­γία του λαού, το ψηφια­κό κυνή­γι των αυτο­α­πα­σχο­λού­με­νων για φορο­δια­φυ­γή και τον περιο­ρι­σμό των κρα­τι­κών δαπα­νών για κοι­νω­νι­κή πολι­τι­κή. Αυτό σημαί­νει στην πρά­ξη πρό­σθε­τη αφαί­μα­ξη των λαϊ­κών νοι­κο­κυ­ριών, π.χ. με την αύξη­ση των ιδιω­τι­κών δαπα­νών για την Υγεία.

Απ’ την άλλη, θα συνε­χι­στούν η νομι­κή φορο­α­παλ­λα­γή των εφο­πλι­στών, ο ανα­βαλ­λό­με­νος φόρος των τρα­πε­ζών και οι ελα­φρύν­σεις για τους μονο­πω­λια­κούς ομίλους.

Οι όποιες κρα­τι­κές ενι­σχύ­σεις στο ηλε­κτρι­κό ρεύ­μα θα περιο­ρι­στούν για τις ομά­δες της ακραί­ας φτώ­χειας και μόνο. Οσο για την αλλα­γή του τρό­που τιμο­λό­γη­σης του ηλε­κτρι­κού ρεύ­μα­τος την οποία δια­φή­μι­σε η κυβέρ­νη­ση (με την κατάρ­γη­ση της ρήτρας ανα­προ­σαρ­μο­γής στις τιμές της λια­νι­κής), αυτή οδή­γη­σε σε ακό­μα μεγα­λύ­τε­ρες αυξή­σεις τιμών και περαι­τέ­ρω επι­βά­ρυν­ση των λαϊ­κών νοικοκυριών.

Νέο νομοσχέδιο — έκτρωμα
για το «ξεζούμισμα» των εργαζομένων

Η υλο­ποί­η­ση των στό­χων της «επεν­δυ­τι­κής βαθ­μί­δας» και της αξιο­ποί­η­σης του Ταμεί­ου Ανά­καμ­ψης προ­ϋ­πο­θέ­τει επί­σης την επέ­κτα­ση των «ευέ­λι­κτων», ελα­στι­κών μορ­φών εργα­σί­ας, σύμ­φω­να με την Κοι­νο­τι­κή Οδη­γία 2019/1152 της ΕΕ, που στο­χεύ­ει γενι­κό­τε­ρα στην αύξη­ση του βαθ­μού εκμε­τάλ­λευ­σης των εργα­ζο­μέ­νων και στην υπο­νό­μευ­ση των Συλ­λο­γι­κών Συμ­βά­σε­ων. Με βάση αυτήν την κατεύ­θυν­ση, η κυβέρ­νη­ση έρχε­ται να συμπλη­ρώ­σει το αντερ­γα­τι­κό πλαί­σιο που δια­μόρ­φω­σαν οι προη­γού­με­νες, με το νέο νομο­σχέ­διο — έκτρω­μα, που προ­βλέ­πει τις συμ­βά­σεις εργα­σί­ας μηδε­νι­κών ωρών (zero hour contract) και κατά παραγ­γε­λία (on demand contract), όπου ο εργα­ζό­με­νος μένει στην ουσία ακά­λυ­πτος από τη Συλ­λο­γι­κή Σύμ­βα­ση, δεν ξέρει αν και πότε θα έχει δου­λειά. Παράλ­λη­λα, προ­ω­θεί νομο­θε­τι­κά την πολ­λα­πλή απα­σχό­λη­ση, με δου­λειά 13 ώρες τη μέρα.

Στην ουσία οι όμι­λοι επι­διώ­κουν κάθε ώρα που δου­λεύ­ει ο εργα­ζό­με­νος να τους απο­φέ­ρει το μέγι­στο κέρ­δος. Γι’ αυτό θέλουν να έχουν ελεύ­θε­ρα τα χέρια τους από Συλ­λο­γι­κές Συμ­βά­σεις και νομο­θε­τι­κούς περιο­ρι­σμούς, ώστε να αυξά­νουν ή να μειώ­νουν το ωρά­ριο ανά­λο­γα με τις ανά­γκες της στιγμής.

Αξιο­ποιούν τη μεί­ω­ση του πραγ­μα­τι­κού εισο­δή­μα­τος του εργα­ζό­με­νου, την οποία προ­κα­λεί η πολι­τι­κή τους, για να εμφα­νι­στεί ως απαί­τη­ση του ίδιου του εργα­ζό­με­νου το 13ωρο ώστε να μπο­ρέ­σει να επι­βιώ­σει. Πρό­κει­ται για μέτρα που οδη­γούν σε ανε­πα­νόρ­θω­τη φθο­ρά της υγεί­ας του εργα­ζό­με­νου και σε κατάρ­γη­ση στην πρά­ξη του ελεύ­θε­ρου χρό­νου, της δυνα­τό­τη­τάς του να οργα­νώ­σει τη ζωή του.

Το νέο ΕΣΕΚ
και τα νέα βάρη της «πράσινης μετάβασης»

Όμως τα «δώρα» της κυβέρ­νη­σης προς τον λαό δεν στα­μα­τούν εδώ. Συνε­χί­ζο­νται με τη δια­μόρ­φω­ση νέου Εθνι­κού Σχε­δί­ου για την Ενέρ­γεια και το Κλί­μα, για την απο­τε­λε­σμα­τι­κή υλο­ποί­η­ση των κατευ­θύν­σε­ων της «πρά­σι­νης μετά­βα­σης» της ΕΕ. Το νέο ΕΣΕΚ αλλά­ζει τις προ­βλε­πό­με­νες ανα­λο­γί­ες για την υλο­ποί­η­ση επεν­δύ­σε­ων σε φωτο­βολ­ταϊ­κούς σταθ­μούς, χερ­σαία και υπε­ρά­κτια αιο­λι­κά πάρ­κα, μονά­δες απο­θή­κευ­σης κ.ά. Δια­μορ­φώ­νει το πλαί­σιο για νέες επεν­δύ­σεις των «πρά­σι­νων» ομί­λων, οι οποί­ες θα ξεπε­ρά­σουν τα 100 δισ. ευρώ και θα φορ­τώ­σουν στον λαό νέες δαπά­νες, που θα ξεπε­ρά­σουν τα 76 δισ. ευρώ. Νέα βάρη που θα ξεπερ­νούν τα 9 δισ. κατ’ έτος τη διε­τία 2024 — 2025 και τα 11 δισ. κατ’ έτος την πεντα­ε­τία 2025 — 2030 για την υπο­χρε­ω­τι­κή αγο­ρά ηλε­κτρι­κών αυτο­κι­νή­των και «πρά­σι­νου» οικια­κού εξο­πλι­σμού, την ενερ­γεια­κή ανα­βάθ­μι­ση των κατοι­κιών κ.λπ.

Αύξηση του δανεισμού

Ταυ­τό­χρο­να η εκτί­να­ξη του κόστους δανει­σμού, μετά τις αλλε­πάλ­λη­λες αυξή­σεις επι­το­κί­ου της ΕΚΤ μέσα σε δύο χρό­νια, υλο­ποιεί­ται με τη συνε­νο­χή όλων των αστι­κών πολι­τι­κών δυνά­με­ων της ΕΕ. Οπως συνέ­νο­χα ήταν τα κόμ­μα­τα του συστή­μα­τος και για την προη­γού­με­νη πολι­τι­κή, της αύξη­σης του δανει­σμού για να δοθούν τα κρα­τι­κά πακέ­τα ενι­σχύ­σε­ων και επι­δο­τή­σε­ων, που οδή­γη­σαν στην εκτί­να­ξη του πλη­θω­ρι­σμού και στη στρο­φή προς τη σημε­ρι­νή κατεύ­θυν­ση, της νομι­σμα­τι­κής και δημο­σιο­νο­μι­κής περιο­ρι­στι­κής πολιτικής.

Μέσα σ’ αυτό το πλαί­σιο η κυβέρ­νη­ση προ­βάλ­λει ως επι­τυ­χία ότι θα φορ­τώ­σει στον λαό νέα δάνεια πάνω από 5 δισ. ευρώ, που θα προ­στε­θούν στα δάνεια από το Ταμείο Ανά­καμ­ψης, των 12,7 δισ., τα οποία έχει ήδη δεσμευ­τεί να απο­πλη­ρώ­σει. Δηλα­δή, από το νέο συνο­λι­κό ποσό των 36 δισ. ευρώ του Ταμεί­ου Ανά­καμ­ψης για την Ελλά­δα, τα 17,7 δισ. ευρώ θα είναι νέα δάνεια.

Η κυβέρ­νη­ση προ­βάλ­λει ότι δεν υπάρ­χει κίν­δυ­νος, για­τί έχει μειω­θεί προ­σω­ρι­νά το κόστος δανει­σμού της Ελλά­δας και συνε­χί­ζε­ται η καπι­τα­λι­στι­κή ανάπτυξη.

Τι θα συμ­βεί όμως αν εκδη­λω­θεί η νέα κρί­ση στην Ευρω­ζώ­νη και αν κλι­μα­κω­θεί ο οικο­νο­μι­κός — ενερ­γεια­κός πόλε­μος ανά­με­σα στα ιμπε­ρια­λι­στι­κά κέντρα; Ας σκε­φτού­με ότι το 2022, που ο ρυθ­μός ανά­πτυ­ξης της ελλη­νι­κής οικο­νο­μί­ας ήταν υπερ­δι­πλά­σιος του φετι­νού, το ισο­ζύ­γιο τρε­χου­σών συναλ­λα­γών και ιδιαί­τε­ρα το εμπο­ρι­κό ισο­ζύ­γιο της Ελλά­δας παρου­σί­α­σε σημα­ντι­κή επι­δεί­νω­ση. Αυτό συνέ­βη χωρίς να εκδη­λω­θεί νέα κρί­ση στην Ευρω­ζώ­νη. Τι θα συμ­βεί την επό­με­νη μέρα;

Αυξάνεται η πιθανότητα ύφεσης στην Ευρωζώνη

Η γερ­μα­νι­κή οικο­νο­μία, που απο­τε­λεί την ατμο­μη­χα­νή της Ευρω­ζώ­νης, ουσια­στι­κά βρί­σκε­ται ήδη σε φάση ύφε­σης. Το ΑΕΠ της Ευρω­ζώ­νης δια­νύ­ει περί­ο­δο συρ­ρί­κνω­σης (σε τρι­μη­νιαία βάση) από το τελευ­ταίο τρί­μη­νο του 2022. Οι εμπει­ρο­γνώ­μο­νες του ευρω­συ­στή­μα­τος προ­έ­βλε­παν τον Ιού­νη ότι η αύξη­ση του ΑΕΠ της Ευρω­ζώ­νης θα επι­βρα­δυ­νό­ταν στο 0,9%, από 3,5% το 2022. Ωστό­σο οι προ­δρο­μι­κοί δεί­κτες (PMI) που ανα­κοι­νώ­θη­καν αυτήν τη βδο­μά­δα δεί­χνουν υπο­χώ­ρη­ση στο χαμη­λό­τε­ρο σημείο των τελευ­ταί­ων 33 μηνών, τόσο για την παρα­γω­γή της μετα­ποί­η­σης όσο και για άλλους τομείς που η αστι­κή στα­τι­στι­κή χαρα­κτη­ρί­ζει «υπη­ρε­σί­ες». Γενι­κό­τε­ρα αυξά­νε­ται ο κίν­δυ­νος της ύφε­σης, με δια­τή­ρη­ση της ακρί­βειας, των υψη­λών τιμών, μιας κατά­στα­σης που προ­σεγ­γί­ζει τον στασιμοπληθωρισμό.

Πτώ­ση του πανευ­ρω­παϊ­κού δεί­κτη μετο­χών Stoxx 600 κατά 10% μέχρι το τέλος του 2023 προ­βλέ­πει η UBS, ενώ αρνη­τι­κές προ­βλέ­ψεις για την πορεία των μετο­χών των ευρω­παϊ­κών ομί­λων γίνο­νται από την «Bank of America» και την «JP Morgan». Οι εκτι­μή­σεις συγκλί­νουν στην πρό­βλε­ψη ότι η μεί­ω­ση των πραγ­μα­τι­κών εισο­δη­μά­των και η αύξη­ση του κόστους δανει­σμού θα κάμ­ψουν τις επεν­δύ­σεις στις κατοι­κί­ες και στη μετα­ποί­η­ση το επό­με­νο διάστημα.

Δια­βά­στε στο Ριζο­σπά­στη του Σαββατοκύριακου

Αρνητικά σημάδια για τις ΗΠΑ

Γενι­κό­τε­ρα, σε τρο­χιά επι­βρά­δυν­σης βρί­σκε­ται ο ρυθ­μός ανά­πτυ­ξης του παγκό­σμιου ΑΕΠ και του όγκου του διε­θνούς εμπο­ρί­ου αγα­θών και υπη­ρε­σιών. Αυξά­νε­ται το μέγε­θος της υπερ­συσ­σώ­ρευ­σης κεφα­λαί­ου που δεν βρί­σκει πεδία επέν­δυ­σης με ικα­νο­ποι­η­τι­κό κέρδος.

Αρκε­τές εκφρά­σεις αυτού του προ­βλή­μα­τος, που το γεν­νά η φυσιο­λο­γι­κή λει­τουρ­γία της καπι­τα­λι­στι­κής οικο­νο­μί­ας, επι­ση­μαί­νουν οι εκθέ­σεις των διε­θνών οίκων και για τις ΗΠΑ. Το καλο­καί­ρι ο οίκος «Fitch» υπο­βάθ­μι­σε την πιστο­λη­πτι­κή ικα­νό­τη­τα των ΗΠΑ και στη συνέ­χεια ο οίκος «Moody’s» υπο­βάθ­μι­σε μεσαί­ες αμε­ρι­κα­νι­κές τρά­πε­ζες και έθε­σε υπό παρα­κο­λού­θη­ση μεγά­λες, όπως η «Bank of New York Mellon» και η «US Bancorp».

Στις σχε­τι­κές εκθέ­σεις επι­ση­μαί­νο­νται η εκτί­να­ξη του δημό­σιου χρέ­ους, που ξεπέ­ρα­σε τα 31,5 τρισ. δολ. και το 120% του ΑΕΠ, και η αρνη­τι­κή επί­δρα­ση της αύξη­σης των επι­το­κί­ων δανει­σμού. Εκφρά­ζε­ται ανη­συ­χία για την ικα­νό­τη­τα του κρά­τους να αντα­πο­κρι­θεί σε συν­θή­κες όπου αυξά­νο­νται το κόστος δανει­σμού και οι πιέ­σεις στον τρα­πε­ζι­κό τομέα. Χαρα­κτη­ρι­στι­κό παρά­δειγ­μα είναι η επι­δεί­νω­ση στον τομέα των εμπο­ρι­κών ακι­νή­των, στον οποίο έχουν μεγά­λα ανοίγ­μα­τα οι αμε­ρι­κα­νι­κές τρά­πε­ζες. Η μεγα­λύ­τε­ρη εται­ρεία του τομέα, η «WeWork», βρί­σκε­ται πλέ­ον στα πρό­θυ­ρα χρεοκοπίας.

Οι BRICS
και ο ανταγωνισμός ΗΠΑ — Κίνας

Μέσα σ’ αυτό το πλαί­σιο κλι­μα­κώ­νε­ται και ο «οικο­νο­μι­κός πόλε­μος» μετα­ξύ των ιμπε­ρια­λι­στι­κών κέντρων, με πρω­τα­γω­νι­στές τις ΗΠΑ και την Κίνα, που αντα­γω­νί­ζο­νται για την πρω­το­κα­θε­δρία στο διε­θνές ιμπε­ρια­λι­στι­κό σύστη­μα. Ο «οικο­νο­μι­κός πόλε­μος» επε­κτεί­νε­ται σε όλα τα επί­πε­δα, από το Εμπό­ριο και την Ενέρ­γεια μέχρι το προ­βά­δι­σμα στις τεχνο­λο­γί­ες αιχ­μής, ιδιαί­τε­ρα στην Τεχνη­τή Νοη­μο­σύ­νη και στον έλεγ­χο των σπά­νιων γαιών.

Ηδη ΗΠΑ, ΕΕ και Ιαπω­νία έχουν επι­βά­λει περιο­ρι­σμούς στις εξα­γω­γές τεχνο­λο­γί­ας στην Κίνα που αφο­ρούν τα μικρο­τσίπ, ενώ η Κίνα έχει περιο­ρί­σει τις εξα­γω­γές στην Ευρώ­πη βασι­κών μετάλ­λων για την «πρά­σι­νη μετά­βα­ση» (γάλ­λιο, γερμάνιο).

Στην αστι­κή βιβλιο­γρα­φία συνα­ντά­με πλέ­ον πλή­θος ανα­λύ­σε­ων για την «επι­βρά­δυν­ση της παγκο­σμιο­ποί­η­σης», ενώ όλα τα ιμπε­ρια­λι­στι­κά κέντρα δίνουν βάρος στη δια­σφά­λι­ση της «στρα­τη­γι­κής αυτο­νο­μί­ας» τους, της μεί­ω­σης της εξάρ­τη­σής τους από τις διε­θνείς αλυ­σί­δες εφοδιασμού.

Σημα­ντι­κή εξέ­λι­ξη απο­τε­λεί η Σύνο­δος Κορυ­φής της ομά­δας των BRICS στη Νότια Αφρι­κή. Το μερί­διο των BRICS στο παγκό­σμιο ΑΕΠ φτά­νει το 32,1% και ξεπερ­νά πλέ­ον το 29,9% του G7. Τα θέμα­τα που απα­σχο­λούν ουσια­στι­κά τη Σύνο­δο είναι:

  • α) Η διεύ­ρυν­ση των BRICS, καθώς 24 κρά­τη έχουν ζητή­σει επι­σή­μως να γίνουν μέλη. Ηδη εγκρί­θη­καν οι κατευ­θυ­ντή­ριες γραμ­μές για την εξέ­τα­ση σχε­τι­κών αιτη­μά­των και ανα­κοι­νώ­θη­κε η πρό­θε­ση των BRICS να καλέ­σουν για έντα­ξη τη Σαου­δι­κή Αρα­βία, την Αίγυ­πτο, το Ιράν, τα Ηνω­μέ­να Αρα­βι­κά Εμι­ρά­τα, την Αργε­ντι­νή και την Αιθιοπία.
  • β) Η προ­σπά­θεια να ισχυ­ρο­ποι­η­θεί η νέα Ανα­πτυ­ξια­κή Τρά­πε­ζα των BRICS, ώστε να απο­τε­λέ­σει μεσο­πρό­θε­σμα αντί­βα­ρο στο ΔΝΤ, που ελέγ­χε­ται από το G7.
  • γ) Ο περιο­ρι­σμός της ισχύ­ος του δολα­ρί­ου στο διε­θνές εμπό­ριο και ως διε­θνούς απο­θε­μα­τι­κού νομί­σμα­τος. Ηδη, εκτός από την Κίνα, μειώ­νουν την έκθε­σή τους σε ομό­λο­γα του αμε­ρι­κα­νι­κού Δημο­σί­ου η Σαου­δι­κή Αρα­βία και τα ΗΑΕ.

Ωστό­σο, εντός των BRICS εκδη­λώ­νο­νται σοβα­ρές αντι­θέ­σεις, με δεσπό­ζου­σα την αντί­θε­ση Κίνας — Ινδί­ας, καθι­στώ­ντας επι­σφα­λή την πρό­βλε­ψη ότι η συγκε­κρι­μέ­νη μορ­φή συντο­νι­σμού κρα­τών μπο­ρεί να εξε­λι­χθεί γρή­γο­ρα σε μια πιο συνε­κτι­κή ιμπε­ρια­λι­στι­κή συμ­μα­χία. Η Ινδία δεν υπο­στη­ρί­ζει το σχέ­διο Κίνας — Ρωσί­ας για τη δημιουρ­γία ενός ενιαί­ου εναλ­λα­κτι­κού νομί­σμα­τος στον αντί­πο­δα του δολα­ρί­ου (με βάση το κινε­ζι­κό γουάν).

Ταυ­τό­χρο­να, η Ινδία υπο­στη­ρί­ζει τη γρή­γο­ρη διεύ­ρυν­ση των BRICS, η οποία στη συγκε­κρι­μέ­νη φάση θα περι­πλέ­ξει τις αντι­θέ­σεις στο εσω­τε­ρι­κό αυτής της ομά­δας και μπο­ρεί να επι­βρα­δύ­νει τα βήμα­τα εμβά­θυν­σης της συμ­μα­χί­ας που επι­διώ­κει η Κίνα.

Μέσα σ’ αυτό το κου­βά­ρι των ενδοϊ­μπε­ρια­λι­στι­κών αντι­θέ­σε­ων που οξύ­νο­νται, η κυβέρ­νη­ση της ΝΔ επι­λέ­γει τον πιο επι­κίν­δυ­νο για τον λαό δρό­μο, του σημαιο­φό­ρου στα πολε­μι­κά σχέ­δια των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ, από την ανα­μέ­τρη­ση στο έδα­φος της Ουκρα­νί­ας μέχρι το μέτω­πο του Ινδο-Ειρη­νι­κού, καθι­στώ­ντας τη χώρα μας στό­χο αντιποίνων.

Οι κρίσιμες μάχες του φθινοπώρου

Τι απο­δει­κνύ­ουν όσα προ­α­να­φέ­ρα­με; Απο­δει­κνύ­ουν ότι δεν υπάρ­χει φιλο­λαϊ­κή δια­χεί­ρι­ση του καπι­τα­λι­στι­κού συστή­μα­τος που σαπί­ζει. Δοκι­μά­στη­καν όλες οι συντα­γές επε­κτα­τι­κής και περιο­ρι­στι­κής πολι­τι­κής. Το απο­τέ­λε­σμα δεν αλλά­ζει για τον λαό: Απώ­λεια εισο­δή­μα­τος, κατα­στο­λή, αυξα­νό­με­νος κίν­δυ­νος για νέα κρί­ση και μεγά­λη πολε­μι­κή αναμέτρηση.

ΣΥΡΙΖΑ, ΠΑΣΟΚ και τα υπό­λοι­πα κόμ­μα­τα του συστή­μα­τος είναι συνέ­νο­χα γι’ αυτήν την πορεία. Οι μικρές δια­φο­ρές στις προ­τά­σεις τους, και στις υπο­σχέ­σεις τους για την αξιο­ποί­η­ση των πόρων του Ταμεί­ου Ανά­καμ­ψης υπέρ των μικρών επι­χει­ρή­σε­ων και των λαϊ­κών ανα­γκών, δεν μπο­ρούν να κρύ­ψουν την ουσια­στι­κή συμ­φω­νία τους στην κλι­μά­κω­ση της επί­θε­σης του κεφα­λαί­ου σε βάρος του λαού. Οι στό­χοι, τα προ­α­παι­τού­με­να και οι αντι­λαϊ­κές δεσμεύ­σεις του Ταμεί­ου είναι δεδο­μέ­να, όπως και η κατεύ­θυν­ση για σχέ­δια επεν­δύ­σε­ων μεγά­λης κλί­μα­κας, που δια­σφα­λί­ζουν τα κέρ­δη των ομί­λων και των τρα­πε­ζών που θα τα υλοποιήσουν.

Απο­δει­κνύ­ε­ται ότι η μόνη πραγ­μα­τι­κή, μαχη­τι­κή λαϊ­κή αντι­πο­λί­τευ­ση είναι το ΚΚΕ. Οι δυνά­μεις μας μπαί­νουν μπρο­στά σε όλους τους κλά­δους, σε κάθε γει­το­νιά, για να οργα­νω­θεί η εργα­τι­κή — λαϊ­κή αντε­πί­θε­ση. Αυτή είναι η καλύ­τε­ρη άμυ­να στην επί­θε­ση του κεφαλαίου.

Στις νέες μάχες του φετι­νού φθι­νο­πώ­ρου για να μην περά­σει το νομο­σχέ­διο — έκτρω­μα με τις ελα­στι­κές μορ­φές εργα­σί­ας, για ουσια­στι­κές αυξή­σεις, για κατάρ­γη­ση των έμμε­σων φόρων στα βασι­κά είδη, για άμε­σα μέτρα πολι­τι­κής προ­στα­σί­ας, θα κρι­θεί σε μεγά­λο βαθ­μό η αλλα­γή του πολι­τι­κού συσχε­τι­σμού το επό­με­νο διά­στη­μα. Οπως θα κρι­θεί και στη νέα μεγά­λη μάχη των δημο­τι­κών και περι­φε­ρεια­κών εκλο­γών, με την ενί­σχυ­ση της «Λαϊ­κής Συσπείρωσης».

Η προ­σπά­θεια να μαζι­κο­ποι­η­θούν αυτοί οι αγώ­νες και να σημα­δέ­ψουν τον πραγ­μα­τι­κό αντί­πα­λο, την άρχου­σα τάξη, το ΝΑΤΟ και την ΕΕ, είναι κρί­σι­μη για να φωτί­σου­με και να ανοί­ξου­με τον δρό­μο της ανα­τρο­πής. Εχου­με πλού­σια πεί­ρα και θα τα καταφέρουμε.

Του
Μάκη ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ
Μέλους του ΠΓ της ΚΕ του ΚΚΕ
Μοι­ρα­στεί­τε το:

Μετάβαση στο περιεχόμενο