Γράφει ο Γιώργος Μουσγάς //
Οι χαμηλοσυνταξιούχοι που αναζήτησαν μια ευκαιριακή απασχόληση για να αναπληρώσουν τις κατακρεουργημένες συντάξεις τους θα τοποθετηθούν ξανά στη λαιμητόμο του «νόμου Κατρούγκαλου», που θα τους κόψει σχεδόν τα μισά εισοδήματα μετά την 1η Φλεβάρη 2019!!
Στις 28.12.2018 ο υφυπουργός Εργασίας Τάσος Πετρόπουλος υπέγραψε την απόφαση για την «καταβολή ασφαλιστικών εισφορών στον ΕΦΚΑ προσώπων που αμείβονται με Παραστατικά Παρεχόμενων Υπηρεσιών (τίτλος κτήσης — πρώην απόδειξη επαγγελματικής δαπάνης)». Δημοσιεύτηκε στο ΦΕΚ Β 6182/31–12-2018, το οποίο, όμως, κυκλοφόρησε στις 29.1.2019.
Απ’ το άρθρο 1 της υπουργικής απόφασης (ΥΑ) προκύπτει ότι τα αμειβόμενα πρόσωπα με Τίτλο Κτήσης (ΤΚ) θα καταβάλλουν στον ΕΦΚΑ εισφορές 13,33% για σύνταξη και 6,95% εισφορές υγείας στον ΕΟΠΥΥ. Συνολικά, δηλαδή, θα καταβάλλουν εισφορές 20,28%, που θα «υπολογίζονται επί της καθαρής αξίας του παραστατικού όπως αυτή προκύπτει μετά την αφαίρεση του αναλογούντος φόρου και άλλων επιβαρύνσεων». Οι προβλεπόμενες από την ΥΑ ασφαλιστικές εισφορές βαρύνουν στο σύνολό τους τον αμειβόμενο με παραστατικό παρεχόμενων υπηρεσιών, παρακρατούνται και αποδίδονται στον ΕΦΚΑ από τον αντισυμβαλλόμενο – εκδότη, μέχρι το τέλος της τελευταίας εργάσιμης ημέρας του επόμενου μήνα της έκδοσης του παραστατικού.
Στο άρθρο 3 της ΥΑ περιγράφεται «η διαδικασία παρακράτησης και απόδοσης ασφαλιστικών εισφορών και οι κυρώσεις».
Τα αμειβόμενα με ΤΚ πρόσωπα απογράφονται υποχρεωτικά για αυτή την ιδιότητα στον ΕΦΚΑ. Οι αρμόδιες υπηρεσίες του ΕΦΚΑ εκδίδουν σχετική βεβαίωση απογραφής. Ο αντισυμβαλλόμενος — αποδέκτης των υπηρεσιών των, με ΤΚ αμειβομένων προσώπων, εφόσον δεν έχει απογραφεί ως εργοδότης του πρώην ΙΚΑ ‑ΕΤΑΜ, απογράφεται στις αρμόδιες υπηρεσίες του ΕΦΚΑ.
Ο αμειβόμενος με το ανωτέρω παραστατικό παραδίδει αντίγραφο της σχετικής βεβαίωσης στον αντισυμβαλλόμενο προκειμένου να λάβει γνώση για την απογραφή του στον ΕΦΚΑ, ώστε να προχωρήσει στην έκδοση του παραστατικού. Αλλά και ο αντισυμβαλλόμενος καταχωρεί σε σχετική εφαρμογή στις ηλεκτρονικές υπηρεσίες του ΕΦΚΑ τα απαραίτητα στοιχεία που απαιτούνται για τον καθορισμό του χρόνου ασφάλισης και του ύψους των ασφαλιστικών εισφορών, μέχρι το τέλος του μήνα που εκδίδεται το παραστατικό.
Τέλος στο άρθρο 3 περιγράφονται οι σχετικές ποινές για τον αντισυμβαλλόμενο ‑εκδότη στην περίπτωση που δεν προβεί στην ανωτέρω καταχώρηση — ή προβεί σε αυτήν εκπρόθεσμα- καθώς και οι προβλεπόμενες προσαυξήσεις σε περίπτωση που δεν αποδοθούν οι εισφορές.
«Γκρίζα ζώνη» εξαρτημένης εργασίας
Η έκδοση της παραπάνω ΥΠ προβλέφτηκε στο νόμο 4509/2017 (ΦΕΚ Α’ 201/22–12-2017) για τα «Μέτρα θεραπείας ατόμων που απαλλάσσονται από την ποινή λόγω ψυχικής ή διανοητικής διαταραχής και άλλες διατάξεις. Με το άρθρο 55 θεπίστηκε η «Καταβολή ασφαλιστικών εισφορών στον ΕΦΚΑ αμειβόμενων με Παραστατικά Παρεχόμενων Υπηρεσιών (τίτλος κτήσης — πρώην απόδειξη επαγγελματικής δαπάνης)».
Μέχρι τώρα στις εφάπαξ αποδοχές που έπαιρνε ο εργαζόμενος με τον ΤΚ υπολογιζόταν φόρος αμοιβών 20% και χαρτόσημο υπέρ του ΟΓΑ 3,6% και αποδίδονταν στην εφορία. Δεν υπήρχε, δηλαδή, καμιά άλλη επιβάρυνση για τον εργαζόμενο και τον εργοδότη. Η ρύθμιση αυτή αφορούσε ποσά μέχρι 5.000 ευρώ το χρόνο για κονδύλια που έχουν εθνική προέλευση και ποσά μέχρι 10.000 ευρώ το χρόνο για κονδύλια που έχουν κοινοτική προέλευση.
Με το νόμο 4509/2017 τα ποσά που καλύπτονται –σύμφωνα με την εισηγητική έκθεση- με ΤΚ είναι 10.000 ευρώ το χρόνο, οποιαδήποτε κι αν είναι η προέλευσή τους.
Δηλαδή η εργοδοσία είχε δημιουργήσει μια «γκρίζα ζώνη» εξαρτημένης εργασίας την οποία βάφτιζε «σύμβαση έργου» ή «παροχή υπηρεσιών». Με αυτόν τον τρόπο απαλλάσσεται απ’ την καταβολή εργοδοτικών εισφορών, και των υπόλοιπων υποχρεώσεων (όπως άδειες, δώρα, προϋπηρεσία, αποζημιώσεις κλπ) απέναντι στον εργαζόμενο. Με το ν. 4509/2017 η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ ήρθε να μονιμοποιήσει αυτή τη «γκρίζα ζώνη» εφαρμόζοντας ένα εισπρακτικό μέτρο υπέρ του ΕΦΚΑ, απαλλάσσοντας, μάλιστα, την εργοδοσία από ασφαλιστικές εισφορές και επιβαρύνοντας αποκλειστικά τον εργαζόμενο. Η εισπρακτική λογική του μέτρου αποκαλύπτεται απ’ την ίδια την ΥΠ, στην οποία αναφέρεται: «Από την απόφαση αυτή δεν προκαλείται επιπρόσθετη δαπάνη σε βάρος του προϋπολογισμού του ΕΦΚΑ ή του τακτικού κρατικού προϋπολογισμού, αλλά εκτιμάται ότι θα προκληθεί αύξηση των εσόδων του ΕΦΚΑ, η οποία δεν δύναται να προσδιοριστεί».
Όταν τα πρόσωπα είναι συνταξιούχοι
Με παραστατικά ΤΚ, εκτός από μισθωτούς και μη μισθωτούς, αμείβονται και συνταξιούχοι που απασχολούνται περιστασιακά.
Μέχρι τώρα ο αντισυμβαλλόμενος-εκδότης με το συνταξιούχο έκοβε τον ΤΚ και –μέσω TAXIS- ενημερωνόταν η Εφορία, η οποία συνυπολόγιζε τις αμοιβές του συνταξιούχου με ΤΚ στη φορολόγησή του.
Τώρα όμως με τη διαδικασία της εγγραφής στον ΕΦΚΑ ο απασχολούμενος συνταξιούχος θα τοποθετηθεί στην προκρούστεια κλίνη του άρθρου 20 του 4387/2016 (νόμου Κατρούγκαλου), που προβλέπει μείωση 60% των συντάξιμων αποδοχών (κύριων και επικουρικών συντάξεων) του εργαζόμενου συνταξιούχου.
- Έστω ένας συνταξιούχος που «καθαρίζει» 600 ευρώ απ’ την (κύρια και επικουρική) σύνταξή του και βρίσκει και μια πρόσκαιρη απασχόληση που «καθαρίζει» 300 ευρώ. Έχει, δηλαδή, συνολικά εισοδήματα 900 €.
-Οι εισφορές στον ΕΦΚΑ θα είναι: 300 € Χ 20,28% = 60,84 €.
-Η σύνταξή του θα μειωθεί 600 € Χ 60% = 360 €.
Δηλαδή οι συνολικές μειώσεις είναι 360 € + 60,84 € = 420,84 €. Ή 46,76% των συνολικών εισοδημάτων του (900 €).
- Έστω και ένας συνταξιούχος με αποδοχές 900 € που απασχολείται και παίρνει 400 €. Έχει, δηλαδή, συνολικά εισοδήματα 1300 €.
-Οι εισφορές του στον ΕΦΚΑ θα είναι 400 € Χ 20,28% = 81,12 €.
-Η σύνταξή του θα μειωθεί 900 € Χ 60% = 540 €.
Δηλαδή οι συνολικές μειώσεις είναι 540 € + 81,12 € = 621,12 €. Ή 47,77% των συνολικών αποδοχών (1300€).
Δ. Κουμπούρης: «Επείγει η κατάργηση του άρθρου 20»
Τα προβλήματα που προκύπτουν για τους απασχολούμενους συνταξιούχους με την εφαρμογή της νέας ΥΑ, έθεσε ο Δήμος Κουμπούρης, πρόεδρος της Ομοσπονδίας Συνταξιούχων Ελλάδας (ΟΣΕ) ΙΚΑ, στη διάρκεια της συνεδρίασης του Διοικητικού Συμβουλίου του ΕΦΚΑ στις 7.2.2019. Ο Δήμος Κουμπούρης εκπροσωπεί τους συνταξιούχους στο ΔΣ του ΕΦΚΑ και είναι συντονιστής των Συνεργαζόμενων Συνταξιουχικών Οργανώσεων ΙΚΑ, ΟΑΕΕ, Δημοσίου, ΠΟΣΕ-ΙΚΑ, ΕΛΤΑ, ΟΣΕ, ΝΑΤ, Πανελλήνιο Σύλλογο Συνταξιούχων Δικηγόρων και ΠΕΤΟΜ-ΟΤΕ.
Η απάντηση που έλαβε απ’ το Διοικητή του ΕΦΚΑ Λάμπρο Σέμπο είναι ότι θα γίνει εισήγηση για διατήρηση των εισφορών –όπως και των άλλων αμειβόμενων- των απασχολούμενων συνταξιούχων αλλά να μην ισχύσει η μείωση του άρθρου 20 του νόμου 4387/2016.
Ο Δήμος Κουμπούρης δήλωσε στο Ατέχνως: «Το κίνημα των συνταξιούχων διεκδικεί την κατάργηση όλων των μνημονιακών αντισυνταξιουχικών νόμων. Τώρα όμως μετά από αυτή την απόφαση είναι ανάγκη η άμεση κατάργηση του άρθρου 20 του νόμου 4387/2016, για να μη βρεθούν ξανά στην προκρούστεια κλίνη των περικοπών συνάδελφοι, που δουλεύουν και στα γηρατειά τους για να αναπληρώσουν τις, ήδη, σακατεμένες συντάξεις τους».
Ισχύς από 1.2.2019
Η ΥΑ έπρεπε να ισχύσει απ’ την ημερομηνία δημοσίευσής της στο ΦΕΚ (31.12.2018).
Επειδή το ΦΕΚ κυκλοφόρησε στις 29.1.2019 ο Τάσος Πετρόπουλος υπέγραψε εγκύκλιο (5.2.2019) με την οποία ορίζει ότι οι ρυθμίσεις για την καταβολή ασφαλιστικών εισφορών στον ΕΦΚΑ για τους αμειβόμενους με παραστατικά ΤΚ, θα έχουν εφαρμογή σε συμβάσεις που καταρτίζονται από την 1.2.2019. Στην εγκύκλιο αναφέρονται τα εξής: «Η νέα ημερομηνία εφαρμογής των ρυθμίσεων ορίστηκε για λόγους ασφάλειας δικαίου, με δεδομένη την αύξηση του κατώτατου μισθού σε 650 ευρώ από την 1/2/2019, καθώς και το γεγονός ότι η υπουργική απόφαση σχετικά με τη διαδικασία απόδοσης των εισφορών, το χρόνο και τον τρόπο δήλωσης των στοιχείων του παραστατικού και της σύμβασης από τον εκδότη στον ΕΦΚΑ, δημοσιεύθηκε στο ΦΕΚ Β 6182/31–12-2018, το οποίο κυκλοφόρησε στα τέλη του μηνός Ιανουαρίου 2019.
Με βάση την εγκύκλιο:
- Για γραπτές συμβάσεις που έχουν καταρτισθεί μέχρι 31/01/2019, ανεξάρτητα εάν το παραστατικό παρεχόμενων υπηρεσιών εκδοθεί πριν ή μετά την 1/2/2019, εφαρμόζεται το προγενέστερο καθεστώς.
- Σε περίπτωση που υπάρχει προφορική συμφωνία μεταξύ ασφαλισμένου και αντισυμβαλλόμενου, ακόμη και αν αυτή έχει γίνει πριν από την 31/1/2019 ή δεν υπάρχει σύμβαση, οι νέες ρυθμίσεις εφαρμόζονται για παραστατικά που εκδίδονται μετά την 1/2/2019.
- Για λόγους χρηστής διοίκησης, δεν αναζητούνται ασφαλιστικές εισφορές που έχουν καταλογισθεί για τίτλους κτήσης οι οποίοι έχουν εκδοθεί κατά το παρελθόν».
Τα παράδοξα
Με την ισχύ της ΥΑ για τους εργαζόμενους στα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης θα συμβεί το παράδοξο να πληρώνουν εισφορές σε άσχετο φορέα.
Και τούτο γιατί: Με το νόμο Άρθρο 21 του νόμου 4498/2017 (ΦΕΚ Α’ 172/16.11.2017) καθιερώθηκαν εισφορά επικουρικής ασφάλισης (3,5% για τον εργαζόμενο και 3,5% για τον εργοδότη), εισφορά υγείας (2,55% για τον εργαζόμενο και 4,55% για τον εργοδότη) και εισφορά πρόνοιας 1%, που αποδίδονται στον ΕΔΟΕΑΠ για την επικούριση και υγειονομικές παροχές σε είδος και σε χρήμα.
Με την εφαρμογή της ΥΑ ο ασφαλισμένος θα καταβάλλει για τον τίτλο κτήσης και τις ασφαλιστικές εισφορές υγειονομικής περίθαλψης του άρθρου 41 του νόμου 4387/2016 γα τον ΕΟΠΥΥ. Το άρθρο 41 του 4387/2016 προβλέπει ποσοστό 7,10% επί των πάσης φύσεως αποδοχών, που κατανέμεται κατά ποσοστό 6,45% για παροχές σε είδος, εκ του οποίου 2,15% βαρύνει τον ασφαλισμένο και 4,30% βαρύνει τον εργοδότη, και ποσοστό 0,65% για παροχές σε χρήμα, εκ του οποίου 0,40% βαρύνει τον ασφαλισμένο και 0,25% βαρύνει τον εργοδότη.
Δηλαδή ο εργαζόμενος στα ΜΜΕ θα πληρώνει υπέρ ΕΟΠΥΥ και όχι υπέρ του ΕΔΟΕΑΠ, που είναι ο φορέας επικούρισης και υγειονομικής ασφάλισής του.
Το ίδιο θα ισχύσει και για τους απασχολούμενους συνταξιούχους δημοσιογράφους που θα καταβάλλουν εισφορά 6,95% υπέρ του ΕΟΠΥΥ, ενώ καταβάλλουν και εισφορές υγείας στον ΕΔΟΕΑΠ (οι οποίες αυξήθηκαν σε 5% ‑από 3%- με το άρθρο Άρθρο 21 του νόμου 4498/2017).
Εξαίρεση απ’ την ασφάλιση υγείας ΕΦΚΑ
Στις 6.2.2019 ο Διοικητής του ΕΦΚΑ Λ. Σέμπος υπέγραψε εγκύκλιο με την οποία εξαιρούνται απ’ την ασφάλιση του κλάδου υγείας του ΕΦΚΑ οι ασφαλισμένοι στον ΕΔΟΕΑΠ, στην Υγειονομική Υπηρεσία της Ε.Υ.Δ.Α.Π., το Ταμείο Υγείας Προσωπικού της Εθνικής Τράπεζας, το Αλληλοβοηθητικό Ταμείο Περίθαλψης του Συλλόγου Υπαλλήλων της Τραπέζης Ελλάδος και το Λογαριασμό Υγείας των Μελών του Σώματος Ορκωτών Ελεγκτών Λογιστών.
«Ουδείς δύναται να είναι ασφαλισμένος συγχρόνως σε περισσότερους, του ενός, Οργανισμούς Ασφαλίσεως Ασθενείας» αναφέρεται στην εγκύκλιο που έχει και αναδρομική ισχύ από 1.1.2017.
Και το ερώτημα που προκύπτει είναι: Όσοι καλύπτονται απ’ τα παραπάνω ταμεία και αμείβονται με ΤΚ θα καταβάλλουν τις εισφορές υγείας υπέρ του ΕΟΠΥΥ ή θα μεταφερθούν στα αντίστοιχα ταμεία;
___________________________________________________________________________________________
Γιώργος Μουσγάς — Δημοσιογράφος Γεννήθηκε στο χωριό Ρετσιανά Άρτας το 1958. Τελείωσε το εξατάξιο Α’ Γυμνάσιο Αρρένων Άρτας. Σπούδασε στο Τμήμα Οικονομικών Σπουδών της Νομικής Σχολής Αθηνών. Για 28 χρόνια κάλυψε το υγειονομικό ρεπορτάζ του «Ριζοσπάστη» του οποίου υπήρξε –όπως και στον «Οδηγητή»- μέλος της Συντακτικής Επιτροπής. Είναι μέλος της Ένωσης Συντακτών Ημερησίων Εφημερίδων Αθηνών. Το 2005 βραβεύτηκε απ΄ το Ίδρυμα Προαγωγής Δημοσιογραφίας Αθανασίου Βασ. Μπότση με το «Βραβείο Ανθρωπιστικού Ρεπορτάζ», για τον τρόπο παρουσίασης των θεμάτων Υγείας και Πρόνοιας από τις σελίδες του «Ριζοσπάστη».
