Επανάσταση 1821: Τέσσερα κλέφτικα τραγούδια και τέσσερα χαρακτικά του Τάσσου

Λιάκαινα

Πώς λάμπει ο ήλιος στα βου­νά και το φεγ­γά­ρι στους κάμπους,
έτσι έλα­μπε κι η Λιά­και­να στα τούρ­κι­κα τα χέρια.
Χίλιοι Αρβα­νί­τες από μπρο­στά και χίλιοι από κατόπι.
Στη μέση πάει η Λιά­και­να με το παι­δί στα χέρια.
Παρα­κα­λού­σε κι έλε­γε, παρα­κα­λά­ει και λέει:
‑Θεέ μου, ρίξε μια βρο­χή κι ένα πικρό χαλάζι,
να βρω μια πέτρα σταυ­ρω­τή, να σταυ­ρω­θώ να κάτσω,
να ξεφα­σκιώ­σω το παι­δί, να το χορ­τά­σω γάλα,
να το χορ­τά­σω φίλη­μα, δάκρυα και μοιρολόγια.
Πέντε Αρβα­νί­τες την κρα­τούν και δέκα την ξετάζουν:
‑Λιά­και­να, δεν παντρεύ­ε­σαι Τούρ­κο άντρα να πάρεις;
(…)
— Δεν προ­σκυ­νά­με Αλή­μπεη, ο νου σου μη το βάνει
Τ’ άρμα­τα δεν τα δίνου­με, ραγιά­δες να γενούμε
παρά θα γίνει πόλε­μος με τόπια με ντουφάκια

Του Βασίλη

«Βασί­λη, κάτσε φρό­νι­μα, να γένεις νοικοκύρης,
για ν’ απο­χτή­σεις πρό­βα­τα, ζευ­γά­ρια κι αγελάδες,
χωριά κι αμπε­λο­χώ­ρα­φα, κοπέ­λια να δουλεύουν.
— Μάνα μου εγώ δεν κάθο­μαι να γίνω νοικοκύρης,
να κάμω αμπε­λο­χώ­ρα­φα, κοπέ­λια να δουλεύουν,
και να ‘μαι σκλά­βος των Τουρ­κών, κοπέ­λι στους γερόντους.
Φέρε μου τ’ αλα­φρό σπα­θί και το βαρύ τουφέκι,
να πετα­χτώ σαν το που­λί ψηλά στα κορφοβούνια,
να πάρω δίπλα τα βου­νά, να περ­πα­τή­σω λόγγους,
να βρω λημέ­ρια των κλε­φτών, για­τά­κια καπετάνων•
και να σου­ρί­ξω κλέ­φτι­κα, να σμί­ξω τους συντρόφους,
που πολε­μούν με την Τουρ­κιά και με τους Αρβανίτες».

Πουρ­νό φιλεί τη μάνα του, πουρ­νό ξεπροβοδιέται.
«Γεια σας βου­νά με τους γκρε­μνούς, λαγκά­δια με τις πάχνες!
— Καλώς το τ’ άξιο το παι­δί και τ’ άξιο παλικάρι».

Έχε­τε γεια ψηλά βου­νά και κάμποι με τα ρόδια
δρο­σιές με τα χαρά­μα­τα, νύχτες με το φεγγάρι,
και σεις, μωρέ κλε­φτό­που­λα, που είστε παλικάρια,
δε σας τρο­μά­ζει ο πόλε­μος, πηδά­τε σα λιοντάρια.

Ο πλού­σιος έχει τα φλου­ριά, έχει ο φτω­χός τα γλέντια
Άλλοι παι­νά­νε τον πασά και άλλοι το βεζίρη,
μα γω παι­νάω το σπα­θί το τουρκοματωμένο,
το ‘χω καμά­ρι η λεβε­ντιά κι ο κλέ­φτης περηφάνια