Ευρωπαϊκή Κομμουνιστική Δράση: Η παρέμβαση του ΚΚΕ στη διάσκεψη για τα δύο χρόνια από τον ιμπεριαλιστικό πόλεμο στην Ουκρανία

Το Σάβ­βα­το 17/2 το ΚΚ Τουρ­κί­ας φιλο­ξέ­νη­σε στην Κων­στα­ντι­νού­πο­λη διά­σκε­ψη των κομ­μά­των της Ευρω­παϊ­κής Κομ­μου­νι­στι­κής Δρά­σης με θέμα «Δύο χρό­νια από τον ιμπε­ρια­λι­στι­κό πόλε­μο στην Ουκρα­νία. Συμπε­ρά­σμα­τα και πεί­ρα για τους κομμουνιστές».

Στη διά­σκε­ψη έλα­βε μέρος αντι­προ­σω­πεία του ΚΚΕ, στην οποία συμ­με­τεί­χαν ο Ελι­σαί­ος Βαγε­νάς, μέλος της ΚΕ και υπεύ­θυ­νος του Τμή­μα­τος Διε­θνών Σχέ­σε­ων της ΚΕ, ο Κώστας Παπα­δά­κης, μέλος της ΚΕ και ευρω­βου­λευ­τής, και η Αθη­νά Ζαρ­κά­δα, συνερ­γά­τι­δα του Τμή­μα­τος Διε­θνών Σχέ­σε­ων της ΚΕ.

Κατά τη διάρ­κεια της διά­σκε­ψης συζη­τή­θη­κε και στη συνέ­χεια εκδό­θη­κε Κοι­νή Ανα­κοί­νω­ση της Ευρω­παϊ­κής Κομ­μου­νι­στι­κής Δρά­σης, η οποία θα δημο­σιευ­τεί σε επό­με­νη ανάρτηση.

Σήμε­ρα, ανα­δη­μο­σιεύ­ου­με από τον  «Ριζο­σπά­στη του Σαβ­βα­το­κύ­ρια­κου» την παρέμ­βα­ση του ΚΚΕ στη διάσκεψη: 

Αγα­πη­τοί σύντροφοι,

Το ΚΚΕ από την πρώ­τη στιγ­μή ανέ­δει­ξε ότι η πολε­μι­κή σύγκρου­ση που ξέσπα­σε πριν από δύο χρό­νια στην Ουκρα­νία, σκορ­πώ­ντας μέχρι σήμε­ρα τον θάνα­το σε εκα­το­ντά­δες χιλιά­δες ανθρώ­πους και τη δυστυ­χία σε πολ­λά άλλα εκα­τομ­μύ­ρια, που υπο­φέ­ρουν από αυτόν, ήταν μονά­χα η τυπι­κή έναρ­ξη ενός πολέ­μου που προ­ε­τοι­μά­στη­κε από το εύφλε­κτο υλι­κό που συσ­σω­ρεύ­τη­κε σε βάθος χρόνου.

Μετά την ανα­τρο­πή του σοσια­λι­σμού, τη διά­λυ­ση της ΕΣΣΔ και μέσα απ’ αυτήν τη δια­δι­κα­σία της αντε­πα­νά­στα­σης, δια­μορ­φώ­θη­καν οι αστι­κές τάξεις, οι καπι­τα­λι­στές που ανα­δεί­χτη­καν στην πορεία της καπι­τα­λι­στι­κής παλι­νόρ­θω­σης, κλέ­βο­ντας τον κόπο δεκα­ε­τιών του ενω­μέ­νου σοβιε­τι­κού λαού. Τέτοιους καπι­τα­λι­στές εκφρά­ζουν οι κυβερ­νή­σεις του Ζελέν­σκι στην Ουκρα­νία, που έχει τη στή­ρι­ξη των ΗΠΑ, της ΕΕ και του ΝΑΤΟ, και του Πού­τιν στη Ρωσία, που έχει τη στή­ρι­ξη του υπό δια­μόρ­φω­ση ευρα­σια­τι­κoύ ιμπε­ρια­λι­στι­κού στρα­το­πέ­δου, με κορυ­φαία δύνα­μη την Κίνα.

Στο επί­κε­ντρο της πολε­μι­κής σύγκρου­σης βρί­σκε­ται το μοί­ρα­σμα του ορυ­κτού πλού­του, της Ενέρ­γειας, εδα­φών και εργα­τι­κού δυνα­μι­κού, αγω­γών και δικτύ­ων μετα­φο­ράς εμπο­ρευ­μά­των, γεω­πο­λι­τι­κών στη­ριγ­μά­των, μερι­δί­ων των αγορών.

Στοι­χείο αυτής της δια­πά­λης είναι το μοί­ρα­σμα αγο­ρών και σφαι­ρών επιρ­ρο­ής, ανά­με­σα σε ΗΠΑ, ΝΑΤΟ και ΕΕ και τη στρα­τη­γι­κή της «ευρω­α­τλα­ντι­κής διεύ­ρυν­σης», από τη μια πλευ­ρά, και, από την άλλη, στη στρα­τη­γι­κή της καπι­τα­λι­στι­κής Ρωσι­κής Ομο­σπον­δί­ας για τα δικά της εκμε­ταλ­λευ­τι­κά σχέ­δια σε βάρος των λαών, για να ενι­σχύ­σει τον δικό της ιμπε­ρια­λι­στι­κό συνα­σπι­σμό (Ευρα­σια­τι­κή Οικο­νο­μι­κή Ενω­ση, Οργα­νι­σμός Συμ­φώ­νου Συλ­λο­γι­κής Ασφά­λειας) στην περιο­χή της πρώ­ην ΕΣΣΔ.

Το ΚΚΕ ανέ­δει­ξε ανα­λυ­τι­κά τις αιτί­ες αυτής της αιμα­το­χυ­σί­ας, απορ­ρί­πτο­ντας τόσο τα προ­σχή­μα­τα του ευρω­ΝΑ­ΤΟι­κού μπλοκ, περί «υπε­ρά­σπι­σης της κυριαρ­χί­ας της Ουκρα­νί­ας» ή της «ελεύ­θε­ρης επι­λο­γής συμ­μά­χων» ή της «δημο­κρα­τί­ας, ένα­ντι του αυταρ­χι­σμού», όσο και τα προ­σχή­μα­τα που αξιο­ποί­η­σε για την απα­ρά­δε­κτη στρα­τιω­τι­κή εισβο­λή στην Ουκρα­νία η ηγε­σία της Ρωσί­ας, περί «αντι­φα­σι­στι­κού πολέ­μου», ή της «προ­ά­σπι­σης των ρωσό­φω­νων», ή της «απο­στρα­τιω­τι­κο­ποί­η­σης της Ουκρανίας».

Ορισμένα συμπεράσματα
για το κομμουνιστικό κίνημα από τον πόλεμο

Η ιδε­ο­λο­γι­κή — πολι­τι­κή και οργα­νω­τι­κή κρί­ση, που για δεκα­ε­τί­ες εκδη­λώ­νε­ται στις γραμ­μές του Διε­θνούς Κομ­μου­νι­στι­κού Κινή­μα­τος, οξύν­θη­κε γύρω από το πολύ σημα­ντι­κό θέμα της στά­σης των κομ­μου­νι­στών και των λαών απέ­να­ντι στον ιμπε­ρια­λι­στι­κό πόλεμο.

Ετσι, από τη μια μεριά ξεχώ­ρι­σαν εκεί­να τα ΚΚ, που έδω­σαν τη μάχη για τη δια­φώ­τι­ση των λαών, για την οργά­νω­ση της πάλης τους ενά­ντια στον ιμπε­ρια­λι­στι­κό πόλε­μο. Σημα­ντι­κός σταθ­μός σε αυτήν την κατεύ­θυν­ση ήταν η Κοι­νή Ανα­κοί­νω­ση, που εκδό­θη­κε με πρω­το­βου­λία των ΚΚΕ, ΚΚ Εργα­ζο­μέ­νων Ισπα­νί­ας, ΚΚ Μεξι­κού και ΚΚ Τουρ­κί­ας, την οποία στή­ρι­ξαν πάνω από 70 ΚΚ και ΚΝ απ’ όλο τον κόσμο, στις 26/2/22 και στην οποία σωστά προσ­διο­ρι­ζό­ταν ο χαρα­κτή­ρας του ιμπε­ρια­λι­στι­κού πολέ­μου και τονι­ζό­ταν ότι απαι­τεί­ται «να ενι­σχυ­θεί το ταξι­κό κρι­τή­ριο στην ανά­λυ­ση των εξε­λί­ξε­ων, να χαρά­ξου­με τον δικό μας αυτο­τε­λή δρό­μο ενά­ντια στα μονο­πώ­λια, στις αστι­κές τάξεις, για την ανα­τρο­πή του καπι­τα­λι­σμού, την ενί­σχυ­ση της ταξι­κής πάλης ενά­ντια στον ιμπε­ρια­λι­στι­κό πόλε­μο, για τον σοσια­λι­σμό, που παρα­μέ­νει επί­και­ρος και ανα­γκαί­ος όσο ποτέ».

Από την άλλη μεριά, πρέ­πει να σημειώ­σου­με ότι όχι όλα τα ΚΚ στά­θη­καν στο ύψος των περι­στά­σε­ων. Λίγα πέρα­σαν στη γραμ­μή του ευρω­α­τλα­ντι­κού ιμπε­ρια­λι­σμού, ψηφί­ζο­ντας π.χ. στο Ευρω­κοι­νο­βού­λιο μέσα από την «αρι­στε­ρή ευρω­ο­μά­δα» GUE/NGL και με «αρι­στε­ρά» κόμ­μα­τα, όπως οι ΣΥΡΙΖΑ, PODEMOS, Die Linke κ.ά. την πολι­τι­κο-οικο­νο­μι­κή και στρα­τιω­τι­κή στή­ρι­ξη της Ουκρα­νί­ας, ή άλλα ΚΚ στα λόγια τάχθη­καν ενά­ντια στον πόλε­μο, αλλά στην πρά­ξη συμ­με­τεί­χαν σε κυβερ­νή­σεις των χωρών του ΝΑΤΟ που τον στη­ρί­ζουν και συμ­με­τέ­χουν σε αυτόν, όπως το ΚΚ Ισπανίας.

Κάποια άλλα απο­δέ­χτη­καν τα προ­σχή­μα­τα της αστι­κής τάξης της Ρωσί­ας, που ισχυ­ρί­ζε­ται ότι διε­ξά­γει «αντι­φα­σι­στι­κό αγώ­να». Σήμε­ρα που τα βασι­κά αστι­κά κόμ­μα­τα της Γερ­μα­νί­ας αντι­γρά­φουν τα επι­χει­ρή­μα­τα της ρωσι­κής ηγε­σί­ας και πραγ­μα­το­ποιούν στη Γερ­μα­νία «αντι­φα­σι­στι­κές» δια­δη­λώ­σεις, βλέ­που­με κόμ­μα­τα να αντι­δρούν και να ανα­δει­κνύ­ουν την υπο­κρι­σία των διορ­γα­νω­τών αυτών των συγκε­ντρώ­σε­ων, κάτι, όμως, που για ορι­σμέ­να κόμ­μα­τα παρα­μέ­νει δυσ­διά­κρι­το σε ό,τι αφο­ρά τα «αντι­φα­σι­στι­κά» προ­σχή­μα­τα που αξιο­ποιού­νται ως προ­κά­λυμ­μα του ιμπε­ρια­λι­στι­κού πολέ­μου από την αστι­κή Ρωσία.

Σε «αιχ­μή του δόρα­τος» σε βάρος της ταξι­κής προ­σέγ­γι­σης των διε­θνών εξε­λί­ξε­ων, των ΚΚ που στη­ρί­ζο­νται στον μαρ­ξι­σμό — λενι­νι­σμό ανα­δεί­χτη­κε μια νέα διε­θνής οργά­νω­ση, με την υπο­κρι­τι­κή ονο­μα­σία «Παγκό­σμια Αντι­ι­μπε­ρια­λι­στι­κή Πλατ­φόρ­μα» (ΠΑΠ). Η ΠΑΠ, στην οποία ηγού­νται σοσιαλ­δη­μο­κρα­τι­κές δυνά­μεις και κάποια ΚΚ ή ομά­δες χωρίς ιδιαί­τε­ρη επιρ­ροή στην εργα­τι­κή τάξη των χωρών τους, πήρε ξεκά­θα­ρα τη μια πλευ­ρά των ιμπε­ρια­λι­στών «ληστών».

Σήμε­ρα, ωστό­σο, το κομ­μου­νι­στι­κό κίνη­μα είναι πιο έμπει­ρο και αρκε­τά είναι εκεί­να τα ΚΚ που έχουν βγά­λει συμπε­ρά­σμα­τα από την Ιστο­ρία και έχουν απορ­ρί­ψει τη λογι­κή των δια­φό­ρων «αντι­φα­σι­στι­κών μετώ­πων» με αστι­κές δυνά­μεις, ανα­δει­κνύ­ο­ντας ότι η πάλη με τον φασι­σμό πρέ­πει να είναι ανα­πό­σπα­στη από την πάλη ενά­ντια στην καπι­τα­λι­στι­κή «μήτρα» που τον «γεν­νά­ει».

Στα πλαί­σια της σφο­δρής ιδε­ο­λο­γι­κο­πο­λι­τι­κής δια­πά­λης, που οξύν­θη­κε μετά την έναρ­ξη του ιμπε­ρια­λι­στι­κού πολέ­μου στην Ουκρα­νία, πάγω­σε η λει­τουρ­γία της Ευρω­παϊ­κής Κομ­μου­νι­στι­κής Πρω­το­βου­λί­ας (ΕΚΠ), που στην πορεία στα­μά­τη­σε οριστικά.

Η Μόσχα ξανα­βά­ζει στο «τρα­πέ­ζι» την «κατά­λη­ψη του Κιέβου»

Στη θέση της συγκρο­τή­θη­κε μια νέα περι­φε­ρεια­κή μορ­φή συνερ­γα­σί­ας, η Ευρω­παϊ­κή Κομ­μου­νι­στι­κή Δρά­ση (ΕΚΔ) και το ελπι­δο­φό­ρο είναι πως η ΕΚΔ, από τη μια, λαμ­βά­νει υπό­ψη της τη θετι­κή και αρνη­τι­κή εμπει­ρία της ΕΚΠ, από την άλλη στη­ρί­ζε­ται σε ένα πιο πλή­ρες και συνε­κτι­κό ιδε­ο­λο­γι­κό και πολι­τι­κό πλαί­σιο. Δια­ψεύ­στη­καν, έτσι, όλοι εκεί­νοι που εκτι­μού­σαν ότι τα Κομ­μου­νι­στι­κά και Εργα­τι­κά Κόμ­μα­τα της Ευρώ­πης δεν θα μπο­ρού­σαν έγκαι­ρα να έχουν μια νέα μορ­φή συνερ­γα­σί­ας, ακο­λου­θώ­ντας τον δια­λυ­τι­κό και προ­δο­τι­κό δρό­μο της Β’ Διε­θνούς κατά τη διάρ­κεια του Α’ Παγκό­σμιου ιμπε­ρια­λι­στι­κού Πολέ­μου, που απέ­βη σε βάρος των συμ­φε­ρό­ντων των εργαζομένων.

Τα ΚΚ που στηρίζονται στον μαρξισμό — λενινισμό
και στον προλεταριακό διεθνισμό
δυνάμωσαν την αντιιμπεριαλιστική πάλη

Δια­ψεύ­στη­καν εκεί­νες οι δυνά­μεις που ισχυ­ρί­ζο­νταν ότι η ταξι­κή προ­σέγ­γι­ση των ΚΚ που δεν επέ­λε­ξαν τη μια πλευ­ρά του ιμπε­ρια­λι­στι­κού πολέ­μου θα τα οδη­γή­σει στο να υπο­στεί­λουν την πάλη τους ενά­ντια στην άλλη, δηλα­δή ενά­ντια σε ΗΠΑ, ΝΑΤΟ, ΕΕ. Συνέ­βη ακρι­βώς το ανάποδο!

Κι αυτό μπο­ρού­με πολύ χαρα­κτη­ρι­στι­κά να το περι­γρά­ψου­με στην περί­πτω­ση της Ελλάδας:

Σε αυτά τα δύο χρό­νια του ιμπε­ρια­λι­στι­κού πολέ­μου το ΚΚΕ πρω­το­στά­τη­σε στην Ελλά­δα στην πάλη ενά­ντια στο ευρω­α­τλα­ντι­κό ιμπε­ρια­λι­στι­κό μπλοκ. Οργά­νω­σε σημα­ντι­κές κινη­το­ποι­ή­σεις ενά­ντια στον πόλε­μο, έξω από τις αμε­ρι­κα­νι­κές βάσεις στην Αλε­ξαν­δρού­πο­λη, στη Σού­δα, στη Λάρι­σα, στο Στε­φα­νο­βί­κειο κ.α. Στή­ρι­ξε την ανά­λο­γη δρά­ση των συν­δι­κά­των και των μαζι­κών οργα­νώ­σε­ων της χώρας, του αντι­πο­λε­μι­κού — αντι­ι­μπε­ρια­λι­στι­κού κινή­μα­τος. Μπλό­κα­ρε δρό­μους και σιδη­ρο­δρό­μους, λιμά­νια που χρη­σι­μο­ποί­η­σαν ΝΑΤΟι­κές δυνάμεις.

Οι κομ­μου­νι­στές ήταν πρω­το­πό­ροι στην αντι­ι­μπε­ρια­λι­στι­κή πάλη και γι’ αυτόν τον λόγο δέχτη­καν την επί­θε­ση των κατα­σταλ­τι­κών μηχα­νι­σμών του αστι­κού κρά­τους σε κάποιες περι­πτώ­σεις, όπως έγι­νε π.χ. στο λιμά­νι της Θεσ­σα­λο­νί­κης στις 6 Απρί­λη 2023, όταν τα ΜΑΤ χτύ­πη­σαν την απερ­για­κή δια­δή­λω­ση, συλ­λαμ­βά­νο­ντας και σέρ­νο­ντας στα δικα­στή­ρια μέλη της ΚΕ του ΚΚΕ, του ΚΣ της ΚΝΕ, δημο­σιο­γρά­φο του «Ριζο­σπά­στη» και συνδικαλιστές.

Το ΚΚΕ ήταν το μόνο πολι­τι­κό κόμ­μα που δεν έλα­βε μέρος στη συνε­δρί­α­ση της ελλη­νι­κής Βου­λής κατά την ομι­λία του Ζελέν­σκι και του ελλη­νι­κής κατα­γω­γής νεο­να­ζί του Τάγ­μα­τος Αζόφ. Στη Βου­λή κατα­ψή­φι­σε τη συμ­φω­νία για τη γιγά­ντω­ση των αμε­ρι­κα­νι­κών βάσε­ων, τις στρα­τιω­τι­κές δαπά­νες για το ΝΑΤΟ. Στο Ευρω­κοι­νο­βού­λιο, όταν ΝΔ, ΣΥΡΙΖΑ και ΠΑΣΟΚ, και ακρο­δε­ξιοί από κοι­νού με κόμ­μα­τα της ευρω­παϊ­κής «αρι­στε­ράς», στή­ρι­ξαν το πολε­μι­κό παρα­λή­ρη­μα των Ευρω­παί­ων ιμπε­ρια­λι­στών, που καλού­σε σε μαζι­κή αύξη­ση της πολε­μι­κής στή­ρι­ξης στην αντι­δρα­στι­κή κυβέρ­νη­ση του Ζελέν­σκι, το ΚΚΕ κατα­ψή­φι­σε και κατήγ­γει­λε στον λαό το γεγο­νός. Το ΚΚΕ αντι­τά­χθη­κε και κατα­δί­κα­σε τόσο την απο­στο­λή πολε­μι­κού υλι­κού των ελλη­νι­κών Ενό­πλων Δυνά­με­ων στην Ουκρα­νία, όσο και την εκπαί­δευ­ση Ουκρα­νών στρατιωτικών.

Ταυ­τό­χρο­να, τους τελευ­ταί­ους μήνες, το ΚΚΕ πρω­το­στα­τεί και στις μεγά­λες λαϊ­κές εκδη­λώ­σεις αλλη­λεγ­γύ­ης προς τον αγω­νι­ζό­με­νο λαό της Παλαι­στί­νης ενά­ντια στη γενο­κτο­νία του από το κατο­χι­κό κρά­τος του Ισρα­ήλ. Ενά­ντια στην εμπλο­κή της χώρας στους ευρω­α­τλα­ντι­κούς σχε­δια­σμούς για την απο­στο­λή ναυ­τι­κής δύνα­μης των ΗΠΑ στην Ερυ­θρά Θάλασ­σα όσο και στην αντί­στοι­χη της ΕΕ, για την οποία μάλι­στα η ελλη­νι­κή κυβέρ­νη­ση προ­σφέρ­θη­κε να παρα­χω­ρή­σει το στρα­τη­γείο της Λάρι­σας στην Κεντρι­κή Ελλάδα.

Στην περιο­χή οξύ­νο­νται οι αντα­γω­νι­σμοί, έχει συγκε­ντρω­θεί μεγά­λη δύνα­μη πυρός, οι ευρω­α­τλα­ντι­κές επι­χει­ρή­σεις και οι πυραυ­λι­κές επι­θέ­σεις στην Υεμέ­νη στο όνο­μα της αντι­με­τώ­πι­σης των Χού­θι και της προ­στα­σί­ας της ναυ­σι­πλο­ΐ­ας κλι­μα­κώ­νουν την έντα­ση και πολ­λα­πλα­σιά­ζε­ται ο κίν­δυ­νος πολε­μι­κής ανά­φλε­ξης. Τώρα γίνε­ται ακό­μα πιο επι­τα­κτι­κή η ανά­γκη να τερ­μα­τι­στούν η σφα­γή στη Γάζα και η ισραη­λι­νή κατο­χή στα παλαι­στι­νια­κά εδά­φη και ως παρά­γο­ντας για την απο­κλι­μά­κω­ση της έντα­σης στην περιοχή.

Ανα­κοί­νω­ση του ΚΚΕ για τα δύο χρό­νια του ιμπε­ρια­λι­στι­κού πολέ­μου στην Ουκρανία

Για τον συσχετισμό 
στο παγκόσμιο ιμπεριαλιστικό σύστημα

Αγα­πη­τοί σύντρο­φοι, επι­τρέψ­τε μας ακό­μη ορι­σμέ­νες σύντο­μες επισημάνσεις:

Φτά­νο­ντας στη 2^η επέ­τειο έναρ­ξης του πολέ­μου βλέ­που­με ότι, παρά τη ΝΑΤΟι­κή στή­ρι­ξη, η ουκρα­νι­κή αντε­πί­θε­ση δεν έφε­ρε ουσια­στι­κά απο­τε­λέ­σμα­τα, στο μέτω­πο διε­ξά­γε­ται πόλε­μος χαρα­κω­μά­των και φθο­ράς και δοκι­μά­ζο­νται σύγ­χρο­να οπλι­κά συστή­μα­τα. Η Ρωσία εξα­κο­λου­θεί να κατέ­χει από πέρ­σι το 20% των εδα­φών της Ουκρα­νί­ας, η οποία έχει ήδη χάσει περισ­σό­τε­ρο από το 40% του εθνι­κού βιο­μη­χα­νι­κού δυνα­μι­κού της και περί­που το 15% του προ­πο­λε­μι­κού ΑΕΠ της και τώρα δεν έχει πρό­σβα­ση σε πρώ­τες ύλες αξί­ας άνω των 12 τρι­σε­κα­τομ­μυ­ρί­ων δολα­ρί­ων, συμπε­ρι­λαμ­βα­νο­μέ­νων του 63% των κοι­τα­σμά­των άνθρα­κα και του 42% των μετάλ­λων της, με βάση εκτι­μή­σεις της ρωσι­κής πλευράς.

Στις συν­θή­κες αυτές εκφρά­ζε­ται προ­βλη­μα­τι­σμός στα ευρω­α­τλα­ντι­κά επι­τε­λεία για την πορεία του πολέ­μου, παρου­σιά­ζο­νται προ­βλή­μα­τα στη συνέ­χι­ση της οικο­νο­μι­κής βοή­θειας των ΗΠΑ στην Ουκρα­νία, ενώ ακού­γο­νται φωνές για την ανά­γκη έναρ­ξης συνο­μι­λιών με τη Ρωσία για «παρα­χώ­ρη­ση ουκρα­νι­κών εδα­φών», πράγ­μα που προς το παρόν αρνεί­ται η κυβέρ­νη­ση Ζελέν­σκι. Δεν απο­κλεί­ε­ται σενά­ριο ανα­τρο­πών στο πολι­τι­κό σκη­νι­κό της Ουκρανίας.

Αντί­θε­τα, η ρωσι­κή αστι­κή πλευ­ρά, αφού προς το παρόν του­λά­χι­στον, κατέ­στει­λε μια εσω­τε­ρι­κή «ανταρ­σία» στους κόλ­πους της, όπως ήταν το «ζήτη­μα Πρι­γκό­ζιν» και του μισθο­φο­ρι­κού στρα­τού του, έχει εξα­σφα­λί­σει στο πολε­μι­κό μέτω­πο σχε­τι­κό προ­βά­δι­σμα στις χερ­σαί­ες και αερο­πο­ρι­κές επι­χει­ρή­σεις των Ενό­πλων Δυνά­με­ών της, όπως και ικα­νό από­θε­μα οπλι­σμού, ενώ και οικο­νο­μι­κά στα χρό­νια του πολέ­μου, παρά τις κυρώ­σεις, ξεπέ­ρα­σε τη Γερ­μα­νία σε μερί­διο στο πραγ­μα­τι­κό παγκό­σμιο ΑΕΠ, κι από την 6η θέση σκαρ­φά­λω­σε στην 5η.

Οι εξε­λί­ξεις καταρ­ρί­πτουν τους ισχυ­ρι­σμούς ορι­σμέ­νων δυνά­με­ων, που υπο­στή­ρι­ζαν ότι η Ρωσία είναι «αδύ­να­μο», «εξαρ­τη­μέ­νο» καπι­τα­λι­στι­κό κρά­τος, ένα «παγκό­σμιο βεν­ζι­νά­δι­κο» κάπου στην «περι­φέ­ρεια» του καπι­τα­λι­σμού, κι επι­βε­βαιώ­νουν την εκτί­μη­ση του ΚΚΕ ότι η Ρωσία κατα­λαμ­βά­νει μια από τις σημα­ντι­κό­τε­ρες θέσεις στη σύγ­χρο­νη ιμπε­ρια­λι­στι­κή «πυρα­μί­δα» της ανι­σό­τι­μης αλλη­λε­ξάρ­τη­σης των καπι­τα­λι­στι­κών κρα­τών, ως συνάρ­τη­ση όλων των σημα­ντι­κών δυνα­το­τή­των της (οικο­νο­μι­κών, πολι­τι­κών και στρατιωτικών).

Ο πόλεμος δυσχεραίνει, μα δεν αποκλείει 
την οικονομική συνεργασία των ιμπεριαλιστών

Μια δεύ­τε­ρη επι­σή­μαν­ση είναι πως μιλά­με για έναν ακό­μα «παρά­ξε­νο» πόλε­μο. Την ίδια ώρα που στις μάχες μακε­λεύ­ο­νται χιλιά­δες άνθρω­ποι, οι καπι­τα­λι­στές των δύο πλευ­ρών του πολέ­μου εξα­κο­λου­θούν να δια­τη­ρούν, έστω και περιο­ρι­σμέ­νη σε σχέ­ση με πριν από τον Φλε­βά­ρη του 2022, στα­θε­ρή συνεργασία.

Ετσι, για παρά­δειγ­μα, η Ρωσία εξα­κο­λου­θεί να που­λά στις ΗΠΑ και στη Γαλ­λία εμπλου­τι­σμέ­νο ουρά­νιο για τις πυρη­νι­κές τους εγκα­τα­στά­σεις. Καλύ­πτει μεγά­λο μέρος των ανα­γκών που έχουν οι 92 πυρη­νι­κοί αντι­δρα­στή­ρες των ΗΠΑ, μάλι­στα διπλα­σιά­ζο­ντας το 2023 τις ποσό­τη­τες σε σχέ­ση με το 2022.

Οι ΗΠΑ συνερ­γά­ζο­νται με τη Ρωσία για το δια­στη­μι­κό πρό­γραμ­μα της NASA, ενώ και η ρωσι­κή «Gazprom» εξα­κο­λου­θεί να στέλ­νει φυσι­κό αέριο στην ΕΕ μέσω των αγω­γών της εμπό­λε­μης Ουκρα­νί­ας, προς τέρ­ψιν των μετό­χων καπι­τα­λι­στών της. Από τη μεριά της, η αμε­ρι­κα­νι­κή «Chevron» εξα­κο­λου­θεί να φορ­τώ­νει από το ρωσι­κό λιμά­νι του Νοβο­ρο­σίσκ της Μαύ­ρης Θάλασ­σας το πετρέ­λαιο που εξο­ρύσ­σει στο Καζακ­στάν και το οποίο φτά­νει εκεί δια­τρέ­χο­ντας έναν αγω­γό 1.500 χιλιο­μέ­τρων από τα εδά­φη του Καζακ­στάν και της Ρωσί­ας. Από τον αγω­γό αυτό «ρίχνο­νται» στην παγκό­σμια αγο­ρά τα 2/3 του πετρε­λαί­ου που εξο­ρύσ­σε­ται στο Καζακστάν.

Επι­πλέ­ον, οι ρωσι­κές πρώ­τες ύλες και άλλα εμπο­ρεύ­μα­τα εξα­κο­λου­θούν να κατευ­θύ­νο­νται μέσω «τρί­των» προς τη λεγό­με­νη «συλ­λο­γι­κή Δύση», όπως είναι η ορο­λο­γία που χρη­σι­μο­ποιεί η Ρωσία για να χαρα­κτη­ρί­σει τις χώρες που εφαρ­μό­ζουν το εμπο­ρι­κό εμπάρ­γκο ενα­ντί­ον της.

Και, από την άλλη, προ­ϊ­ό­ντα που φτιά­χνο­νται στη «συλ­λο­γι­κή Δύση» που­λιού­νται στη Ρωσία μέσω του λεγό­με­νου «παγκό­σμιου Νότου», όπως πλέ­ον χαρα­κτη­ρί­ζο­νται οι χώρες που δεν τηρούν το αντι­ρω­σι­κό εμπάρ­γκο, ανά­με­σά τους η Κίνα, η Ινδία, η Τουρ­κία και άλλες χώρες, που, βέβαια, δεν βρί­σκο­νται στο νότιο ημι­σφαί­ριο της Γης.

Δεν λεί­πουν και τα ευτρά­πε­λα στο εμπό­ριο των δύο πλευ­ρών. Ετσι, τον περα­σμέ­νο Γενά­ρη, οι ρωσι­κές τελω­νεια­κές αρχές ανα­κά­λυ­ψαν και έστει­λαν πίσω στην Κίνα τρέ­νο με κοντέι­νερ φορ­τω­μέ­να με στο­λές του ουκρα­νι­κού στρα­τού, που μέσω της Ρωσί­ας κατευ­θύ­νο­νταν στην Πολω­νία. Ολοι, όμως, παρα­δέ­χο­νται πως με τον ίδιο τρό­πο διά­φο­ρα φορ­τία μπο­ρεί να πέρα­σαν ή να περά­σουν μέσω των εδα­φών της Ρωσί­ας για τις ανά­γκες της άλλης εμπό­λε­μης πλευ­ράς. Ανά­λο­γες περι­πτώ­σεις υπάρ­χουν κι από την άλλη μεριά του πολέμου.

Κι ενώ ο ιμπε­ρια­λι­στι­κός πόλε­μος θερί­ζει χιλιά­δες ζωές, κυρί­ως νέων ανθρώ­πων της Ουκρα­νί­ας και της Ρωσί­ας, βλέ­που­με από τα παρα­πά­νω ότι εξα­κο­λου­θούν την ίδια ώρα να αυγα­ταί­νουν τα κέρ­δη των λίγων, που κι από τις δύο πλευ­ρές του πολέ­μου πλουτίζουν…

Ενώ υποφέρουν οι λαοί, 
οι καπιταλιστές μοιράζουν την “πίτα” τους

Μια τρί­τη επι­σή­μαν­ση έχει να κάνει με το γεγο­νός πως ενώ ακό­μη η Ουκρα­νία φλέ­γε­ται μέσα στη δίνη του πολέ­μου, έχει ήδη αρχί­σει η «ανοι­κο­δό­μη­ση» και από τις δύο πλευ­ρές του μετώπου.

Από τη μεριά της Ουκρα­νί­ας, οι μονο­πω­λια­κές επι­χει­ρή­σεις των ισχυ­ρό­τε­ρων ιμπε­ρια­λι­στι­κών δυνά­με­ων, όπως η Γερ­μα­νία, ανα­λαμ­βά­νουν το «έργο» του «συντο­νι­σμού» της δια­δι­κα­σί­ας επεν­δύ­σε­ων κεφα­λαί­ων για την «ανοι­κο­δό­μη­ση». Μέσα από διά­φο­ρες χρη­μα­τι­στι­κές δομές, όπως η Ευρω­παϊ­κή Τρά­πε­ζα Επεν­δύ­σε­ων (ΕΤΕπ), χρη­μα­το­δο­τούν έργα δισε­κα­τομ­μυ­ρί­ων ευρώ στην Ουκρα­νία σε υπο­δο­μές μετα­φο­ρών, Ενέρ­γειας, υδρο­δό­τη­σης, σχο­λεία, νοσο­κο­μεία, κ.ο.κ. Ο λογα­ρια­σμός της «ανα­συ­γκρό­τη­σης» της Ουκρα­νί­ας θα είναι τερά­στιος και τα ευρω­παϊ­κά μονο­πώ­λια απαι­τούν «εγγυ­ή­σεις» από την ουκρα­νι­κή πλευρά.

Ανά­λο­γα, στα εδά­φη που έχει κατα­λά­βει η ρωσι­κή πλευ­ρά και που δεν είναι καθό­λου αμε­λη­τέα, μιας και σε αυτά ζού­νε 11 εκα­τομ­μύ­ρια άνθρω­ποι (2,2 στο Λου­γκάνσκ, 4 στο Ντο­νιέ­τσκ, 1,5 στη Ζαπο­ρί­ζια, 1 στη Χερ­σώ­να, 2,5 στην Κρι­μαία), υπάρ­χουν εκα­το­ντά­δες βιο­μη­χα­νι­κές μονά­δες, τερά­στιος ορυ­κτός πλού­τος και εύφο­ρα εδά­φη. Κι εκεί η «ανοι­κο­δό­μη­ση» πηγαί­νει χέρι χέρι με τη μοι­ρα­σιά των εργο­στα­σί­ων και των άλλων βιο­μη­χα­νι­κών και παρα­γω­γι­κών μονά­δων ανά­με­σα στους καπι­τα­λι­στές. Τη θέση των Ουκρα­νών καπι­τα­λι­στών ανα­λαμ­βά­νουν οι Ρώσοι καπι­τα­λι­στές, ενώ οι εργά­τες, όσοι δεν έχουν επι­στρα­τευ­θεί και δεν βρί­σκο­νται στο μέτω­πο, θα συνε­χί­σουν να βγά­ζουν με τον ιδρώ­τα τους τα κέρ­δη των αφεντικών.

Από τα παρα­πά­νω απο­δει­κνύ­ε­ται ότι στον συγκε­κρι­μέ­νο πόλε­μο «δεν σέρ­νε­ται η ΕΕ από τις ΗΠΑ», ότι οι ευρω­παϊ­κές ηγε­σί­ες δεν είναι «υπο­χεί­ρια» των ΗΠΑ, όπως ισχυ­ρί­ζε­ται η ρωσι­κή ηγε­σία. Υπάρ­χουν συγκε­κρι­μέ­να συμ­φέ­ρο­ντα των ευρω­παϊ­κών καπι­τα­λι­στι­κών ομί­λων, που προ­ω­θού­νται ιδιαί­τε­ρα ικα­νο­ποι­η­τι­κά στις συν­θή­κες του πολέ­μου, όπως είναι τα κέρ­δη των «πρά­σι­νων» μονο­πω­λί­ων, ή των Ελλή­νων εφο­πλι­στών κ.ά.

Ούτε, βέβαια, ο στό­χος της απα­ρά­δε­κτης ρωσι­κής εισβο­λής στην Ουκρα­νία είναι ένας «δίκαιος, πολυ­πο­λι­κός κόσμος», όπως ισχυ­ρί­ζο­νται διά­φο­ροι οπορ­του­νι­στι­κοί κύκλοι.

Ο μεγά­λος Έλλη­νας κομ­μου­νι­στής ποι­η­τής Κώστας Βάρ­να­λης γρά­φει σε ένα ποί­η­μά του αλλη­γο­ρι­κά, παραλ­λη­λί­ζο­ντας έναν γάι­δα­ρο με τον σκλα­βω­μέ­νο άνθρω­πο, τον αδια­μαρ­τύ­ρη­το, τον υπο­μο­νε­τι­κό, που μετα­ξύ άλλων μονο­λο­γεί πως «στον πόλε­μο κου­βα­λού­σα πολυ­βό­λα να σκο­τώ­νο­νται οι λαοί για τ’ αφέ­ντη το φαΐ». Αυτή είναι και η πραγ­μα­τι­κή ουσία του ιμπε­ρια­λι­στι­κού πολέ­μου στην Ουκρανία.

Η εργα­τι­κή τάξη, τα λαϊ­κά στρώ­μα­τα, με πρω­το­πο­ρία τα Κομ­μου­νι­στι­κά και Εργα­τι­κά Κόμ­μα­τα πρέ­πει να εντεί­νουν τις προ­σπά­θειές τους ενά­ντια στην εμπλο­κή των χωρών στους ιμπε­ρια­λι­στι­κούς σχε­δια­σμούς και πολέ­μους. Να «δέσουν» αυτήν τους την πάλη με την πάλη για τα σύγ­χρο­να εργα­τι­κά — λαϊ­κά δικαιώ­μα­τα, αμφι­σβη­τώ­ντας την κυριαρ­χία του καπι­τα­λι­σμού, για να κατα­γρά­φουν ρήξεις στο σύστη­μα, που θα οδη­γή­σουν στην ανα­τρο­πή του και στην οικο­δό­μη­ση της νέας σοσια­λι­στι­κής — κομ­μου­νι­στι­κής κοι­νω­νί­ας, η οποία θα βάλει τέλος στην εκμε­τάλ­λευ­ση και στους πολέ­μους. Η ΕΚΔ, τα κόμ­μα­τα που την συγκρο­τούν, καλού­νται να παί­ξουν πρω­το­πό­ρο ρόλο σε αυτήν την αναγκαιότητα.