Επιμέλεια: Ομάδα ¡H.lV.S! //
Η έναρξη της σχολικής χρονιάς σε λίγες μέρες, σε πόλεις, χωριά και απομακρυσμένες περιοχές και μικρούς οικισμούς λίγων κατοίκων σε όλη την κουβανική επικράτεια, επιβεβαιώνει την δέσμευση της Επανάστασης να συνεχίσει να εξασφαλίζει ένα από τα πιο βασικά ανθρώπινα δικαιώματα, το δικαίωμα στη μόρφωση. Στην Κούβα το δικαίωμα στην μόρφωση στην καθολική δημόσια δωρεάν παιδεία παραμένει εγγυημένο
Και αυτό όχι μόνο εν μέσω του ιμπεριαλιστικού αποκλεισμού, αλλά με όλα τα τεράστια οικονομικά και άλλα προβλήματα όταν, από μόνη της ανοικοδομούσε νοσοκομεία, σχολεία και σπίτια που καταστράφηκαν το 2016 από τον τυφώνα Matthew, το νησί χτυπήθηκε από τον ακόμα πιο καταστροφικό τυφώνα Irma, ο οποίος απείλησε ζωές και κατέστρεψε τις συγκομιδές ζάχαρης και κακάου, τις καλλιέργειες τροφίμων και αυγών.
Παρ’ όλ’ αυτά, περισσότερα από δύο εκατομμύρια παιδιά, έφηβοι, νέοι και ενήλικες, μπαίνουν σε σχολικές αίθουσες, που πολλές από αυτές είναι ανακαινισμένες ή και καινούργιες, ως μέρος της προσπάθειας για την διασφάλιση της ποιότητας της εκπαιδευτικής διαδικασίας.
Πέρσι τέτοιον καιρό η υπουργός Παιδείας ‑σε συνέντευξη, δήλωσε ότι περισσότεροι από 1.750.000 μαθητές, σπουδαστές και φοιτητές, θα ενταχθούν σε 10.968 εκπαιδευτικά ιδρύματα, 49 περισσότερα από το προηγούμενο έτος.
Ιδιαίτερα στον τομέα της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, σύμφωνα με τον επικεφαλής του Χοσέ Ραμόν Σαμπορίδο, υπήρξε αύξηση των εισακτέων στα κουβανικά Πανεπιστήμια της τάξης των 246.000 φοιτητών καθώς και αύξηση των εκπαιδευτικών προγραμμάτων κατά 60% στις υφιστάμενες σχολές, υλοποιώντας την πρόκληση για την διαμόρφωση ενός επαγγελματία υψηλού επιπέδου, ο οποίο εκτός από άνθρωπος ικανός να σκέφτεται ο ίδιος, θα έχει μια καθοριστική κοινωνική δέσμευση στη ζωή του και την καθημερινή του εργασία.
Και φέτος τα πράγματα είναι ακόμη καλύτερα.
Αλλαγές στην κοινωνία
Αν και οι ηγέτες της Κούβας, δηλώνουν ευθαρσώς και με κάθε ευκαιρία (με τις όποιες επιφυλάξεις και διαφοροποιήσεις κάποιων) ότι «συνεχίζουμε τον δρόμο της επανάστασης, η θριαμβευτική πορεία της επανάστασης θα συνεχιστεί», …«της επανάστασης που σήμερα δέχεται επίθεση» κλπ η αλήθεια είναι πως σε επίπεδο αυτού που λέμε στη μαρξιστικολενινιστική ανάλυση «οικονομική βάση», πιο απλά το «ποιος (κατ)έχει τα κλειδιά της οικονομίας» υπάρχουν μεγάλες διαφορές απόψεων στην ηγεσία σχετικά με τον ρυθμό και το εύρος των λεγόμενων «μεταρρυθμίσεων» (οικονομικών και πολιτικών), ενώ η κατά καιρούς επέκταση του ιδιωτικού τομέα παράλληλα με την συρρίκνωση του σοσιαλιστικού κράτους δημιούργησαν νέες και επιδεινούμενες ανισότητες.
Η Granma, επίσημο όργανο της ΚΕ του ΚΚ της Κούβας στις 15 Αυγούστου με τίτλο «Το σχέδιο για το νέο σύνταγμα αντικατοπτρίζει τις σύγχρονες οικονομικές εξελίξεις» αναφέρει μεταξύ άλλων:
Από την έναρξη της διαδικασίας συνταγματικής μεταρρύθμισης, έχουν γραφεί πολλά για τους λόγους που απαιτούνται αλλαγές και πρωτίστως μεταξύ αυτών είναι η ανάγκη προσαρμογής του θεμελιώδους νόμου της χώρας (συντάγματος) στην τρέχουσα πραγματικότητά μας, ιδιαίτερα οι μετασχηματισμοί που έχουν σχέση με τις κατευθυντήριες γραμμές πολιτικής από 7ου Συνέδριου, σύμφωνα με τις στρατηγικές που εκεί περιγράφονται σαν αντίληψη του οικονομικού μας μοντέλου.
Δεν είναι λοιπόν έκπληξη το γεγονός ότι, με το που ξεκίνησε η λαϊκή διαβούλευση (που θα διαρκέσει μέχρι τις 15 Νοεμβρίου) πολλοί έχουν ακριβώς επισημάνει ότι αυτή η μεταρρύθμιση είναι συνεπής με την ‑σε εξέλιξη, οικονομική επικαιροποίηση / προσαρμογή και ότι στο επίκεντρο είναι οι αποφάσεις του 7ου Συνέδριου του ΚΚ της Κούβας προς μια πιο δίκαιη, κυρίαρχη, σοσιαλιστική, δημοκρατική, ευημερούσα και βιώσιμη κοινωνία.
Διατηρούνται οι βασικές αρχές του ισχύοντος Συντάγματος, συμπεριλαμβανομένης της επιβεβαίωσης ότι το οικονομικό μας σύστημα βασίζεται στη σοσιαλιστική ιδιοκτησία των μέσων παραγωγής από το σύνολο του λαού και κατευθύνεται από τα εκάστοτε πλάνα, δηλ. «το κράτος κατευθύνει, ρυθμίζει και ελέγχει την εθνική οικονομική δραστηριότητα». Η υποχρεωτική απαλλοτρίωση διατηρείται, αν πλέον μόνο για λόγους δημόσιας αναγκαιότητας ή κοινωνικού συμφέροντος.
Μεταξύ των νέων στοιχείων είναι η αναγνώριση διαφόρων μορφών ιδιοκτησίας που συνυπάρχουν με την οικονομία (σοσιαλιστική, συνεταιριστική, ιδιωτική κ.λπ.) και ότι το κράτος θα ενθαρρύνει εκείνους με περισσότερο κοινωνικό χαρακτήρα, σύμφωνα με την έννοια και τις κατευθυντήριες γραμμές. Ομοίως, σύμφωνα με αυτά τα προγραμματικά έγγραφα, το προτεινόμενο Σύνταγμα απαγορεύει «τη συγκέντρωση περιουσίας από ιδιώτες ή μη κρατικές οντότητες, για να διατηρηθούν όρια συμβατά με τις σοσιαλιστικές αξίες της δικαιοσύνης και της κοινωνικής δικαιοσύνης».
Μετά τις ανατροπές στη Σοβιετική Ένωση και στις άλλες σοσιαλιστικές χώρες, η Κούβα (για τους γνωστούς λόγους, που όμως η εκτενής αναφορά ξεφεύγει από τα όρια αυτού του σημειώματος) αν και πήρε τα μέτρα της (1η & 2η «ειδική περίοδος» κλπ) μπήκε σε μια μακρά περίοδο οικονομικών μέτρων ταλαντεύσεων ‑μερικές φορές ακροβατώντας: αρχικά «ενθαρρύνοντας» τον τουρισμό (το κράτος νομιμοποίησε την κυκλοφορία του αμερικανικού δολαρίου και του «διπλού» δικού τους νομίσματος, επέτρεψε στους Κουβανούς να ανοίξουν «μικρές» επιχειρήσεις, να νοικιάσουν δωμάτια και γενικά να ασχοληθούν σε μεγάλο βαθμό με το τουριστικό εμπόριο κλπ.) πρακτικές που στη συνέχεια επεκτάθηκαν άλλοτε σχεδιασμένα και άλλοτε αλόγιστα σε συνθήκες (καπιταλιστικής) αγοράς.
Ο Φιντέλ είχε επανειλημμένα «απειλήσει» να απαγορεύσει τις επιχειρήσεις μόλις ανακάμψει η οικονομία… έδωσε τη λεγόμενη «Μάχη των Ιδεών» – εναντίον των νέων επιχειρηματιών τους οποίους οι Κουβανοί αποκαλούν περιφρονητικά nuevos sinvergüenzas — nuevos ricos δηλ νεόπλουτους λέγοντας ότι αυτό είναι προδοσία των ιδανικών της επανάστασης.
Η Granma στο μεταξύ, εξηγούσε πως είναι απαραίτητο ‑σαν αναγκαίο κακό, να ανεχθούνε τις διαφορές των εισοδημάτων και του πλούτου, μέχρι κάποιο όριο βέβαια…, καθώς οι ιδιώτες επιχειρηματίες φέρνουν το ξένο συνάλλαγμα με το οποίο πληρώνεται για την καθολική δημόσια υγειονομική περίθαλψη και πρόνοια, καθώς και η δωρεάν εκπαίδευση.
Κάποια στιγμή ‑πέρσι τέτοιον καιρό φαίνεται η κατάσταση ξεπέρασε κάθε όριο και έτσι (Ιούλιος 2017), η κυβέρνηση έβαλε ένα προσωρινό φρένο στην ανάπτυξη του ιδιωτικού τομέα, θέτοντας νέα όρια στις υφιστάμενες επιχειρήσεις και σταματώντας τις αιτήσεις για εμπορικές άδειες.
Στο μεταξύ ανοιχτά πλέον κομματικά στελέχη, «ερευνητές», διανοούμενοι φοιτητικοί κύκλοι κλπ αναζητούν έναν «εναλλακτικό σοσιαλισμό» με «κριτική αναφορά στον υπαρκτό σοσιαλισμό» και στην ΕΣΣΔ ενώ τάσσονται υπέρ ενός κομμουνιστικού κόμματος που αποδέχεται την ύπαρξη ρευμάτων στο εσωτερικό του.
Πώς προετοιμάζεται η Κούβα για την φετινή σχολική χρονιά;
Λίγες μέρες μένουν μέχρι την έναρξη της νέας σχολικής χρονιάς στις 3 Σεπτεμβρίου, αλλά η προετοιμασία, που ξεκίνησε μήνες πριν, είναι πλέον έργο άμεσης και καθοριστικής προτεραιότητας του Υπουργείου Παιδείας (MinΕd).
Ως εκ τούτου, οι υπεύθυνοι και οι ειδικοί, ως συνήθως, ανασκουμπώθηκαν για να δώσουν το καλύτερο και να μην υπάρξουν κενά οποιασδήποτε μορφής σε κάθε μία από τις επαρχίες ξεχωριστά, αξιολογώντας την κατάσταση, σε όλες τις λεπτομέρειες
Να πάρουμε για παράδειγμα τη Las Tunas (πληθυσμός 530.000), όπου θα ανοίξουν 636 εκπαιδευτικά ιδρύματα: τα τελευταία ενθαρρυντικά στοιχεία δείχνουν πως υπάρχει πλήρης κάλυψη σε διδακτικό προσωπικό και σε υλικά μέσα, καθώς και πλήρης διασύνδεση με το Υπουργείο Υγείας (τοπικοί σταθμοί παρακολούθησης κλπ).
Εντούτοις λένε, «μας απασχολεί το ότι δεν υπάρχει στο βαθμό που θα θέλαμε προσανατολισμός των παιδιών σε παιδαγωγικές σταδιοδρομίες όπως φυσικές επιστήμες, μαρξισμός και ιστορία, ισπανική λογοτεχνία, μαθηματικά και φυσική». Η αρμόδια υπουργός Ena Elsa Velázquez, έστειλε ειδική εγκύκλιο προς αυτή την κατεύθυνση στους εκπαιδευτικούς, ώστε να «να βάλουν τα δυνατά τους» και βοηθήσουν όπως μπορούν.
Και στο Camagüey (165.000 μαθητές / φοιτητές σε 823 σχολεία) τα πράγματα πάνε καλά με το 85% των σχολείων να είναι πανέτοιμα (αλλά έχει μείνει λίγο πίσω η δουλειά ‑ενημέρωση και συζητήεις, για την υλοποίηση των αλλαγών γενικά στον τομέα της παιδείας) το ίδιο στην Granma, που την προηγούμενη χρονιά έμεινε λίγο πίσω, σε σχέση με το Santiago de Cuba, το Guantánamo και τη Las Tunas, όπου πρέπει οι δείκτες απόδοσης, να ανέβουν και να μη μένουν, ούτε στο ελάχιστο πιο κάτω από την υπόλοιπη Κούβα.
Εκεί υπάρχουν 130.500 παιδιά σε 1.067 εκπαιδευτικά κέντρα και ένα ξεχωριστό πρόβλημα είναι στα νηπιαγωγεία, όπου πρέπει να υπάρξει ειδική στήριξη στις μανάδες με 2–3 και περισσότερα μικρά παιδιά
Στην ιστορική επαρχία της Matanzas το πρόβλημα είναι πιο σοβαρό, γιατί υπάρχει έλλειψη δασκάλων (170) και χειρότερη κατάσταση των κτηρίων σε σχέση με πέρσι και με το ΜΟ.
Προσωρινά το πρόβλημα αντιμετωπίστηκε με μπριγάδες εθελοντών φοιτητών κατάλληλης ειδικότητας από πανεπιστήμια και με άλλους εργαζόμενους με μερική απασχόληση εκεί (παράλληλα με τη δουλειά που κάνουν αλλού), αλλά αυτό δεν φτάνει.
Κατά τη διάρκεια της επίσκεψης εργασίας, η Υπουργός αναφέρθηκε στις συζητήσεις σχετικά με τη συνταγματική μεταρρύθμιση που θα γίνουν μέσα στα σχολεία και επισήμανε την ευθύνη των δασκάλων για την απαραίτητη προετοιμασία.
Αξιολογώντας την περιοχή Mayabeque, επισημάνθηκ
σαν θετικό το εποπτικό υλικό σε νέες υβριδικές τηλεοράσεις, αλλά και πιο «καθημερινά» πχ. οι νέες προμήθειες σε βιομηχανικές κουζίνες και ψυγεία, ενώ άμεσα (από τις 3‑Σεπ) θα έχει ολοκληρωθεί η επένδυση σε τρία μεγάλα κέντρα παραγωγής, που θα καλύπτουν πάνω από το 90% των βασικών υλικών πόρων
Granma | [email protected]
cubadebate (http://www.cubadebate.cu/)
Με πληροφορίες από την Marlene Caboverde Caballero, την εφημερίδα 26, το ραδιόφωνο Cadena Agramonte, το La Demajagua και το ραδιόφωνο 26