Ό,τι ν’ ακούω με το δεξιό μου αυτί / με μάτι αριστερό το βλέπω.
Κι ό,τι καταπιάνεται ο νους να στοχαστεί, / οι χτύποι της καρδιάς το λένε πρώτοι. (Κ. Βάρναλης)

Η φωτογραφία που άλλαξε το πρόσωπο του πολέμου στο Βιετνάμ

Πριν από πενή­ντα χρό­νια, 1 Φεβρουα­ρί­ου 1968 στην βιετ­να­μέ­ζι­κη πρω­τεύ­ου­σα Σαϊ­γκόν, ένας λεπτο­κα­μω­μέ­νος Βιετ­να­μέ­ζος με κοντό παντε­λό­νι, καρό που­κά­μι­σο, ξυπό­λη­τος με τα χέρια δεμέ­να στην πλά­τη προ­χω­ρά σε δρό­μο της πόλης περι­στοι­χι­σμέ­νος από στρα­τιώ­τες. Ξαφ­νι­κά ένας άνδρας εμφα­νί­ζε­ται στο πλά­νο, σημα­δεύ­ει τον αιχ­μά­λω­το στο κεφά­λι και τον εκτελεί.

Περισ­σό­τε­ρο από σύμ­πτω­ση παρά από διαί­σθη­ση ο αμε­ρι­κα­νός φωτο­γρά­φος Έντι Άνταμς απα­θα­να­τί­ζει με τη μηχα­νή του τη στιγ­μή. Ήταν Πρω­το­χρο­νιά του 1968. Η δρα­μα­τι­κή στιγ­μή κατα­γρά­φε­ται ταυ­τό­χρο­να και από τις τηλε­ο­πτι­κές κάμε­ρες πολε­μι­κών αντα­πο­κρι­τών. Είναι ωστό­σο η φωτο­γρα­φία, η οποία ξεχώ­ρι­σε και θεω­ρεί­ται σήμε­ρα μια από τις σημα­ντι­κό­τε­ρες πολε­μι­κές φωτο­γρα­φί­ες. Πρό­κει­ται για μια εξαι­ρε­τι­κά βίαιη φωτο­γρα­φία, η οποία κατα­γρά­φε­ται ανε­ξί­τη­λα στη μνή­μη. Πολ­λοί εκτι­μούν ότι άλλα­ξε ακό­μα και τον ρου του πολέ­μου στο Βιετνάμ.

vietnam12

Ο άνθρω­πος με το καρό που­κά­μι­σο ονο­μα­ζό­ταν Νκγουιέν Βαν Λεμ, πολε­μού­σε στο πλευ­ρό των κομ­μου­νι­στών Βιετκόνγκ.

Ο άνθρω­πος που τρά­βη­ξε τη σκαν­δά­λη ήταν ο αρχη­γός της αστυ­νο­μί­ας της Σαϊ­γκόν, στρα­τη­γός Νκγουιέν Νγκοκ Λόαν. Αργό­τε­ρα ισχυ­ρί­στη­κε ότι ο 35χρονος Νκγουιέν Βαν Λεμ είχε σκο­τώ­σει την οικο­γέ­νεια ενός από τους αξιω­μα­τι­κούς του. Ποτέ όμως δεν ήταν δυνα­τή μια εξα­κρί­βω­ση των λεγο­μέ­νων του. Γεγο­νός πάντως είναι ότι τρά­βη­ξε τη σκαν­δά­λη χωρίς δισταγ­μό. Κάποιοι υπο­στη­ρί­ζουν ωστό­σο ότι το έπρα­ξε μόνο και μόνο επει­δή γνώ­ρι­ζε ότι ήταν εκεί τηλε­ο­πτι­κά συνερ­γεία και φωτογράφοι.

vietnam13

Τις μέρες που ακο­λού­θη­σαν η φωτο­γρα­φία του Έντι Άνταμς έγι­νε πρω­το­σέ­λι­δο σε όλες τις μεγά­λες αμε­ρι­κα­νι­κές εφη­με­ρί­δες, ψηφί­στη­κε ως φωτο­γρα­φία της χρο­νιάς και βρα­βεύ­θη­κε με Πού­λι­τζερ. Για πολ­λούς η ιστο­ρι­κή πλέ­ον φωτο­γρα­φία επι­βε­βαιώ­νει την εκτί­μη­ση ότι οι ΗΠΑ υπο­στή­ρι­ζαν τους λάθος ανθρώ­πους στο Βιετ­νάμ. Από τη δημο­σί­ευ­ση και πέρα όμως η αμε­ρι­κα­νι­κή πολι­τι­κή στην πολύ­πα­θη χώρα άρχι­σε να αμφι­σβη­τεί­ται ανοι­χτά όσο ποτέ στο παρελ­θόν στο εσω­τε­ρι­κό των ΗΠΑ.

vietnam14

Ο ίδιος ο φωτο­γρά­φος δήλω­νε μετα­νοιω­μέ­νος για την φωτο­γρα­φία. Πολ­λές φορές μέχρι το θάνα­τό του το 2004 είχε πει ότι η διά­ση­μη φωτο­γρα­φία του, χωρίς τα συμ­φρα­ζό­με­να, δεν ήταν παρά η «μισή αλή­θεια». Τόνι­ζε μάλι­στα ότι «ο στρα­τη­γός σκό­τω­σε τον Βιετ­κόνγκ και εγώ με την κάμε­ρά μου τον στρατηγό».

vietnam15

Και ο αρχη­γός της αστυ­νο­μί­ας Νκγουιέν Νγκοκ Λόαν έγι­νε ωστό­σο διά­ση­μος μετά το τρα­γι­κό συμ­βάν. Μετά την ήττα των Αμε­ρι­κα­νών και την άτα­κτη υπο­χώ­ρη­σή τους από το Βιετ­νάμ το 1975 εγκα­τα­στά­θη­κε με την οικο­γέ­νειά του στις ΗΠΑ. Παρά το αίτη­μα για δίκη σε βάρος του για εγκλή­μα­τα κατά της ανθρω­πό­τη­τας, οι προ­σπά­θειες προς την κατεύ­θυν­ση αυτή απέ­βη­σαν άκαρ­πες. Ο πρώ­ην στρα­τη­γός άνοι­ξε πιτσα­ρία στην Βιρ­τζί­νια, η οποία όμως έκλει­σε όταν έγι­νε γνω­στό στην περιο­χή το παρελ­θόν του. Το 1998 ο εκτε­λε­στής του Βιετ­κόνγκ έχα­σε τη μάχη με τον καρ­κί­νο στα 67 του χρόνια.

Μοι­ρα­στεί­τε το:

Μετάβαση στο περιεχόμενο